Εκπαιδευτικό Υλικό - Τα παιδικά τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη

Τα πρώτα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη

Mikis Theodorakis – First Songs – Δίσκος που κυκλοφορεί το 2005

ΣΕ ΠΟΙΗΣΗ: Heinrich Heine, Mikis Theodorakis, Άγγελος Βλάχος, Αγνώστου, Αντιγόνη Μεταξά, Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Βασίλης Ρώτας, Γεώργιος Δροσίνης, Γιώργος Δροσίνης, Κώστας Χατζόπουλος, Κωστής Παλαμάς, Μιχαήλ Στασινόπουλος, Π. Γρανίτης, Παραδοσιακό, Φώτης Αγγουλές

ΕΡΜΗΝΕΥΤΕΣ: Jocelyn B. Smith, Mikis Theodorakis, Μαρία Φαραντούρη, Παιδική Χορωδία Δ. Τυπάλδου

Τι θέλω – Μίκης Θεοδωράκης, σε ποίηση Γιώργου Δροσίνη (1939) 2:32
Πιο πολύ κι από τα μάτια – Μίκης Θεοδωράκης, Παιδική Χορωδία Δ. Τυπάλδου, σε ποίηση Κωστή Παλαμά (1939) 5:04
Φθινόπωρο – Μαρία Φαραντούρη, σε ποίηση Κώστα Χατζόπουλου (1942) 2:36
Στη βιτρίνα – Μίκης Θεοδωράκης, Παιδική Χορωδία Δ. Τυπάλδου, σε ποίηση Αντιγόνης Μεταξά (1952) 1:58
Ειρήνη – Μίκης Θεοδωράκης, Παιδική Χορωδία Δ. Τυπάλδου, σε ποίηση Βασίλη Ρώτα (1947) 4:51
Το καραβάκι – Μίκης Θεοδωράκης, Παιδική Χορωδία Δ. Τυπάλδου, σε ποίηση αγνώστου (1937) 2:56
Είσαι σαν το λουλουδάκι – Μίκης Θεοδωράκης, σε ποίηση Heinrich Heine (1943) 2:58
Πόσον ήσυχα κοιμάται – Μίκης Θεοδωράκης, Jocelyn B. Smith, σε ποίηση Άγγελου Βλάχου (1940) 4:33
Μαργαρίτα – Παιδική Χορωδία Δ. Τυπάλδου, σε ποίηση Μιχαήλ Στασινόπουλου (1952) 1:52
Εσπερινός – Μίκης Θεοδωράκης, σε ποίηση Γιώργου Δροσίνη (1939) 2:30
Νανούρισμα- Μίκης Θεοδωράκης, σε ποίηση Φώτη Αυγουλέ (1952) 3:30
Δεν είναι μονάχα τ’ αηδόνια – Μίκης Θεοδωράκης, Μαρία Φαραντούρη, σε ποίηση Κωστή Παλαμά (1938) 2:38
Καληνύχτα – Μίκης Θεοδωράκης, Παιδική Χορωδία Δ. Τυπάλδου, σε ποίηση Πέτρου Γρανίτη (Μάνου Χατζηδάκη) (1947) 3:34
Περιβόλι μου οργωμένο – Μίκης Θεοδωράκης, σε ποίηση παραδοσιακού (1945) 3:34
Η Αγράμπελη – Μίκης Θεοδωράκης, Μαρία Φαραντούρη, σε ποίηση Αριστοτέλη Βαλαωρίτη (1939) 3:12
Φθινόπωρο – Μίκης Θεοδωράκης, σε ποίηση Κώστα Χατζόπουλου (1942) 2:38

Οι στίχοι των τραγουδιών υπάρχουν στο τέλος της σελίδας

Ο Μίκης Θεοδωράκης “εκπαιδεύει” τα παιδιά

Ο Μίκης Θεοδωράκης μιλάει για όλα με τα παιδιά. Μια εκπομπή ντοκουμέντο από την ΕΡΤ με την Εύα Ντελιδάκη.

Μίκη Θεοδωράκη – Τα Παιδικά μου τραγούδια, με την Παιδική χορωδία Δημήτρη Τυπάλδου

Aπό το «Ελληνικό Τραγούδι» κυκλοφόρησε το 2005 μια συλλογή με 20 τραγούδια από τα παιδικά του Μίκη Θεοδωράκη, με την Παιδική χορωδία Δημήτρη Τυπάλδου και με την συμμετοχή των: Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Διονύση Τσακνή και Αποστόλη Ψυχράμη.

Μίκη Θεοδωράκη – Τα Παιδικά Μου Τραγούδια

Οι τίτλοι των τραγουδιών

Το καραβάκι
Το γουρουνάκι και το γαϊδουράκι
Η Μαργαρίτα
Η ξανθούλα
Στη βιτρίνα
Θα σου δώσω ένα τόπι
Ειρήνη
Πιο πολύ κι από τα μάτια
Τι θέλω
Φθινόπωρο
Εσπερινός
Δεν είναι μονάχα τ’ αηδόνια
Η Αγράμπελη
Μες στην καρδιά μου κλείνω την Ελλάδα
Δες τι λαμπρό φεγγάρι
Η άνοιξη
Παιδικό παιχνίδι
Τι θέλω
Εσπερινός
Καληνύχτα

Οι στίχοι και γι’ αυτά τα τραγούδια υπάρχουν στο τέλος της σελίδας.

Μίκης Θεοδωράκης – 40 Τραγούδια για Παιδάκια και Παιδιά

Το 1994, για πρώτη φορά κυκλοφόρησε με την Polygram ο δίσκος (διπλό CD) με τον τίτλο «Μίκης Θεοδωράκης, 40 τραγούδια για παιδάκια και παιδιά» τραγουδισμένα από την Παιδική Χορωδία & Ορχήστρα του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας. Η ευθύνη της ενορχήστρωσης και της διεύθυνσης χορωδίας είχε ο Δημήτρης Καρβούνης.

Όπως αναφέρει σε σημείωμά του ο συνθέτης, τα περισσότερα τραγούδια που περιλαμβάνονται στην έκδοση γράφτηκαν «μέσα στην παγωνιά της Ιστορίας – στην δοκιμασία του ’40 – στην πρώτη μου εφηβεία» και αποτελούν τις πρώτες του απόπειρες να μελοποιήσει ποιήματα και στίχους από τον Βασίλη Ρώτα και τον Κωστή Παλαμά, μέχρι τον Διονύσιο Σολωμό και την Αντιγόνη Μεταξά.

Ήταν τα πρώτα τραγούδια του μαθητή Μίκη Θεοδωράκη που γράφηκαν από το 1937 μέχρι και το 1945. Το πρώτο τραγούδι του ήταν το αρ.10 «το καραβάκι» που έγραψε στην Πάτρα σε ηλικία 12 ετών.

Στη συλλογή των 40 τραγουδιών υπάρχουν και μεταγενέστερες συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη, που ταιριάζουν με τα παιδικά τραγούδια και αποδίδονται εξαιρετικά από την Παιδική Χορωδία του Δημοτικού Ωδείου της Λάρισας.

Ο Δημήτρης Καρβούνης παρουσίασε αυτό το έργο στο Διεθνές Συνέδριο Μίκης Θεοδωράκης το 2005 στα Χανιά και έδωσε περισσότερες εξηγήσεις. Η εισήγησή του υπάρχει εδώ για όποιον αναζητεί περισσότερες πληροφορίες.

Οι τίτλοι των τραγουδιών

(σε παρένθεση οι ποιητής)

Στη βιτρίνα (Αντιγόνη Μεταξά/θεία Λένα)
Η Μαργαρίτα (Μιχαήλ Στασινόπουλος)
Ο κόκορας (Βασίλης Ρώτας)
Πού ‘ναι πιο καλά (Βασίλης Ρώτας)
Καληνύχτα (Πέτρος Γρανίτης ~ ψευδ. του Μάνου Χατζιδάκι)
Η πεταλούδα (Άγνωστος)
Το καλοκαίρι (Κωστής Παλαμάς)
Το παγωμένο πουλί (Χάρης Σακελλαρίου)
Πρωινή προσευχή (Μιχαήλ Στασινόπουλος)
Το καραβάκι (Ανώνυμος)
Εσπερινός (Γεώργιος Δροσίνης)
Δεν είναι μονάχα τ’ αηδόνια (Κωστής Παλαμάς)
Τι θέλω (Γεώργιος Δροσίνης)
Η Αγράμπελη (Αριστοτέλης Βαλαωρίτης)
Θέλω να χτίσω ένα σπιτάκι (Κωστής Παλαμάς)
Νανούρισμα (Φώτης Αγγουλές)
Περιβόλι μου οργωμένο (Παραδοσιακό)
Μες στην καρδιά μου κλείνω την Ελλάδα (Μίκης Θεοδωράκης)
Ειρήνη (Βασίλης Ρώτας)
Ελληνικό Εμβατήριο (Νίκος Μαραγκουδάκης)
Στη Χαρά (Νίκος Μαραγκουδάκης)
Θα σου δώσω ένα τόπι χρυσό (Brendan Behan σε μετάφραση Βασίλη Ρώτα)
Πιο πολύ κι από τα μάτια (Κωστής Παλαμάς)
Πόσον ήσυχα κοιμάται (Άγγελος Βλάχος)
Η άνοιξη (Διονύσιος Σολωμός)
Πρωτομαγιά (Διονύσιος Σολωμός)
Η αγνώριστη (Διονύσιος Σολωμός)
Όπου προς το βράδυ (Κωστής Παλαμάς)
Χαρά στ’ αλέτρι (Αλέκος Φωτιάδης)
Κοιμήσου αγγελούδι μου (Κώστας Βίρβος)
Ανάμεσα Σύρο και Τζιά (Οδυσέας Ελύτης)
Στου ρυακιού την άκρη (Γρηγόριος Κωνσταντινόπουλος)
Δες, τι λαμπρό φεγγάρι (Διονύσιος Σολωμός)
Όλα κοιμούνται κι όλα σβήνουν (Λορέντζος Μαβίλης)
Φθινόπωρο (Κώστας Χατζόπουλος)
Η ξανθούλα (Αριστοτέλης Βαλαωρίτης)
Στην όχθη (Κ. Χ. Μύρης)
Άρνηση (Περιγιάλι) (Γιώργος Σεφέρης)
Το εκκρεμές (Νίκος Γκάτσος)
Χρυσοπράσινο φύλλο (Λεωνίδας Μαλένης)

Οι στίχοι για τα 40 Τραγούδια για Παιδάκια και Παιδιά του Μίκη Θεοδωράκη

Στη βιτρίνα (Αντιγόνη Μεταξά/θεία Λένα)

Στην βιτρίνα, τραλαλά, μια κουκλίτσα μας γελά

και με ανοιχτά χεράκια, χαιρετά τα κοριτσάκια.

Στην βιτρίνα, τραλαλά, τα ματάκια σου θωρώ,

να την είχα, την κυρά μου, στη μικρή την αγκαλιά μου.

Στην βιτρίνα, τραλαλά, μια κουκλίτσα μας γελά

Η Μαργαρίτα (Μιχαήλ Στασινόπουλος)

Η μικρούλα, η μικρή Μαργαρίτα,

να διαβάζει, δεν μπορεί, άλφα βήτα.

Στα ματάκια της κυλά ένα δάκρυ,

το βιβλίο της πετά σε μιαν άκρη.

Το ποδάρι της χτυπά και φωνάζει,

την κοιτάζουν τα παιδιά, κάνουν χάζι.

Να διαβάζει, δεν μπορεί, άλφα βήτα,

αχ! τι άτακτο παιδί, Μαργαρίτα.

Ο κόκορας (Βασίλης Ρώτας)

Κοίτα, κοίτα ο κοκκορής μας,

το καμάρι της αυλής μας,

κορωνάτος, σπιρουνάτος,

κορδωμένος και τριζάτος.

Με το κόκκινο λειρί του,

την ουρά την φουντωτή του,

μοιάζει, κι-κι-ρι-κι-κι,

ταγματάρχης με στολή.

Πώς πετάγεται στη μάντρα,

με το μάτι του σα χάντρα,

και κοιτάει ψηλά και κάτου

και τινάζει τα φτερά του.

Και λαλεί σα να σαλπίζει

το λαιμό του, λες, ξεσκίζει,

φοβερίζει, κι-κι-ρι,

φοβερίζει όλη τη γη.

Μ’ αν εκεί σαλέψει κάτι,

χούι, ώσπου να κλείσει μάτι,

μια στριγκλιά σκουίλα μπήζει

και πηδάει κι όπου φύγει.

Σαν κουρέλι παραδέρνει

που ένα φύσημα το παίρνει,

τι κακό, κα-κα-κα-κι,

να τρυπώσει, να χαθεί.

Ο κόκορας, Μίκης Θεοδωράκης, Παιδική Χορωδία Δημοτικού Ωδείου Λάρισας. Το official music video τραγουδιού του Μίκη Θεοδωράκη, στο οποίο έπαιζε ο ίδιος, γυρίστηκε τον Μάιο του 1994 από τον Ανδρέα Ταρνανά.

Πού ‘ναι πιο καλά (Βασίλης Ρώτας)

Φεγγαράκι, φεγγαράκι

που κρέμεσαι στον ουρανό,

πες μου και πού ’ναι πιο καλά,

στον κάμπο ή στο βουνό;

Όπου είν’ υγεία και χαρά

κι όπου κανένας δεν πεινά

και κανένας δεν κρυώνει

ούτε πονάει εκεί είναι πιο καλά!

Ποταμάκι, ποταμάκι

που τρέχεις όλο τον καιρό,

πες μου και πού ’ναι πιο καλά,

στην πόλη ή στο χωριό;

Όπου είν’ υγεία και χαρά

κι όπου κανένας δεν πεινά

και κανένας δεν κρυώνει

ούτε πονάει εκεί είναι πιο καλά!

Χελιδόνι, χελιδόνι

που βλέπεις χώρες και χωριά,

πες μου και πού ’ναι πιο καλά,

στον Νότο ή στον Βοριά;

Όπου είν’ υγεία και χαρά

κι όπου κανένας δεν πεινά

και κανένας δεν κρυώνει

ούτε πονάει εκεί είναι πιο καλά!

Καληνύχτα (Πέτρος Γρανίτης ~ ψευδ. του Μάνου Χατζιδάκι)

Καληνύχτα, καληνύχτα,

ξάπλωσε παιδάκι

Καληνύχτα, καληνύχτα,

κι όνειρα γλυκά.

Το φεγγάρι σαν το καντηλάκι

μας φωτίζει, πάλι μαγικά.

Καληνύχτα, καληνύχτα,

κλείσε τα ματάκια

τ’ αγεράκι παίζει στα κλαδιά.

Η πεταλούδα (Άγνωστος)

Κάτι ψήλωσε στ’ αγέρι, κάτι λάμπει μες στο φως,

ήλιος νάναι; Να ’ν’ αστέρι, για παράξενος ανθός;

Από το ‘να λουλουδάκι στ’ άλλο φεύγει και πετά

και τινάζει στ’ αγεράκι τα φτερά τα χνουδωτά.

Τι χρυσό πεταλουδάκι! Τι βουλίτσες πορφυρές!

Να το πρόφταινα λιγάκι μέσα ‘κει στις φυλλωσιές.

Το καλοκαίρι (Κωστής Παλαμάς)

Ο κόσμος λάμπει σαν ένα αστέρι,

βουνά και κάμποι, δέντρα, νερά,

γιορτάζουν, πάλι, καθώς προβάλλει

το καλοκαίρι, Θεού χαρά!

Φωνούλες, γέλια, φέρνει τ’ αγέρι

μεσ’ απ’ τ’ αμπέλια, τα καρπερά.

Παιδιά αγγελούδια, ψέλνουν τραγούδια

το καλοκαίρι, Θεού χαρά!

Την ώρα τούτη σκορπά ένα χέρι,

χάδια και πλούτη κι η γη φορά,

σαν μια πορφύρα, ζωής πλημμύρα,

το καλοκαίρι, Θεού χαρά!

Η φύση πέρα ω! νέοι και γέροι,

σαν μια μητέρα μας καρτερά.

Η φύση όλη σαν περιβόλι

το καλοκαίρι, Θεού χαρά!

Το παγωμένο πουλί (Χάρης Σακελλαρίου)

Έξω πέφτει χιόνι κι είναι παγωνιά

κι όλοι μαζευτήκαν στη ζεστή γωνιά.

Άσπρισαν οι δρόμοι, στρώθηκε η αυλή

κι ο βοριάς σφυρίζει, τώρα πιο πολύ.

Στο παράθυρό μας στέκει ένα πουλί

και χτυπά το τζάμι και παρακαλεί:

-Πάρτε με κοντά σας, για να ζεσταθώ.

Τρέμω το καημένο κι έξω θα χαθώ.

-Έλα ‘δω, πουλάκι, για να ζεσταθείς,

όλοι σ’ αγαπούμε. Μη μας φοβηθείς.

Από το ψωμί μας ψίχουλα να φας

κι όταν βγει ο ήλιος λεύτερο πετάς.

Πρωινή προσευχή (Μιχαήλ Στασινόπουλος)

Με τη γλυκειάν αυγούλα

χαρούμενο ξυπνώ

και στέλνω προσευχούλα

θερμή στον ουρανό.

Αξίωσε με θεέ μου

καλό να ‘μαι παιδί

και πάντα χάριζέ μου

χαρά και προκοπή.

Θεέ μου σαν τα πουλάκια

χαρούμενα να ζω

και τ’ άλλα τα παιδάκια

πολύ να τ’ αγαπώ

Και στέλνε μου από πάνω

τη χάρη σου κι ευχή

να σ’ έχω σ’ ό,τι κάνω

προστάτη και σκεπή.

Το καραβάκι (Ανώνυμος)

Γλιστράς καραβάκι, γλιστράς στον αφρό

και τ’ άσπρο πανάκι φουσκώνει ελαφρό

γλιστράς και θα φτάσεις στα ξένα ταχιά

ας μη μας ξεχάσεις εκεί στα μακριά.

Στο ξένο ακρογιάλι για μας να πονείς

γοργά να ‘ρθεις πάλι γοργά να φανείς

μακριά απ’ το μυαλό μας καθάριο, ελαφρό

καράβι δικό μας γλιστράς στον αφρό.

Εσπερινός (Γεώργιος Δροσίνης)

Σε ρημαγμένο παρεκκλήσι της Άνοιξης το θείο κοντύλι

εικόνες έχει ζωγραφίσει με τ’ αγριολούλουδα τ’ Απρίλη.

Ο ήλιος γέρνοντας στη δύση, μπροστά στου ιερού την πύλη

μπαίνει δειλά να προσκυνήσει κι ανάφτ’ υπέρλαμπρο καντήλι.

Σκορπάει γλυκιά μοσχοβολιά, δάφνη στον τοίχο ριζωμένη

θυμίαμα που καίει η πίστις

και μια χελιδονοφωλιά, ψηλά στο νάρθηκα χτισμένη

ψάλλει το «Δόξα εν υψίστοις».

Δεν είναι μονάχα τ’ αηδόνια (Κωστής Παλαμάς)

Δεν είναι μονάχα τ’ αηδόνια

που κάνουν ναό το κλαρί

που κάνουν απέραντη γλύκα

κι εσένα διαβάτρα στιγμή.

Στην πλάση είναι κι ‘άλλα πουλάκια

γλυκόλαλα πόσο απαλά

σαν μάτι γιομάτο συμπόνια

που μόλις μας βλέπει περνά.

Στην πλάση είναι κι άλλα πουλάκια

τραγούδια μα πόσο δειλά

σαν πάθους φωνή ν’ ανεβαίνει

στα χείλη χωρίς να μιλά

Τι θέλω (Γεώργιος Δροσίνης)

Δε θέλω του κισσού το πλάνο ψήλωμα,

σε ξένα αναστηλώματα δεμένο,

ας είμαι ένα καλάμι, ένα χαμόδεντρο,

μα όσο ανεβαίνω, μόνος ν’ ανεβαίνω.

Δε θέλω του γυαλιού το λαμπροφέγγισμα,

που δείχνεται άστρο με του ήλιού τη χάρη,

θέλω να δίνω φως, από τη φλόγα μου,

κι ας είμαι ένα ταπεινό λυχνάρι.

Η Αγράμπελη (Αριστοτέλης Βαλαωρίτης)

Λέγ’ η αγράμπελη μυριανθισμένη

στον άγριο πλάτανο που τη θωρεί

και με τον ίσκιο του συχνοδιαβαίνει

πάντοτ’ επάνω της, βράδυ κι αυγή.

Δένδρο περήφανο, μες τον αγέρα

τα φύλλα, οι κλώνοι σου θρασομανούν

βρίσκεις στενόχωρη τώρα τη σφαίρα

τ’ άστρα τά σύγνεφα δε σε χωρούν.

Τρέχει στη ρίζα σου νεράκι κρύο

βυζαίνεις άκοπα την καταχνιά

κι εμένα ζήλεψες συ το θηρίο

γιατί μ’ επότιζε λίγη δροσιά.

Τι θέλεις πλάτανε, τι μου γυρεύεις

διώξε τον ίσκιο σου κι είμαι μικρή

τ’ άνθη μου επάγωσαν, μην τα παιδεύεις

ασ’ τον, τον ήλιο μου να τα χαρεί.

Θέλω να χτίσω ένα σπιτάκι (Κωστής Παλαμάς)

Θέλω να χτίσω ένα σπιτάκι

στη μοναξιά και στη σιωπή.

Ξέρω μια πράσινη ραχούλα…

Δε θα το χτίσω εκεί.

Ξέρω στη χώρα τη μεγάλη

τον πλούσιο δρόμο τον πλατύ,

με τα παλάτια και τους κήπους…

Δε θα το χτίσω εκεί.

Ξέρω το πρόσχαρο ακρογιάλι,

όλο το κύμα το φιλεί,

κρινόσπαρτη η αμμουδιά του…

Δε θα το χτίσω εκεί.

Νανούρισμα (Φώτης Αγγουλές)

Νάνι αγνή μου αυγούλα σύννεφο ντυμένη

πόνο σπαραγμένη.

Τη ζωή σου τώρα την ορίζουν άλλοι

κάνε νάνι νάνι.

Νάνι νάνι νάνι η παιδική καρδούλα

νάνι νάνι νάνι η ελληνοπούλα

Πληγωμένο αηδόνι γιασεμί πνιγμένο,

μες το κρύο το χιόνι

Κι όνειρο να βλέπεις τραγικό κοιμήσου

πιο πικρό δεν θα ‘ναι από την ζωή σου

Νάνι νάνι νάνι η παιδική καρδούλα

νάνι νάνι νάνι η ελληνοπούλα.

Περιβόλι μου οργωμένο (Παραδοσιακό)

Περιβόλι μ ‘οργωμένο, μαργαριταροσπαρμένο.

Έχεις γύρω γύρω αλτάνες και στη μέση μαντζουράνες

έχεις μια μηλιά στη μέση που βεργολυγάει να πέσει

πάει ο νιος να κόψει μήλα, και μαραίνονται τα φύλλα

κι η μηλιά βεργοφωνάζει, τον περιβολάρη κράζει.

-Πού ‘σ ‘ αφέντη μου μ’ ορίζεις, και κυρά που με ποτίζεις

-Γω μαι αφέντης που σ’ ορίζω και κυρά που σε ποτίζω.

Μες στην καρδιά μου κλείνω την Ελλάδα (Μίκης Θεοδωράκης)

Για μια τιμή και για μια δόξα πέφτω

για την Ελλάδα τώρα πολεμώ,

καινούριους με το αίμα κόσμους τρέφω

τον ήλιο σπέρνω απ’ όπου κι αν περνώ.

Μες την καρδιά μου κλείνω την Ελλάδα

και λεύτερη ‘κει μέσα τη φρουρώ

πεθαίνω μα όπου θάνατος και νίκη

με πόνο αδέρφια τη χαρά κερνώ.

Ειρήνη (Βασίλης Ρώτας)

Ειρήνη χάραζε και χαρά στην πλάση,

σε μεγάλους και παιδιά, σ’ ουρανούς και δάση.

Αχ ειρήνη, Ρήνη μας, έλα στα παιδάκια,

να ξεχάσουν πόλεμους, πίκρες και φαρμάκια.

Ελληνικό Εμβατήριο (Νίκος Μαραγκουδάκης)

Το φως απ’ των θεών τη φλόγα πήρες

πυρσός στα χέρια σου ας γενεί

κι όθε διαβαίνεις, σκόρπα θείους σπινθήρες

κι’ άναβε πυρκαγιά τρανή

μες στις σπηλιές που οργιάζει το σκοτάδι

κάψε ότι γέννημα κακού

ν’ ανθίσει μες απ’ τη στάχτη του Άδη

ο φοίνικας του ωραίου και του καλού

ν’ ανθίσει μες απ’ τη στάχτη του Άδη

ο φοίνικας του ωραίου και του καλού.

Εμπρός να σκίσουμε την άγρια νύχτα

που κύκλωσε όλη τη γη

και να βοηθήσουμε άγρυπνοι τον ήλιο

με λάμψη ολόχρυση να βγει

Έλα να βγάλουμε την οικουμένη

απ’ τη σπηλιά τη σκοτεινή

υψώνοντας τη γη φωτολουσμένη

σαν άστρο που ζηλεύουν οι ουρανοί

υψώνοντας τη γη φωτολουσμένη

σαν άστρο που ζηλεύουν οι ουρανοί

Χαρά σ’ όποιον στον κόσμο αυτό παλεύει

και με καρδιά και με ψυχή

φέγγος και λούλουδα πάντα να φέρνει

και σαν φλογέρα αγάπης ν’ αντηχεί.

Χαρά για μας το στέρεο μετερίζι

το ματωμένο της καρδιάς

να στήσουμε ψηλά και ν’ ανεμίζει

το φλάμπουρο της ανθρωπιάς

να στήσουμε ψηλά και ν’ ανεμίζει

το φλάμπουρο της α, της ανθρωπιάς.

Στη Χαρά (Νίκος Μαραγκουδάκης)

Απ’ το ποτήρι που κερνάς ολόχαρη παρθένα

μεθά ο θνητός κι αναφτερά πιότερο απ’ το κρασί

Όλα μαζί σου είν’ όμορφα κι είν’ όλα ευτυχισμένα

με σένα η πλάση είναι ναός κι είσ’ ο θεός εσύ.

Χωρίς εσένα να είν’ η ζωή μια νύχτα δίχως άστρα

χωρίς κελάηδημα πουλί δίχως μολπή βιολί.

Χωρίς Απρίλη χειμωνιά χωρίς λουλούδι γλάστρα

ακίνητο άγαλμα ψυχρό άστρο που σβήνει ωχρό.

Θα σου δώσω ένα τόπι χρυσό (Brendan Behan σε μετάφραση Βασίλη Ρώτα)

Θα σου δώσω ένα τόπι χρυσό να το παίζεις στο χολ με παιδιά

αν με πάρεις, με πάρεις, με πάρεις να ‘μαι ταίρι σου πια.

Θα σου δώσω τα κλειδιά της καρδιάς μου και τα χρήματα όσα κι αν έχω

αν με πάρεις, με πάρεις, με πάρεις να ‘μαι ταίρι σου πια.

Θα σου δώσω ρολόι με καδένα να το δείχνεις κρυφά στα παιδιά

αν με πάρεις, με πάρεις, με πάρεις ταίρι να ‘μαστε πια.

Θα σου δώσω χρυσάφι, χρυσάφι να γεμίζεις τις χούφτες φλουριά

αν με πάρεις, με πάρεις, με πάρεις ταίρι να ‘μαστε πια.

Θα σου φτιάξω μια πίτα με κρέας θα σε κρύψω ως να φύγουν οι μάγκες

αν με πάρεις, με πάρεις, με πάρεις ταίρι να ‘μαστε πια.

Όμως πρώτα να δούμε αν ταιριάζουμε

αν ταιριάζουμε οι δυο μας σωστά.

Πιο πολύ κι από τα μάτια (Κωστής Παλαμάς)

Πιο πολύ κι από τα μάτια αξίζουν

και τα λαχταρώ

τούτον τον καιρό τα χειλάκια.

Λάμπουνε στο διάβα μας οι δρόμοι

σαν από χαρά.

Ξόβεργα τριανταφυλλιά,

ξόβεργα στημένα τα χειλάκια

στα πυρά πουλάκια.

Πόσον ήσυχα κοιμάται (Άγγελος Βλάχος)

Πόσον ήσυχα κοιμάται και η θάλασσα κι η γη,

εις τα δάση μας πλανάται, μαυροφόρα σιγή.

Σιγανή και μυρωμένη, του βουνού

και με τ’ άστρα στολισμένοι, ειν’ οι θόλοι τ’ ουρανού.

Εκοιμήθηκε τ’ αηδόνι, στου ανθού την αγκαλιά

και το πετροχελιδόνι χτίζει τη φωλιά.

Η άνοιξη (Διονύσιος Σολωμός)

Απ’ την άνοιξη που εγύρισε, ουρανός και γης ευφρανθεί

Με το χόρτο και με τ’ άνθη, παίζει ο ζέφυρος τερπνά.

Ήλιου αχτίνα καθαρότατη, του βουνού τα χιόνια λιώνει

Που το νέο του ξεφυτρώνει, πράσιν’ έντυμα λαμπρό.

Το σιγό το κυματάκι, εις ταις άκρες του φλοισβίζει

και τ’ ολόδροσο στολίζει, με τ’ ακοίμητα νερά.

Πρωτομαγιά (Διονύσιος Σολωμός)

Αύριο θα κόψουμε κάτι λουλούδια

αύριο θα ψάλουμε κάτι τραγούδια

εις την πολύανθη Πρωτομαγιά.

Να, που δροσόβολη αύρα ξυπνάει,

και ψιθυρίζοντας μοσχοβολάει

από τ’ αρώματα τ’ αυγερινά.

Σ’ τα φύλλα επέρναε και της καρδίας,

σαν τα κινήματα της φαντασίας

που ζωγραφίζουνε την ευτυχιά.

Η αγνώριστη (Διονύσιος Σολωμός)

Ποια είναι τούτη

που κατεβαίνει

ασπροντυμένη

Ωχ το βουνό;

Τώρα που τούτη

η κόρη φαίνεται,

το χόρτο, γένεται

άνθι απαλό.

Κι ευθύς ανοίγει

τα ωραία του κάλλη,

και το κεφάλι

συχνοκουνεί.

Κι ερωτευμένο,

να μη το αφήσει,

να το πατήσει,

παρακαλεί.

Κόκκινα κι όμορφα

έχει τα χείλα,

ωσάν τα φύλλα

της ροδαριάς,

Όταν χαράζει,

και η αυγούλα

λεπτή βροχούλα

στέρνει δροσιάς.

Όπου προς το βράδυ (Κωστής Παλαμάς)

Όπου προς το βράδυ

πάτησες τη γη

βγήκε στο σκοτάδι

μια δροσοπηγή.

Κι όπου ήτανε ξέρα

και βουβή ερημιά

παίζει μια φλογέρα

στ’ άσπρα γιασεμιά.

Ρέει, τραγούδι η βρύση,

κλαίει σαν προσευχή

γύρω της η φύση

γίνεται ψυχή.

Όπου προς το βράδυ

πρόβαλες, Αυγή,

φούντωσε λιβάδι

μια πηγή τη γη.

Χαρά στ’ αλέτρι (Αλέκος Φωτιάδης)

Βαριά τ’ αλέτρι οπίσω του τ’ αφράτο αυλάκι αφήνει

και τ’ αργοπάτητα ο ζευγάς τα βόδια του κεντά,

και εκείνα που παιδεύονται με τόση καλοσύνη,

με τα μεγάλα μάτια τους κοιτάζουνε σκυφτά.

Χαρά στ’ αλέτρι, στον ζευγά, που την ζωή μας δίνουν.

Όταν τα στάχυα θα γεννούν, τα βόδια θ’ αποστάσουν

κι οι παραγυιοί, τις αψηλές, τις θυμωνιές θα στήνουν

κι εκείνα θα ‘βρουν καλαμιά ,πολλή, για να χορτάσουν.

Μέσα στ’ αλώνια τα χρυσά, τ’ άλογα θα γυρνάνε

και θα σηκώνουν σύγνεφο τη σκόνη στο αγέρα,

κι οι λιχνιστάδες παρακεί ψηλά θενά σκορπάνε

μαλαματένια κότσαλα μες στον γαλάζιο αιθέρα.

(=σπόρος από δημητριακό)

Χαρά στ’ αλέτρι…χορτάσουν

Κοιμήσου αγγελούδι μου (Κώστας Βίρβος)

Κοιμήσου αγγελούδι μου, παιδί μου νάνι, νάνι

Να μεγαλώσεις γρήγορα σαν το ψηλό πλατάνι.

Να γίνεις άντρας στο κορμί και στο μυαλό.

Για να ‘σαι πάντα μες στον δρόμο τον καλό

Κοιμήσου αγγελούδι μου. Γλυκά με το τραγούδι μου.

Κοιμήσου περιστέρι μου να γίνεις σαν ατσάλι .

Να γίνει κι η καρδούλα σου σαν του Χριστού μεγάλη.

Για να μην πεις μες στη ζωή σου ‘δε μπορώ’.

Κι αν πρέπει ακόμη να σηκώσεις και σταυρό.

Κοιμήσου αγγελούδι μου. Γλυκά με το τραγούδι μου.

Ανάμεσα Σύρο και Τζιά (Οδυσέας Ελύτης)

Ανάμεσα Σύρο και Τζια

μικρή φυτρώνει νεραντζιά

η μικρή μου η κοπελιά.

Πόχει τις ρίζες στο βυθό

και τα κλαδιά στον ουρανό

το κορίτσι που αγαπώ.

Πλάσμα δεν είναι ανθρωπινό

δεν είναι μήτε ξωτικό

το κορίτσι που αγαπώ.

Μα ‘χει τον ήλιο φορεσιά

τα κύματα περπατηξιά

η μικρή μου η Παναγιά.

Χάιντε νύφη της θαλάσσης

τι φαμίλιες θα χαλάσεις.

Με τον ήλιο φορεσιά σου

και με τα πουλιά προικιά σου.

Όταν καθίσει ένα πουλί

στην κεφαλή της και λαλεί

ωχ, φουρτούνα μου κι αυτή

Χάνω τιμόνι και κουπιά,

με πλημμυράνε τα νερά

έλα Χριστέ και Παναγιά.

Κι αν γενεί ποτέ το θάμα

κι αγαπήσεις κάνω τάμα

Να σου στείλω μια μπρατσέρα

με τον Πολικόν Αστέρα.

Στου ρυακιού την άκρη (Γρηγόριος Κωνσταντινόπουλος)

Στου ρυακιού την άκρη κάποια φορά

μου είπε γεμάτη δάκρυ πως μ’ αγαπά.

Το δάκρυ το θυμάμαι κομπιαστά

έπεσε στο ρυάκι, στα νερά.

Θα διαλυθεί το δάκρυ με τον καιρό,

θα διαλυθεί κι η αγάπη, το καρτερώ.

Δες, τι λαμπρό φεγγάρι (Διονύσιος Σολωμός)

Δες τι λαμπρό φεγγάρι, δες τι νυχτιά περνάει

μιαν αύρα δε φυσάει, δε σειέται ένα φτερό.

Το αηδονάκι μόνο μες τα κλαδιά πετώντας,

λυπάται κελαηδώντας, πως είναι μοναχό

Μα, να η συντρόφισσά του, μαγευτικά του κράζει

πουλί μου μη σε νοιάζει κι εγώ είμ’ εδώ μ’ εσέ.

Λόγια γλυκά είναι τούτα που ηχούνε στην καρδιά μου

μα εγώ στην ερημιά μου, δεν τ’ άκουσα ποτέ

Όλα κοιμούνται κι όλα σβήνουν (Λορέντζος Μαβίλης)

Όλα κοιμούνται κι όλα σβήνουν,

ο Έσπερος παλεύει μόνος

κι όλα μ’ αφήνουν πως μ’ αφήνουν

και μόνο δεν μ’ αφήνει ο πόνος.

Τα ρόδα κόκκινα αναμμένα,

ξεφτίζουν στ’ ουρανού την άχνα,

σαν απ’ το αίμα μου βγαλμένα,

που πλημμυρίζει μου τα σπλάχνα.

Φθινόπωρο (Κώστας Χατζόπουλος)

Άσε το Φθινόπωρο γύρω σου να στρώσει

τ’ άνθη τα στερνά.

Μια ζωή πεθαίνει, μια πνοή περνά.

Τάχα σε προσμένει μια άνοιξη ξανά;

Άσε το Φθινόπωρο γύρω σου να απλώσει

μια στερνή ευωδιά,

μια χαρά χαμένη, μέσα στην καρδιά.

Η ξανθούλα (Αριστοτέλης Βαλαωρίτης)

Μ΄ αρέσ΄ η θάλασσα, γιατί μου μοιάζει

μ΄ αρέσει, σ΄ άκουσα να λες κρυφά

πότε αγριεύεται, βόγγει, στενάζει

και πότε ολόχαρη παίζει γελά.

Δεν είν΄ ολόξανθη σαν τα μαλλιά μου.

Δεν είν΄ ο κόρφος μου σαν τον αφρό.

Μέσα στα μάτια μου τα γαλανά μου

δεν έχω κύματα, τάφο, ουρανό.

Μ΄ αρέσ΄η θάλασσα, γιατί μου μοιάζει

κι ας έχει μέσα της κόσμο θεριά

μη στην καρδούλα μου μη δε φωλιάζει

αγάπη αχόρταγη, σκληρή φωτιά.

Κι εγώ εχαιρόμουνα που χολιασμένη

φαρμάκι μου ‘σταζες μες στην ψυχή

τη ζήλεια σου έβλεπα ξαγριωμένη

στα χείλη σου έβραζε κάθε πνοή.

Τότ΄ εκρεμάστηκα στην τραχηλιά σου

τη φλόγα σώσβυσα με δυό φιλιά,

την όψη εβύθισα μες στα μαλλιά σου,

στον κόρφο σου έστησα κρυφή φωλιά.

Κύμα μου ανήμερο, ψυχή μου, φθάνει.

Μη μ΄ αγριεύεσαι, πλάγιασ΄ εδώ

Θάμαι για σένανε γλυκό λιμάνι

Τι αξίζει η θάλασσα χωρίς γιαλό.

Στην όχθη (Κ. Χ. Μύρης)

Στάσου στην όχθη και κοίτα το ρέμα

τι κουβαλάει στο μαύρο νερό

δέντρα κομμένα ψοφίμια και αίμα

γέλιο κυμάτων και κλάμα χλωρό

Ποιος είμαι, που πάω, ρωτάω, ζητάω

τι φεύγει, τι μένει και τι δε γερνά.

Στάσου στην όχθη του άπειρου χρόνου

δες τι γοργά ταξιδεύει το φως

σκύψε ν’ ακούσεις το θρήνο του πόνου

που της χαράς είναι σταυραφελφός

Ποιος είμαι, που πάω, ρωτάω, ζητάω

τι φεύγει, τι μένει και τι δε γερνά.

Στάσου στην όχθη και δες το ποτάμι

μη σε πλανέψει βουή και βυθός

γη κι ουρανό και ζωή και καλάμι

τα κυβερνάει ο ίδιος ρυθμός

Ποιος είμαι, που πάω, ρωτάω, ζητάω

τι φεύγει, τι μένει και τι δε γερνά.

Άρνηση (Περιγιάλι) (Γιώργος Σεφέρης)

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή

γράψαμε τ’ όνομά της

Ωραία που φύσηξε ο μπάτης

και σβήστηκε η γραφή.

Με τι καρδιά, με τι πνοή,

τι πόθους και τι πάθος

πήραμε τη ζωή μας· λάθος!

κι αλλάξαμε ζωή.

Το εκκρεμές (Νίκος Γκάτσος)

Ήρθα σαν το γλάρο

στην ακρογιαλιά

ήρθα να σε πάρω

μ εκατό φιλιά.

Είν η ζωή με τ όνειρο δεμένη.

Έλα κι εσύ, χαρά μας περιμένει.

Στ όμορφο ταξίδι

και τ’ αλαργινό

έχω για στολίδι

τον Αυγερινό.

Είν η ζωή με τ όνειρο δεμένη.

Έλα κι εσύ, χαρά μας περιμένει.

Τα φτερά μου ανοίγω

βόηθα με κι εσύ

φτάνουμε σε λίγο

στ άσπρο μας νησί.

Είν η ζωή με τ όνειρο δεμένη.

Έλα κι εσύ, χαρά μας περιμένει.

Χρυσοπράσινο φύλλο (Λεωνίδας Μαλένης)

Γη της λεμονιάς, της ελιάς

γη της αγκαλιάς, της χαράς

γη του πεύκου, του κυπαρισσιού

των παλικαριών και της αγάπης.

Χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στο πέλαγο.

Γη του ξεραμένου λιβαδιού

γη της πικραμένης Παναγιάς

γη του λίβα, τ’ άδικου χαμού

τ’ άγριου καιρού, των ηφαιστείων.

Χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στο πέλαγο.

Γη των κοριτσιών που γελούν

γη των αγοριών που μεθούν

γη του μύρου, του χαιρετισμού

Κύπρος της αγάπης και του ονείρου.

Χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στο πέλαγο.