6-28/08/1988: Η πρώτη παγκόσμια εκτέλεση του μπαλέτου “Zorba il Greco” στην Αρένα της Βερόνας στο πλαίσιο του 66ου Φεστιβάλ της Βερόνας για όπερα, μπαλέτο και συμφωνική μουσική.
Μια πρώτη μορφή του «Ζορμπά», είχε παρουσιαστεί το 1976 από την Εθνική Λυρική Σκηνή σε χορογραφία Lorca Massine. Μετά από παραγγελία της Όπερας της Βερόνας, ο Μίκης Θεοδωράκης ολοκλήρωσε τη γραφή του συμφωνικού έργου το το 1988. Η ενορχήστρωση έγινε για μικτή χορωδία, συμφωνική ορχήστρα, μέτζο σοπράνο, μπουζούκι και κλαρίνο. Στο έργο ενσωματώθηκαν και τα θέματα από το μπαλέτο του Μίκη «Ελληνική Αποκριά». Οι στίχοι των τραγουδιών ήταν των Μιχάλη Κακογιάννη, Οδυσσέα Ελύτη, Νίκου Γκάτσου, Ιάκωβου Καμπανέλλη, Γιάννη Ρίτσου, Ερρίκου Θαλασσινού και του Μίκη Θεοδωράκη. Το λιμπρέτο, η σκηνοθεσία και η χορογραφία ήταν του Lorca Massine, τα σκηνικά και τα κοστούμια του Ferrucio Villagrosi η διεύθυνση της χορωδίας του Aldo Danieli και η μουσική διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη. Συμμετείχε η Συμφωνική ορχήστρα της Arena di Verona, ενώ σολίστ ήταν η Σοφία Μιχαηλίδου και ο Κώστας Παπαδόπουλος με τον Λάκη Καρνέζη. Οι ηθοποιοί ήταν οι Vladimir Vassiliev (Ζορμπάς), Gheorghe Lancu (Τζων), Donna Wood (Μαρίνα), Rosalba Caravelli (Μαντάμ Ορτάνς) καθώς και μέλη από το μπαλέτο της Arena di Verona.
Το μπαλέτο σημείωσε μια τεράστια επιτυχία. Ο χώρος του θεάτρου γέμιζε ασφυκτικά συγκεντρώνοντας σε πέντε παραστάσεις, περίπου 100.000 θεατές. Λόγω της μεγάλης επιτυχίας εκείνης της σειράς παραστάσεων, τον Αύγουστο του 1990 πραγματοποιήθηκαν στην Βερόνα άλλες πέντε παραστάσεις, ενώ μέχρι σήμερα έχουν γίνει περισσότερες από 1.000 παρουσιάσεις του έργου παγκόσμια.
Ο Μίκης Θεοδωράκης πλέον αρχίζει και πάλι να αναγνωρίζεται ως συμφωνικός συνθέτης στην Ευρώπη μετά την εικοσαετή αποκλειστική του ενασχόληση με τη λαϊκή μουσική.
Εδώ το έργο:
Zorbas ballet Arena di Verona 1988