skip to Main Content

1951

-Αρχές του 1951 ο Μίκης Θεοδωράκης μετατίθεται στα Χανιά στην Διοίκηση της Ε’ Μεραρχίας όπου υπηρετεί το υπόλοιπο της θητείας του σε μονάδα στο Φιρκά στο λιμάνι των Χανίων.

Ο Μ.Θ., Στρατιώτης στη σκοπιά. Φιρκάς Χανιά. Μέσα στο φυλάκιο ξανάγραψε την 1η Συμφωνία του.

Πρώτη σελίδα από χειρόγραφη παρτιτούρα του Πνευματικού Εμβατηρίου

19/06: Έφυγε από τη ζωή Άγγελος Σικελιανός (1884-1951), ένας από τους μείζονες Έλληνες παραδοσιακούς ποιητές. Ο Σεφέρης τον αποκάλεσε «Άρχοντα της λαλιάς μας». Ο Σικελιανός ήταν 5 φορές υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, ωστόσο δεν κατάφερε να το αποκτήσει.

Ανάμεσά στις μελοποιήσεις των έργων του τους ξεχωρίζει το Πνευματικό Εμβατήριο που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης, τον Φεβρουάριο του 1969 στη Ζάτουνα.


-17/09: “Η Πρώτη Συναυλία μου”

Γράφει ο Μίκης Θεοδωράκης στους Δρόμους του Αρχάγελου 5ος τόμος σελ.191-193

«Το 1951 κηρύχτηκε «Έτος Απόδημου Ελληνισμού» από την Κυβέρνηση, προκειμένου να προσελκύσει τους ομογενείς. στην Κρήτη, αναθέσανε στο θεατρικό συγγραφέα, συνθέτη και κριτικό Μανόλη Σκουλούδη τη διαμόρφωση καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. δεν ξέρω πως με ανακάλυψε. στην αρχή μου ανέθεσε να διευθύ­νω τη μουσική που είχε γράψει για το ανέβασμα της «Θυσίας του Αβραάμ», που παρουσιάστηκε στο προαύλιο της Αγίας Μαγδαληνής, στη Χαλέπα. Μετά, όταν με γνώρισε καλύτερα, μου πρότεινε να παρουσιάσω και κάτι δικό μου. Έτσι, έγινε η συναυλία στις 23 Σεπτεμβρίου του 1951 στο Ωδείο Χανίων, που επαναλήφθηκε στις 28 του ίδιου μηνός στο Ηράκλειο.

Για τη συναυλία αυτή κατάφερα να σχηματίσω μιάν υποτυπώδη συμφωνική ορχήστρα με τριάντα περίπου μουσικούς και μια χο­ρωδία με σαράντα φωνές. Καθώς βρισκόταν τότε στα Χανιά η Αλίκη Βατικιώτη, εκπληκτική πιανίστα, που όλοι μιλούσαν γι’ αυτήν στο Ωδείο Αθηνών (βρισκόταν στην ανωτέρα της Σχολής πιάνου, στην τάξη του Σπύρου Φαραντάτου), το πρώτο έργο που συνέθεσα, ήταν ο «Συρτός Χανιώτικος» για πιάνο και ορχήστρα. το δεύτερο ήταν τα «Πέντε Κρητικά Τραγούδια». Διάλεξα απ’ τα ριζίτικα, αυτά που μού άρεσαν πιο πολύ, και τα επεξεργάστηκα για Χορωδία και Ορχήστρα. Δυστυχώς η παρτιτούρα αυτού του έργου εξαφανίστηκε μετά την εκτέλεση του από τη Χορωδία Τσιλίφη στην Ελληνική Ραδιοφωνία.

Εκτός απ’ αυτά τα δύο έργα, στη Συναυλία παρουσίασα τους αδελφούς Κουτσουρέλη (λύρα και λαούτο), απ’ την Κίσσαμο. Ήταν αυτοί που άκουσα στο Κολυμπάρι δυο χρόνια πιο πριν, στο γάμο της ξαδέρφης μου, και με μύησαν στα μυστικά του συρτού χανιώτικου.

Αυτή η συνύπαρξη του δημοτικού και του συμφωνικού και σαν μουσική ύλη αλλά και σαν μουσική παρουσία — κάτι που πολύ αργότερα θα το ανακαλύψουν στην Αθήνα και θα το παρουσιά­σουν σαν κάποια σπουδαία τους ανακάλυψη – ήταν για μένα το πρώτο φυσιολογικό μου βήμα στο χώρο της μουσικής».

Χανιά 1951, Φωτο από την πρώτη συναυλία του Μ.Θ.

 

Mετά τη συναυλία έγραψε η εφημερίδα «ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ» των Χανίων.

«… αλλά η εξαιρετική και μεγάλη επιτυχία της βραδιάς ήταν η εμφάνισις του νέου μουσικοσυνθέτου και συμπολίτου μας Μίκη Θεοδωράκη, υιού του φίλου δικηγόρου Γεργίου Θεοδωράκη, δια το ταλέντο του οποίου πολλά έχουν γραφή εις τον Αθηναϊκόν Τύπον και του οποίου τα προσόντα ηύρεν ευκαιρίαν να εκτιμήσει ο λαός των Χανίων.

Ο κ. Θεοδωράκης ήταν μια σωστή αποκάλυψις για τους Χανιώτες…»


25/12: -Χριστούγεννα: O Θεοδωράκης απολύεται από το στρατό

1952

Από τα Χανιά μετακινείται στην Αθήνα με σκοπό να πετύχει την μετεκπεύδευσή του «εις Παρισίους» όπως λέει ο πατέρας του.

-Συνεργάζεται με το «Ελληνικό Χορόδραμα» της Ραλλούς Μάνου και συνθέτει μουσική για τα μπαλέτα Ορφέας και Ευρυδίκη και Ελληνική Αποκριά.

-Eργάζεται ως μουσικοκριτικός στην Αυγή, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο «Δαφνιώτης».

-Παίρνει μέρος μαζί με το Μάνο Χατζηδάκη στις ποιητικές βραδιές που οργανώνει ο Μάνος Κατράκης. Συγχρόνως γράφει μουσική για σειρά ραδιοφωνικών σκετς.


-Αρχίζει τις πρώτες του συναυλίες στην Αθήνα όπου εκτελούνται αρκετά έργα του από την ΚΟΑ στο θέατρο «Κεντρικόν» (Ελεγείο και θρήνος, Σεξτέτο, Τρίο, Πρελούδια για Πιάνο).

1952-5-3_ Κριτικόν σημείωμα του κ. Φοίβου Ανωγειανάκη

3/05: Χαρακτηριστικό είναι το κριτικόν σημείωμα του κ. Φοίβου Ανωγειανάκη στην “Προοδευτική Αλλαγή” με τίτλο: “Η συναυλία έργων Μίκη Θεοδωράκη”

Κριτική της συναυλίας που πραγματοποιήθηκε στο Θέατρο “Κεντρικόν” στις 3/5/1952. Αναφορά στα έργα “Συρτός Χανιώτικος”, “Πρελούδια για πιάνο”, “Τρίο” και “Σεξτέτο”

Στο πρόσωπο του Μίκη Θεοδωράκη έχουμε έναν από τους εκπροσώπους της νεότερης γενιάς συνθετών, της μεταπολεμικής. Στη συναυλία με έργα του – θέατρο «Κεντρικόν», 8-4-52 – για μια ακόμη φορά, μας δόθηκε η ευκαιρία να στοχαστούμε γύρω απ’ τα προβλήματα της νεοελληνικής μουσικής. Να δούμε πως αντιμετωπίζει σήμερα ένας νέος συνθέτης την «ελληνικότητα» στη μουσική του, και ποιά σχέση έχει αύτη με τα σύγχρονα μουσικά ρεύματα της Ευρώπης. Διαπιστώσεις απαραίτητες στον κριτικό έλεγχο, που τώρα και μερικά χρόνια παρακολουθεί την προσπάθεια της νεοελληνικής μουσικής να ελευθερωθεί απ’ τα στενά πλαίσια της ηθογραφικής αντίληψης, χωρίς ωστόσο να χάσει και τον χαρακτήρα της. Προσπάθεια που βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της ανάγκης, με λιγοστές ως τα σήμερα επιπτώσεις.

Η νεότερη γενιά των συνθετών μας, που οι κυριότεροί της εκπρόσωποι είναι οι Μ. Θεοδωράκης, Α. Κουνάδης και Μ. Χατζηδάκης, φαίνεται ότι αντιμετωπίζει τα προβλήματα αυτά. Αν και διαφορετικές στο βάθος φύσεις, φλέγονται απ’ την ίδια επιθυμία ανανέωσης, χωρίς ωστόσο να αποτελούν ένα κλειστό κύκλο με καθορισμένες απ’ τα πριν ιδεολογικές _και τεχνικές κατευθύνσεις.

Ο κ. Θεοδωράκης, που η αυστηρή μουσική του κατάρτιση, του προσφέρει αξιόλογες τεχνικές δυνατότητες, αντιμετώπισε το πρόβλημα της «ελληνικότητας» με κάποια – μπορούμε να πούμε – πρωτοβουλία, τουλάχιστον σ ορισμένα έργα. Ο «Συρτός Χανιώτικος» νομίζω ότι είναι το κέντρο της προσπάθειάς του με αποτελέσματα θετικά.

Το δημοτικό μοτίβο χωρίς να χάσει καθόλου το ύφος του, Αποβάλλει το στενό ηθογραφικό του χαρακτήρα και ισορροπεί σ ένα έργο με αξιώσεις. Θα πρέπει να τονιστεί η ιδιότυπη πιανιστική τεχνική που το αναδεικνύει, όπως και οι έντονες ρυθμικές και χρωματικές αντιθέσεις που διαπερνούν όλο το έργο. Τα δύο αυτά στοιχεία προδίδουν μια σύγχρονη αντίληψη που με την χαρακτηριστική της απλότητα γεννά καινούργια δεξιοτεχνικά προβλήματα.

Θα αποτολμούσα να εκφράσω τη γνώμη ότι ο «Συρτός – Χανιώτικος» θα δεχόταν μαζί με τα κρουστά, και ορχήστρα εγχόρδων. Με μια τέτοια μορφή πιστεύω ότι πολλοί πιανίστες μας θα ήθελαν να συμμεριστούν τη βέβαιη επιτυχία που θα είχε σ’ ένα συμφωνικό μας κοντσέρτο.

Στα τραγούδια και Πρελούδια για πιάνο που χαιρόμαστε την αίσθηση της φόρμας, όπως και την αντίληψη που δείχνει ο συνθέτης για τη φωνή και το πιάνο, ωστόσο δεν προβάλλεται η προσωπικότητα του συνθέτη με τα στοιχεία εκείνα που επιβάλλουν ένα έργο. Ανεξάρτητα όμως απ’ τις παραπάνω παρατηρήσεις, μερικά απ τα πρελούντια, όπως: Μαντινάδα – Ρουμελιώτικο και Σουραύλι – Καραγκούνα μαζί με τα τραγούδια του, έχουν ένα ενδιαφέρον και θ’ ακούγονται πάντα με χαρά. Δεν ένοιωσε όμως ο κ. Θεοδωράκης την ανάγκη να μελοποιήσει στίχους που να εκφράζουν περισσότερο την εποχή μας; Στα έργα μουσικής δωματίου – Τρίο και Σεξτέτο – αισθανόμαστε κάπως περισσότερο, το βάρος της παράδοσης, που πιέζει ακόμα την προσωπικότητα του συνθέτη. η τεχνική της μουσικής δωματίου έχει δημιουργήσει σήμερα νέα προβλήματα γύρω απ’ την δεξιοτεχνική πλευρά των διαφόρων οργάνων, που όταν δονείται από ένα περιεχόμενο – όπως π. χ. στα κουαρτέτα του Μπάρτοκ – μας δίνει έργα βιώσιμα. Το θετικό συμπέρασμα είναι ότι ο κ. Θεοδωράκης με τις αναμφισβήτητες ικανότητες που έχει, αναλαμβάνει μια μεγάλη ευθύνη απέναντι στην νεοελληνική μουσική. Έχουμε το δικαίωμα μιας αισιόδοξης αναμονής;

– Πιστεύω ακράδαντα, ναι.


O Μάνος Χατζηδάκις το 1952

4/12: Ο Θεοδωράκης δημοσιεύει στην εφημερίδα «Κήρυξ» των Χανίων ένα άρθρο για το Μάνο Χατζηδάκι. Γράφει:

«Πρέπει να είμαστε (εννοώ εμείς οι Κρητικοί) πολύ περήφανοι για τον εξαιρετικό συνθέτη που σχεδόν δέκα χρόνια τώρα βρίσκεται στην πρώτη σειρά της καλλιτεχνικής δραστηριότητας στην Πρωτεύουσα.

Εκείνο όμως που ανυψώνει σημαντικά τον Μάνο Χατζηδάκη δεν είναι φυσικά το γεγονός της παρουσίας του συνεχώς στο προσκήνιο της μουσικής μας ζωής, όσο η καινούργια ποιότητα που φέρνει στο εμπνευσμένο και πρωτοποριακό του έργο.

Είναι ο πρώτος που έκοψε οριστικά τους δεσμούς με την «ακαδημαϊκή» αντίληψη, με την τοποθέτηση της Ελληνικής παραγωγής μέσα σε μουσειακά, άψυχα πλαίσια, με το σχεδόν «εξωελληνικό» της περιεχόμενο, και διακήρυξε με το ίδιο του το έργο την ανάγκη δημιουργίας γνήσιας «νεοελληνικής» μουσικής, στηριγμένης στο απέριττο μελωδικό σχήμα των λαϊκών μας μοτίβων, απλής φωτεινής και αληθινής.

Η μουσική του υπόκρουση στον «Ματωμένο Γάμο» του Λόρκα στα 1948, μα προ παντός η «Αχιβάδα» (που ακούσαμε πέρσυ στην Κρητική Συναυλία από την Αλίκη Βατικιώτη) είναι ένα πραγματικό ορόσημο στην ιστορία της νεοελληνικής μουσικής.

Μελωδιστής περίτεχνος ολοκάθαρος και στην πιο ασήμαντη μουσική του σύλληψη, βάζει υποκρούσεις σε 15 περίπου θεατρικά έργα, (κινηματογραφικά) φιλμ, 2 αρχαίες τραγωδίες.

Το αποκορύφωμα εν τούτοις της συνθετικής του δραστηριότητας στάθηκε η εργασία του στο «Ελληνικό Χορόδραμα», του οποίου υπήρξε άλλωστε μαζί με την Ραλλού Μάνου η πραγματική ψυχή.

Ο «Μαρσύας», ο «Καραγκιόζης», οι «Έξη Λαϊκές Ζωγραφιές» είναι έργα πνοής, είναι αληθινές κατακτήσεις, προσφορά στον αγώνα των νέων μας μουσουργών.

Απαράμιλλος ερμηνευτής των ίδιων του των έργων άρχισε ήδη απ’ την Θεσσαλονίκη την επαφή του με το μεγάλο κοινό της Ελληνικής Επαρχίας. Γνωρίζοντας πόσο οι συμπατριώτες μας και ιδιαίτερα οι Χανιώτες, υποστηρίζουν την αληθινή, την γνήσια τέχνη, αποφάσισα να τον πείσω να συμπεριλάβει και τα Χανιά μέσα στον κύκλο των συναυλιών του με την βεβαιότητα ότι το εκλεκτό και καλλιεργημένο μας κοινό θα περιβάλει τον νέο μας μουσουργό με όλη του την αγάπη, το ενδιαφέρον και την θέρμη που του οφείλεται.

Κι ακόμα με την πεποίθηση, με την πίστη ότι η επαφή του κοινού μας με το έργο του Χατζηδάκη θα το πλουμίσει αφάνταστα φέρνοντάς το σε επικοινωνία με ό,τι καλύτερο έχουμε να δώσουμε σήμερα εμείς οι νέοι συνθέτες που παλεύουμε για μια νέα ποιότητα».

Συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο του με τίτλο «Για την Ελληνική Μουσική», που εκδόθηκε το έτος 1961 από την «Επιθεώρηση Τέχνης» και το 1986 από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.

1953

-18/3: Ο Μίκης παντρεύεται τη Μυρτώ Αλτίνογλου, η οποία στο μεταξύ έχει τελειώσει την ιατρική.


-Τα συμφωνικά του έργα αρχίζουν πλέον να παίζονται συχνά από τις συμφωνικές ορχήστρες της Ελλάδας και γίνεται γνωστός ως συνθέτης συμφωνικής μουσικής με καλές κριτικές από τους πλέον αναγνωρισμένους συνθέτες και μουσικολόγους της εποχής (Καλομοίρης, Βάρβογλης, Σκλάβος, Ανωγειανάκης κ.λπ.).

Τον Ιούλιο επαναλαμβάνεται η εκτέλεση του συμφωνικού του έργου «Το πανηγύρι της Αση Γωνιάς» υπό τη διέυθυνση του Φ.Οικονομίδη. Τότε ο  Μανόλης Καλομοίρης συνθέτης και πατέρας της Εθνικής Σχολής Μουσικής θα γράψει στη στήλη του «Η συμφωνική» στο ΕΘΝΟΣ 9/7/1953:

«… το «Πανηγύρι» αυτό γραμμένο από ένα νέο συνθέτη αποτελεί μίαν ελπιδοφόρο προσφορά και ελπίζω πως, αν ο κ. Θεοδωράκης εξακολουθήσει το δρόμο του με τα φτερά και τη δύναμη της νιότης, η ελληνική μουσική θα κερδίση έναν άριστο νέο δημιουργό.»

1953-7-9, Κριτική του Μανώλη Καλομοίρη για το Πανηγύρι της Ασή-Γωνιάς

ΜΟΥΣΙΚΗ Μ.Θ. 1953 ΓΙΑ ΜΠΑΛΕΤΟ

CARNEVAL, (1947-1953)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΑ / ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ

Ο Μ.Θ. ολοκληρώνει τη Σουίτα Μπαλέτου για Ορχήστρα, που ξεκίνησε στην Ικαρία το 1947

Πρώτη Παράσταση: 15/11/1953, Αθήνα, Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου

Ακούστε εδώ το συμφωνικό έργο «Ελληνική Αποκριά» σε Playlist:

ο Ελληνικό καρναβάλι του Μ.Θ. από την παράσταση με το Ελληνικό Χορόδραμμα της Ραλούς Μάνου

ΜΟΥΣΙΚΗ Μ.Θ. 1953 ΓΙΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΑ ΣΚΕΤΣ

ΚΑΡΜΕΝ, Ραδιοφωνικό σκετς Αθήνα 1953, Πρώτη Παράσταση: 17/10/1953 Ρ/Σ Αθηνών, ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ: Μήτσος Λυγίζος

ΟΙ ΚΟΥΚΟΥΓΕΡΟΙ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ, Ραδιοφωνικό σκετς, Αθήνα 1953 του Ιάκωβου Καμπανέλλη, Πρώτη Παράσταση: 1953 Ρ/Σ Αθηνών

Η ΚΑΜΠΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΧΕΛΙΔΟΝΙ, Ραδιοφωνικό σκετς, Αθήνα 1953 του Ιάκωβου Καμπανέλλη, Πρώτη Παράσταση: 1953, ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ: Μήτσος Λυγίζος


ΜΟΥΣΙΚΗ Μ.Θ. 1953 ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Μ.Θ., με τον σκηνοθέτη του φίλμ Ξυπόλυτο Τάγμα, Greg Tallas

Δέχεται την πρώτη παραγγελία για την ταινία του Γκρεκ Τάλας «Ξυπόλυτο Τάγμα» και έτσι αρχίζει και διεθνώς η καριέρα του ως συνθέτη κινηματογραφικής μουσικής.

“THE BAREFOOT BATAILLON” – “ΤΟ ΞΥΠΟΛΥΤΟ ΤΑΓΜΑ”

Σκηνοθεσία: Greg Tallas (Γρηγόρης Θαλασσινός), Σενάριο: Νίκος Κατσιώτης

Το Ξυπόλητο τάγμα είναι η αληθινή ιστορία 160 παιδιών, που διώχτηκαν από τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί κατακτητές στα χρόνια της κατοχής του Bʼ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα παιδιά για να επιβιώσουν μεταβλήθηκαν σε μια ηρωική συμμορία, που έκλεβε τους Γερμανούς και τους μαυραγορίτες.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ ως το “The Barefoot Battalion”

http://www.imdb.com/title/tt0168487/

film: Το Ξυπόλυτο Τάγμα/The Barefoot Bataillon – Γκρεγκ Τάλλας (1953)


“ΕΥΑ”

Σκηνοθεσία: Μαρία Πλυτά, Σενάριο: Ανδρέας Λαμπρινός, Πρωταγωνιστές: Μάνος Κατράκης, Ντίνος Ηλιόπουλος, Νίνα Σγουρίδου, Αλίκη Γεωργούλη, Αλέκος Αλεξανδράκης, …

Πρόκειται για μια μοναδική δημιουργία της Κομίνης Φιλμ. Η υπόθεση της, αφορά ένα αισθηματικό δράμα. Όμως η ταινία είχε άλλη δραματική κατάληξη. Τον Οκτώβρη του  1952 ο Δημ. Κομίνης, διευθυντής της εταιρίας, μαζί με την ηθοποιό Ανθή Μηλιάδου, ενώ μετέβαιναν στην περιοχή της Λούτσας για γυρίσματα της ταινίας, το όχημά τους προσέκρουσε σε νάρκη των Γερμανών από την κατοχή, μ’ αποτέλεσμα να ανατιναχθούν και να σκοτωθούν.


“Ο ΓΟΛΓΟΘΑΣ ΜΙΑΣ ΟΡΦΑΝΗΣ”

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Δαδήρας, Σπύρος Νικολαϊδης, Σενάριο: Ρένος Γραικός

Πρωταγωνιστές: Άννα Κυριακού, Ηλίας Σταματίου, Μπίλλη Κωνσταντοπούλου, Γιώργος Ολύμπιος

Κοινωνική, μελοδραματική ταινία.

1954

-Νοέμβρης: Με υποτροφία του ΙΚΥ πηγαίνει μαζί με τη Μυρτώ στο Παρίσι, όπου εγγράφεται στο Conservatoire και παρακολουθεί μαθήματα μουσικής ανάλυσης με τον Olivier Messiaen και διεύθυνσης ορχήστρας με τον Eugene Bigot. Η Μυρτώ κάνει την ειδίκευση της ως γιατρός στη ραδιολογία. Μέσα σε 2-3 χρόνια πετυχαίνει τη διεθνή αναγνώριση.

1954, Μ.Θ., Μυρτώ Θεοδωράκη, Παρίσι, Στο pont d’ Alexandre

14/03: To Μπαλέτο Ελληνική Αποκριά του Μίκη Θεοδωράκη βγαίνει στο εξωτερικό. Οι νεαροί συνθέτες  Μίκης Θεοδωράκης και Μάνος Χατζιδάκις μεταβαίνουν στην Ρώμη όπου στην Όπερα της Ιταλικής Πρωτεύουσας παρουσιάζονται τα έργα τους η Ελληνική Αποκριά και οι Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές με το Καταραμένο φίδι, αντίστοιχα. Την ορχήστρα διηύθυνε ο Ανδρέας Παρίδης.

«Ευτύχησα να είμαι μαζί του (Μάνος Χατζιδάκις) -θα πει ο Μίκης Θεοδωράκης- στην Όπερα της Ρώμης στα 1954, όταν ο Ανδρέας Παρίδης διηύθυνε με τους Ιταλούς μουσικούς τον Καραγκιόζη και την Ελληνική Αποκριά. Βγαίναμε και οι δύο για πρώτη φορά στην εμβληματική Ευρώπη των μεγάλων συμφωνιστών! Την επομένη εγώ θα πήγαινα στο Παρίσι να δαμάσω επιτέλους τα φαντάσματα της συμφωνικής μουσικής που με βασάνιζαν, ο δε Μάνος θα γύριζε στην Ελλάδα ακολουθώντας έναν δρόμο που ο ίδιος είχε στρώσει και που θα είχε ως αποτέλεσμα την κατάκτηση μιας κορυφής που ήταν ίσως η πιο ψηλή για όλους μας: το Ελληνικό Τραγούδι». (εφημ. Το Βήμα, 15-6-2003).

1954, Ρώμη, Μίκης Θεοδωράκης, Ανδρέας Παρίδης, Μάνος Χατζηδάκις

ΜΟΥΣΙΚΗ Μ.Θ. 1954 ΓΙΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΑ ΣΚΕΤΣ

Ο ΑΣΤΡΑΠΟΓΙΑΝΝΟΣ, Ραδιοφωνικό σκετς, Αθήνα 1954, για 2 βιολιά, βιόλα, βιολοντσέλο και όμποε, Νότης Περγιάλης, Πρώτη Παράσταση: 25/7/1954, Ρ/Σ Αθηνών, ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ: Κώστας Κροντηράς

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ, Ραδιοφωνικό σκετς, Αθήνα 1954, για βιολί, φλάουτο, φαγκότο, όμποε, κλαρινέτο, 2 κέρατα, τύμπανα και κρουστά, Γιώργος Θεοτοκάς, Πρώτη Παράσταση: 15/8/1954, Ρ/Σ Αθηνών, ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ: Κώστας Κροντηράς

ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΙ ΜΑΡΙΑ, Ραδιοφωνικό σκετς, Αθήνα 1954, για βιολί, τσέλο, κλαρινέτο, αγγλικό κόρνο, κόρνο και τύμπανα, Μανώλης Σκουλούδης, Πρώτη Παράσταση: 17/10/1954, Ρ/Σ Αθηνών, ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ: Νίκος Γκάτσος

Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΚΡΕΜΑΣΜΕΝΟΥ, Ραδιοφωνικό σκετς, Αθήνα 1954, Πρώτη Παράσταση: 10/10/1954, Ρ/Σ Αθηνών, ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ: Μήτσος Λυγίζος

1955

-/08: Εκτέλεση της Σονατίνας για πιάνο, στην αίθουσα Κορτό της Ecole Nationale de Musique.


16/11: Πρώτη εκτέλεση της Πρώτης Συμφωνίας του Μίκη Θεοδωράκη από την ΚΟΑ υπό τη Δ/ση του Ανδρέα Παρίδη.

Η Συμφωνική του κ. Μανώλη Καλομοίρη: Κριτική για τη συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών με μαέστρο τον Ανδρέα Παρίδη, όπου εκτελέστηκε η “1η Συμφωνία” του Μίκη Θεοδωράκη. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Έθνος” στις 18/11/1955

1955-11-18, Ο Μανώλης Καλομοίρης για τη 1η Συμφωνία του Μίκη Θεοδωράκη

«…Ο κ. Μίκης Θεοδωράκης είναι συνθέτης με αληθινό, πηγαίο, δημιουργικό τάλαντο. Αυτό το διαπιστώσαμε αρκετές φορές παρακολουθώντας μερικές συμφωνικές συνθέσεις του μικροτέρας ολκής, αλλά όπου πάντα αναπηδούσανε σπινθήρες  μιας πραγματικής εμπνεύσεως, και μελωδικής και ρυθμικής ιδιοτυπίας.

Η 1n του Συμφωνία, που προχθές ο κ. Παρίδης και η Ορχήστρα παρουσίασαν στο αθηναϊκό Κοινό σε πρώτη εκτέλεση είναι ένα έργο με πολύ μεγαλύτερες προοπτικές και αξιώσεις, από όσα, γνωρίσαμε ως τώρα από το νέο αυτό συνθέτη. … η Συμφωνία αυτή δείχνει πως ο συνθέτης έχει όχι μόνο τα τεχνικά εφόδια, αλλά και την ψυχική ανάτασι, τη διανόησι και την καρδιά που μπορεί να ξανοιχθή και να τραγουδήση, φυσικά και αβίαστα, έτσι που να συγκινήση πραγματικά, τον ακροατή. Και το τραγούδι που τραγουδάει, ο κ. Θεοδωράκης είνε πάντα σχεδόν βγαλμένο από τους μελωδικούς θησαυρούς της ελληνικής λαϊκής μούσας, κι αυτό είνε, κατά την ατομική μου γνώμη, εξαιρετικά ευχάριστο, πολύτιμο θα έλεγα, και του εύχομαι να μη επηρεαστή από τα μιάσματα της δωδεκάφθογγης ή της ηλεκτροκονκριτικής μουσικής, που εκεί κάτω στο Παρίσι που βρίσκεται ασφαλώς θα τον τριγυρίζη.

Τώρα αν η σύνθεσίς του δείχνη πως εμελέτησε αρκετά το Σοστάκοβιτς και τους παλαιότερους Ρώσους εθνικιστάς αυτό δεν νομίζω πως πρέπει να καταλογισθή και τόσο πολύ στο παθητικό του και πιστεύω πως με τον καιρό και την καλλιτεχνική ωριμότητα, η προσωπικότης, του νέου συνθέτου θα βρη το δρόμο της, το δρόμο που θα τον φέρη στις απάτητες κορφές του Ψηλορείτη, της περήφανης και δυναμικής πατρίδας του.»


ΜΟΥΣΙΚΗ Μ.Θ. 1954 ΓΙΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΑ ΣΚΕΤΣ

ΘΕΟΦΑΝΩ, Ραδιοφωνικό σκετς, Αθήνα 1955, για έγχορδα, δύο τρομπέτες, κόρνα, κρουστά και τύμπανα, Άγγελος Τερζάκης, Πρώτη Παράσταση: 1/5/1955, Ρ/Σ Αθηνών, ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ: Μήτσος Λυγίζος

ΕΝΑ ΔΑΚΡΥ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ, Ραδιοφωνικό σκετς, Αθήνα 1955, για φωνή, αγγλικό κόρνο και κιθάρα, H.C.Andersen, Πρώτη Παράσταση: 25/9/1955, Ρ/Σ Αθηνών, ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ: Ντίμης Αποστολόπουλος

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΑΛΑ, Ραδιοφωνικό σκετς, Αθήνα 1955, για όμποε, μπάσο φλάουτο, τρομπέτα, κλαρινέτο και δύο κέρατα, Πρώτη Παράσταση: 24/10/1955, Ρ/Σ Αθηνών, ΣΚΗΝΟΘΕΣΊΑ: Ντίμης Αποστολόπουλος


1955-12-25, Μ.Θ., Παρίσι, Φωτογραφία με χειρόγραφη αφιέρωση στη μητέρα του

1956

Πρώτη κινηματογραφική παραγγελία στο εξωτερικό. Ο Μίκης Θεοδωράκης γράφει τη μουσική για την ταινία «ill met by Moonlight» (Η απαγωγή τον στρατηγού Κράιπε) των Πάουελ-Πρέσμπουργκερ.


-/09: Μίκης Θεοδωράκης: Ο «Βεντετισμός» και ο «Σνομπισμός» οδηγούν στο θάνατο της Μουσικής. Ένα βαρυσήμαντο άρθρο του νεαρού Μίκη Θεοδωράκη από το Παρίσι στην Επιθεώρηση Τέχνης, τευχ.21, Σεπτέμβριος 1956, που αποκαλύπτει τον προβληματισμό του και τις θέσεις του απέναντι στα νέα ρεύματα της μοντέρνας μουσικής στην Ευρώπη. Ο Θεοδωράκης στο άρθρο του, θέτει από τότε το θέμα του «βεντετισμού». Ξεκινά μάλιστα με την κατηγορηματική πρόταση: “Σε όλες τις εποχές παρακμής της μουσικής τέχνης, συναντάμε σαν τελευταίο στάδιο αποσύνθεσης τον βιρτουοζισμό – «βεντετισμό»…” Τρεις δεκαετίες μετά θα επανέλθει δριμύτερος στο ίδιο θέμα με το βιβλίο του Stαr System, Εκδ. Κάκτος, 1984. Μαζί με το «βεντετισμό», στο πλάι του αναφέρει «έχει φυτρώσει ένα νέο λουλούδι: ο «σνομπισμός». Στη βάση είναι το ίδιο φαινόμενο: ο «βεντετισμός» εμφανίζεται σαν «λαϊκός» υποκειμενισμός, μιας και απευθύνεται στις μεγάλες μάζες, ενώ ο «σνομπισμός» αυτοπεριορίζεται εναντίον των πολλών, στο στενό «αριστοκρατικό» του κύκλο. Άλλη διαφορά: ο «βεντετισμός» έχει καταλάβει τον ερμηνευτικό τομέα της μουσικής. O «σνομπισμός» φιλοδοξεί να κατακτήσει τον δημιουργικό. Έτσι περνά στα θέματα του μοντερνισμού, του δωδεκαφθογγισμού, musique concrete, musique electronique στη μουσική, και αναπτύσσει τις απόψεις του για όλα αυτά τα σύγχρονα ρεύματα στην μουσική. Από το συγκεκριμένο άρθρο φαίνεται ότι ο Θεοδωράκης έχει ξεκαθαρίσει τις απόψεις του για την μουσική της εποχής και έχει κάνει τις επιλογές του ως συνθέτης, πράγμα που θα φανεί μερικά χρόνια αργότερα.

Δες το άρθρο εδώ: Μίκης Θεοδωράκης: Ο «Βεντετισμός» και ο «Σνομπισμός» οδηγούν στο θάνατο της Μουσικής


ΜΠΑΛΕΤΑ

ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ, (1956-1958)

Μουσική Μπαλέτου παραλλαγή «ΟΡΦΕΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΔΙΚΗ» Παρίσι 1956-1958

Πρώτη Παράσταση: Σεπτέμβριος 1956, Αθήνα

Μίκης Θεοδωράκης – Love and death, Έρως και θάνατο | Official Audio Release


ΕΡΩΦΙΛΗ, (1956)

Μουσική Μπαλέτου, για ορχήστρα (με βάση τις «Πασακάλιες» για πιάνο) βασίζεται στο έργο του Γεωργίου Χορτάτζη

Πρώτη Παράσταση: 3/9/1956, Αθήνα

Ροτόντα Αγίου Γεωργίου Θεσσαλονίκη 1957

Παρίσι 1958 (29/7)

Σκηνοθεσία: Ραλλού Μάνου και Ντόρα Τσάτσου

Μίκη Θεοδωράκη «Ερωφίλη» από την Ραλλού Μάνου. Διευθύνει ο Ανδρέας Παρίδης το 1956


1956, Μ.Θ., Μυρτώ Θεοδωράκη και φίλοι, στο δωμάτιο Pension de famille, όπου έμεναν στο Παρίσι

1957

1957-2-24, Το χρυσό μετάλιο στο Μ.Θ. στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νέων Συνθετών της Μόσχας με τη Σουίτα Νο 1

-24/2: Επισκέπτεται για πρώτη φορά τη Σοβιετική Ένωση, μεταβαίνει στη Μόσχα συμμετέχοντας σε  γαλλική αποστολή υπό τον Μωρίς Τορέξ και παίρνει μέρος στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νέων Συνθετών της Μόσχας, όπου συμμετείχαν 300 συνθέτες με το έργο του «Σουίτα Νο 1 για πιάνο και ορχήστρα». Το έργο κερδίζει το χρυσό μετάλλιο. Η κριτική επιτροπή, με πρόεδρο το Dimitri Shostakovich στην οποία συμμετείχαν και άλλοι διακεκριμένοι συνθέτες όπως ο Hanns Eisler του απονέμει το πρώτο βραβείο, ως ο καλύτερος νέος συνθέτης.

 

Ακούστε εδώ το έργο: Mikis Theodorakis: Suite no.1 pour piano et orchestre

Cyprien Katsaris, pianoforte — Orchestre Symphonique de RTL diretta da Mikis Theodorakis — I. Allegro – Poco meno II. Allegro – Andante con moto – Andante III. Andante sostenuto IV. Allegro – Poco sostenuto – Poco meno – Più animato – Più mosso – Poco meno – Tempo primo, ma poco sostenuto V. Calmo

Μ.Θ., Μόσχα, μπροστά στο ξενοδοχείο Ukrania

-26/10: Πεθαίνει ο Νίκος Καζαντζάκης σε ηλικία 74 ετών.

Tο 1955 στο Παρίσι, ο Θεοδωράκης διαβάζοντας το Μυθιστόρημα του Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», εντυπωσιάζεται από μια περιγραφή όπου το πλήθος ψάλλει ομαδικά ένα βυζαντινά τροπάριο, και εισαγάγει μια βυζαντινή μελωδία στο κατ’ εξοχήν Κρητικό του έργο, την 1η Σουίτα για πιάνο και ορχήστρα στο 4ο μέρος. Όταν τελείωσε φρόντισε να βρει και να ενημερώσει τον Καζαντζάκη στη Νότιο Γαλλία που ζούσε κι αυτός του απάντησε εκφράζοντας τη συγκίνηση και την ικανοποίησή του. Αυτή ήταν η μοναδική φορά που επικοινώνησαν οι δύο Κρήτες δημιουργοί.


10/12: Πεθαίνει ο αγαπημένος δάσκαλος του Μίκη Θεοδωράκη, Φιλοκτήτης Οικονομίδης. Ο Μίκης του αφιερώνει τον Οιδίποδα Τύραννο. Ο Θεοδωράκης θεωρούσε τον Οικονομίδη πνευματικό του πατέρα και είχε μαζί του συνεχή επαφή και αλληλογραφία. Του έστελνε τα έργα του και του ζητούσε τη γνώμη του. Σένα τελευταίο του γράμμα με ημ. 7/5/1957 ο Φ.οικονομίδης συμβουλεύει το Θεοδωράκη να μην δίνει σημασία στους κριτικούς και τις επικρίσεις τους. Του γράφει «Ο δημιουργός πέρα απ’ τη δική του Αλήθεια, που την έκφράζει όπως αυτός αίσθάνεται, πρέπει να περιμένει τη δικαίωσή του απ’ το πέρασμα του χρόνου, χωρίς και αυτό να είναι πάντα βέβαιο.» και τον συγχαίρει για την πίστι σου σε ό,τι πιστεύει. «Αυτό είναι μεγάλη αρετή. Συνέχισε λοιπόν το δρόμο σου και οι ευχές μου είναι πάντα κοντά σου» γράφει. Γράμμα στο «Θεοδωράκης Μίκης, Για την Ελληνική μουσική [1952-1961], Καστανιώτης, 1986»


Ολοκληρώνει τη μαθητεία του στο μάθημα Μουσικής Ανάλυσης του Olivier Messiaen στο Concervatoire των Παρισίων και παραδίδει τη διπλωματική του εργασία με τη θεωρία των «τετράχορδων». Ο Μίκης Θεοδωράκης εφάρμοσε αργότερα εν μέρει αυτή τη μέθοδο σε ορισμένες δικές του συνθέσεις (όπως Σουίτα Ν ο 2).

Δες το σχετικό άρθρο: «Τα τετράχορδα» του Μίκη Θεοδωράκη.

https://mikisguide.gr/ta-tetrachorda-tou-miki-theodoraki/


Κυκλοφορεί:

“ILL MΕT BY MOONLIGHT” – “Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΚΡΑΪΠΕ”

Σκηνοθεσία: Michael Powell – Emeric Pressburger

Συγγραφείς: W. Stanley Moss (προσαρμοσμένο από το βιβλίο: “Ill Met By Moonlight” «Ήλθε με το φως του φεγγαριού», γνωστό και ως “Night Ambush”  «Νυχτερινή Ενέδρα», Το ημερολόγιο του πολέμου στην Κρήτη), Michael Powell

Πρωταγωνιστές: Dirk Bogarde, Marius Goring, David Oxley, Cyril Cusack, …

Το έργο αναφέρεται στην απαγωγή του Γερμανού στρατηγού Heinrich Kreipe στην Κρήτη.

http://www.imdb.com/title/tt0049357/

film: ill Met by Moonlight [Dirk Bogarde] (1957) [en sub]

music: Mikis Theodorakis~Music from “Ill Met by Moonlight” (Dirk Bogarde 1957)

1958

-30/11: Γέννηση της Μαργαρίτας, του πρώτου παιδιού του ζεύγους Θεοδωράκη.


1958: Ο Μίκης Θεοδωράκης στο Παρίσι ολοκληρώνει το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα και συνθέτει τις Σουίτες αρ.2 και αρ.3, ξεκινά να γράφει τη Σουίτα αρ.4, συνθέτει τη Σονατίνα αρ.1, καθώς και τον κύκλο τραγουδιών «Ο κύκλος». Γράφει τα έργα για μπαλέτο Feu aux poudres και Les amants de Teruel, τα οποία παρουσιάζονται με τη Λουντμίλα Τσερίνα. Γίνεται ευρύτερα γνωστός ως συνθέτης στην Ευρώπη. Η εφημερίδα Le Monde τον παρουσιάζει ως «νέο Στραβίνσκι». Μεγάλη επιτυχία γνωρίζει η μουσική του για την ταινία Honeymoon σε σκηνοθεσία του Μάικλ Πάουελ.


1958: Το 1956 ο Ρίτσος επανεκδίδει τον «Επιτάφιο» και το 1957 στέλνει ένα αντίτυπο στον Μίκη Θεοδωράκη στο Παρίσι, γράφοντάς του «το βιβλίο τούτο κάηκε από τον Μεταξά  στα 1938 κάτω από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός».

Το 1958, ο Μίκης Θεοδωράκης μια μέρα περιμένοντας στο αυτοκίνητο τη σύζυγό του, Μυρτώ, να επιστρέψει από τα ψώνια, ξεφυλλίζει το βιβλίο του «Επιταφίου», που του έχει στείλει ο Γιάννης Ρίτσος και αρχίζει να μελοποιεί τα ποιήματα σημειώνοντας τις νότες στο περιθώριο των σελίδων. Μέσα στη λίγη ώρα της αναμονής, είχε βρει τις βασικές μελωδίες και για τα 20 ποιήματα.

Αρχές του 1960 ο Μίκης Θεοδωράκης είχε πάρει τις αποφάσεις του. Κάνει μια ολοκληρωτική στροφή, αφήνοντας την συμφωνική μουσική και αφιερώνεται στο λαϊκό τραγούδι. Το Φεβρουάριο επιστρέφει στην Ελλάδα απ’ το Παρίσι, και βάζει σε κίνηση την επανάστασή του για την αναγγέννηση του ελληνικού τραγουδιού με τον πρώτο κύκλο τραγουδιών του τον «Επιτάφιο». Εγκαινιάζει έτσι τη λεγόμενη «έντεχνη λαϊκή μουσική».


ΜΟΥΣΙΚΗ Μ.Θ. ΓΙΑ ΜΠΑΛΕΤΑ 1958

LE FEU AUX POUDRES, (1958)

Μουσική Μπαλέτου, Αθήνα 1958 (Δεκέμβρης), για ορχήστρα, διασκευή της  ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ

Πρώτη Παράσταση: : 23/2/1959, Παρίσι

Σκηνοθεσία: Jean Renoir

 

Ludmilla Cherina, Les amants de Teruel

LES AMANTS DE TERUEL, (1958)

Μουσική Μπαλέτου 1958, για Συμφωνική Ορχήστρα

Πρώτη Παράσταση: 23/2/1959, Παρίσι & κινηματογραφική ταινία

Σενάριο και σκηνοθεσία: Raymond Rouleau

Πρώτη εγγραφή: 1959 – PHILIPS

Η σύνθεση της Σουίτας Μπαλέτου «Les Amants de Teruel» έγινε ύστερα από παραγγελία της διάσημης μπαλαρίνας Λουντμίλα Τσερίνα, που την εποχή εκείνη είχε δημιουργήσει το δικό της θέατρο. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, οι συντελεστές της παραγωγής ζήτησαν από τον Μίκη Θεοδωράκη να συνθέσει και δεύτερο μπαλέτο, αλλά εκείνος, λόγω έλλειψης χρόνου, πρότεινε να παρουσιαστεί το «Καρναβάλι», πρόταση που έγινε δεκτή. Μάλιστα, είχε την τύχη να διευθύνει ο ίδιος τα έργα του στο Θέατρο «Σάρα Μπερνάρ» με την Ορχήστρα Λαμουρέ.

Η Σουίτα Μπαλέτου «Les Amants de Teruel» («Οι εραστές του Τερουέλ») είναι εμπνευσμένη από τον ομώνυμο ισπανικό μύθο: πρόκειται για την ιστορία δύο ερωτευμένων νέων από το Τερουέλ της Αραγονίας, το ειδύλλιο των οποίων είχε τραγικό τέλος το 1217. Ο έρωτας του Χουάν Μαρτίνεθ δε Μαρθίγια και της Ιζαμπέλ δε Σεγούρα αποτέλεσε, κατά καιρούς, πηγή έμπνευσης για πολλούς ποιητές, δραματουργούς, μουσικούς και κινηματογραφιστές. Το 1962 έγινε ταινία από τον Γάλλο σκηνοθέτη Ρεμόν Ρουλώ με πρωταγωνίστρια και πάλι την Λουντμίλα Τσερίνα, με τη μουσική του Θεοδωράκη.

Mikis Theodorakis – Les amants de Teruel (Original Soundtrack) 1962


ΜΟΥΣΙΚΗ Μ.Θ. ΓΙΑ ΦΙΛΜ 1958

“HONEYMOON” (LUNA DE MIEL) – “Ο ΜΗΝΑΣ ΤΟΥ ΜΕΛΙΤΟΣ”

Σκηνοθεσία: Michael Powell

Σενάριο: Michael Powell, Luis Escobar

Πρωταγωνιστές: Anthony Steel, Ludmilla Tchérina, Antonio

Ο μήνας του μέλιτος του Αυστραλού γαμπρού Kit Kelly και της νύφης του Άννας στην Ευρώπη… Περιλαμβάνει το τραγούδι “The Honeymoon Song” του Μίκη Θεοδωράκη τραγουδημένο στην ταινία από τον Marino Marini.  Ηχογραφήθηκε στη συνέχεια από πολλούς καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένων των Beatles. Ήταν το αγαπημένο τραγούδι του Τσε Γκεβάρα και του Κάστρο.

http://www.imdb.com/title/tt0053023/

Marino Marini and his Quartet – The Honeymoon Song (1959)

1959

Με εισήγηση του Darius Milhaud παίρνει το βραβείο Copley Music Prize (ΗΠΑ) ως καλύτερος Ευρωπαίος συνθέτης της χρονιάς.


-/05: Δημοσιεύει το άρθρο του «Ελληνική μουσική: έτος (περίπου) μηδέν», Δημοσίευση: Κριτική, τόμ. 1, τχ. 3 (Μάιος-Ιούνιος 1959), σ. 101-105 και εφημερίδα “Κήρυξ” Χανίων, 12, 13 και 14 Αυγούστου 1959

Δες εδώ: Απόσπάσματα ή πλήρες άρθρο

Ήταν μια παρέμβαση που προκάλεσε αίσθηση. Στο άρθρο ο Θεοδωράκης κατηγόρησε την Εθνική Σχολή για αποτυχία δημιουργίας μιας μουσικής γλώσσας που θα εκφράζει «όλους» τους Έλληνες και για έλλειψη μιας άμεσης επικοινωνίας με το λαό. Και κλείνει το άρθρο του σημειώνοντας ό,τι το μέλλον της ελληνικής μουσικής θα κριθεί από το κατά πόσον οι νεώτεροι μουσικοί θα κάνουν την επανάσταση που χρειάζεται στα μουσικά πράγματα της χώρας ή θα συμβιβαστούν με την υπάρχουσα κατάσταση.

 

19/10: ανεβαίνει στη Royal Opera House, Covent Garden του Λονδίνου το μπαλέτο του Μίκη Θεοδωράκη Αντιγόνη, σε σκηνοθεσία Τζον Κράνκο και με πρωταγωνιστές τους: Μαργκότ Φοντέιν και Ρούντολφ Νουρέγιεφ, και σημειώνει τεράστια επιτυχία. Τη μουσική άρχισε να γράφει το 1958 στο Παρίσι και ολοκλήρωσε του καλοκαίρι του 1959 στο Γαλατά στα Χανιά. Το έργο βασίζεται στη τραγωδία του Σοφοκλή.

Η υποδοχή του έργου από το κοινό και από τον τύπο στο Λονδίνο είναι θριαμβευτική. Συμπλήρωσε τις 200 παραστάσεις.

Δες σχετικό άρθρο: Μπαλέτο Αντιγόνη 1959. Η μεγάλη επιτυχία του Μίκη Θεοδωράκη και η μουσική στροφή του.


Παίρνει παραγγελία από τον Αλέξη Μινωτή για να συνθέσει την μουσική στην αρχαία τραγωδία «Φοίνισσες». Γράφει για πρώτη φορά μουσική για αρχαία τραγωδία, ένα είδος με το οποίο ασχολήθηκε σε όλη την παραπέρα μουσική του πορεία.

1960

Το 1960 ο Μ.Θ. κάνει μια ολοκληρωτική στροφή, αφήνει την συμφωνική μουσική και αφιερώνεται στο λαϊκό τραγούδι. Η δεύτερη περίοδος (1960-1980) είναι, σχεδόν εξ ολοκλήρου, αφιερωμένη στα έντεχνα τραγούδια. Το 1960 είναι μια από τις δημιουργικότερες χρονιές του συνθέτη. Ο Επιτάφιος του άνοιξε το δρόμο για ξεκινήσει αμέσως τη σύνθεση και άλλων έργων το «Άξιον Εστί», την «Πολιτεία», τα «Επιφάνια», και «το Τραγούδι του Νεκρού Αδελφού». Δημιουργεί νέες μορφές τραγουδιού. Παντρεύει τη μεγάλη ποίηση με τη μουσική και τη βάζει στη ζωή των απλών ανθρώπων. Μαζί εγκαινιάζει το θεσμό των “λαϊκών συναυλιών”, οικοδομεί μια άμεση σχέση με το λαό και μετατρέπει σταδιακά τη μουσική επικοινωνία με το κοινό σε πολιτική πράξη. Παρά τις διώξεις η μουσική του αναδείχθηκε σε σύμβολο των καταπιεσμένων και των καταφρονεμένων.


1960-02-, Μ.Θ., Μαργαρίτα Θεοδωράκη, Αεροδρόμιο Αθηνών Κατεβαίνοντας από το αεροπλάνο.

-/02: Ο Μίκης Θεοδωράκης, επιστρέφει στην Ελλάδα απ’ το Παρίσι, και βάζει σε κίνηση την επανάστασή του για την αναγγέννηση του ελληνικού τραγουδιού με τον πρώτο κύκλο τραγουδιών του τον «Επιτάφιο» με οκτώ ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, από το ομώνυμο έργο του. Το έργο αυτό σηματοδοτεί τη «στροφή» του Μ.Θ. προς τις ρίζες, την ελληνική λαϊκή μουσική, με την εγκατάλειψη για ένα μεγάλο διάστημα της συμφωνικής μουσικής. Εγκαινιάζει έτσι τη λεγόμενη «έντεχνη λαϊκή μουσική».


-/05: Συντάσσει και υπογράφει μαζί με τους Κουνάδη, Ξενάκη, Παπαϊωάννου, Χωραφά και Ανωγειανάκη το «Σχέδιο Προγράμματος για την Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Μουσικής».

Θεοδωράκης Μίκης,Κουνάδης Αργύρης,Ξενάκης Ιάννης, Παπαϊωάννου Γιάννης Α.,Χωραφάς Δημήτρης, Ανωγειανάκης Φοίβος, «Σχέδιο προγράμματος για την αναδιοργάνωση της ελληνικής μουσικής», Κριτική, τόμ. 2, τχ. 9 (Μάιος-Ιούνιος 1960), σ. 81-84

1960, Σχέδιο προγράμματος για την αναδιοργάνωση της ελληνικής μουσικής


5/05: Γέννηση του γιου του Μίκη, Γιώργου Θεοδωράκη.


19/06: Μουσική για αρχαίο δράμα, ΦΟΙΝΙΣΣΕΣ – Τραγωδία, (Παρίσι 1959-1960) Πρώτη Παράσταση: 19/6/1960, Επίδαυρος / Εθνικό Θέατρο, Σκηνοθεσία: Αλέξης Μινωτής

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης: ΦΟΙΝΙΣΣΕΣ του Ευριπίδη (Επίδαυρος, 1960) για μέτζο, χορωδία, 2 φλάουτα, όμποε, δύο κέρατα, δύο τρομπόνια, δύο τρομπέτες, κλαρινέτο, δύο βιολοντσέλα, κοντραμπάσο, πιάνο και κρουστά.

Απόσπασμα της μουσικής για τις ΦΟΙΝΙΣΣΕΣ του Ευριπίδη που ανέβασε το Εθνικό Θέατρο στην Επίδαυρο το 1960


-/08: Κυκλοφορία του δίσκου: Μίκη Θεοδωράκη, Γιάννη Ρίτσου, Επιτάφιος (1960), Α’ Εκτέλεση: Ο Μάνος Χατζιδάκις ηχογραφεί πρώτος τον Επιτάφιο. Ο δίσκος κυκλοφορεί από τη Fidelity, την ενορχήστρωση κάνει ο Μάνος Χατζιδάκις και τραγουδά η Νανά Μούσχουρη

Νάνα Μούσχουρη: Επιτάφιος 1960 (ολόκληρο άλμπουμ)

Ο Μίκης διαφωνεί με την Χατζηδική ερμηνεία του έργου. Θεωρεί ό,τι «ο Χατζηδάκις έδινε στον «Επιτάφιο» ένα ρομαντικό χαρακτήρα, ένα θηλυκό χαρακτήρα, ενώ το έργο -κατ’ αυτόν- ήταν καθαρό, αδρό…» Συνέντευξη του Μίκη στον Μανώλη Παπουτσάκη, στους “ΔΡΟΜΟΥΣ” Φεβρουάριος του 1964. Αναζητά μια λαϊκή, ανδρική και δωρική ερμηνεία, την οποία βρίσκει στο Γρηγόρη Μπιθικώτση και στο μπουζούκι του Μανόλη Χιώτη.


-/09: Κυκλοφορία του δίσκου: Μίκη Θεοδωράκη, Γιάννη Ρίτσου, Επιτάφιος (1960), Β’ Εκτέλεση: Ο Μ.Θ. ξαναηχογραφεί το έργο στην Columbia με το Γρηγόρη Μπιθικώτση και στα σεγόντα την Καίτη Θύμη. Μπουζούκια παίζουν ο Μανώλης Χιώτης, με το Γιάννη Καραμπεσίνη – σε κάποια τραγούδια -. Το έργο κυκλοφορεί σε 45άρια, αλλά και σε 10ιντσο δίσκο 33 στροφών.

Γρ. Μπιθικώτσης, Κ. Θύμη, Μ. Χιώτης ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ Μ. Θεοδωράκη – Γ. Ρίτσου 1960


Με τις δυο εκτελέσεις του έργου του Επιτάφιος, ξεσπά ένας «μικρός εμφύλιος πόλεμος» για τις αισθητικές και κοινωνικές απόψεις που αντιπροσωπεύουν οι δύο αυτές εκδοχές. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, ο «Επιτάφιος» σημείωσε τεράστια επιτυχία, αναστάτωσε τα μουσικά πράγματα της χώρας, ξεσήκωσε τον κόσμο, και τοποθέτησε τον Θεοδωράκη, στο κέντρο των συζητήσεων και των αντιδράσεων.

Αυτή όμως η επιτυχία προσέκρουσε από την αρχή στις κυβερνητικές απαγορεύσεις. Η κυβέρνηση Καραμανλή, αντέδρασε πολύ σπασμωδικά, και απαγόρευσε τη μετάδοση της μουσικής του από το ΕΙΡ (την Ελληνική Ραδιοφωνία).

Έτσι ο Μ.Θ. κατέφυγε στις συναυλίες. Άνοιξε μ’ αυτό το τρόπο ένα νέο κεφάλαιο στην Ελληνική μουσική. Εγκαινίασε τη μορφή της Λαϊκής Συναυλίας.


-/09:  Ο Μ.Θ. σχηματίζει την πρώτη Λαϊκή Ορχήστρα του που περιλαμβάνει τους: Γιάννης Διδίλης (πιάνο), Κώστας Παπαδόπουλος (μπου­ζούκι), Λάκης Καρνέζης (μπουζούκι) και τραγούδι Γρήγορης Μπιθικώτσης.


5/10: Η πρώτη συναυλία και δημόσια παρουσίαση του Επιτάφιου έγινε στις 5 του Οκτώβρη στην Ελευσίνα, «γιατί θέλησα να «ευλογήσω» το κίνημά μου βάζοντάς το κάτω από τις ιερές σκιές των ελευσίνιων μυστηρίων» θα πει. Εκεί τους περίμεναν εκατό αστυφύλακες και πενήντα πι­στοί. Η αποφασιστικότητα του παπά Πυρρουνάκη και του νεαρού τότε Θόδωρου Πάγκαλου έσπασε τον αστυνομικό κλειό και πραγματοποιήθηκε η συναυλία. Στην απαγγελία ήταν η η Αλέκα Παΐζη, στο τραγούδι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης και έπαιξε η 6μελής Λαϊκή Ορχήστρα του Θεοδωράκη. «Μετά την Ελευσίνα έπρεπε να τιμήσω τις δικές μου τις προγονικές ρίζες. Έπρεπε κι εγώ να πάρω δύναμη απ’ αυτές. Έτσι η δεύτερη συναυλία έγινε στο Ηράκλειο Κρήτης. Έχοντας πράξει το χρέος μου απέναντι στις ιερές σκιές των προγόνων, ήμουν έτοιμος πια για τη μεγάλη έξοδο».

Τη δεκαετία του ’60 θα οργώσει όλη την Ελλάδα απ’ άκρου σ’ άκρη και στη συνέχειο όλο τον κόσμο. Οι συναυλίες του Θεοδωράκη μετατράπηκαν σε πολιτικά γεγονότα. «Κατά κα­νόνα δεν επρόκειτο μόνο για συναυλίες αλλά για Πολιτικά συμβάντα με Π κεφαλαίο. Πολιτικά, δηλαδή βασικά αντιεξουσιαστικά, ενάντια σε κάθε είδους αντιλαϊκές εξουσίες, αστυνομικά καθεστώτα, όπως στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’60, δικτατορίες κ.λ.π…» Θεοδωράκης Μίκης, Πού να βρω την ψυχή μου, Μουσική, τ. 1, Εκδόσεις Νέα Σύνορα – Λιβάνης, 2002 σελ.89


6/10: Την επομένη η Ένωση Κρητών Φοιτητών παρουσίασε τα τραγούδια του «Επιταφίου» σε δημόσια εκδήλωση στα γραφεία της στην Αθήνα, στην οποία εκτός από τον Μίκη Θεοδωράκη, μίλησαν και οι Μάνος Χατζηδάκις και Φοίβος Ανωγειανάκης. Στην ομιλία του ο Μίκης θα χαρακτηρίσει την εκτέλεση του «Επιταφίου» με την Μούσχουρη ως έναν «Επιτάφιο λυρικό, επιτάφιο αδελφής σε αδελφό και αγαπημένης σε αγαπημένο πιότερο, παρά μάνας σε γιό… Για μένα η φωνή του Μπιθικώτση έχει μια άλλη ομορφιά. Γιατί είναι ο καθένας μας που τραγουδάει με τη φωνή του. Είναι ο βαρκάρης, ο ζευγάς, ο σωφέρ, ο φοιτητής, ο φαντάρος, ο εμποράκος – είναι ο νεοέλληνας είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει. Κι αν ο πρώτος «Επιτάφιος» είναι λυρικός και επιθαλάμιος, ο δεύτερος είναι για τις αγορές και τα σοκάκια, εκεί που το παλικάρι λαχάνιασε και αγάπησε, πριν φάει μια σφαίρα στην καρδιά.»

Ομιλία του Μίκη Θεοδωράκη στην εκδήλωση του πραγματοποίησε ο Σύλλογος Κρητών Σπουδαστών προς τιμήν του. «Το λαϊκό τραγούδι στη χώρα μας».

Η ομιλία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αυγή” (7/10).

1960-10-7, ΑΥΓΗ, Ομιλία του Μίκη Θεοδωράκη στην εκδήλωση του Συλλόγου Κρητών Σπουδαστών

 

Αναλυτικότερα δες: Το χρονικό της επανάστασης του «Επιταφίου»

 


29/10: Ο διάσημος Άγγλος συνθέτης Benjamin Britten (1913-1976) που βρέθηκε στην Ελλάδα το 1960 δε παρέλειψε να εκφράσει εκτίμησή του και την προτίμησή του στο Μίκη Θεοδωράκη

Σε συνέντευξή του 29/10/1960 και σε ερώτηση -Αν έχει υπ’ όψη του έργα Ελλήνων συνθετών ο Benjamin Britten απάντησε ως εξής: – Βεβαίως, έχω Ακούσει έργα του Μίκη Θεοδωράκη. Πρόκειται σίγουρα για ένα πολύ αξιόλογο συνθέτη με ταλέντο πηγαίο. Το μπαλέτο του «Αντιγόνη», με χορογραφία Τζ. Κράνκο, μου έκανε μεγάλη εντύπωση και βρίσκω δικαιολογημένη την τόσο μεγάλη επιτυχία του στο Λονδίνο. Έχω ακούσει επίσης έργα του Σκαλκώτα. Προτιμώ τον Θεοδωράκη.


2/11: Πέθανε ο κορυφαίος έλληνας αρχιμουσικός και συνθέτης Δημήτρης Μητρόπουλος (γέννηση: 1/3/1896). Πέθανε πάνω στο πόντιουμ, ενώ διηύθυνε πρόβα της Τρίτης Συμφωνίας του Γκούσταβ Μάλερ με την ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου. Η σποδός του μαέστρου μεταφέρθηκε με αεροσκάφος στην Αθήνα και στη συνέχεια με πομπή στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, όπου πραγματοποιήθηκε τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του. Ο Δημήτρης Μητρόπουλος γνώρισε διεθνή φήμη ως μαέστρος και διευθντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1958. Συνέθεσε περίπου 40 έργα, μεταξύ των οποίων μια όπερα (Αδελφή Βεατρίκη), μουσική για ορχήστρα, μουσική δωματίου, έργα για πιάνο, για φωνή κ.ά. Ο Μητρόπουλος είχε σε μεγάλη εκτίμηση το Μίκη Θεοδωράκη, αλλά δεν ευοδώθηκε μια συνεργασία τους. Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 ο Μητρόπουλος ήταν έτοιμος να ανεβάσει στις ΗΠΑ ένα από τα πρώτα του έργα του Θεοδωράκη, αλλά παρενέβησαν οι Αμερικανικές Υπηρεσίες και τον απέκλεισαν για τον λόγο ότι ήταν κομμουνιστής. Οι δυό συναντήθηκαν αργότερα το 1957 πρώτα στο Παρίσι και μετά στο Λονδίνο.

To 2010 η σοπράνο Λίλα Αδαμάκη συνδύασε σ’ ένα δίσκο έργα του Δημήτρη Μητρόπουλο και του Μίκη Θεοδωράκη, που κυκλοφόρησε από τη Lyra Classics. Η Λίλα Αδαμάκη αποδίδει στο δίσκο αυτό τις 10 Inventions του Δημήτρη Μητρόπουλου και τα έργα: «Έρως και Θάνατος, Μικρές Κυκλάδες, Νανούρισμα, Ο Κύκλος (έξι ελληνικές μελωδίες)» του Μίκη Θεοδωράκη.

CD, Album, Λίλα Αδαμάκη – Lila Adamaki Sings Dimitri Mitropoulos-Mikis Theodorakis Lyra Classics ‎– 3401177117 May 2010


Δισκογραφία 1960:

Εκτός από τις αναφερόμενες κυκλοφορίες του Επιταφίου κυκλοφορούν:

Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργου Σεφέρη, Επιφάνια     

Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Ρίτσος, Γιώργος Σεφέρης – Επιτάφιος – Επιφάνια 11 επανεκδόσεις Τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Μπουζούκι: Λάκης Καρνέζης, Κώστας Παπαδόπουλος Columbia 1960/1974

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ Επιτάφιος-Επιφάνια (όλο το έργο) 

Σπάνιες Ερμηνείες (1960), Mikis Theodorakis, Νίκος Γκάτσος, Γιάννης Θεοδωράκης

Ερμηνεία: Τζένη Βάνου, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Μανώλης Χιώτης, Μελίνα Μερκούρη, Σταμάτης Κόκοτας, Κώστας Χατζής, Μαίρη Λίντα, Πόλυ Πάνου, Πάνος Γαβαλάς, Γιώργος Ζαμπέτας, Ηλίας Ιακωβίδης, Ορχήστρα Χρήστου Λεοντή, Γιάννης Πουλόπουλος, Γιώτα Λύδια, Μαρινέλλα, Μαρία Φαραντούρη


Μουσική για το Κινηματογράφο 1960:

FACES IN THE DARK” – “ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ”

Σκηνοθεσία: David Eady Σενάριο: Ephraim Kogan, John Tully

Πρωταγωνιστές: John Gregson, Mai Zetterling, John Ireland, …

Είναι μια βρετανική ταινία θρίλερ του 1960 που σκηνοθέτησε ο David Eady. Βασίζεται στο μυθιστόρημα του 1952 Les Visages de l’ombre από τον Boileau-Narcejac.

http://www.imdb.com/title/tt0053809/

film: Faces in the Dark 1960

Music: Mikis Theodorakis: music from Faces in the Dark (1960)


Μουσική για Αρχαίο Δράμα

ΦΟΙΝΙΣΣΕΣ – Τραγωδία, (1959-1960) (αναφορά πριν)

1951

6/03: Αρχίζει η δίκη της Εθελ και του Τζούλιους Ρόζενμπεργκ, δύο αμερικανών κομμουνιστών που κατηγορούνται ότι έδωσαν πυρηνικά μυστικά στη Σοβιετική Ένωση. Θα καταδικαστούν σε θάνατο και θα εκτελεστούν το 1953.

18/03: Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και οι τρεις χώρες της BENELUX (Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο) υπογράφουν στο Παρίσι την ιδρυτική πράξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), που αποτέλεσε προπομπό της ΕΟΚ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

30/05: Στρατιωτικό Κίνημα του Ι­ΔΕΑ. Παραίτηση Παπάγου. Ο Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών, ο γνωστός ΙΔΕΑ, ιδρύθηκε το 1944 στην Αθήνα με κύριο σκοπό του την επικράτηση των αντιΕΑΜικών στοιχείων στον Στρατό και είχε έκτοτε έντονη δράση εσωτερικά στο στρατό με την ανοχή των αστικών πολιτικών κομμάτων.

1/08: Δημιουργείται η ΕΔΑ, η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά. Η ΕΔΑ συγκροτείται ως συνασπισμός κομματικών σχημάτων και προσωπικοτήτων με πρόεδρο τον Ιωάννη Πασαλίδη. Στην πρώτη φάση της δημιουργίας της είναι ήδη κάτι παραπάνω από εκλογικός συνασπισμός, αλλά δεν είναι ακόμη οργανικά ενιαίο κόμμα. Πρόκειται για ένα πολιτικό σχήμα που λίγο μετά την στρατιωτική και κυρίως την πολιτική ήττα της Αριστεράς παραπέμπει στον πολιτικό σχηματισμό του ΕΑΜ. Η ΕΔΑ ιδρύθηκε ύστερα από πρωτοβουλία του ΚΚΕ, υλοποιώντας την απόφαση της 6ης Ολομέλειας (Οκτώβριος 1949) για τη δημιουργία ενός δημοκρατικού συνασπισμού, «που θα ενώνει όλον τον εαμικό κόσμο, όλους τους δημοκράτες όλους εκείνους που δέχονται ένα μίνιμουμ πρόγραμμα δημοκρατικοποίησης της Ελλάδας». Η ίδρυση της ΕΔΑ εξασφάλιζε τη συσπείρωση της ηττημένης Αριστεράς στο πλαίσιο ενός πολιτικού σχήματος που εγγυόταν την επανένταξή της στην πολιτική ζωή.

Την ιδρυτική διακήρυξή της υπέγραψαν μικρά αριστερά κόμματα που ήταν νόμιμα εκείνη την περίοδο: το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας του Ι. Πασαλίδη, ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το Κόμμα Αριστερών Φιλελευθέρων των Νεόκοσμου Γρηγοριάδη και Σταμ. Χατζημπέη, και το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα του Μιχαήλ Κύρκου. Ο βασικός κορμός των στελεχών της ήταν μέλη του Κ.Κ.Ε., το οποίο είχε τεθεί εκτός νόμου από το 1947, όπως και οι Εμμ. Πρωιμάκης και οι στρατηγοί Σαράφης, Χατζημιχάλης και Αυγερόπουλος.

6/08: ο Παπάγος ιδρύει τον «Ελληνικό Συναγερμό».

9/09: Η ακυβερνησία οδήγησε σε νέες εκλογές. Οι εκλογές έγιναν από την κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου μ’ ένα σύστημα  ενισχυμένης αναλογικής. Μετείχαν 4 συνασπισμοί και 12 μεμονωμένα κόμματα. Το κόμμα «Εθνικός Συναγερμός» συγκέντρωσε το 36,53% των ψήφων και 116 έδρες, χωρίς να επιτύχει αυτοδυναμία. Ακολούθησε η ΕΠΕΚ υπό τον Νικόλαο Πλαστήρα (23,49% και 75 έδρες), το Κόμμα των Φιλελευθέρων του Σοφοκλή Βενιζέλο (19,04% και 57 έδρες), η νεοσύστατη Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (10,57% και 18 έδρες), το Λαϊκόν Κόμμα υπό τον Κωνσταντίνο Τσαλδάρη (6,66% και 2 έδρες) και ο Συναγερμός Εργατών και Εργαζομένων υπό τον Αλέξανδρο Μπαλτατζή (1,23% και 2 έδρες). Αξιοσημίωτο είναι πως το κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου εξαφανίστηκε από το κοινοβούλιο, παίρνοντας μόνο 2,10% των ψήφων.

Σε αυτές τις εκλογές κατέρχεται για πρώτη φορά υποψήφιος ο Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος  ως επικεφαλής του νεοσύστατου «Ελληνικού Συναγερμού» και παίρνει τις περισσότερες ψήφους, δεν αποκτά όμως αυτοδυναμία στη Βουλή, παρά την απροκάλυπτη εύνοια του αμερικανικού παράγοντα και ειδικότερα του τότε σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα Ελληνοαμερικανού Τομ Καραμεσίνη. Και τούτο διότι με την συμφωνημένη συμμαχία του Κόμματος των Φιλελευθέρων και της ΕΠΕΚ του Πλαστήρα σχηματίστηκε κυβέρνηση συνασπισμού εξ αυτών όπου μαζί είχαν την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή (131 από 258 έδρες).

20/09: Το ανώτατο συμβούλιο του NATO που συνεδριάζει στην Οτάβα αποφασίζει την ένταξη της Ελλάδας και της Τουρκίας στη συμμαχία.

27/10: O Νικόλαος Πλαστήρας ανέλαβε Πρωθυπουργός και σχηματίζει κυβέρνηση. Άξιο ιδιαίτερης προσοχής υπήρξε το γεγονός ότι ενώ η Κυβέρνηση Πλαστήρα – Βενιζέλου ορκίσθηκε στις 27 Οκτωβρίου του 1951 μόλις οκτώ ημέρες πριν, στις 19 Οκτωβρίου αιφνίδια αρχίζει στο έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών η δίκη του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του.

19/10-16/11: Πρώτη δίκη Μπελογιάννη και των συντρόφων του. Η δίκη των «93». Δικάζονται με τον ν.509 περί ανατροπής του καθεστώτος από το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών. Καταδικάζονται σε θάνατο 12. Ένας από τα μέλη του δικαστηρίου ήταν ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο μετέπειτα δικτάτορας την 21η Απριλίου 1967, ως έκτακτος στρατοδίκης. Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος ήταν ο μοναδικός από τους στρατοδίκες που ψήφισε ενάντια στην θανατική καταδίκη του Μπελογιάννη. Μετά την διεθνή κατακραυγή που ακολούθησε, ο Νικόλαος Πλαστήρας δηλώνει ότι δεν θα εκτελεστεί κανένας.

14/11: Βρίσκονται παράνομοι ασύρματοι στις περιοχές Καλλιθέας και Φαλήρου. Τα ευρήματα δίνουν την ευκαιρία στους στρατοδίκες, να παραπέμψουν το Μπελογιάννη και ορισμένους άλλους κατηγορούμενους σε νέα δίκη με τη βαρύτερη κατηγορία της κατασκοπείας, και με στόχο να αναιρεθεί η αμνηστία Πλαστήρα.

21/12: Η Βουλή ψηφίζει το νέο σύνταγμα, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του 1952.

1952

2/01: Τίθεται σε ισχύ το νέο σύνταγμα της χώρας, περισσότερο γνωστό ως σύνταγμα του 1952.


Ο Νίκος Μπελογιάννης δικάζεται στο Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών

15/02-2/03: Δεύτερη δίκη Μπελογιάννη και των συντρόφων του ενώπιον του Διαρκούς Στρατοδικείου Αθηνών. Δικάζονται 29 για κατασκοπεία. Καταδικάζονται οκτώ σε θάνατο.

Ο Μπελογιάννης αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες και πρόβαλε τις πατριωτικές του ενέργειες κατά τη διάρκεια της κατοχής. Η δίκη του πήρε μεγάλη δημοσιότητα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη. Έμεινε γνωστός ως «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», από ένα φρέσκο κόκκινο γαρύφαλλο που κρατούσε καθημερινά στο στρατοδικείο. Ο Πάμπλο Πικάσο δημιούργησε το διάσημο σκίτσο του από την εικόνα του Μπελογιάννη με το γαρύφαλλο.

 

Μέσα σε χρονικό διάστημα μίας εβδομάδας, η κυβέρνηση Πλαστήρα λαμβάνει περίπου 250.000 τηλεγραφήματα από όλο τον κόσμο, με τα οποία πολλοί επώνυμοι και μη ζητούν τη σωτηρία του Μπελογιάννη. Ανάμεσά τους ο Σαρλ ντε Γκολ και σχεδόν όλες οι προσωπικότητες της γαλλικής πολιτικής ζωής, καθώς και 159 βουλευτές των δύο μεγάλων κομμάτων της Μεγάλης Βρετανίας. Ο Πωλ Ελυάρ, ο Ζαν Κοκτώ, ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ, ο Ναζίμ Χικμέτ, ο Πάμπλο Πικάσσο, ο Τσάρλι Τσάπλιν είναι μερικά μόνο από τα ονόματα διανοούμενων και καλλιτεχνών που προσπαθούν να σώσουν τον Μπελογιάννη.


18/02: Η Ελλάδα και η Τουρκία γίνονται μέλη του NATO. Η ΕΔΑ ήταν τότε το μοναδικό κόμμα που καταψήφισε στη Βουλή την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ.

12/03: Ο Νίκος Πλουμπίδης στέλνει επιστολή, ιδιόχειρη και με δακτυλικό αποτύπωμα, στους συνηγόρους του Μπελογιάννη όπου δηλώνει ότι εκείνος είναι καθοδηγητής του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ κι όχι ο Μπελογιάννης. Ο Νίκος Πλουμπίδης ζητάει να αφεθεί ελεύθερος ο Μπελογιάννης και τότε αυτός θα παραδοθεί για δικαστεί στη θέση του. Βάζει το αποτύπωμά του όντας σίγουρος ότι η γνησιότητα της επιστολής θ’ αμφισβητηθεί από τον Ζαχαριάδη. Η επιστολή δεν είχε κανένα αποτέλεσμα και η κυβέρνηση δήλωσε ότι δεν θα συναλλαγεί με τον καταζητούμενο για κομμουνιστική δράση Πλουμπίδη.

20/03: Ο πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας παθαίνει βαριά ημιπληγία. Επίσημα πρωθυπουργικά καθήκοντα αναλαμβάνει ο Σοφοκλής Βενιζέλος

30/03: Ξημερώνοντας Κυριακή και ώρα 4.10΄, οι τέσσερις μελλοθάνατοι Μπελογιάννης, Μπάτσης, Καλούμενος και Αργυριάδης μεταφέρθηκαν από τις φυλακές της Καλλιθέας στο στρατόπεδο του Γουδί και τουφεκίστηκαν υπό το φως των προβολέων των στρατιωτικών οχημάτων. Υπόψη ότι οι εκτελέσεις γινόταν πάντα με το πρώτο φως του ήλιου και ποτέ μέρα Κυριακή. Ο Νίκος Μπελογιάννης ήταν μόλις τριάντα επτά χρονών. Με τον θάνατό του έγινε ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους ήρωες.

Ο Νίκος Μπελογιάννης γεννήθηκε στην Αμαλιάδα το 1915. Από μικρή ηλικία εντάχθηκε στο ΚΚΕ και φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία στα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά. Το 1941 παραδόθηκε στις γερμανικές αρχές Κατοχής μαζί με άλλους αριστερούς κρατουμένους.

Το 1943 κατάφερε να δραπετεύσει και εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο στο πλευρό του Άρη Βελουχιώτη. Κατά τον Εμφύλιο πόλεμο που επακολούθησε ήταν Πολιτικός Επίτροπος της 10ης Μεραρχίας του Δημοκρατικού Στρατού και μετά την ήττα ήταν ένας από τους τελευταίους που εγκατέλειψαν τη χώρα το 1949. Τέλος του 1950 επιστρέφει ως μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ, με αποστολή να ανασυστήσει τις κομματικές οργανώσεις Αθήνας και είχε αυτή τη τύχη.

8/05: Γίνεται στην Αθήνα πάνδημο συλλαλητήριο με κύριο αίτημα την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

25/07: Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ για διαγραφή του Νίκου Πλουμπίδη (Μπάρμπα) με την κατηγορία του προβοκάτορα και χαφιέ. Τον  Αύγουστο του 1958 η 9η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ αφού επανεξέτασε και την υπόθεση του Ν. Πλουμπίδη αποφάσισε την αποκατάσταση της μνήμης του. Η Ολομέλεια χαρακτήρισε την κατηγορία για τον Πλουμπίδη σαν αστήρικτη και συκοφαντική, προϊόν τον ανώμαλου εσωκομματικού καθεστώτος.

14/10:       +++

11/10: Υπηρεσιακή κυβέρνηση του Δημητρίου Κιουσόπουλου.

21/10: Ο γενικός γραμματέας του παράνομου τότε ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης, μιλώντας από το βήμα του 19ου συνεδρίου του ΚΚΣΕ -εν όψει των εκλογών που θα γίνουν τις προσεχείς ημέρες στην Ελλάδα-, διατυπώνει την άποψη-σύνθημα: «Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος… άσπρος σκύλος, μαύρος σκύλος, ούλοι οι σκύλοι μια γενιά!».

16/11: Βουλευτικές εκλογές. Το εκλογικό σύστημα, ύστερα από συμφωνία Παπάγου και Πλαστήρα, είναι πλειοψηφικό. Ο Παπάγος με το «Δημοκρατικό Συναγερμό» που έχει την υποστήριξη του Αμερικανικού παράγοντα συγκέντρωσε το 49,22% των ψήφων και 249 έδρες στη νέα Βουλή, επί συνόλου 300. Ακολούθησε η κεντρώα Ένωση ΕΠΕΚ – Φιλελευθέρων (Νικόλαος Παστήρας, Σοφοκλής Βενιζέλος) με το 34,22% των ψήφων και 61 έδρες, ενώ η ΕΔΑ υπό τον Ιωάννη Πασσαλίδη με το 9,55% των ψήφων δεν κατόρθωσε να εκλέξει βουλευτή. Εξελέγησαν 4 ανεξάρτητοι βουλευτές, ανάμεσά τους ο Γεώργιος Παπανδρέου, που συνεργάστηκε με το κόμμα του Παπάγου.

19/11: Ορκίζεται Πρωθυπουργός ο Αλέξανδρος Παπάγος.

25/11: Σύλληψη του ηγετικού στελέχους του παράνομου ΚΚΕ Νίκου Πλουμπίδη. Ο Νίκος Πλουμπίδης (1902 – 14 Αυγούστου 1953) ήταν δάσκαλος, ηγετικό στέλεχος του Κ.Κ.Ε. από την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας, και στη συνέχεια στη Γερμανική Κατοχή και στον Εμφύλιο Πόλεμο. Έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην αναδιοργάνωση του Κ.Κ.Ε. στους πρώτους μήνες της Κατοχής και στην οργανωτική συγκρότηση και ανάπτυξη του Ε.Α.Μ. Tο 1938 έγινε μέλος του Π.Γ. του ΚΚΕ. Το 1939 συνελήφθη αλλά επειδή έπασχε από φυματίωση μεταφέρθηκε στο σανατόριο «Σωτηρία» από όπου δραπέτευσε μαζί με άλλους κομμουνιστές το 1941. Το Δεκέμβριο του 1942 εξελέγη μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Κ.Κ.Ε. Τον Απρίλιο του 1945 εκλέχτηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του. Όταν τελείωσε ο Εμφύλιος τέθηκε επικεφαλής της παράνομης κομματικής οργάνωσης στο εσωτερικό. Μετά τη σύλληψη και τις δίκες του Νίκου Μπελογιάννη, ο Πλουμπίδης έστειλε επιστολή, με την οποία έπαιρνε την ευθύνη του κομματικού μηχανισμού πάνω του και ζητούσε να δικαστεί. Η πράξη του θεωρήθηκε από τη ηγεσία του ΚΚΕ στο εξωτερικό ύποπτη και διαγράφτηκε από το κόμμα. Τελικά ο Πλουμπίδης συνελήφθη από τις αστυνομικές αρχές το Δεκέμβριο του 1952, δικάστηκε και εκτελέστηκε στις 14 Αυγούστου του 1953.

1953

13/01: Ο Τίτο (1953 – 1980), εκλέγεται Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας

19/01: Οι Ελληνίδες ψηφίζουν για πρώτη φορά σε βουλευτικές εκλογές, στην επαναληπτική εκλογή της Θεσσαλονίκης.

20/01: Αναλαμβάνει ο Ντγουάιτ Αϊζενχάουερ 34ος Πρόεδρος των ΗΠΑ,  20 του Γενάρη του 1953 –  20 Γενάρη 1961 μ’ Αντιπρόεδρο τον Ρίτσαρντ Νίξον. Κατά τη διάρκεια του Β’ ‘Παγκοσμίου Πολέμου, υπηρέτησε ως ανώτατος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη. Το 1951, έγινε ο πρώτος ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ. Ως πρόεδρος, Αϊζενχάουερ ολοκλήρωσε τις διαπραγματεύσεις με την Κίνα για τον τερματισμό της Πολέμου της Κορέας. Υποστήριξε τον Ψυχρό Πόλεμο  εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης και  έδωσε προτεραιότητα στα πυρηνικά όπλα.

5/03: Πέθανε ο Ιωσήφ Στάλιν, ηγέτης της Σοβιετική Ένωση. (γέννηση: 18/12/1878)

13/03: Μετά το θάνατο του Στάλιν το Μάρτιο του 1953, τις τύχες της Σοβιετικής Ένωσης ανέλαβαν οι δύο στενότεροι συνεργάτες του Γκεόργκι Μαλενκόφ και Λαβρέντι Μπέρια -και ο Νικίτα Χρουστσιόφ, ο οποίος αργότερα θα αναλάμβανε Γενικός Γραμματέας του ΚΚΣΕ. Η νέα ηγεσία έλαβε κάποια πρώτα μέτρα φιλελευθεροποίησης. Στην ηγεσία της χώρας υπέβοσκαν οι συνομωσίες για τη διαμόρφωση των συσχετισμών εξουσίας, από τους οποίους θα προέκυπτε ο νέος ηγέτης της χώρας. Ο Μπέρια κατηγορήθηκε από τους άλλους δύο για προδοσία και εκτελέσθηκε την προπαραμονή των Χριστουγέννων του 1953, με συνοπτικές διαδικασίες.

9/04: Ο υπουργός Συντονισμού Σπύρος Μαρκεζίνης ανακοινώνει την υποτίμηση της δραχμής έναντι του αμερικανικού δολαρίου. Η ισοτιμία καθορίζεται ως εξής: 1$=30.000 δρχ.

24/07-3/08: Δίκη στο Στρατοδικείο Αθηνών του φερόμενου ως αρχηγού του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ στην Αθήνα Νίκου Πλουμπίδη. Στη δίκη αυτή δικάζεται ερήμην κι όλο το ΠΓ το οποίο και καταδικάζεται σε θάνατο!

26/07: Ξεκίνησε η Κουβανική Επανάσταση. Η έναρξη της επανάστασης τοποθετείται με την αποτυχημένη προσπάθεια κατάληψης από ομάδα επαναστατών υπό τους αδελφούς Φιντέλ και Ραούλ Κάστρο του στρατοπέδου Μονκάδα, στις 26 Ιουλίου 1953. Ο Φιντέλ Κάστρο συνελήφθη όμως και καταδικάστηκε από το καθεστώς Μπατίστα σε φυλάκιση 15 ετών. Το 1955 αμνηστεύτηκε και κατέφυγε στις ΗΠΑ, όπου και προσπάθησε εκεί να μυήσει στην επανάσταση εξόριστους Κουβανούς. Η αμερικάνικη κυβέρνηση αντέδρασε κι ο Κάστρο αναγκάστηκε να διαφύγει στο Μεξικό. Στις αρχές Ιουλίου του 1955 ο Φιντέλ Κάστρο συνάντησε για πρώτη φορά τον γιατρό Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, που εξελίχθηκε σε μία από τις ηγετικές μορφές του κουβανικού αγώνα. Ο στόχος του ένοπλου αγώνα για τον έλεγχο της χώρας πραγματοποιήθηκε την πρωτοχρονιά του 1959, μετά τη νίκη των επαναστατών στην μάχη της Σάντα Κλάρα  και τη διαφυγή του Μπατίστα.

26/07: Πεθαίνει έπειτα από μακροχρόνια ασθένεια ο αρχηγός της ΕΠΕΚ και πρώην πρωθυπουργός στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας.

27/07: Υπογράφεται στην πόλη Μουνσάν της Β. Κορέας η ανακωχή με την οποία τερματίζεται ο πόλεμος στην κορεατική χερσόνησο. Σύμφωνα με αυτή το όριο ανάμεσα στη Βόρεια και τη Νότια Κορέα θα είναι ο 38ος παράλληλος. Τερματίζεται έτσι και η εμπλοκή στον πόλεμο του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος.

12/08: Σφοδρότατη σεισμική δόνηση εντάσεως 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ καταστρέφει τη Ζάκυνθο και την Κεφαλονιά αφήνοντας πίσω της 480 νεκρούς. Η σεισμική δραστηριότητα είχε ξεκινήσει από τις 9 Αυγούστου με ένα σεισμό 6,2 Ρίχτερ και συνεχίστηκε με έναν άλλο (6,8 Ρίχτερ), οι οποίοι θεωρήθηκαν κύριοι σεισμοί. Έτσι, ο περισσότερος κόσμος ήταν μέσα στα σπίτια του την ώρα του καταστροφικού σεισμού.

12/10: ΗΠΑ και Ελλάδα υπογράφουν συμφωνία για το καθεστώς των αμερικανικών βάσεων στη χώρα μας.

24/11: Ο υπουργός Συντονισμού στην κυβέρνηση του Παπάγου, Σ. Μαρκεζίνης, ανακοινώνει ότι θα κόψει τρία μηδενικά από το χαρτονόμισμα. Έτσι, η ισοτιμία δραχμής-δολαρίου γίνεται ένα δολάριο προς τριάντα δραχμές και όχι προς τριάντα χιλιάδες, όπως ήταν προηγουμένως.

1954

19/03: μεγάλες διαδηλώσεις για το Κυπριακό.

1/04: Ο ένοπλος αντιαποικιακός αγώνας των Ελληνοκυπρίων ξεκινά μέσω της οργάνωσης ΕΟΚΑ.

2/06: Ο στρατάρχης Τίτο επισκέπτεται την Αθήνα.

14/08: Εκτέλεση του Νίκου Πλουμπίδη στο Δαφνί.

10 /11: Ο απόστρατος αξιωματικός του ελληνικού στρατού Γεώργιος Γρίβας (Διγενής) φτάνει κρυφά στην Κύπρο, για να προετοιμάσει τον απελευθερωτικό αγώνα των Κυπρίων εναντίον των Άγγλων.

14/12: Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απορρίπτει την προσφυγή της Ελλάδας για την Κύπρο.

14-16/12: διαδηλώσεις εναντίον των ΗΠΑ και της Αγγλίας για την Κύπρο.

1955

3/02: Ο Σπύρος Μαρκεζίνης ιδρύει το Κόμμα των Προοδευτικών μαζί με 22 βουλευτές του Συναγερμού του Παπάγου.

18/03: Πέθανε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, γερμανός φυσικός, «πατέρας» της θεωρίας της σχετικότητας, για την οποία βραβεύτηκε με Νόμπελ το 1921. (γέννηση: 14/3/1879)

1/04: Δολιοφθορές σε βρετανικών συμφερόντων στόχους στην Κύπρο σηματοδοτούν την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ.

14/05: Ιδρύεται το Σύμφωνο της Βαρσοβίας (επίσημα Συνθήκη της Φιλίας, Συνεργασίας και Αμοιβαίας Βοήθειας). Αυτοπροσδιορίστηκε ως μια στρατιωτική συμμαχία αμυντικού χαρακτήρα των κομμουνιστικών κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και δημιουργήθηκε ως αντίβαρο στο ΝΑΤΟ. Το σύμφωνο διάρκεσε σε όλο τον Ψυχρό Πόλεμο έως ότου ορισμένα κράτη μέλη του άρχισαν να αποσύρονται το 1989, μετά από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και τις πολιτικές αλλαγές που συντελέστηκαν στη πρώην Σοβιετική Ένωση.

17/07: Εντυπωσιακή απόδραση 27 κρατουμένων κομμουνιστών από τις φυλακές των Βούρλων στον Πειραιά.

29/08: Αρχίζει στο Λονδίνο τριμερής συνδιάσκεψη (Μ. Βρετανία, Ελλάδα και Τουρκία) για το Κυπριακό. Η συνδιάσκεψη γρήγορα καταλήγει σε αδιέξοδο. Επιδεινώνονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις.

6/09: Τουρκικός όχλος καταστρέφει και λεηλατεί καταστήματα και οικίες Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης. Δύο νεκροί και τριακόσιοι τραυματίες θα είναι ο τελικός τραγικός απολογισμός των θλιβερών γεγονότων. Μεγάλο κύμα προσφύγων προς την Ελλάδα.

7/09: Αναταραχή στην Οργάνωση του ΚΚΕ Τασκένδης. Καθαίρεση του γραφείου της Κ.Ο. Τασκένδης από το κλιμάκιο της Κ.Ε., το οποίο είχε έρθει για να εξομαλύνει την κατάσταση. Συγκρούσεις στα γραφεία του κόμματος. Προπομπός των γεγονότων που θα ακολουθήσουν με το 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Συλλήψεις, ανακρίσεις, φυλακίσεις, και δίκες στην συνέχεια.

4/10: Πέθανε ο Αλέξανδρος Παπάγος

5/10: Ο βασιλιάς Παύλος αιφνιδιάζει τον πολιτικό κόσμο της χώρας αναθέτοντας την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης -μετά το θάνατο του πρωθυπουργού Παπάγου στον Κων/νο Καραμανλή και όχι σε έναν από τους δύο αντιπροέδρους της κυβέρνησης, Σ. Στεφανόπουλο και Π. Κανελλόπουλο. Ο Καραμανλής ίδρυσε στην συνέχεια (4/01/1956) νέο κόμμα, την Ελληνική Ριζοσπαστική Ένωση (Ε.Ρ.Ε.). Στις εκλογές που έγιναν η Ε.Ρ.Ε. πλειοψήφησε με 165 έδρες επί 300 συνολικά. Ο Κ. Καραμανλής παρέμεινε στην εξουσία για μια οκταετία.

25/11: Κουβανική Επανάσταση. 82 επαναστάτες, μεταξύ αυτών ο Φιντέλ Κάστρο, ο αδελφός του Ραούλ και ο Τσε Γκεβάρα, ταξίδεψαν με το πλοιάριο Γράνμα, από τον ποταμό Τούξπαν του Mεξικoύ με προορισμό την Κούβα, όπου έφτασαν στις 2 Δεκεμβρίου. Κατά την αποβίβασή τους, δέχθηκαν επίθεση από τα στρατεύματα του καθεστώτος, από την οποία επέζησαν 15-20 αντάρτες που κατάφεραν να ανασυνταχθούν και να καταφύγουν στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα, στο νότιο μέρος του νησιού. Κατά τους επόμενους μήνες ο ανταρτοπόλεμος στην Σιέρρα Μαέστρα εναντίον των κατά πολύ ισχυρότερων δυνάμεων του Μπατίστα, ήταν ιδιαίτερα εκτεταμένος. Το επαναστατικό κίνημα σταδιακά εδραιώθηκε στην ύπαιθρο στον νότο της χώρας.

1956

4/01: Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ιδρύει την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ). Στην ενέργειά του αυτή τον ακολουθεί το σύνολο σχεδόν των βουλευτών του Συναγερμού του στρατάρχη Παπάγου.

24/01: Ο Γεώργιος Παπανδρέου και άλλοι πολιτικοί του κεντρώου χώρου αλλά και η ΕΔΑ συγκροτούν τη Δημοκρατικήν Ένωσιν (εκλογική σύμπραξη Κέντρου – Αριστεράς).

25/02: πραγματοποιήθηκε το ιστορικό 20ο  Συνεδρίου του ΚΚΣΕ. Νέος ηγέτης εκλέγεται ο Νικίτα Χρουστσόφ. Κατά τη διάρκεια της περιόδου της συλλογικής ηγεσίας (τρόικας) μετά το θάνατο του Στάλιν ανήλθε σταδιακά στην εξουσία. Υπηρέτησε πρώτος Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής και αργότερα ως πρόεδρος του Συμβουλίου των Υπουργών της ΕΣΣΔ (πρωθυπουργός) από τις 27 Μαρτίου 1958 έως 14 Οκτωβρίου 1964. Ο Χρουστσόφ εδραίωσε τη δύναμή του, σύμφωνα με την παράδοση που ακολουθείται από όλους τους προκατόχους και τους διαδόχους του. Ήταν η απόλυτη πηγή εξουσίας στη Σοβιετική Ένωση, αλλά ποτέ δεν θα διαθέτει την απόλυτη εξουσία του Στάλιν. Ο Νικίτα Χρουστσιόφ υπήρξε ο εμπνευστής της αποσταλινοποίησης.

Ο Νικίτα Χρουστσόφ (1894-1971), στα πλαίσια του 20ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ εκφώνησε κεκλεισμένων των θυρών το μνημειώδη λόγο «Περί της προσωπολατρείας και των συνεπειών της», με τον οποίο ο μέχρι πρόσφατα ηγέτης του σοβιετικού λαού, περιγραφόταν ως στυγνός δικτάτορας από το νέο Γενικό Γραμματέα του Κόμματος! Στα πλαίσια της αποσταλινοποίησης κλήθηκαν να «αποσταλινοποιηθούν» και τα αδελφά Κ.Κ. κόμματα. Παράδειγμα το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, του οποίου ο ηγέτης Νίκος Ζαχαριάδης καθαιρέθηκε και στάλθηκε στη Γιακουτία της Σιβηρίας για να υπηρετήσει ως δασοφύλακας!

19/02: Βουλευτικές Εκλογές. Με τον θάνατο του Παπάγου, η χώρα απέκτησε νέο πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, καθ’ υπόδειξη του Στέμματος. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, αναταράξεις και ανακατατάξεις στα κόμματα. Το κόμμα της ΕΡΕ υπό την ηγεσία του Κ. Καραμανλή, αν και λαμβάνει 26.000 ψήφους λιγότερες από το συνασπισμό κομμάτων «Δημοκρατική Ένωση», σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση (165 βουλευτές) λόγω του ισχύοντος εκλογικού συστήματος (τριφασικό). Η Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) του Κωνσταντίνου Καραμανλή  έλαβε το 47,38% των ψήφων και 167 έδρες, και η  Δημοκρατική Ένωση που συσπείρωνε δεξιά, κεντρώα και αριστερά κόμματα το 48,15% των ψήφων και 132 έδρες, 6 έδρες συγκέντρωσαν ανεξάρτητοι υποψήφιοι. Στις εκλογές αυτές ψήφισαν για πρώτη φορά γυναίκες.

9/03: Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος συλλαμβάνεται από τις βρετανικές αποικιοκρατικές αρχές της Κύπρου και εξορίζεται μαζί με τρεις άλλους Ελληνοκυπρίους στις Σεϊχέλες μέχρι το Μάρτιο του 1957.

11-12 /03: Η 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ καθαιρεί τον Νίκο Ζαχαριάδη. Λίγες μέρες μετά το 20ο συνέδριο του ΚΚΣΕ που καταδίκασε το σταλινισμό, συνέρχεται στη Ρουμανία η «6η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ και της ΚΕΕ του ΚΚΕ», με πρωτοβουλία μιας «Διεθνούς Επιτροπής» που συγκροτήθηκε στο 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, από τα 6 κομμουνιστικά κόμματα των χωρών όπου ζούσαν Ελληνες πολιτικοί πρόσφυγες. Ο Ζαχαριάδης αντέδρασε και δε συμμετείχε, αν και ήταν ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής. Συμμετείχαν όμως τα μέλη της Κ.Ε. που ο ίδιος είχε καθαιρέσει παλαιότερα (Μήτσος Παρτσαλίδης, Παναγιώτης Μαυρομάτης, Ζήσης Ζωγράφος, Μήτσος Βατουσιανός, Φώκος Βέττας, Μιχάλης Τσάντης κλπ). Η 6η Ολομέλεια αποκατέστησε αυτά τα στελέχη και θεώρησε «κύριο υπαίτιο της ανώμαλης κατάστασης που δημιουργήθηκε μέσα στο ΚΚΕ» τον Ζαχαριάδη. Μαζί αποφάσισε την καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη από τη θέση του Γενικού Γραμματέα της ΚΕ και από μέλος του ΠΓ. Μετά από ένα χρόνο, στις 18 – 24 Φλεβάρη του 1957 συγκλήθηκε η 7η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, όπου ο Ζαχαριάδης (που συμμετείχε σ’ αυτήν) καθαιρέθηκε τελικά και από μέλος της ΚΕ και διαγράφηκε από το Κόμμα. Στην ίδια Ολομέλεια αποκαταστάθηκε στην ΚΕ ο Μάρκος Βαφειάδης…

9/05: Ογκώδες συλλαλητήριο στην Αθήνα για τις αναγγελθείσες εκτελέσεις των Κυπρίων αγωνιστών Καραολή και Δημητρίου καταλήγει σε αιματηρά επεισόδια με τέσσερις νεκρούς και 164 τραυματίες.

10/05: Εκτελούνται με απαγχονισμό στις φυλακές της Λευκωσίας από τις βρετανικές αποικιακές Αρχές οι ήρωες του Αγώνα των Κυπρίων για αυτοδιάθεση, Μιχάλης Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου.

2/07: Οι Βρετανοί απαγχονίζουν στη Λευκωσία τους νεαρούς αγωνιστές της ΕΟΚΑ Ιωάννη Πατάτσο, Ανδρέα Ζάκο και Χαρίλαο Μιχαήλ.

0/07: 1η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΕΔΑ. Η ΕΔΑ μετατρέπεται σε ενιαίο κόμμα.

9/07: Ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ πλήττει τη Σαντορίνη, με αποτέλεσμα 53 άνθρωποι να βρουν τον θάνατο και περισσότεροι από 100 να τραυματισθούν. Από τον σεισμό προκλήθηκε τεράστιο παλιρροϊκό κύμα, που απλώθηκε στα νησιά των Κυκλάδων.

14/08: Πεθαίνει ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, γερμανός θεατρικός συγγραφέας, από τους σημαντικότερους θεατράνθρωπους του 20ου  αιώνα.

23/10: Αρχίζει η εξέγερση στην Ουγγαρία. Ξεκίνησε στη Βουδαπέστη ως μια διαδήλωση φοιτητών, η οποία προσέλκυσε χιλιάδες κόσμου που διαδήλωσαν εναντίον της Κυβέρνησης και εξαπλώθηκε ταχύτατα σε όλη την Ουγγαρία, μέχρι που η κυβέρνηση έπεσε. Στις 4 Νοεμβρίου, μια μεγάλη σοβιετική δύναμη εισέβαλε στη Βουδαπέστη και σε άλλες περιοχές της χώρας και κατεστάλλει η εξέγερση.

1957

18-24/02:  του 1957 συγκαλείται η 7η πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, όπου ο Ζαχαριάδης  καθαιρείται τελικά και από μέλος της ΚΕ και διαγράφεται από το Κόμμα. Στην ίδια Ολομέλεια αποκαθίσταται στην ΚΕ ο Μάρκος Βαφειάδης.

4/03: Ο Γρηγόρης Αυξεντίου πέφτει νεκρός, ηρωικά μαχόμενος εναντίον πολλαπλάσιων βρετανικών δυνάμεων στο κρησφύγετό του στο όρος Τροόδος.

14/03: Οι Βρετανοί απαγχονίζουν στην Κύπρο τον ήρωα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα Ευαγόρα Παλληκαρίδη, αφού προηγουμένως τον είχαν υποβάλει σε φρικτά βασανιστήρια.

25/03: Υπογράφεται η Συνθήκη της Ρώμης, που προβλέπει τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ) και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Κοινής Αγοράς).

6/04: Ιδρύεται η Ολυμπιακή Αεροπορία, από τον Αριστοτέλη Ωνάση, ο οποίος εξαγόρασε την κρατική ΤΑΕ.

31/05: Φονεύεται από αυτοκίνητο, που οδηγούσε Αμερικανός λοχίας της βάσης του Ελληνικού, ο πρώην αρχηγός του ΕΛΑΣ και βουλευτής της ΕΔΑ Στέφανος Σαράφης. Η ΕΔΑ κάνει λόγο για «προσχεδιασμένο» ατύχημα.

27/09: Πεθαίνει ο αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος του Εργαζομένου Λαού Γεώργιος Κάρταλης (γεννήθηκε το 1908).

2/10: Πεθαίνει ο κορυφαίος πεζογράφος, ποιητής και πάνω από όλα διανοητής Νίκος Καζαντζάκης. Νοσηλεύτηκε στο Φράιμπουργκ (Freiburg im Breisgau) της Γερμανίας, όπου τελικά κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου 1957 σε ηλικία 74 ετών. Η σορός του μεταφέρθηκε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Η Ελένη Καζαντζάκη ζήτησε από την Εκκλησία της Ελλάδος να τεθεί η σορός του σε λαϊκό προσκύνημα, επιθυμία την οποία ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Θεόκλητος Β΄ απέρριψε. Έτσι, η σορός του συγγραφέα μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο. Έπειτα από μεγάλη λειτουργία στον Ναό του Αγίου Μηνά, η οποία εψάλη στις 11 το πρωί παρουσία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγενίου και 17 ακόμη ιερέων, έγινε η ταφή του Νίκου Καζαντζάκη, στην οποία όμως εκείνοι δεν συμμετείχαν κατόπιν απαγόρευσης του Αρχιεπισκόπου. Η ταφή έγινε στην Τάπια Μαρτινέγκο, πάνω στα βενετσιάνικα τείχη του Ηρακλείου, διότι η ταφή του σε νεκροταφείο απαγορεύτηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος. Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη χαράχτηκε, όπως το θέλησε ο ίδιος, η επιγραφή: Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος.

4/10: Εκτοξεύεται στο διάστημα, για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπου, ο σοβιετικός μη επανδρωμένος δορυφόρος «Σπούτνικ 1», πιάνοντας στον ύπνο τη Δύση.

10/12: Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφαίνεται υπέρ της αυτοδιάθεσης της Κύπρου.

1958

1/01: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη της Ρώμης, που προβλέπει τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ) και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Κοινής Αγοράς).

30/01: 8η Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Η ηγεσία του Κ.Κ.Ε. αποφασίζει να διαλύσει όσες παράνομες οργανώσεις της είχαν απομείνει στην Ελλάδα και τα μέλη τους να ενταχθούν στην νόμιμη Ε.Δ.Α.

2/03: Μετά την αποχώρηση 15 βουλευτών από την ΕΡΕ, ανάμεσα στους οποίους είναι οι Γ. Ράλλης και Π. Παπαληγούρας, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής υποβάλλει την παραίτηση της κυβέρνησής του. Προκηρύσσονται εκλογές για την 11η Μαΐου.

11/05: Βουλευτικές Εκλογές. Η ΕΔΑ με αρχηγό τον Ιωάννη Πασσαλίδη αποτέλεσε την έκπληξη των εκλογών και αναδείχθηκε αξιωματική αντιπολίτευση με το 24,42% των ψήφων και 60 έδρες. Αυτοδύναμη κυβέρνηση σχημάτισε η υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ΕΡΕ με το 41,16% των ψήφων και 172 έδρες. Ακολούθησαν δύο κεντρώα κόμματα: Οι Φιλελεύθεροι υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου και τον Σοφοκλή Βενιζέλο (20,67% και 35 έδρες) και η Προοδευτική Αγροτική Δημοκρατική Ένωσις (ΠΑΔΕ) με το 10,62% και 8 έδρες. Το άλλοτε κραταιό Λαϊκό Κόμμα (Κωνσταντίνος Τσαλδάρης και Παναγιώτης Κανελλόπουλος) στην τελευταία του εμφάνιση σε εθνικές εκλογές συγκέντρωσε το 2,94% των ψήφων μαζί με τους συμμάχους του και 4 έδρες στη νέα Βουλή. 27 έδρες συγκέντρωσαν ανεξάρτητοι υποψήφιοι.

Αυτή η επιτυχία της, προκάλεσε ανησυχία στα επιτελεία του στρατού και του «παρακράτους», τα οποία επανενεργοποίησαν και αναθεώρησαν το σχέδιο «Περικλής», με στόχο να περιορίσουν τις δυνάμεις της ΕΔΑ. Το σχέδιο τέθηκε σε εφαρμογή στις εκλογές του 1961 που έμειναν γνωστές σαν «εκλογές βίας και νοθείας». Στις εκλογές αυτές η ΕΔΑ έλαβε μέρος ως Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδας-ΠΑΜΕ.

17/05:Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή (παραίτηση στις 20/09: του 1961).

0/08: Η 9η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ που συνήλθε τον Αύγουστο του 1958, αφού επανεξέτασε και την υπόθεση του Νίκου Πλουμπίδη αποφάσισε την αποκατάσταση της μνήμης του.

2/09: Η μάχη στο Λιόπετρι Αμμοχώστου, η φονικότερη από την έναρξη δράσης της ΕΟΚΑ για την απελευθέρωση της Κύπρου. Τέσσερις μαχητές της ΕΟΚΑ (Φώτης Πίττας, Ανδρέας Κάρυος, Ηλίας Παπακυριακού και Χρίστος Σαμάρας) πέφτουν ηρωικά.

9/10: Ο πληθυσμός της Ελλάδας ανέρχεται σε 7.632.801 κατοίκους.

18/11: Πέφτει μαχόμενος ο Κυριάκος Μάτοης, ηγετικό στέλεχος της ΕΟΚΑ.

30/11: Κουβανική Επανάσταση. Από τις πιο αποφασιστικές συγκρούσεις του Κουβανικού αγώνα υπήρξε η μάχη που κατέληξε στην κατάκτηση της Σάντα Κλάρα στις 29 Δεκεμβρίου 1958. Με την κατάκτηση της Σάντα Κλάρα, ο δρόμος για την πρωτεύουσα Αβάνα ήταν πλέον ελεύθερος.

1959

1/01: Κουβανική Επανάσταση. Οι επαναστάτες μπαίνουν στην Αβάνα την 1η Ιανουαρίου του 1959, ο δικτάτορας Μπατίστα εγκατέλειψε την Κούβα, με προορισμό την Δομινικανή Δημοκρατία.

8/01: Κουβανική Επανάσταση. Ο Κάστρο μπαίνει θριαμβευτής στην Αβάνα.

11/02: Μονογράφεται στη Ζυρίχη από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Τούρκο ομόλογό του Αντνάν Μεντερές η συμφωνία για την ανεξαρτησία της Κύπρου. Λίγο αργότερα (19 Φεβρουαρίου 1959), η συμφωνία θα υπογραφεί απ’ όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στο Λονδίνο (Βρετανία, Ελλάδα, Τουρκία και τις δύο κοινότητες της Κύπρου).

5/02: Αρχίζουν στη Ζυρίχη ελληνοτουρκικές συνομιλίες για την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό.

16/02: Ο Φιντέλ Κάστρο ανακηρύσσεται πρόεδρος της Κούβας, μετά την ανατροπή του Μπατίστα.

16/02: Υπογράφτηκε πρωτόκολλο με το οποίο δημιουργήθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία με μικτή Βουλή 35 Ελλήνων και 15 Τούρκων και με χωριστές Βουλές για τα κοινοτικά ζητήματα. Όπως έδειξε, η εξέλιξη των γεγονότων, με η μορφή αυτή δεν υπήρξε βιώσιμη.

19/02: Η Κύπρος αποκτά την ανεξαρτησία της με τις συμφωνίες που συνήφθησαν στη Ζυρίχη και στο Λονδίνο ανάμεσα στην Ελλάδα, την Τουρκία και τη Μεγάλη Βρετανία

25/02: Η βρετανική κυβέρνηση ανακαλεί το διάταγμα εκτόπισης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου, ο οποίος είναι πλέον ελεύθερος να επιστρέψει στην Κύπρο. Με άλλο διάταγμα δίνεται αμνηστία στο στρατηγό Γρίβα και στους συναγωνιστές του στην ΕΟΚΑ.

8/06: Η Ελλάδα υποβάλλει αίτηση σύνδεσης με την (ΕΟΚ) Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή).

31/07: Η Τουρκία υποβάλλει αίτηση σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ).

24/08: Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αποφασίζει ομόφωνα να εισηγηθεί στη γενική συνέλευση την ένταξη της Κύπρου στον οργανισμό.

10/09: Αρχίζουν διαπραγματεύσεις για τη σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή).

28/11 – 2/12: 1ο Συνέδριο ΕΔΑ

13/12: Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’ εκλέγεται πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συγκεντρώνει το 66,28% των ψήφων έναντι 33,72% του δικηγόρου Ιωάννη Κληρίδη. Αντιπρόεδρος, χωρίς ανθυποψήφιο, εκλέγεται ο τουρκοκύπριος Φαζίλ Κουτσιούκ.

14/12: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ν. Αϊζενχάουερ επισκέπτεται επίσημα την Ελλάδα.

27/12: Οι πρώτες δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ (Ελληνικές Δυνάμεις Κύπρου) φτάνουν στη Μεγαλόνησο σε εφαρμογή των Συνθηκών Λονδίνου και Ζυρίχης.

1960

1960: Χρονιά κατάλυσης της αποικιοκρατίας στην Αφρική. Ανακηρύσσονται ανεξάρτητα κράτη: το γαλλικό Καμερούν (Ιαν.), Μαλί, Σενεγάλη,Τόγκο (Τογκολάνδη), Μαδαγασκάρη (Δημοκρατία της Μαλαγάσης), Ζαΐρ (Βελγικό Κογκό), Σομαλία, Μπενίν (Δαχομέη), Νιγήρ, Μπουρκίνα Φάσο (Άνω Βόλτα), Ακτή Ελεφαντοστού, Τσαντ, Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής, Γκαμπόν, Κονγκό (Γαλλικό Κονγκό), Νιγηρία, Μαυριτανία, Iσημερινή Γουϊένα (Ισπανική Γουϊένα) και Τυνησία.


4/01: Ο Γάλλος φιλόσοφος, λογοτέχνης και συγγραφέας Αλμπέρ Καμύ (Albert Camus) και σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα (γεννήθηκε στις 7/11/1913. Ήταν, ιδρυτής του Theatre du Travail (1935), για το οποίο δούλεψε ως σκηνοθέτης, διασκευαστής και ηθοποιός. Τιμήθηκε το 1957 με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.


21/03: Έναρξη των επισήμων διαπραγματεύσεων για τη σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ


26/04 – 20/05: Δίκες στελεχών του ΚΚΕ, στο Διαρκές Στρατοδικείο Αθη­νών με την κατηγορία της κατασκοπείας. Καταδίκες σε ισόβια.


27/05: Στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία, συλλαμβάνεται ο πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές


24/06: Διαλύεται η Ελληνοτουρκογιουγκοσλαβική Συμμαχία, περισσότερο γνωστή ως Συμφωνία του Μπλεντ (9 Αυγούστου του 1954).


16/08: Επίσημη ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρόεδρος αναλαμβάνει ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος, με αντιπρόεδρο τον τουρκοκύπριο Κιουτσούκ.

19/08: Η Σοβιετική Ένωση θέτει σε τροχιά γύρω από τη Γη το διαστημόπλοιο «Σπούτνικ 5». Μεταφέρει δύο σκυλάκια -τη Μπέλκα και τη Στρέλκα- και τρία ποντίκια.

27/08: Το ελληνικό δημόσιο υπογράφει συμφωνία με τη γαλλική εταιρεία Πεσινέ για τη δημιουργία εργοστασίου αλουμίνας.


14/10-19/10: Οριστικό το ρήγμα στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κούβα. Ο Φ.Κάστρο προχωρεί σε εθνικοποι­ήσεις και ο Λευκός Οίκος επιβάλλει ολοκληρωτικό εμπάργκο


2/11: Πέθανε ο Δημήτρης Μητρόπουλος (γέννηση: 1/3/1896), έλληνας αρχιμουσικός και συνθέτης. Πέθανε στο πόντιουμ, ενώ διηύθυνε πρόβα στη Σκάλα του Μιλάνου.

9/11: Εκλέγεται Πρόεδρος των ΗΠΑ ο Τζον Φ. Κέννεντυ


14/12: Ιδρύεται ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στο Παρίσι

23/12: Το παρακράτος  σε δράσει, 100 ΕΚΟΦίτες επέδραμαν και κατέστρεψαν τις εγκαταστάσεις της εφημερίδας «Μακεδονία».

Σύνταξη: Γιώργος Αγοραστάκης

Back To Top