Ο Μίκης Θεοδωράκης τον Ιούνιο τού 1960, μαζί με τους Αργ. Κουνάδη, Γ. Ξενάκη, Γ. Παπαιωάννου, Δ. Χωραφά και Φ. Ανωγειανάκη μελετούν και δημοσιεύουν ένα «σχέδιο προγράμματος για την αναδιοργάνωση της ελληνικής μουσικής» με αναφορές στην μουσική παιδεία, στη δημιουργία συμφωνικών ορχηστρών, όπερας, μπαλέτου, στη σχετική χρήση τού ραδιοφώνου, των φεστιβάλ και διαφόρων εκδόσεων.
ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
Κοινή είναι η διαπίστωση ότι οι περισσότεροι τομείς της μουσικής μας ζωής νοσούν σοβαρά.
Έλλειψη προγραμματισμού, σοβαρής μελέτης των προβλημάτων και συντονισμού, χαρακτηρίζει, συνήθως, τη δραστηριότητα των μουσικών μας ιδρυμάτων, με αποτέλεσμα την τόσο σπασμωδική και συχνά οπισθοδρομική πορεία της μουσικής στον τόπο μας.
Οι ελάχιστες εξαιρέσεις, ελπιδοφόρες προσπάθειες για μια ανανέωση, συναντούν, στην καλύτερη περίπτωση, την αδιαφορία και τη σιωπή.
Ο σκοπός όμως της σύντομης αυτής εισαγωγής δεν είναι η κριτική και η τεκμηρίωσή της με αναφορά σε γεγονότα.
Το Σχέδιο που ακολουθεί αποτελεί προτάσεις, που Αγκαλιάζουν, σε γενικές γραμμές, το σύνολο των εκδηλώσεων της μουσικής μας ζωής.
Απευθυνόμενοι σε όλους τους Έλληνες μουσικούς και ιδιαίτερα στους νεότερους, τους καλούμε να πάρουν μέρος στην εκπόνηση αυτού του Σχεδίου με αντιπροτάσεις, συμπληρώσεις, διορθώσεις και γενικά κάθε είδους υπόδειξη. οι Αποδείξεις αυτές, ταξινομημένες, θα δημοσιευτούν σ’ ένα από τα προσεχή τεύχη της «Κριτικής» και θα συμπληρώσουν τελικά το Σχέδιο Προγράμματος.
Η αποδοχή και η πραγμάτωσή του από το Κράτος και τους υπευθύνους μουσικούς παράγοντες της χώρας, πιστεύουμε ότι θ’ αποτελέσει τη βάση για μια ανανέωση της μουσικής στην Ελλάδα.
Ένα Συνέδριο Μουσικής, όπου θ’ αντιπροσωπευθούν όλες οι τάσεις και, φυσικά, όλες οι μουσικές οργανώσεις, θα πρέπει προηγουμένως να εγκρίνει και περιβάλλει με το κύρος του το Σχέδιο Προγράμματος.
ΠΑΙΔΕΙΑ
Σχολική: – Καθιέρωση και αναδιοργάνωση της μουσικής παιδείας στην κατωτέρα, μέση και ανωτέρα εκπαίδευση.
– Οι διδάσκαλοι και καθηγητές της μουσικής θα πρέπει να είναι απόφοιτοι των Μεσαίων Κρατικών Ωδείων.
Ωδειακή: – Ίδρυση Κρατικής Ανώτατης Μουσικής Ακαδημίας στην Αθήνα.
– Ίδρυση δυο Μεσαίων Κρατικών Ωδείων (Αθήνα και Θεσσαλονίκη).
– Στα ιδιωτικά ωδεία που θα εξακολουθούν να λειτουργούν, θα διδάσκουν απόφοιτοι των Μεσαίων Κρατικών Ωδείων η της Ανώτατης Μουσικής Ακαδημίας.
– Ίδρυση έδρας Μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Λαϊκή παιδεία: – Δημιουργία μουσικής κίνησης με βάση το Δήμο, την Κοινότητα τα εκπολιτιστικά σωματεία, τα εργοστάσια κλπ. (Εκλαϊκευτικές συναυλίες και διαλέξεις – χορωδίες, μαντολινάτες κλπ.).
– Σύνδεση με την παγκόσμια οργάνωση της Jeunesse Musicale με σκοπό τη μουσική καλλιέργεια της ελληνικής νεολαίας.
ΣΥΜΦΩΝΙΚΕΣ ΟΡΧΗΣΤΡΕΣ
-Μελέτη και επίλυση των προβλημάτων της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και της Συμφωνικής Ορχήστρας Βορείου Ελλάδος.
– Ίδρυση αυτοτελών συμφωνικών ορχηστρών στο Ραδιόφωνο και στη Λυρική Σκηνή.
– Προγραμματισμένη : α) εκτέλεση ελληνικών έργων και έργων της νεότερης παγκόσμιας μουσικής δημιουργίας β) συμμετοχή Ελλήνων σολίστ (προσπάθεια ανάδειξης και νέων σολίστ) γ) ανταλλαγή η μετάκληση ξένων σολίστ, διευθυντών ορχήστρας και μουσικών έργων.
-Περιοδείες στα επαρχιακά κέντρα των συμφωνικών συγκροτημάτων Αθηνών και Θεσσαλονίκης.
ΟΠΕΡΑ – ΜΠΑΛΕΤΟ
– Μελέτη και επίλυση των προβλημάτων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
– Ανάγκη δημιουργίας δεύτερου λυρικού θιάσου, με σκοπό την οργάνωση τακτικών μελοδραματικών παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη, το Βόλο, την Πάτρα κλπ.
– Ίδρυση Μελοδραματικής Σχολής και Σχολής Μπαλέτου στην Εθνική Λυρική Σκηνή.
– Αποστολή νέων στο εξωτερικό για τη σπουδή α) της σκηνοθεσίας λυρικού θεάτρου και β) χορογραφίας.
– Προγραμματισμένη παρουσίαση των ελληνικών λυρικών έργων και χοροδραμάτων. Παραγγελία και προκήρυξη διαγωνισμών για τη σύνθεση λυρικών έργων και χοροδραμάτων.
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
– Μελέτη των μουσικών προβλημάτων του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, μέσου βασικού μουσικής αγωγής.
– Ίδρυση αυτοτελούς συμφωνικής ορχήστρας.
– Σχετικά με τον προγραμματισμό εκτελέσεων, ανταλλαγών κλπ., ισχύουν οι προτάσεις όπως στην παράγραφο «Συμφωνικές Ορχήστρες».
– Νομοθετική κατοχύρωση της πνευματικής ιδιοκτησίας.
– Περιοδική προκήρυξη διαγωνισμών για τη σύνθεση μουσικών έργων.
– Ίδρυση εργαστηρίου Πειραματικής μουσικής για τη μελέτη της Συγκεκριμένης μουσικής και της Ηλεκτρονικής μουσικής.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Φεστιβάλ Αθηνών: – το «Φεστιβάλ Αθηνών» δεν έχει ακόμα αποκτήσει το δικό του συγκεκριμένο χαρακτήρα. Εκτός απ’ την Αρχαία Τραγωδία-Κωμωδία, θα πρέπει να προβληθεί η Μεσαιωνική και η Νεότερη Ελλάδα. [Παρουσίαση νεότερων ελληνικών μουσικών έργων: όπερας, χοροδράματος, συμφωνικής μουσικής, μουσικής δωματίου κλπ. Εκτελέσεις παλαιών βυζαντινών μελών η λειτουργιών σε εκκλησίες μνημεία της βυζαντινής τέχνης, όπως στο Δαφνί, την Καισαριανή, τον Όσιο Λουκά κλπ. Συνεργασία με το θεατρικό τμήμα του Φεστιβάλ για τη δημιουργία μουσικής σκηνής σε μεσαιωνικά και εποχής της τουρκοκρατίας έργα. Προβολή του νεοελληνικού λαϊκού μουσικού πολιτισμού: χοροί και τραγούδια κλπ.].
– Ανάγκη να χρησιμοποιηθούν και άλλοι χώροι εκτός απ’ το Ωδείο Ηρώδη του Αττικού.
Τοπικά Φεστιβάλ: – Υποστήριξη ηθική και υλική των τοπικών φεστιβάλ.
Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
– Απαραίτητη η σύγκληση συνεδρίου με σκοπό τη μελέτη του τρόπου με τον όποιο τραγουδιέται σήμερα το βυζαντινό μέλος στην Ορθόδοξη Εκκλησία. [Θα παραμείνει μονόφωνο ; όποτε θα πρέπει να απαγορευθούν οι ανεύθυνες ιταλιανίζουσες έναρμονίσεις του ή θα δεχτεί, και με ποιον τρόπο, την πολυφωνική επεξεργασία;]
– Στο συνέδριο αυτό θα πρέπει να πάρουν μέρος Αντιπρόσωποι της Εκκλησίας (κληρικοί και λαϊκοί), όπως και προσωπικότητες από το μουσικό κόσμο.
ΕΛΑΦΡΑ ΜΟΥΣΙΚΗ
Μελέτη των προβλημάτων και ενίσχυση του κλάδου της ελαφράς μουσικής (ποιοτική εξύψωση και κατοχύρωση του επαγγέλματος, ραδιοφωνικές εκπομπές, ορχήστρες σε τουριστικά κέντρα κλπ.).
ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΥ ΦΟΛΚΛΟΡ
– Ανάγκη να ενισχυθεί αποτελεσματικά (έμψυχο υλικό, τεχνικά μέσα μαγνητόφωνα, κινηματογραφικές μηχανές κλπ.) το Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών. η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι η μόνη χώρα που δεν έχει ακόμα μια κρατική επιστημονική έκδοση των δημοτικών και λαϊκών μελωδιών της.
– Παράλληλα με την περισυλλογή του μουσικού λαογραφικού θησαυρού η Ακαδημία Αθηνών οφείλει να οργανώσει και Χορευτικό Λαογραφικό Αρχείο για τη μελέτη και τη συλλογή (κινηματογράφηση) των ελληνικών λαϊκών χορών.
ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ
– Προγραμματισμένη, ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες της μουσικής μας ζωής, αποστολή υποτρόφων στο εξωτερικό με έξοδα του Κράτους (σπουδές διαρκείας).
– Ανάγκη να θεσπιστεί και ο θεσμός των υποτροφιών παρακολουθήσεως των συγχρόνων μουσικών ρευμάτων και επαφών με τους ξένους μουσικούς κύκλους (διαρκείας τριών έως έξη μηνών).
– Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του σκοπού των κρατικών υποτροφιών: ο υπότροφος επιστρέφοντας στην Ελλάδα να βρίσκει χωρίς δυσκολίες ανάλογη με τις σπουδές που έκανε θέση.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
– Εφ’ όσον εξακολουθεί να λειτουργεί ο Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων, θα πρέπει να συμπεριλάβει στις εκδόσεις του και: Στοιχεία θεωρίας και αρμονίας, Μελωδικές ασκήσεις, Συλλογές τραγουδιών κλπ.
– Για την έκδοση νεοελληνικών μουσικών έργων (partitions, πάρτες κλπ.), όπως και έργων θεωρητικών, είναι ανάγκη να Ιδρυθεί ειδικός, επιχορηγούμενος από το Κράτος, εκδοτικός οργανισμός.
– Ο ίδιος οργανισμός θα μπορούσε ν’ αναλάβει και την έκδοση ενός μουσικού περιοδικού.