skip to Main Content

1931

-Ο Μίκης πηγαίνει σχολείο στα Γιάννενα.

1932

-Γεννιέται ο Γιάννης, αδελφός του Μίκη στα Γιάννενα.

1933

-Ιούνιος: O πατέρας μετατίθεται, στο Αργοστόλι. Ο Μίκης πηγαίνει σχολείο, τραγουδά στη χορωδία και εξοικειώνεται με τη βυζαντινή λειτουργία.

Μαθητές 3ης τάξης Δημοτικού, Αργοστόλι. Ο Μίκης Θεοδωράκης (πρώτος κάτω δεξιά)

1934

1935

-Νέα μετάθεση του πατέρα του Μίκη για μερικούς μήνες στα Γιάννενα.

ο Μίκης Θεοδωράκης με τον πατέρα του, Γενικό Διοικητή Ηπείρου, στις εργασίες του δρόμου Ελάτη -Δίκορφο

1936

9/05: Εργατική διαδήλωση στη Θεσσαλονίκη βάφεται στο αίμα. Ο Γιάννης Ρίτσος γράφει τον Επιτάφιο που έμελλε να γίνει 25 χρόνια αργότερα έργο σταθμός του Μίκη Θεοδωράκη.

4/08: Δικτατορία Μεταξά. Ο Γιώργος Θεοδωράκης υποχρεώνεται να επιστρέψει στο Αργοστόλι.

1937

-Ιούνιος: Νέα μετάθεση του πατέρα του Μίκη και εγκατάσταση της οικογένειας στην Πάτρα.

Ο Μίκης 12 χρονών πηγαίνει στο γυμνάσιο, συμμετέχει στη χορωδία.

Φοιτά στο Ωδείο της Πάτρας, όπου παίρνει θεωρητικά μαθήματα στην τάξη του καθηγητή Σινούρη και μαθαίνει βιολί.

Γράφει το πρώτο τραγούδι του. Το καραβάκι.

Ο Μίκης Θεοδωράκης στην Πάτρα με τους συμμαθητές του Γκότση και Κοκκινίδη

1938

1939

-Καλοκαίρι: Νέα μετάθεση του πατέρα του Μίκη και εγκατάσταση της οικογένειας στον Πύργο.

Ιδρύει μια ορχήστρα με φυσαρμόνικες και ασχολείται όλο και πιο εντατικά με τη μουσική. Ανακαλύπτει τον Σολωμό και τον Παλαμά και τους μελοποιεί.

Γράφει πολλά από τα παιδικά του τραγούδια.

1940

-Καλοκαίρι: Νέα μετάθεση του πατέρα του Μίκη και εγκατάσταση της οικογένειας στην Τρίπολη.

Ο Μίκης φοιτά στην τετάρτη τάξη του Α’ Γυμνασίου Αρρένων στην Τρίπολη


28/10: Με την κήρυξη του Πολέμου ο μικρός Μίκης επιχείρησε να φτάσει στο Αλβανικό μέτωπο. “Παρά τα δεκαπέντε του χρόνια ο Θεοδωράκης έκανε αμέσως τις επιλογές του: -Χωρίς να το πολυσκεφτώ, αποφάσισα να πάω στο μέτωπο. Είχα διαβάσει τις σημειώσεις του πατέρα μου “Πολεμικαί Σελίδες”, που με τόση υπερηφάνεια διηγείτο τη φυγή του από την Κρήτη -κρυφά από τους δικούς του- για να πάει στο μέτωπο, που, κατά σύμπτωση, και τότε, βρισκόταν στην Ήπειρο. Ακολουθώντας το ρεύμα των φαντάρων, πήγα στο σταθμό και μπήκα στο τρένο… Από το σταθμό Πελοποννήσου περάσαμε στο σταθμό Λαρίσης και μόλις προλάβαμε το τρένο για τη Λάρισα. Από κει οι στρατιώτες με αυτοκίνητα ή και με τα πόδια θα πήγαιναν στα Γιάννενα περνώντας από αριστερά στο Μέτσοβο. Εξαντλημένος από το ταξίδι, κοιμόμουν βαθιά, κουβαριασμένος στον ξύλινο πάγκο του τρένου, όταν με ξύπνησαν. Ήταν χωροφύλακες. Κατάλαβα αμέσως ότι το ταξίδι μου έφθασε στο τέρμα του. Χωρίς πολλές κουβέντες, αλλάξαμε τρένα και μπήκαμε στο δρόμο του γυρισμού”. Πετρίδης Παύλος, Ο πολιτικός Θεοδωράκης (1940-1996), Εκδ.Προσκήνιο,1997 σελ. 27-28


Στην Τρίπολη ο Μίκης κάνει φιλίες. Οι φίλοι του είναι ο Γιώργος Κουλούκης, ο Βασίλης Κουτσούγερας, ο Γρηγόρης Κωνσταντινόπουλος, κι ο Μάκης Καρλής. Οι φίλοι ασχολούνται ιδιαίτερα με την ποίηση (ανακαλύπτουν τον Γιάννη Ρίτσο και τον Νι­κηφόρο Βρεττάκο) αλλά και τη φιλοσοφία (Πλάτωνα, Νίτσε, Σοπενχάουερ). Στην Τρίπολη διδάσκει ο Ευάγγελος Παπανούτσος ο οποίος είναι διευθυντής της Παιδαγωγικής Ακαδημίας και από τον οποίο επηρεάζεται πάρα πολύ τόσο από τις διαλέξεις του όσο και τα βιβλία του ειδικά τη τριλογία Τριλογία του Πνεύματος (1928), Περί Τέχνης (1930), Περί Ηθικής (1932) και Περί Επιστήμης (1937).

1931

2/03: Γέννηση: Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, Ρώσος πολιτικός.

17/03: Ο Στάλιν εκδιώκει τη χήρα του Λένιν, Ναντέσνα Κρούπσκαγια, από την Κεντρική Επιτροπή του Κομουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης.


3/08:  Η κυβέρνηση Βενιζέλου, έπειτα από βίαια επεισόδια που έγιναν από αριστερούς διαδηλωτές στις Σέρρες, θέτει σε εφαρμογή το μέτρο της εκτόπισης των κομμουνιστών.


18/09: Οι Ιάπωνες στρατιωτικοί χρησιμοποίησαν μια έκρηξη βόμβας στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης Μούκντεν στη Νότια Μαντζουρία, ως πρόφαση για να καταλάβουν αυτή την κινεζική επαρχία. Τον επόμενο χρόνο οι Ιάπωνες ίδρυσαν στη Μαντζουρία ένα «ανεξάρτητο» κράτος με το όνομα Μαντσουκουό και έθεσαν ως κεφαλή του κράτους αυτού τον έκπτωτο αυτοκράτορα της Κίνας Που Γι.


3/10:  Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού πασάς επισκέπτεται την Αθήνα ως επίσημος προσκεκλημένος της ελληνικής κυβέρνησης.

10/10: Ξεσπά επανάσταση στην Κύπρο. Οι Άγγλοι θα την «πνίξουν» στο αίμα.

18/10: Πέθανε ο Τόμας Έντισον, επιχειρηματίας και εφευρέτης με 1093 πατέντες στο ενεργητικό του. Μεταξύ άλλων, ανακάλυψε τον ηλεκτρικό λαμπτήρα, το γραμμόφωνο και τον τηλέγραφο. (γέννηση: 11/2/1847)


0/12: 4η Ολομέλεια ΚΚΕ. Αποδέχτηκε την Έκκληση της ΕΕ της Κ. Διεθνούς- νέα καθοδήγηση ΚΚΕ…  … Το ΚΚΕ μπορεί να ξεπέρασε το φραξιονισμό εφαρμόζοντας «δυο από τις βασικές αρχές του Κόμματος νέου τύπου: αποκατέστησε στενούς δεσμούς με τις μάζες και τη λειτουργία του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού», δεν μπόρεσε όμως ν’ απαλλαγεί τις  σεχταριστικές αντιλήψεις, που έβαζαν φρένο στη μεγαλύτερη ανάπτυξη της επιρροής του στις μάζες. Σε μια περίοδο που ανέβαινε ο φασισμός και πύκνωναν τα σύννεφα του πολέμου και ήταν απαραίτητη η ενότητα της εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων, όλων των αντιφασιστικών και φιλειρηνικών δυνάμεων, το ΚΚΕ εξακολουθούσε να χαρακτηρίζει τους σοσιαλιστές και τους αγροτιστές «σοσιαλφασίστες» και «αγροτοφασίστες», δεν έκανε διάκριση στην πολιτική των αστικών κομμάτων και τα θεωρούσε όλα φορείς του φασισμού.

11/12: Η Καταστατική Πράξη του Γουέστμινστερ δίνει πλήρη νομοθετική ανεξαρτησία στον Καναδά, την Αυστραλία, την Νέα Ζηλανδία, την Νότια Αφρική, την Ιρλανδία και το Νιουφάουντλαντ.

1932

3/01: Ο κυβερνήτης της Ινδίας συλλαμβάνει τον Μαχάτμα Γκάντι, κηρύττοντας παράνομο το κόμμα του Εθνικού Κογκρέσου.

8/01:  Η οικονομική κρίση πλήττει την εργατική τάξη, κυρίως όμως τους αγρότες – ιδιαίτερα αυτούς των περιοχών της Θεσσαλίας.

20/01: Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος αναχωρεί για την Ευρώπη, ελπίζοντας να πετύχει δάνειο ύψους 3 εκατομμυρίων λιρών.


25/02: Ένας μετανάστης από την Αυστρία, ο Αδόλφος Χίτλερ, αποκτά τη γερμανική υπηκοότητα για να θέσει υποψηφιότητα για καγκελάριος.


18/03: Η Ελλάδα κηρύσσει χρεοστάσιο. Ύστατη προσπάθεια από την κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου για τη διάσωση της δραχμής.


26/05:  Κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπαναστασίου (παραίτηση στις 5 Ιουνίου του 1932).


5/06:  Κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου (παραίτηση στις 4 Νοεμβρίου του 1932).

8/06: Υπερψηφίζεται στη Βουλή το νομοσχέδιο περί κοινωνικών ασφαλίσεων, βάζοντας τις βάσεις για την ίδρυση του ΙΚΑ.


12/08: Σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα ανακαλύπτονται στην αρχαία αγορά των Αθηνών. Μεταξύ άλλων, βρέθηκαν και τα ψηφοδέλτια εξοστρακισμού του Αριστείδη.


25/09: Βουλευτικές εκλογές. Οι εκλογές έγιναν με απλή αναλογική από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και κανένα κόμμα δεν συγκέντρωσε αυτοδύναμη πλειοψηφία. Το Λαϊκόν Κόμμα υπό τον Παναγή Τσαλδάρη πρώτευσε με το 33,80% των ψήφων και 95 έδρες, έναντι 33,42% και 98 εδρών που συγκέντρωσε το Κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ακολούθησαν: Προοδευτικόν Κόμμα του Γεωργίου Καφαντάρη (8,35% και 15 έδρες), Αγροτικόν Κόμμα του Κωνσταντίνου Ζαβιτσάνου (6.17% και 11 έδρες), Αγροτικόν και Εργατικόν Κόμμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου (5,89% και 8 έδρες), Εθνικόν Ριζοσπαστικόν Κόμμα υπό τον Γεώργιο Κονδύλη (4,07% και 6 έδρες), Κόμμα Ελευθεροφρόνων του Ιωάννη Μεταξά (1,59% και 3 έδρες), Συντηρητικόν Δημοκρατικόν Κόμμα του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου (0,98% και 2 έδρες) και ανεξάρτητοι 2 έδρες. Το ΚΚΕ κατήλθε με την επωνυμία Ενιαίον Μέτωπον Εργατών – Αγροτών και απέσπασε το 4,97% των ψήφων και 10 βουλευτές. Ο Βενιζέλος παραμένει στην εξουσία μέχρι τις 4 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, οπότε και παραιτείται. Μετά από διαβουλεύσεις, κυβέρνηση σχηματίζει ο Παναγής Τσαλδάρης από τις 3 Νοεμβρίου 1932 μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 1933, οπότε αναλαμβάνει ξανά την κυβέρνηση ο Ελευθέριος Βενιζέλος για να οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές του Μαρτίου του 1933.

27/09: Ισχυρός σεισμός, μεγέθους 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, συγκλονίζει την Ιερισσό της Χαλκιδικής. Ολόκληρα χωριά καταστρέφονται, 161 άνθρωποι σκοτώνονται και εκατοντάδες τραυματίζονται.


2/10:  Ο αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος Παναγής Τσαλδάρης αναγνωρίζει το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας.

9/10: Ο Ιωσήφ Στάλιν καθαιρεί και εξορίζει στη Σιβηρία τους Γκριγκόρι Ζινόβιεφ και Λέον Καμένεφ, που μοιράζονταν την εξουσία μαζί του μετά το θάνατο του Λένιν.


4/11:  Ορκίζεται η νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος Παναγή Τσαλδάρη (κυβέρνηση μειοψηφίας).


6/11: Εκλογές στη Γερμανία. Οι Εθνικοσοσιαλιστές του Χίτλερ παραμένουν πρώτο κόμμα στο Ράιχσταχ με το 33,1% των ψήφων και 196 έδρες, παρότι υφίστανται απώλειες.

1933

16/01: Μετά την οξεία συζήτηση που διεξήχθη στη Βουλή για την εξαγγελθείσα πολιτική της κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος, ο Παναγής Τσαλδάρης οδηγείται σε παραίτηση. Νέα κυβέρνηση συγκροτεί ο Ελευθέριος Βενιζέλος, την τελευταία της πολιτικής του καριέρας. Προκηρύσσει εκλογές για τις 5 Μαρτίου, οι οποίες θα διεξαχθούν με το πλειοψηφικό σύστημα με στενή περιφέρεια.

30/01: Ο Αδόλφος Χίτλερ διορίζεται καγκελάριος της Γερμανίας από τον πρόεδρο Χίντενμπουργκ.


27/02: Εμπρησμός του Ράιχσταγκ από πράκτορες του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος.


3/03: Οι εκλογές για το Γερμανικό Κοινοβούλιο δίνουν κυβέρνηση συνασπισμού στο Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα.

4/03: Αναλαμβάνει ο Φραγκλίν Ρούσβελτ  32ος Πρόεδρος των ΗΠΑ,  4 Μαρτίου, 1933 –  12 του Απρίλη του 1945. Κεντρικό πρόσωπο στα παγκόσμια γεγονότα κατά τη διάρκεια των μέσων του 20ου αιώνα.  Οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια εποχή παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και παγκόσμιου πολέμου. Ο μόνος Αμερικανός πρόεδρος που εκλέγεται για περισσότερες από δύο θητείες.  Ο Ρούσβελτ  νίκησε τον Χούβερ στο Νοέμβριο του 1932, στα βάθη της Μεγάλης Ύφεσης . Σε στενή συνεργασία με τον Τσόρτσιλ και τον Στάλιν πολέμησε κατά της Γερμανίας και της Ιαπωνίας στο Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο , πέθανε όταν η νίκη ήταν ορατή.

5/03:  Εκλογική νίκη των αντιβενιζελικών κομμάτων («Ηνωμένη Αντιπολίτευση»), τα οποία συνασπίστηκαν υπό την αρχηγία του Παναγή Τσαλδάρη. Λόγω του ισχύοντος εκλογικού νόμου (πλειοψηφικό με στενή περιφέρεια), τα κόμματα που πρόσκεινται στον Ελευθέριο Βενιζέλο («Εθνικός Συναγερμός»), αν και λαμβάνουν περισσότερες ψήφους από τον αντίπαλο συνδυασμό, εκλέγουν τελικά λιγότερους βουλευτές. Η «Ηνωμένη Αντιπολίτευση» των Τσαλδάρη, Κονδύλη, Μεταξά συγκέντρωσε το 46,19% των ψήφων και 136 έδρες, ενώ ο Εθνικός Συνασπισμός των Βενιζέλου, Μυλωνά, Καφαντάρη, Παπαναστασίου, το 46,32% των ψήφων και μόλις 110 έδρες. Οι «Αγροτικοί Συμπράξαντες» του Ιωάννη Σοφιανόπουλου απέσπασαν το 2,01% των ψήφων και 2 έδρες. Το ΚΚΕ με το 6,01% των ψήφων δεν εκπροσωπήθηκε στη Βουλή. Στις εκλογές συμμετείχαν ακόμα το Ενιαίο Μέτωπο Εργατών-Αγροτών (Κομμουνιστές), 0,84% και η Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων Λενινιστών Αρχειομαρξιστών

6/03:  Απόπειρα του στρατηγού Νικόλαου Πλαστήρα για εγκαθίδρυση στρατιωτικής δικτατορίας μετά την εκλογική νίκη του Λαϊκού Κόμματος αποτυγχάνει. Ο Πλαστήρας καταφεύγει αρχικά στην Ιταλία και στη συνέχεια στη Γαλλία. Την ίδια μέρα σχηματίζεται κυβέρνηση υπό το στρατηγό Οθωναίο, η οποία έπειτα από τέσσερις μέρες θα μεταβιβάσει την εξουσία στους νικητές των εκλογών.

10/03:  Μετά την αποτυχία του κινήματος του στρατηγού Πλαστήρα να εμποδίσει την άνοδο των αντιβενιζελικών κομμάτων στην εξουσία, ο Π. Τσαλδάρης σχηματίζει κυβέρνηση, που στηρίζεται σε ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία (παραίτηση στις 10 Οκτωβρίου του 1935).

23/03: Το Γερμανικό Κοινοβούλιο εκδίδει τον Εξουσιοδοτικό νόμο (γερμ. Ermächtigungsgesetz) που παραχωρεί όλη την νομοθετική εξουσία στην ναζιστική κυβέρνηση.

31/03: Πρώτος νόμος Gleichschaltung (συγχρονισμού). Δίνεται η ίδια νομοθετική εξουσία στις κυβερνήσεις των Ομόσπονδων Γερμανικών Κρατών με αυτή που έχει η κεντρική κυβέρνηση.


14/04:  Η κυβέρνηση του Π. Τσαλδάρη αποφασίζει να αλλάξει τακτική απέναντι στους κομμουνιστές. Προχωρά σε αποφυλάκιση μικρού αριθμού κρατουμένων και υπόσχεται τη γρήγορη επίλυση των εργατικών προβλημάτων, ώστε να μη γίνεται πολιτική εκμετάλλευσή τους.

29/04: Πεθαίνει ο Κωνσταντίνος Καβάφης, Έλληνας ποιητής.


3/05: Αποφασίζεται η συγκέντρωση όλων των κομουνιστών στις φυλακές της Ακροναυπλίας.

11/05:  Ο Ι. Μεταξάς και αρκετοί βουλευτές του Λαϊκού Κόμματος προτείνουν τη δίωξη του Ε. Βενιζέλου ως ηθικού αυτουργού του κινήματος Πλαστήρα (6 Μαρτίου του 1933).


6/06:  Απόπειρα δολοφονίας του Ε. Βενιζέλου στη λεωφόρο Κηφισίας. Αποκαλύπτεται ότι την απόπειρα είχε σχεδιάσει ο διοικητής της Γενικής Ασφάλειας της Αθήνας Ι.Πολυχρονόπουλος με το γνωστό ληστή Καραθανάση. Ο Βενιζέλος στην κατάθεσή του αναφέρει, ανάμεσα στα άλλα, και τα εξής: «Θεωρώ διά την απόπειρανυπεύθυνον την Κυβέρνησιν και κυρίως, τον Υπουργόν των Εσωτερικών, Ιω. Ράλλην».


7/07: Δεύτερος νόμος Gleichschaltung (συγχρονισμού). Τοποθετείται από ένας ανθύπατος σε κάθε γερμανικό κρατίδιο εν είδει προέδρου.

14/07: Νόμος στη Γερμανία, κηρύσσει όλα τα πολιτικά κόμματα παράνομα εκτός από το Εθνικοσοσιαλιστικό.


1/08:  Παρέχεται το δικαίωμα στις γυναίκες να εκλέγονται ως δημοτικοί και κοινοτικοί σύμβουλοι.


0/09:  η περιβόητη δίκη της Λειψίας, που συγκέντρωσε την προσοχή της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Κατηγορούμενοι ήταν ο Γ. Δημητρόφ κι άλλοι αγωνιστές για τον εμπρησμό του Ραιχσταγ. Στη δίκη ο Δημητρόφ μετατράπηκε από κατηγορούμενο σε κατήγορο. Κατηγόρησε τους αρχηγούς του Εθνικοσοσιαλισμού για την προβοκάτσια, που οργάνωσαν σε βάρος των κομμουνιστών. Τους κατηγόρησε ακόμη για την άγρια, τη θηριώδη τρομοκρατία, που είχαν εξαπολύσει κατά της εργατικής τάξης της Γερμανίας και όλων των εργαζομένων. Παράλληλα διεξάγεται παγκόσμια καμπάνια για τη σωτηρία του Δημητρόφ στην οποία συμμερέχουν και οι δυνάμεις του ΚΚΕ στην Ελλάδα. Την περίοδο αυτή σε διεθνή κλίμακα τέθηκε το πρόβλημα: Φασισμός ή δημοκρατία.


17/10: Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν φτάνει στην Αμερική ως πολιτικός πρόσφυγας από τη ναζιστική Γερμανία.

1934

9/02:  Σύναψη του Συμφώνου Βαλκανικής Συνεννόησης μεταξύ της Ελλάδας, της Γιουγκοσλαβίας, της Ρουμανίας και της Τουρκίας.

11/02: Σε κλίμα πολιτικής οξύτητας διεξάγονται οι δημοτικές εκλογές στην Αθήνα, με έντονη αντιπαράθεση των υποψηφίων της κυβερνητικής παράταξης και της αντιπολίτευσης. Νικητής αναδεικνύεται ο κυβερνητικός και αντιβενιζελικός υποψήφιος, Κωνσταντίνος Κοτζιάς δήμαρχος στην Αθήνα. Πολλές επιτυχίες ΚΚΕ. Στην Καβάλα, τις Σέρρες και σε άλλες μικρότερες πόλεις δήμαρχοι αναδείχτηκαν κομμουνιστές υποψήφιοι. Ταυτόχρονα το ΚΚΕ εξασφάλισε την πλειοψηφία σε 60 κοινότητες και έδρες σε άλλα 50 κοινοτικά συμβούλια. Δεν πρόφτασαν, όμως, οι κομμουνιστές δήμαρχοι και πρόεδροι κοινοτήτων να αναλάβουν τα καθήκοντα τους  και  μπήκε σε  κίνηση  ο  μηχανισμός των διώξεων (καθαίρεση των εκλεκτών του λαού, εξορίες κλπ.)


-/03: ΠΕΜΠΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΚΕ. Επικύρωση αποφάσεων 6ης Ολομέλειας Κ.Ε. Το 5ο Συνέδριο διαπίστωσε, ότι η κατάσταση «στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από την παράλληλη συγκέντρωση και κινητοποίηση των δυνάμεων της επανάστασης και της αντίδρασης – φασισμού. Οι άρχουσες τάξεις καταφεύγουν στο φασισμό ολοένα και περισσότερο για να στηρίξουν την κλονιζόμενη δικτατορία τους και για την εφαρμογή της πολιτικής τους της πείνας και του πολέμου». Γι’ αυτό « ο φασισμός κι ο πόλεμος γίνονται κάθε μέρα και πιο έντονη απειλή». Και τέλος, υπογράμμισε, ότι «η οργάνωση του Ενιαίου Αντιφασιστικού Πανελλαδικού Μετώπου Πάλης αποτελούσε το αποφασιστικό καθήκον της στιγμής». Ωστόσο, το 5ο Συνέδριο, αν και συγκέντρωσε την προσοχή του στην πάλη ενάντια στο φασισμό, δεν διόρθωσε την αντιφασιστική πολιτική του Κόμματος. Θέση του Συνεδρίου ήταν, ότι το βενιζελικό στρατόπεδο προετοίμασε τις δυνάμεις του για «ανοικτή φασιστική δικτατορία και ότι ο ρεφορμισμός παρέμενε οδοστρωτήρας του φασισμού». Οι χαρακτηρισμοί «σοσιαλφασίστες» και «αγροτοφασίστες» του Συνεδρίου, που αποδίδονταν στους ρεφορμιστές ηγέτες του συνδικαλιστικού κινήματος και τους ηγέτες των μικρών αγροτικών κομμάτων, δυσκόλευαν τη συγκρότηση Αντιφασιστικού Μετώπου… Η νέα Κεντρική Επιτροπή …


9/05: Απεργίες κινητοποιήσεις. ο στρατός κτυπά τους εργάτες Καλαμάτας – 7 νεκροί.


05/06: Αντιφασιστικό συνέδριο. 1200 αντιπρόσωποι και χιλιάδες άλλοι αντιφασίστες της Αθήνας και του Πειραιά συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της πρωτεύουσας. Η αστυνομία πυροβόλησε και τραυμάτισε τρεις. Τελικά, το Αντιφασιστικό Συνέδριο συνήλθε, ύστερα από δύο μέρες στον Κοκκιναρά της Κηφισιάς, σαν Πανελλαδική Αντιφασιστική Συνδιάσκεψη. Η Συνδιάσκεψη αυτή, στην οποία πήραν μέρος κομμουνιστές, σοσιαλιστές, δημοκράτες και άλλοι αντιφασίστες αντιπρόσωποι, ήταν μία από τις πρώτες σοβαρές εκδηλώσεις κατά του φασισμού και του πολέμου στην Ελλάδα. Επειτα από λίγο συνήλθε το Αντιφασιστικό Συνέδριο των Νέων. Στην αντιφασιστική κίνηση πήραν δραστήρια μέρος και οι προοδευτικοί αντιφασίστες διανοούμενοι Δ. Γληνός, Κ. Βάρναλης, Ν. Καρβούνης, Γαλ. Καζαντζάκη, Έλλη Αλεξίου κ.ά. Ο Ν. Καρβούνης, μάλιστα, μετέφρασε την «Καστανή Βίβλο» στα ελληνικά, που είχε σοβαρή απήχηση και στη χώρα μας… Συνέχεια …

30/06: Αναταραχή στο ναζιστικό κόμμα της Γερμανίας, με την αμφισβήτηση του Αδόλφου Χίτλερ. Τελικά, ο Φύρερ επιβάλλεται, σκοτώνοντας 77 στελέχη του κόμματος ή κατ’ άλλους 400. Το επεισόδιο αυτό θα μείνει στην ιστορία ως «Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών».


14/09:Ανακοινώνεται η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην ηλεκτροκίνηση της σιδηροδρομικής γραμμής μέχρι την Κηφισιά.


5/10: Υπογράφεται σύμφωνο κοινής δράσης για την ανατροπή στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας από ΚΚΕ, Αγροτικό Κόμμα, ΓΣΕΕ, Ενωτική ΓΣΕΕ. Τα κόμματα αυτά και οι ανώτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις, κρίνοντας πως ο κίνδυνος ενός στρατιωτικοφασιστικού κινήματος ήταν άμεσος, κατέληξαν σε συμφωνία στην οποία τονίζονταν τα εξής: «Τα κόμματα και οι συνδικαλιστικοί οργανισμοί που αντιπροσωπεύονται, αναλαμβάνουν την υποχρέωση να αγωνιστούν από κοινού ενάντια σε κάθε δικτατορικοφασιστικό πραξικόπημα, που θα μπορούσε να εκραγεί ως αποτέλεσμα της σημερινής κατάστασης και να κινητοποιήσουν τις οργανώσεις τους και την κοινή γνώμη των εργαζομένων γενικότερα, ώστε να είναι έτοιμες για την αντιμετώπιση κάθε τέτοιου ενδεχομένου…   Αν στη διάρκεια της κοινής αυτής δράσης, μέλη, οργανώσεις, οικήματα κτλ. του ενός κόμματος υποστούν επίθεση από φασίστες, τότε τα μέλη του άλλου κόμματος είναι υποχρεωμένα να βοηθήσουν… Ειδικότερα τα Κόμματα και οι Συνδικαλιστικοί Οργανισμοί αναλαμβάνουν την υποχρέωση να προετοιμάσουν από τώρα τις οργανώσεις τους και όλες τις οργανώσεις των εργατών, υπαλλήλων και των εργατών γης, ώστε το ενδεχόμενο μιας δικτατορικοφασιστικής απόπειρας να αντιμετωπιστεί πραγματικά και άμεσα αυθημερόν με μια γενική πανελλαδική απεργία σ’ όλους τους κλάδους… Να οργανώσουν ομαδικές καθόδους χωρικών στις πόλεις για την υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθεριών.

14/10:Εγκαθίστανται και αρχίζουν τη λειτουργία τους στο Μέγαρο του Αρσάκειου τα δικαστήρια.

16/10: Ο Μάο Τσε Τουνγκ, επικεφαλής 25.000 ανδρών, ξεκινά τη «μεγάλη πορεία» για το Πεκίνο, που θα τον φέρει 15 χρόνια αργότερα στην εξουσία.


0/11: Ενιαιομετωπικές απεργίες.

1935

23/01: Πετροπόλεμος ανάμεσα στους κατοίκους της Καλύμνου και των ιταλικών στρατευμάτων κατοχής.

24/01: Η τουρκική κυβέρνηση αποφασίζει τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας από τέμενος σε μουσείο. Αυτήν την απόφαση ήρθε το 2020 ο Ερντογάν να ανατρέψει.


1/03: Απόπειρα βίαιης ανατροπής της νόμιμης κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον Παναγή Τσαλδάρη από στρατιωτικούς και πολιτικούς που ενεργούν κάτω από την καθοδήγηση ή τουλάχιστον την ανοχή του Ε. Βενιζέλου αποτυγχάνει. Το κίνημα άρχισε με την κατάληψη όλου σχεδόν του πολεμικού στόλου (που βρισκόταν στις ναυτικές βάσεις της Σαλαμίνας), καθώς και της Στρατιωτικής Σχολής των Ευελπίδων. Στους κινηματίες προσχώρησαν αμέσως οι μονάδες του στρατού, που έδρευαν στα νησιά, την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Ωστόσο, η κυβέρνηση Τσαλδάρη – Κονδύλη, στηριζόμενη στις άλλες στρατιωτικές δυνάμεις και εκμεταλλευόμενη τα στρατιωτικά λάθη των κινηματιών, κατάφερε, έπειτα από δεκαήμερες μάχες, να επιβληθεί. Ο Βενιζέλος καταφεύγει στα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα και αυτοεξορίζεται στη Γαλλία.

16/03:  Ο Αδόλφος Χίτλερ παραβιάζει τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, διατάζοντας τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας και επαναφέροντας την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. (Ίδρυση της Βέρμαχτ)


17/04: Γεννιέται ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος, διεθνούς φήμης έλληνας σκηνοθέτης. («Ο Θίασος»)

24/04: Εκτελούνται οι στρατηγοί Παπούλας και Κοιμήσης ως πρωταίτιοι του βενιζελικού κινήματος της1ης Μαρτίου. Ερήμην σε θάνατο έχουν καταδικαστεί οι Ελευθέριος Βενιζέλος και Νικόλαος Πλαστήρας.. Ο κύκλος του αίματος που άνοιξε με την εκτέλεση των Έξι το 1922 φαίνεται να κλείνει.


9/06: Βουλευτικές εκλογές.  Με την αποχή των βενιζελικών κομμάτων διεξήχθησαν οι εκλογές, που προκήρυξε η κυβέρνηση Τσαλδάρη – Κονδύλη. Είχε προηγηθεί το αποτυχημένο φιλοβενιζελικό στρατιωτικό κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935 και η δικαστική δίωξη επιφανών βενιζελικών από τους αντιπάλους τους. Η σύμπραξη του Λαϊκού Κόμματος υπό τον Παναγή Τσαλδάρη και του Εθνικού Ριζοσπαστικού Κόμματος υπό τον Γεώργιο Κονδύλη απέφερε το 65,04% των ψήφων και 287 από τις 300 έδρες της Βουλής. Νικητής αναδεικνύεται ο κυβερνητικός συνασπισμός Τσαλδάρη-Κονδύλη. Λίγο αργότερα ο Κονδύλης ουσιαστικά θα ανατρέψει τον Τσαλδάρη και θα διεξάγει νόθο -ως προς τον αριθμό των ψήφων-δημοψήφισμα με σκοπό την παλινόρθωση της δυναστείας. Η Ένωσις Βασιλοφρόνων υπό τους Ιωάννη Μεταξά και Ιωάννη Ράλλη συγκέντρωσε το 14,80% και 13 έδρες, ενώ 5 έδρες προσκυρώθηκαν σε ανεξάρτητους υποψηφίους. Το ΚΚΕ και τα συμπράττοντα κόμματα, παρότι συγκέντρωσαν το 9,59% των ψήφων, δεν εκπροσωπήθηκαν στη Βουλή, λόγω του πλειοψηφικού συστήματος. Στις εκλογές αυτές εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής ο Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής με το ψηφοδέλτιο του Λαϊκού Κόμματος στο νομό Σερρών.


26/07-20/08:  Πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα το 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Από τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στο 7ο Συνέδριο κεντρική ήταν η εισήγηση του Γ. Δημητρόφ με θέμα: «Η επίθεση του φασισμού και τα καθήκοντα της Κομμουνιστικής Διεθνούς στον αγώνα για την ενότητα της εργατικής τάξης ενάντια στο φασισμό»… 7ο Συνέδριο  …


2/08: Ο Ε. Βενιζέλος απομακρύνεται οριστικά από την πολιτική σκηνή.

5/8: απεργία σταφιδεργατών Ηρακλείου – 6 νεκροί. Γενίκευση της απεργίας, κατάληψη της πόλης.

24/08: Θάνατος του ναύαρχου Παύλου Κουντουριώτη.


0/09: 4η Ολομέλεια ΚΕ. ΚΚΕ. Ενιαίο Μέτωπο κατά του Μοναρχοφασισμού. Η 4η Ολομέλεια της ΚΕ διακήρυξε, ότι το Κόμμα «μπροστά στον άμεσο κίνδυνο φασιστικής ιταλικής επιδρομής, είτε άλλης μεγαλοϊμπεριαλιστικής (λ.χ. από την πλευρά της χιτλερικής Γερμανίας) απειλής κατά της εθνικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας, θέτει σαν υπέρτατο καθήκον του την υπεράσπιση της εθνικής ελευθερίας και θα παλαίψει με όλες του τις δυνάμεις…».

15/09: Ψηφίζονται από το 7ο συνέδριο των γερμανών εθνικοσοσιαλιστών οι Φυλετικοί Νόμοι της Νυρεμβέργης, οι οποίοι κατοχυρώνουν νομικά τον αντισημιτισμό. Ο Αδόλφος Χίτλερ υιοθετεί τη σβάστικα ως επίσημο σύμβολο της Ναζιστικής Γερμανίας.


10/10: Ο υπουργός των Στρατιωτικών Γ. Κονδύλης σε συνεργασία με τους αρχηγούς των επιτελείων στρατού Παπάγο, ναυτικού Οικονόμου και αεροπορίας Ρέππα ανατρέπει την κυβέρνηση του Π. Τσαλδάρη, η οποία εναντιώνεται στην πραξικοπηματική παλινόρθωση της δυναστείας.Oνομάστηκε αντιβασιλιάς και προκήρυξε δημοψήφισμα για επαναφορά της μοναρχίας.

31/10: Ο Βενιζέλος από το εξωτερικό με γράμμα του δηλώνει σύμφωνος με την επάνοδο του Βασιλιά.


3/11: Δημοψήφισμα για το πολιτειακό αποβαίνει υπέρ του θεσμού της μοναρχίας.Το δημοψήφισμα έγινε στις 3 Νοεμβρίου 1935 και έμεινε στην ιστορία σαν Νόθο δημοψήφισμα… . Διενεργήθηκε από την δικτατορική κυβέρνηση του Γ. Κονδύλη Αποτελέσματα: (Βασιλευόμενη Δημοκρατία) ΝΑΙ-97,88%, (Αβασίλευτη Δημοκρατία) ΟΧΙ -2,12%

25/11: Παλινόρθωση της μοναρχίας.ΟΓεώργιος Β΄ επιστρέφει στην Ελλάδα και έδειξε φανερά ότι δεν ήταν διατεθειμένος να ανεχθεί στην εξουσία τον Γ. Κονδύλη, τον οποίο και φρόντισε να απομακρύνει. Χορήγησε γενική αμνηστία και ανάθεσε το σχηματισμό κυβέρνησης στον Κ. Δεμερτζή, αντιβενιζελικόκαθηγητή του αστικού δικαίου, και έκανε τις βουλευτικές εκλογές της 26ης Ιανουρίου 1936. Αυτές έγιναν με το σύστημα της απλής αναλογικής και συμμετείχαν όλα τα κόμματα.

30/11: Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Δεμερτζή (μέχρι το θάνατό του στις 13 Απριλίου του 1936).


0/12: 6ο Συνέδριο ΚΚΕ – Πάλη κατά του μοναρχοφασισμού και απόφαση για διάλυση οργανώσεων του στο χωριό. Ένταξη μελών στο ΑΚΕ… Το 6ο Συνέδριο  …

18/12: Διαλύεται η Βουλή και προκηρύσσονται εκλογές.

1936

0/01: Το ΚΚΕ συγκρότησε με το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (παράταξη Βογιατζή) το συνασπισμό του «Παλλαϊκού Μετώπου»

11/01: Ο Βασιλιάς Εδουάρδος Η’ της Βρετανίας, γίνεται ο πρώτος Βρετανός μονάρχης, που παραιτείται οικειοθελώς από το θρόνο και μάλιστα για τα μάτια της δις διαζευγμένης Αμερικανίδας Γουόλις Σίμπσον.

26/01:  Οι εκλογές τις 26 Ιανουαρίου 1936 έγιναν από την κυβέρνηση του Δεμερτζή. Οι εκλογές έγινα με το σύστημα της απλής αναλογικής. Τα κόμματα αδυνατούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση και έτσι η κυβέρνηση Δεμερτζή παρέμεινε. Μετά το θάνατο του τελευταίου, αναλαμβάνει, στις 13 Απριλίου 1936, τη Πρωθυπουργία ο Ιωάννης Μεταξάς, με ψήφους και της βενεζελικής παράταξης, εκτός του Γεωργίου Παπανδρέου. Οι εκλογές διενεργήθηκαν μετά το δημοψήφισμα της 3ης Νοεμβρίου 1935 και τη λαϊκή ετυμηγορία υπέρ της βασιλευομένης δημοκρατίας, προκειμένου η νέα Βουλή να προβεί στις αναγκαίες τροποποιήσεις του Συντάγματος. Το Κόμμα των Φιλελευθέρων υπό τον Θεμιστοκλή Σοφούλη επρώτευσε με το 37,26% των ψήφων και 126 έδρες. Ακολούθησαν το Λαϊκό Κόμμα υπό τον Παναγή Τσαλδάρη (22,10% και 73 έδρες), η Γενική Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωσις (19,89% και 63 έδρες), ο Δημοκρατικός Συνασπισμός υπό τον Γεώργιο Καφαντάρη (4,21% και 11 έδρες), το Κόμμα Ελευθεροφρόνων υπό τον Ιωάννη Μεταξά (3,94% και 7 έδρες), το Μεταρρυθμιστικόν Εθνικόν Κόμμα υπό τον Σωτήριο Γκοτζαμάνη (1,40% και 4 έδρες), η Παλαιοδημοκρατική Ένωσις Κρήτης υπό τον Νικόλαο Κουσουλεράκη (1,08% και 3 έδρες) και το Αγροτικόν Κόμμα Ελλάδος υπό τον Ιωάννη Σοφιανόπουλο (0,77% και 1 έδρα), ενώ οι ανεξάρτητοι συγκέντρωσαν 1 έδρα. Το ΚΚΕ κατέβηκε στις εκλογές με την επωνυμία Παλλαϊκόν Μέτωπον και επικεφαλής τον Νικόλαο Πλουμπίδη, αποσπώντας το 5,76% των ψήφων και 15 έδρες. Η Αριστερά έγινε ρυθμιστής της πολιτικής κατάστασης.

31/01:  Θάνατος του στρατηγού Κονδύλη.


15/02: Ο Χίτλερ ανακοινώνει τη δημιουργία του «λαϊκού αυτοκινήτου». Πρόκειται για το δη οφιλέστατο έως και σήμερα ΣκαραβαίοτηςVolkswagen.

19/02: Μυστική συμφωνία μεταξύ του αρχηγού των Φιλελευθέρων Θεμιστοκλή Σοφούλη και του ηγέτη της κοινοβουλευτικής ομάδας του Παλλαϊκού Μετώπου (ΚΚΕ) Στυλιανού Σκλάβαινα, με το οποίο το Παλλαϊκό Μέτωπο δεσμεύεται να υποστηρίξει τον Σοφούλη κατά την εκλογή προέδρου της Βουλής και να δώσει ψήφο ανοχής στην κυβέρνηση, που θα σχηματιζόταν από το Κόμμα των φιλελευθέρων, ενώ οι Φιλελεύθεροι με τη σειρά τους να καταργήσουν το «Ιδιώνυμο», την υπηρεσία κρατικής ασφαλείας, και να αμνηστεύσουν ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ. Όταν λίγο αργότερα το σύμφωνο δημοσιοποιείται, από το ίδιο το ΚΚΕ, αφού η ηγεσία του θεωρεί ότι υπαναχώρησε ο Σοφούλης, προκαλείται θύελλα αντιδράσεων από όλα τα αστικά κόμματα.


18/03:  Ο Ελευθέριος Βενιζέλος πεθαίνει στο Παρίσι, στο οποίο έχει εγκατασταθεί μετά την αποτυχία του κινήματος της 1ης Μαρτίου του 1935. (γέννηση: 23/8/1864)


13/04:  Πεθαίνει ο πρωθυπουργός Κ. Δεμερτζής και στη θέση του ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ τοποθετεί τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό των Στρατιωτικών Ιωάννη Μεταξά.

29/04: Απεργίες διάρκειας καπνεργατών. Στις 29 Απρίλη του 1936 κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, του Βόλου, της Ξάνθης, της Δράμας και της Καβάλας, ζητώντας την εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης. Στην απεργία πήραν μέρος 40.000 καπνεργάτες.


9/05:  Ο στρατός και η χωροφυλακή διαλύουν βίαια συγκέντρωση απεργών καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη. 12 νεκροί και 32 τραυματίες είναι ο τραγικός απολογισμός των φονικών συγκρούσεων. Την ίδια εποχή, ο Γιάννης Ρίτσος γράφει το ποίημά του «Επιτάφιος», εμπνευσμένο από τους νεκρούς καπνεργάτες… Περισσότερα ….

13/05: Γενική Πανελλαδική απεργία-αντιφασιστική.

17/05:  Πεθαίνει ο Παναγής Τσαλδάρης, αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος., που διετέλεσε Πρωθυπουργός.


18/06: Θάνατος: Μαξίμ Γκόρκι, Ρώσος συγγραφέας και πολιτικός ακτιβιστής.


18/07: Με την εξέγερση του στρατηγού Φράνκο εναντίον της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης, ξεκινά ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος, που θα κρατήσει έως το 1939 και θα τελειώσει με την πλήρη επικράτηση  του στρατηγού…Ισπανικός Εμφύλιος…

20/07: Πρώτη τελετή αφής της ολυμπιακής φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία. Η προθιέρια Κούλα Πράτσικα ανάβει τη δάδα του πρώτου λαμπαδηδρόμου Κώστα Κονδύλη. Η φλόγα θα φτάσει στο Βερολίνο 11 μέρες αργότερα, από 3.840 λαμπαδηδρόμους.

22/07: το Αγροτικό Κόμμα (παράταξη Γαβριηλίδη – Σοφιανόπουλου) και το ΚΚΕ συγκρότησαν Λαϊκό Μέτωπο. Η σχετική συμφωνία, που δημοσιεύθηκε στο «Ριζοσπάστη» στις 26 Ιούλη του 1936, είχε καθαρά αντιφασιστικό, αντιφεουδαρχικό, αντιμονοπωλιακό και αντιιμπεριαλιστικό χαρακτήρα «και η πραγματοποίηση του θα αποτελούσε μεγάλο βήμα στην ολοκλήρωση του αστικοδημοκρατικού μετασχηματισμού της Ελλάδας και το άνοιγμα του δρόμου προς το σοσιαλισμό».


1/08: Ο Αδόλφος Χίτλερ κηρύσσει την έναρξη των Αγώνων της 11ης Ολυμπιάδας.

4/08: ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ.Ο Ιωάννης Μεταξάς με τη συναίνεση του βασιλιά Γεώργιου Β΄ διαλύει τη Γ΄ Αναθεωρητική Βουλή και κηρύσσει στρατιωτικό νόμο στη χώρα εγκαθιδρύοντας δικτατορία. Μαζικές συλλήψεις κομμουνιστών-βασανιστήρια-φυλακές-εξορίες. Μόνο τις πρώτες μέρες της δικτατορίας συνελήφθηκαν και στάλθηκαν στα νησιά της εξορίας 700 περίπου αντιφασίστες, ενώ πολλοί άλλοι ρίχτηκαν στις φυλακές… Συνέχεια …


19/08: Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, ισπανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Δολοφονήθηκε από τις δυνάμεις του Φρράνκο.


15/09: Θάνατος: Αλέξανδρος Ζαΐμης, Έλληνας πολιτικός, που διετέλεσε Πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

18/09: Εκδίδεται ο αναγκαστικός νόμος 117 για την καταπολέμηση του κομουνισμού. Η δικτατορία Μεταξά καταργεί τα πολιτικά κόμματα.

19/09: πιάστηκε ο ΓΓ του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδης.


25/10: Ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Μπενίτο Μουσολίνι δημιουργούν τον φασιστικό Άξονα Βερολίνου – Ρώμης.


0/11:  Υπογράφεται το σύμφωνο «Αντικομιντέρν» από τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ιαπωνία (Νοέμβρης 1936)

17/11:  Θάνατος του Αλέξανδρου Παπαναστασίου. Χιλιάδες λαού της Αθήνας παρακολούθησαν την κηδεία του πρώην πρωθυπουργού και αρχηγού του Αγροτικού Εργατικού Κόμματος Αλεξάνδρου Παπαναστασίου (που πέθανε σε ύποπτες συνθήκες), εκδηλώνοντας με τον τρόπο αυτό τα αντιδικτατορικά δημοκρατικά τους φρονήματα.


10/12: Θάνατος: Λουίτζι Πιραντέλλο, Ιταλός δραματουργός, μυθιστοριογράφος, και δοκιμιογράφος, βραβευμένος με Νόμπελ.

26/12:Δημοσιεύεται στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως» ο Αναγκαστικός Νόμος 375, «Περί Κατασκοπίας», ο οποίος έρχεται να συμπληρώσει τον Ν.4229 του 1929, το γνωστό ως «ο νόμος για το ιδιώνυμο». Με βάση το νόμο αυτό καταδικάστηκαν αργότερα, τη δεκαετία 1940-1950 πάρα πολλοί κομμουνιστές σε θάνατο και ισόβια δεσμά σαν «κατάσκοποι» και πολλοί εκτελέστηκαν. Επίσης η δικτατορία δημοσίευσε το νόμο «Περί διώξεως του κομμουνισμού», σύμφωνα με τον οποίο διώχτηκαν κόμματα, ιδέες, συγγραφείς και βιβλία. Με βάση το νόμο αυτό, κάηκαν στις πλατείες της Αθήνας και άλλων πόλεων της Ελλάδας πολλά προοδευτικά βιβλία.

1937

2/01: Η Μεγάλη Βρετανία και η Ιταλία υπογράφουν το Σύμφωνο της Μεσογείου.


0/02: 3η Ολομέλεια ΚΕ ΚΚΕ. Απόφαση για συγκρότηση του Αντιδικτατορικού Μετώπου Νέων. Σ’ αυτό συμμετείχαν εκπρόσωποι της ΟΚΝΕ, της Φιλελεύθερης Νεολαίας, της Ένωσης Νέων Ελλάδας, της Σοσιαλιστικής Νεολαίας, της Νεολαίας του Εθνικού Λαϊκού Κόμματος, της Νεολαίας του Κόμματος των Προοδευτικών, της Νεολαίας του Αγροτοεργατικού Κόμματος, της Δημοκρατικής Νεολαίας του Γ. Παπανδρέου, της Αγροτικής Νεολαίας του Α. Μυλωνά και της Εθνικής Ενωτικής Νεολαίας του Π. Κανελλόπουλου. Το Αντιδικτατορικό Μέτωπο Νέων κυκλοφόρησε δακτυλογραφημένη εφημερίδα με τον τίτλο: «Ελευθερία», κι αργότερα έντυπη τη «Φλόγα», που τυπωνόταν στο παράνομο τυπογραφείο της ΟΚΝΕ και εκδιδόταν ως τα μέσα του 1938.


26/04: Η γερμανική πολεμική αεροπορία βομβαρδίζει και καταστρέφει τη βασκική πόλη της Γκουέρνικα (Γκερνίκα) στην Ισπανία. Από αυτό το τραγικό γεγονός, ο Πάμπλο Πικάσο εμπνέεται τον πίνακά του «Η καταστροφή της Γκουέρνικα».

27/04: Πεθαίνει ο Αντόνιο Γκράμσι, Ιταλός συγγραφέας, πολιτικός και πολιτικός επιστήμονας.


17/06: Ο καθηγητής πανεπιστημίου Ιωάννης Συκουτρής κατηγορείται ως άθεος για τη μετάφραση του «Συμποσίου» του Πλάτωνα.


7/07: Ο ιαπωνικός στρατός εισβάλει στην Κίνα.Η Ιαπωνία, αφού εδραιώθηκε στις βορειοανατολικές επαρχίες της Κίνας, άρχισε το 1 937 πόλεμο για την κατάληψη ολόκληρης της χώρας με σκοπό τη μετατροπή της σε αποικία.


0/08: 4η Ολομέλεια ΚΕ ΚΚΕ. Απόφαση για Αντιδικτατορικό Μέτωπο Πάλης.


16/12: Οι πολιτικοί αρχηγοί με υπόμνημα τους προς το βασιλιά Γεώργιο Β΄ ζητούν επαναφορά της πολιτικής νομιμότητας.

11/12: Η Ιταλία αποχωρεί από την Κοινωνία των Εθνών.

16/12:  Η κυβέρνηση με τον Αναγκαστικό Νόμο 677 ρυθμίζει τα αγροτικά χρέη.

1938

10/02:  Συλλαμβάνεται και εξορίζεται στην Πάρο, παρ’ όλο που είναι ασθενής, ο Ανδρέας Μιχαλακόπουλος.


0/03: Αντιφασιστική διαδήλωση στην Αθήνα του Αντ/κού Μετώπου. Ακολούθησαν συλλήψεις μελών καθοδήγησης ΚΚΕ

25/03:  Γίνονται τα επίσημα εγκαίνια του πρώτου ελληνικού ραδιοφωνικού σταθμού στα μεσαία κύματα. Το στούντιο βρίσκεται στο Ζάππειο και ο πομπός είναι ισχύος 15 κιλοβάτ. Η κεραία τοποθετείται από τη γερμανική εταιρεία Τελεφούνκεν στα Νέα Λιόσια.

27/03:  Πεθαίνει στην Αθήνα ο Ανδρέας Μιχαλακόπουλος (γεν. στην Πάτρα το 1875), ο οποίος είχε χρηματίσει πρωθυπουργός για 9 μήνες το διάστημα 1924-1925.


28/07:  Αντιδικτατορική εξέγερση στα Χανιά. Στις 28 Ιούλη του 1938, εκδηλώθηκε ένοπλη αντιδικτατορική εξέγερση στα Χανιά της Κρήτης, με επικεφαλής αντιμοναρχικά και αντιδικτατορικά στελέχη του βενιζελικού κόμματος (Μουντάκης, στρατηγός Μάντακας κ.ά.), στην οποία πήρε ενεργό μέρος και η Κομματική Οργάνωση της Κρήτης του ΚΚΕ. Ο ηρωικός λαός των Χανίων, κατέλυσε για 24 ώρες τις αρχές στα Χανιά. Η εξέγερση αυτή είχε μεγάλη απήχηση σ’ ολόκληρη την Ελλάδα. Η κυβέρνηση Μεταξά κινητοποίησε ισχυρές δυνάμεις στρατού και χωροφυλακής, το στόλο και την αεροπορία για την κατάπνιξη της εξέγερσης.


-/09:  οι αρχηγοί των κυβερνήσεων της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας συνήλθαν το Σεπτέμβρη 1938 στο Μόναχο και πήραν την απόφαση να διαμελίσουν την Τσεχοσλοβακία και να παραδώσουν στη Γερμανία ορισμένες παραμεθόριες περιοχές της. Κάτω από την πίεση των δυτικών δυνάμεων και την προδοσία της Γαλλίας, η κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας συνθηκολόγησε και παραιτήθηκε   από  την  αντίσταση   στους  χιτλερικούς,  που κατέλαβαν την Τσεχοσλοβακία το Μάρτη του 1939.


4/10: Ιδρύεται στην Αστυνομία Πόλεων ειδική υπηρεσία για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας.


9/11: Η «Νύχτα των Κρυστάλλων» στη Γερμανία. Το πρώτο οργανωμένο πογκρόμ εναντίον των Εβραίων από τους Ναζί.

10/11: Θάνατος: Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, Τούρκος στρατιωτικός και πολιτικός.

22/11:     Έπειτα από τα πρώτα θύματα της δικτατορίας (Ν. Μαρουκάκη, Γερο-Βαλιανάτο, Λασκαρίδη), στις φυλακές της Κέρκυρας δολοφονήθηκε ο Γραμματέας της ΚΕ της ΟΚΝΕ Χρήστος Μαλτέζος (22 Νοέμβρη 1 938) και στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας σκοτώθηκε ο δάσκαλος Παύλος Σταυρίδης. Πολλοί κομμουνιστές πέθαναν ή τρελάθηκαν από την πείνα και τις κακουχίες.

30/11: Ανακοινώνεται ότι το ΙΚΑ θα παρέχει πλήρη ιατρική περίθαλψη στους ασφαλισμένους του.

1939

3/01: Ο φασίστας Χιρανούμα γίνεται πρωθυπουργός της Ιαπωνίας.

26/01: Ισπανικός Εμφύλιος – Στρατεύματα που πρόσκεινται στον Φρανθίσκο Φράνκο και υποστηρίζονται από την Ιταλία καταλαμβάνουν τη Βαρκελώνη.


10/02: Ισπανικός Εμφύλιος – Οι φαλαγγίτες καταλαμβάνουν την Καταλωνία.

27/02: Ισπανικός Εμφύλιος – Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία αναγνωρίζουν την κυβέρνηση του Φράνκο.


7/04:  Ιταλικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Αλβανία, η οποία γίνεται ιταλικό προτεκτοράτο. Η αλβανική βασιλική οικογένεια του Αχμέτ Ζώγου εγκαταλείπει τη χώρα.


22/08:  Εκρήγνυται το ηφαίστειο της Θήρας.

23/08: Υπογράφεται το Γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επίθεσης (Σύμφωνο Μολότωφ – Ρίμπεντροπ).


1/09:  Η Γερμανία εισβάλλει στην Πολωνία. Οι κυβερνήσεις της Αγγλίας και της Γαλλίας στις αρχές του Σεπτέμβρη κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον της. Έτσι άρχισε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος.

3/09: Η Βρετανία και η Γαλλία κηρύσσουν τον πόλεμο στην Γερμανία.

17/09: Εισβολή της ΕΣΣΔ στην Ανατολική Πολωνία.

23/09: Θάνατος: Σίγκμουντ Φρόυντ, Αυστριακός ιατρός, φυσιολόγος, ψυχίατρος και θεμελιωτής της ψυχαναλυτικής σχολής.

24/09:  Η φράση «Εδώ Λονδίνο! Ακούτε την ελληνική εκπομπή του ΒΒC» ακούγεται για πρώτη φορά στα βραχέα.

28/09: Κατάληψη της Βαρσοβίας από τους Γερμανούς.


24/10:  Ανακοινώνεται επίσημα ότι ο πληθυσμός της χώρας ανέρχεται σε 7.107.472 κατοίκους. Ίδρυση της Εργατικής Εστίας.


-/11: Το ΚΚΕ αποκεφαλίζεται από τα εκλεγμένα στο 6ο Συνέδριο στελέχη του. Σύλληψη του Γ. Σιάντου, του Γρ. Σκαφίδα και άλλων ανώτατων στελεχών του ΚΚΕ. Ομάδα στελεχών από τους Δ. Παπαγιάννη, Χρ. Κανάκη, Β. Κτιστάκη, Σ. Βιτσαρά, Π. Σαντή κ.ά. αποφάσισε τη συγκρότηση καθοδηγητικού οργάνου, που έγινε γνωστό σαν «παλιά ΚΕ»,αναλαμβάνει την καθοδήγηση. Η Επιτροπή αυτή καταγγέλθηκε από το Ν. Ζαχαριάδη το 1 940, σαν «χαφιέδικη σφηκοφωλιά» και αργότερα το 1942 από τη Δεύτερη Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ σαν «προβοκατόρικη και πεμπτοφαλαγγίτικη». «Το κενό που παρουσιάστηκε στην καθοδήγηση του ΚΚΕ, μετά τις συλλήψεις του Νοέμβρη του 1939, το εκμεταλλεύτηκε η δικτατορία του Μεταξά, η οποία το Σεπτέμβρη του 1 940 σκάρωσε μια νέα καθοδήγηση, που έγινε γνωστή σαν «Προσωρινή Διοίκηση», χρησιμοποιώντας για το σκοπό αυτό πράκτορες της Ασφάλειας, όπως ο Δημητριάδης ή Κουτσογιάννης και ορισμένα άλλα πρώην ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ, όπως ο Τυρίμος κ.ά.» Σχ.ΚΚΕ

30/11: Η ΕΣΣΔ εισβάλει στην Φιλανδία.

1940

-/04: τα χιτλερικά στρατεύματα κατέλαβαν τη Δανία και τη Νορβηγία, το Μάη την Ολλανδία και το Βέλγιο.    Το αγγλικό εκστρατευτικό σώμα που βρισκόταν στο Βέλγιο και τη Γαλλία, ηττήθηκε και μεταφέρθηκε βιαστικά στην Αγγλία. Ο γαλλικός στρατός υποχώρησε.

9/04: Η Γερμανία καταλαμβάνει τις Δανία και Νορβηγία.


10/05: Ο ΟυίνστονΤσώρτσιλ αναλαμβάνει πρωθυπουργός της Βρετανίας.

10/05: Η Γερμανία εισβάλει ταυτόχρονα στην Ολλανδία το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο.

13/05: Η Γερμανία εισβάλλει στη Γαλλία.

14/05: Η Ολλανδία παραδίνεται στην Γερμανία.

27/05: Το Βέλγιο παραδίνεται στην Γερμανία.


10/06: Η Ιταλία κηρύσσει τον πόλεμο στην Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

12/06: Η γαλλική κυβέρνηση συνθηκολόγησε με το Χίτλερ.


15/08: Τορπιλίζεται απ’ τους Ιταλούς στην Τήνο το καταδρομικό «Έλλη», έξω από το λιμάνι της Τήνου έπειτα από επίθεση με τορπίλες που δέχτηκε από το ιταλικό υποβρύχιο «DELFINO».

20/08: Λέων Τρότσκι, ηγετική μορφή της «Οκτωβριανής Επανάστασης». Δολοφονήθηκε στο Μεξικό.


27/09: Η ναζιστική Γερμανία, η φασιστική Ιταλία και η αυτοκρατορική Ιαπωνία υπογράφουν σύμφωνο συμμαχίας, που έμεινε στην ιστορία ως «Άξων».


15/10: Το Γενικό Επιτελείο Στρατού της Ιταλίας αποφασίζει επίθεση εναντίον της Ελλάδας.

28/10: Η φασιστική Ιταλία επιτίθεται κατά της Ελλάδας… Κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Το «ΟΧΙ» των Ελλήνων. Ο ιταλικός στρατός επιτίθεται στην Ελλάδα. Τα ελληνικά τμήματα προκαλύψεως στην ελληνοαλβανική μεθόριο δέχονται επίθεση από τις ιταλικές δυνάμεις που βρίσκονται στην Αλβανία. Είχε προηγηθεί απόρριψη του ιταλικού τελεσιγράφου από τον πρωθυπουργό Ι. Μεταξά. Η φασιστική κυβέρνηση της Αθήνας απόρριψε το τελεσίγραφο του Μουσολίνι για δυο κυρίως λόγους: Πρώτο, γιατί «η παμψηφία της κοινής γνώμης του έθνους, ποτέ δε θα αποδέχετο την εκουσίαν του υποδούλωσιν», — όπως ομολόγησε ο ίδιος ο δικτάτορας σε συνέντευξη Τύπου, που έδωσε στην Αθήνα στις 30 Οκτώβρη 1940 — και δεύτερο γιατί ήξερε πολύ καλά, ότι η Μεγάλη Βρετανία, στη σφαίρα επιρροής της οποίας ανήκε στρατηγικά και οικονομικά η χώρα μας, επιδίωκε να προβληθεί αντίσταση κατά του άξονα στην Ελλάδα.

Η πορεία των ελληνικών στρατιωτικών μονάδων προς το Μέτωπο ήταν γεμάτη κακουχίες. Όμως ο βαρύς χειμώνας, ο ενθουσιασμός του ελληνικού στρατού και τα βουνά της Αλβανίας επιτρέπουν στους Έλληνες όχι μόνον να αντιμετωπίσουν την ιταλική επίθεση με επιτυχία, αλλά και να περάσουν αμέσως στην αντεπίθεση.


31/10: Ο φυλακισμένος τότε Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης, με επιστολή του που δημοσιεύεται στον παράνομο «Ριζοσπάστη», καλεί τον ελληνικό λαό να δώσει όλες του τις δυνάμεις στον πόλεμο κατά των Ιταλών φασιστών…

«Ο φασισμός του Μουσολίνι χτύπησε την Ελλάδα πισώπλατα, δολοφονικά και ξετσίπωτα με σκοπό να την υποδουλώσει και εξανδραποδίσει. Σήμερα όλοι οι Έλληνες παλεύουμε για τη λευτεριά, την τιμή, την εθνική μας ανεξαρτησία. Η πάλη θα είναι πολύ δύσκολη και πολύ σκληρή. Μα ένα έθνος που θέλει να ζήσει πρέπει να παλεύει αψηφώντας τους κινδύνους και της θυσίες. Ο λαός της Ελλάδας διεξάγει σήμερα έναν πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό, ενάντια στο φασισμό του Μουσολίνι. Δίπλα στο κύριο μέτωπο και ο ΚΑΘΕ ΒΡΑΧΟΣ, Η ΚΑΘΕ ΡΕΜΑΤΙΑ ΤΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ, ΚΑΛΥΒΑ ΜΕ ΚΑΛΥΒΑ, Η ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ, ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΠΙΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

Κάθε πράκτορας του φασισμού πρέπει να εξοντωθεί αλύπητα. Στον πόλεμο αυτό, που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως επιφύλαξη. Έπαθλο για τον εργαζόμενο λαό και επιστέγασμα για το σημερινό του αγώνα, πρέπει να είναι και θα είναι, μια καινούρια Ελλάδα της δουλειάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ’ ένα πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό.

Όλοι στον αγώνα, ο καθένας στη θέση του και η νίκη

θάναι νίκη της Ελλάδας και του λαού της. Οι εργαζόμενοι

όλου του κόσμου στέκουν στο πλευρό μας».

Αθήνα 31 του Οκτώβρη 1940

ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ

Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ

 

Παράλληλα οι κρατούμενοι κομμουνιστές στις φυλακές και τα ξερονήσια (Ακροναυπλία, Φολέγανδρο, Κίμωλο, Γαύδο, Πύλο, Αίγινα κ.ά.) με υπομνήματα και επιστολές ζήτησαν να σταλούν στο μέτωπο να πολεμήσουν ενάντια στους επιδρομείς. Μα η μεταξική κυβέρνηση έδωσε αρνητική απάντηση. Ανάλογη στάση τήρησε και προς τους απότακτους δημοκρατικούς αξιωματικούς.


1/11: Ο υπολοχαγός Αλέξανδρος Διάκος, από τα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα, πέφτει ηρωικά μαχόμενος στην περιοχή Τσούκα της Πίνδου. Είναι ο πρώτος νεκρός Έλληνας αξιωματικός κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο.

2/11: Ιταλικά αεροπλάνα βομβαρδίζουν τις πόλεις Ιωάννινα, Μέτσοβο, Καστοριά, Καρδίτσα, Πύλο, Αιτωλικό, Πάτρα, Χανιά, Ρέθυμνο, Κέρκυρα και Θεσσαλονίκη. 90 νεκροί και 209 τραυματίες οι απώλειες στον άμαχο πληθυσμό.

13/11: Η ιταλική μεραρχία αλπινιστών Τζούλια, η οποία βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Μέτσοβο, υποχωρεί, εγκαταλείποντας το ελληνικό έδαφος. Οι φασίστες επιδρομείς νόμιζαν, πως η εκστρατεία τους στην Ελλάδα θα ήταν μια θεαματική επίδειξη «κεραυνοβόλου πολέμου». Ο «εχθρός» θα υποχωρούσε πανικόβλητος κι αυτοί θα κυρίευαν σε 2-3 μέρες τα Γιάννενα και σε 10-15 το πολύ μέρες όλην την Ελλάδα. Έπειτα από δεκαπενθήμερο σκληρό αμυντικό αγώνα, στον οποίο στάθηκε πολύτιμη η συμβολή των μετόπισθεν, η ορμή της φασιστικής επίθεσης έσπασε. Κατά τη δεύτερη φάση του ελληνοϊταλικού πολέμου (14 Νοέμβρη – 28 Δεκέμβρη) ο ελληνικός στρατός πήρε την πρωτοβουλία. Πέρασε στην επίθεση, πέταξε τους Ιταλούς επιδρομείς έξω από τα ελληνικά εδάφη, τους καταδίωξε μέσα στο αλβανικό έδαφος.

22/11: Μονάδες του Γ’ Σώματος Στρατού καταλαμβάνουν την Κορυτσά, κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου.

24/11: Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει τη Μοσχόπολη της Βορείου Ηπείρου.


6/12: Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει τους Αγίους Σαράντα.

8/12: Ο ελληνικός στρατός απωθεί βορειότερα τις ιταλικές δυνάμεις και εισέρχεται στο Αργυρόκαστρο.

18/12: εκδόθηκε η Διαταγή αρ. 21 του Χίτλερ για την έναρξη επιχειρήσεων κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Πριν την εξαπολύσει, όμως, ήθελε να εξασφαλίσει τα πλευρά της με την κατάληψη της Βαλκανικής. Για το σκοπό αυτό ετοίμασε το σχέδιο επιχειρήσεων αριθμ. 20 («Μαρίτσα»).

22/12: Η 3η Μεραρχία του ελληνικού στρατού απελευθερώνει τη Χιμάρα.

Σύνταξη: Γιώργος Αγοραστάκης

Back To Top