Συναυλία για τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη στο Λουξεμβούργο
Το 2025 συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη (1925), του θρυλικού Έλληνα συνθέτη του οποίου η μουσική έγινε σύμβολο αντίστασης, ελευθερίας και πολιτιστικής ταυτότητας. Σε αναγνώριση της τεράστιας καλλιτεχνικής του κληρονομιάς, το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού ανακήρυξε το 2025 «Έτος Θεοδωράκη».
Το Λουξεμβούργο έχει μια μακρόχρονη σχέση με το έργο του Θεοδωράκη, ένας δεσμός που αναγνωρίστηκε εμφατικά το 2025, όταν ο Μ. Θεοδωράκης ονομάστηκε Grand Officier de l’Ordre du Mérite du Grand-Duché de Luxembourg. Η στενή του φιλία με τον Λουξεμβουργιανό συγγραφέα και βιογράφο Guy Wagner (1938-2016), ο οποίος έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην προβολή του έργου του στο Λουξεμβούργο, οδήγησε στη σταθερή αναγνώριση και εκτίμηση της μουσικής του Μίκη στη χώρα.
Η συναυλία LëtzMikis διοργανώνεται από την Ελληνική Κοινότητα Λουξεμβούργου, τον σύλλογο Hellenic Culture in Luxembourg και τον σύλλογο Les Amis de la Grèce, υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελλάδας στο Λουξεμβούργο. Στο πλαίσιο αυτής της αφιερωματικής βραδιάς θα συναντηθούν επί σκηνής η χορωδία Ambitus του Echternach, υπό τη διεύθυνση του Robert Schiltz, και η χορωδία της Ελληνικής Κοινότητας Λουξεμβούργου, υπό τη διεύθυνση της Μάριας Ντεβιτζάκη, μαζί με διακεκριμένους Λουξεμβουργιανούς και Έλληνες σολίστες και μουσικούς.
Η συναυλία LëtzMikis αποτίει φόρο τιμής σε έναν μουσικό γίγαντα με επιρροή ξεπερνά τις γενιές και τα σύνορα. Σας περιμένουμε στις 11 Ιουνίου στο Tramschapp για μια γιορτή της μουσικής, της ιστορίας και της κοινής μας κληρονομιάς.
Ο Guy Wagner ήταν ο βιογράφος και φίλος του, οπότε η χήρα του Guy, Άριελ Βάγκνερ δύσκολα μπορούσε να αφήσει το γεγονός να περάσει απαρατήρητο. Έπρεπε να υπάρξει κάποιο είδος γιορτής, μια βραδιά με τη μουσική του… Έτσι κινητοποιήθηκε έγκαιρα για να την οργανώσει. Γράφει σχετικά στο περιοδικό kulturissimo αρ. 238:
Το Lëtz Mikis συνεχίζει την 50χρονη παράδοση του Λουξεμβούργου να φιλοξενεί εκδηλώσεις γύρω από τον Θεοδωράκη, η οποία ξεκίνησε και συντηρείται σε μεγάλο βαθμό από τον Guy Wagner, δάσκαλο, συγγραφέα, δημοσιογράφο, θεατρικό σκηνοθέτη και πολιτιστικό παράγοντα. Αγαπούσε τη μουσική του Μίκη, αλλά θαύμαζε επίσης την ακλόνητη αφοσίωσή του στους σκοπούς της ειρήνης και της ελευθερίας, την αφοσίωσή του στην Ελλάδα, το θάρρος του και την απόλυτη σκληρή δουλειά του. Και όντας εκ φύσεως εκπαιδευτικός, έπρεπε να δείξει στον συμπατριώτη του στο Λουξεμβούργο ποιος ήταν ο Θεοδωράκης και όλα όσα είχε κάνει ως συνθέτης, συγγραφέας, μαέστρος, πολιτικός και πολυβασανισμένος, φυλακισμένος και εξόριστος αγωνιστής της αντίστασης. Το 1973, οργάνωσε μια συναυλία στο Γκραν Θέατρο, υπό τη διεύθυνση του Θεοδωράκη, ο οποίος τότε ζούσε εξόριστος στο Παρίσι λόγω της δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Ακολούθησαν άλλες συναυλίες και ρεσιτάλ, όπως και ομιλίες, άρθρα στον τύπο, εκθέσεις και μια μετάδοση για το Radio 100.7 των ολοκληρωμένων έργων του Μίκη. Παρουσιάσαμε τη βιογραφία του, την πρώτη στα γερμανικά (αργότερα ενημερωμένη στα γαλλικά και μεταφρασμένη στα ελληνικά), το 1983, στο Bourglinster. Ο Θεοδωράκης ήταν εκεί και επέλεξε το όνομα για τον σύλλογο που ιδρύαμε για την προώθηση ελληνολουξεμβουργιανών πολιτιστικών έργων: «Φιλικοί», από το όνομα της μυστικής φιλικής εταιρείας που αγωνίστηκε για την ανεξαρτησία της Ελλάδας από τους Οθωμανούς. Προβάλαμε ταινίες, μεταξύ των οποίων και το Quo Vadis Mikis? της Σάρλοτ Κερ και το έργο «Ανακύκλωση Μήδειας» του Αστέρη Κουτούλα. Το 2005, διοργανώσαμε μια οπτικοακουστική έκθεση για τη ζωή και το έργο του Θεοδωράκη, στο CNL στο Mersch.
Υπήρξαν σημαντικά μουσικά γεγονότα, όπως η συναυλία στις 19 Ιουλίου 1982 στο Φεστιβάλ Έχτεμαχ, όταν ο Θεοδωράκης διηύθυνε την Ορχήστρα RTL στη Δεύτερη Συμφωνία του «Το Τραγούδι της Γης» και στο Κοντσέρτο για Πιάνο, με σολίστ τον διευθυντή του φεστιβάλ, Κυπριανό Κατσαρή. Μια άλλη ήταν η παγκόσμια πρεμιέρα του 1995, στο Grand Théâtre, της όπεράς του «Ηλέκτρα», κατά τη διάρκεια του πρώτου Πολιτιστικού Έτους του Λουξεμβούργου. Υπήρξε όμως και μια σειρά από άλλα, εξίσου αξιομνημόνευτα γεγονότα: δημοφιλείς συναυλίες στο Ντιφερντάνζ, στο Ες-συρ-Αλζέτ, στο Πετάνγκ, με τραγουδιστές όπως η Μαρία Φαραντούρη και ο Γιώργος Νταλάρας, και όταν η υγεία του το επέτρεψε, με τη διεύθυνση του Μίκη. Ένα ρεσιτάλ κιθάρας στο Foyer Européen, βραδιές μουσικής δωματίου στο Θέατρο Esch και στο CNL. Το φόρο τιμής που απέδωσε η χορωδία Uelzecht του Esch στη Φιλαρμονία το 2010, το Canto General του Ambitus το 2019 στο Trifolion και στο Soleuvre. Η ατμόσφαιρα των συναυλιών του Θεοδωράκη ήταν πάντα πολύ ξεχωριστή – χαρούμενη, συναρπαστική. Τόσες πολλές αναμνήσεις…
Ο Μίκης και ο Guy τιμήθηκαν ο ένας από τη χώρα του άλλου: το 2005, ο Θεοδωράκης διορίστηκε Μέγας Ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου, ενώ o Βάγκνερ τιμήθηκε με το Ελληνικό Τάγμα του Φοίνικα. Και το 2007, ο Guy ήταν ο πρώτος αποδέκτης του βραβείου Henri και Madeleine Muller για την προώθηση της ελληνολουξεμβουργιανής φιλίας και του πολιτισμού.
Μετά τον θάνατο του Guy το 2016, τακτοποίησα το τεράστιο αρχείο Θεοδωράκη και το έστειλα στην Εθνική Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, Λίλιαν Βουδούρη, στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας. Η βιβλιοθήκη διαθέτει επίσης τα δικά του έγγραφα του Μίκη, έτσι ώστε οι μουσικολόγοι, οι φοιτητές και οι λάτρεις της μουσικής να μπορούν να συμβουλευτούν την ολοκληρωμένη συλλογή παρτιτούρων, βιβλίων, άρθρων, διατριβών, μουσικής, ταινιών και φωτογραφιών.
Και έτσι περνάμε στους «Lëtz Mikis»: Η συναυλία μας στις 11 Ιουνίου ξεκινά με πιο «κλασικά» χορωδιακά και σόλο έργα, που συνεχίζονται με τα αγαπημένα τραγούδια που γνωρίζουμε – μια συναυλία τραγουδιού. Συμμετέχουν οι Ambitus υπό τη διεύθυνση του Roby Schiltz, η χορωδία της Ελληνικής Κοινότητας, η Μαρία Δεβιτζάκη και ο Ζακ Σιλτς ως σολίστ, ένα μικρό σύνολο, με τον Γιώργο Μωρώση στο μπουζούκι και τον πιανίστα-ενορχηστρωτή Κωνσταντίνο Δημινάκη. Η Ριάνον Μόργκαν ερμηνεύει χορευτικά διαλείμματα και ο συγγραφέας Κλοντ Σμιτ απαγγέλλει γαλλικές εκδοχές ποιημάτων του Μίκη.
Η παράδοση Θεοδωράκη στο Λουξεμβούργο συνεχίζεται.
Τετάρτη 11 Ιουνίου, 8 μ.μ., Πολιτιστικό Κέντρο Tramschapp, rue Ermesinde, Limpertsberg. Εισιτήρια από Ticket Tailor: 25 euros,- children under 12 go free.
