Κυκλοφορεί ο Συλλογικός τόμος «Ο μελοποιημένος Μανόλης Αναγνωστάκης»
Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μανόλη Αναγνωστάκη οι εκδόσεις Μετρονόμος κυκλοφορούν έναν συλλογικό τόμο αφιερωμένο στο μελοποιημένο έργο του μείζονος ποιητή της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, σε επιμέλεια των Σπύρου Αραβανή, Ηρακλή Οικονόμου και Θανάση Συλιβού.
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης, αν και στην αρχή ήταν αντίθετος με τη μελοποίηση της ποίησης, ακούγοντας τα πρώτα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη σε δικούς του στίχους, το 1969 -έχοντας ήδη γνωριστεί μαζί του στις αρχές του ’60-, τελικά ενδίδει ταυτιζόμενος πολιτικά και αισθητικά με τον συνθέτη. Έτσι, τα δύο τραγούδια «Μιλώ» και «Χάρης 1944» του κύκλου Αρκαδία VIII γίνονται η αφετηρία για την ανάδυση του μελοποιημένου Αναγνωστάκη, προσφέροντας μέχρι σήμερα ορισμένα από τα σημαντικότερα τραγούδια της σύγχρονης μουσικής μας ιστορίας.
Ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς στρατευμένος στην Αριστερά από τη νεανική του ηλικία, ο Μανόλη Αναγνωστάκης, συνδύασε την πολιτική πράξη με την ποιητική δημιουργία. Είναι σημαντικό πως η στάση ζωή του και η πολιτική του ανησυχία δε χειραγώγησαν την ποίησή του, αλλά την διαπέρασαν γόνιμα.
Όπως σημειώνει ο Γιώργος Μαρκόπουλος, «Τα ποιήματά του εκπέμπουν ένα ήθος πάνω απ’ όλα, σπάνιο και μοναδικό» και «σε μεγάλο βαθμό είναι τρυφερά ερωτικός, τόσο που είμαι σίγουρος ότι ο μόνιμος περιορισμός που του έχουμε επιβάλει, με το να τον κατατάσσουμε κατ’ αποκλειστικότητα στον χώρο μιας ποίησης η οποία είναι προσανατολισμένη σε ένα ειδικό πολιτικοκοινωνικό στίγμα, στερεί από μεν τον ίδιο μιαν άλλη ακόμη διάσταση του έργου του, από εμάς δε την πλήρη απόλαυσή του» (Περιοδικό “Η λέξη”, της 186. Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2005).
«Κατά καιρούς μ’ έχουν χαρακτηρίσει καθαρά πολιτικό ποιητή. Προσωπικά δεν νομίζω ότι είμαι πολιτικός ποιητής. Είμαι ερωτικός και πολιτικός μαζί. Συνδυάζονται αυτά τα δύο» έλεγε ο ίδιος (μιλώντας το 1992 στον Μισέλ Φάις στον μονόλογο-συνέντευξή του που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του με τίτλο “Είμαι αριστερόχειρ, ουσιαστικά”).
Ο Αναγνωστάκης αν και στην αρχή ήταν αντίθετος με την μελοποίηση ποίησης, ακούγοντας τα πρώτα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη σε δικούς του στίχους, το 1969 -έχοντας ήδη γνωριστεί στις αρχές του ’60-, τελικά ενδίδει ταυτιζόμενος πολιτικά και αισθητικά με τον συνθέτη και έτσι τα δύο τραγούδια «Μιλώ» και «Χάρης 1944» του κύκλου Αρκαδία VΙΙΙ γίνονται η αφετηρία για την παρουσία του μελοποιημένου Αναγνωστάκη στον χώρο του ελληνικού τραγουδιού, προσφέροντας μέχρι σήμερα ορισμένα από τα σημαντικότερα τραγούδια της σύγχρονης μουσικής μας ιστορίας.
Αυτή η δυναμική του μελοποιημένου λόγου του Αναγνωστάκη ως μια άρρηκτη -αλλά και ελάχιστα διερευνώμενη- έκφανση της ποιητικής του ιστορίας μας οδήγησε το 2018 να επιμεληθούμε μια πρώτη μορφή αφιερώματος στα μελοποιημένο λόγο του, αλλά και στο πρόσωπό του, παρουσιάζοντάς τη στο περιοδικό Μετρονόμος (τχ. 67, Απρίλιος-Ιούνιος 2018). […] (Από την εισαγωγή των επιμελητών)
Περιεχόμενα
Μαρία Ακριτίδου, Μανόλης Αναγνωστάκης – Χρονολόγιο
Αλέξης Βάκης, Ο επονίτης Μανόλης Αναγνωστάκης και η καταδίκη του σε θάνατο το 1949
Συνέντευξη του Μανόλη Αναγνωστάκη στον Θάνο Μικρούτσικο (Γ΄ πρόγραμμα, 17.1.1987)
Δύο μαθητές συνομιλούν με τον Μανόλη Αναγνωστάκη
Συνέντευξη στους Αργύρη Παπαστάθη και Ηρακλή Οικονόμου
Σπύρος Αραβανής, Ο μελοποιημένης Μανόλης Αναγνωστάκης και η «άλλη» σχέση του με το τραγούδι
Γιώργος Μονεμβασίτης, Η συνάντηση της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη με τον ποιητικό λόγο του Μανόλη Αναγνωστάκη
Μιχάλης Γρηγορίου, Για τον κύκλο τραγουδιών “Η αγάπη είναι ο φόβος”
Δημήτρης Παπαδημητρίου, Ο ποιητής του αήττητου προσωπικού ονείρου
Θέμης Ανδρεάδης, Ένα φωτεινό μυαλό
Νίκος Γκροσδάνης, …για να γνωρίσω έναν ποιητή
Τρεις νέοι σύνθετες-τραγουδοποιοί γράφουν για τον Μανόλη Αναγνωστάκη
Ηρακλής Οικονόμου, Το τραγούδι της ήττας
Αρλέτα, Ούτε εμένα. Μανόλη
Ο Μάνος Ελευθερίου για τον Μανόλη Αναγνωστάκη
Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Αναγνωστάκης, το αφυλάκιστο αεράκι
Θωμάς Κοροβίνης, Η προφητεία, η σοφία και η ανάποδη νίκη
Χαριτίνη Ξύδη, Ένας πολύ συνειδητός ποιητής
Νίκος Κομιανός, Η γυναίκα στην ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη
Λάκης Παπαστάθης, Δεκαπέντε συν μια κινούμενες εικόνες
Χρήστος Αβραμίδης, Αναγνωστάκης και Λειβαδίτης: δώστε λουλούδια στους επαναστάτες που απέτυχαν
Πρόλογος Επιμέλεια: ΑΡΑΒΑΝΗΣ ΣΠΥΡΟΣ
Λοιποί επιμελητές-προλογίζοντες: Ηρακλής Οικονόμου, Θανάσης Συλιβός
Εκδότης: ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ, Μάιος 2025