Με ένα μεγάλο αφιέρωμα στον σπουδαίο συνθέτη και εμβληματικό δημιουργό Μίκη Θεοδωράκη, επιστρέφει ο Μελωδία 99.2 μαζί με την Νατάσσα Μποφίλιου σε ενορχηστρώσεις Θέμη Καραμουρατίδη.
Tη Δευτέρα 14 Οκτωβρίου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού παρουσιάστηκε μια ξεχωριστή παράσταση-αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη. Μια παράσταση που βάζει στο επίκεντρο την επιδραστικότητα του συνθέτη και την αφοσίωση στον άνθρωπο και στα ιδανικά του.
Συνδυάζοντας τους ήχους της Μεσογείου με το προσωπικό τους ύφος, ο Θέμης Καραμουρατίδης επιχείρησε μια διαφορετική ανάγνωση στο έργο του Θεοδωράκη και τις κορυφαίες στιγμές του.
Επτά καλλιτέχνες μαζί με την Νατάσσα Μποφίλιου και τους μουσικούς, γίνονται το ερμηνευτικό σύνολο στη σκηνή, που παίζει και τραγουδά.
Οι ίδιοι γράφουν:
«Τι είναι για εμάς ο Μίκης;
Είναι δυο χέρια ανοιχτά στον ουρανό.
Το αίμα που κύλησε άδικα και πότισε αυτόν τον τόπο στο πέρασμα των χρόνων.
Τα αετόμορφα βουνά, το γεράνι της Δραπετσώνας, τα περβόλια, η Παντέρμη, η υπόγεια η ταβέρνα, οι κοπέλες του Άουσβιτς, το τρένο που φεύγει στις 8, το κρυφό το περιγιάλι, οι αμυγδαλιές που ανθίζουν, το ψωμί στο τραπέζι και η νοτιά των ανθρώπων.
Είναι η Ρωμιοσύνη, το φως της οικουμένης, το χώμα τους και το χώμα μας και όλα τα ωραία που κάποτε θα ‘ναι δικά μας.
Είναι το ντουφέκι του Βελουχιώτη, η μάντρα της Καισαριανής, το πείσμα της Μάγδας Φύσσα, η Μακρόνησος, ο Ανδρέας στην ταράτσα.
Είναι ο αγώνας για το καθημερινό μεροκάματο, το δάκρυ της Καρυστιανού, η υψωμένη γροθιά στον ουρανό, η ουρά στο ταμείο ανεργίας, η βάρκα του πρόσφυγα, ο ξεριζωμός του μετανάστη, ο απλήρωτος λογαριασμός, το γαρύφαλλο του Μπελογιάννη.
Είναι η αδικία που θέλουμε να ανατρέψουμε, η ανισότητα που θέλουμε να σβήσουμε, η υποταγή που θέλουμε να αρνηθούμε, ο φόβος που θέλουμε να διώξουμε.
Είναι τα βήματά μας στην καθημερινή πορεία της ζωής, άλλοτε γερά και στέρεα και άλλοτε βαριά.
Αυτό είναι για εμάς ο Μίκης σήμερα.
Έτσι ακούμε τα τραγούδια του, μαζί με όλα τα παραπάνω.
Ποτέ σκέτα.
Για να φυτρώνει η ελπίδα και να ανθίζει το μυαλό στα περβόλια, μες στους ανθισμένους κήπους».
Κορυφαίος συνθέτης – αμετανόητος μαχητής της ζωής – ανήσυχος δημιουργός.
Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε μια πολυτάλαντη προσωπικότητα που σφράγισε τον αιώνα μας και άλλαξε το ελληνικό τραγούδι, διαμορφώνοντας τον ελληνικό ήχο. Μελοποίησε τους μεγάλους μας ποιητές, δημιούργησε μερικές από τις πιο εμβληματικές κι εμπνευσμένες ενορχηστρώσεις, απογείωσε το λαϊκό αίσθημα, πάντα μέσα από το δικό του πολιτικό και κοινωνικό πρίσμα.
Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ο άνθρωπος που έβγαλε την ποίηση από τις βιβλιοθήκες και την έφερε στα χείλη όλου του ελληνικού λαού, έως τα πέρατα του κόσμου. Ο Γιάννης Ρίτσος που φρόντιζε πάντα να εκφράζει την ευγνωμοσύνη του στον Μίκη Θεοδωράκη είχε πει χαρακτηριστικά:
«Έβγαλε την ποίηση στον καθαρόν αέρα και την έφερε
ως το τραπέζι του λαού, πλάι στο ποτήρι και το ψωμί».
Γιάννης Ρίτσος
Η ΚΑΣΕΤΑ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΙΑ 99.2 ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ
«Μες στους ανθισμένους κήπους»
Ημερομηνία: Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2024
Ώρα έναρξης: 20.30
Χώρος: Ωδείο Ηρώδου Αττικού
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Ενορχηστρωτική σύλληψη/ενορχηστρώσεις Θέμης Καραμουρατίδης
Ερμηνευτικό σύνολο:
Μαρία Διακοπαναγιώτου
Ηλίας Βαμβακούσης
Μυρτώ Βασιλείου
Βασίλης Προδρόμου
Μιχάλης Ατσάλης
Ματθαίος Μπουμπάρης
Γιάννης Δάφνος
Συμμετέχει ο Νίκος Μποφίλιος
Σκηνοθετική και σκηνογραφική επιμέλεια: Άγγελος Τριανταφύλλου
Σκηνικό: Κωνσταντίνος Λαμπρίδης
Σχεδιασμός φώτων: Περικλής Μαθιέλλης
Κινησιολογία: Σεσίλ Μικρούτσικου
Ενδυματολογική επιμέλεια: Σάσα Χαραρά, Νατάσσα Μποφίλιου
Κείμενα: Θύμιος Καλαμούκης
Επιμέλεια ρεπερτορίου: Χρήστος Κορτσέλης
Σχεδιασμός ήχου/ηχοληψία: Γιάννης Παξεβάνης
Ηχολήπτης σκηνής: Αντώνης Ζαχόπουλος
Παίζουν οι μουσικοί:
Μανώλης Γιαννίκιος τύμπανα
Γιώργος Μπουλντής κόντραμπασο
Γιώργος Κάστανος σαξόφωνο/ κλαρινέτο
Ευάγγελος Χαμρίστσακ τρομπόνι
Κωνσταντίνος Σαπούνης τρομπέτα
Παρτιτούρες: Άρης Ζέρβας
Σχεδιασμός αφίσας: Αιμιλία Μιχαηλίδου
Σύλληψη / Καλλιτεχνική διεύθυνση: Νατάσσα Μποφίλιου
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: FRONTSTAGE ENTERTAINMENT – PROSPERO
“Μες στους ανθισμένους κήπους” : Η Νατάσσα Μποφίλιου στο NEWS 24/7 για την παράσταση
Η συνέντευξη της Νατάσσας Μποφίλιου στους Παναγιώτη Μένεγο και Δημήτρη Βραχνό για την Κασέτα του Μελωδία 99.2 για τον Μίκη Θεοδωράκη, που θα πραγματοποιηθεί στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού στις 14 Οκτωβρίου.
Σ’ ένα κατάμεστο Ηρώδειο η παράσταση ήταν μαγική. Οι κριτικές που γράφτηκαν ήταν ενθουσιώδεις.
Ενδεικτικά τρεις δημοσιεύσεις παρακάτω
ΘΑ ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΣΕ ΚΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΜΙΚΗΣ ΣΤΗ ΜΑΓΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΠΟΦΙΛΙΟΥ ΣΤΟ ΗΡΩΔΕΙΟ
news247.gr ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΙΛΕΡΗΣ, 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2024
Μια έξοχη μουσική παράσταση. Ο Μίκης Θεοδωράκης μέσα από τα μάτια της Νατάσας Μποφίλιου και του Θέμη Καραμουρατίδη και μιας σπουδαίας παρέας ερμηνευτών, που μάγεψε το κοινό στο κατάμεστο Ηρώδειο
Tη Δευτέρα (14/10) από το Ηρώδειο και τις μαρμάρινες ρωγμές του ξεχύθηκαν οι μελωδίες του Μίκη Θεοδωράκη. Όχι ακριβώς όπως τις έχουμε συνηθίσει, ή τις ακούγαμε εμείς, οι γονείς μας και (ελπίζω) τα παιδιά μας. Τολμηρή, όσο και εμπνευσμένη, η καλλιτεχνική σύλληψη της Νατάσας Μποφίλιου, η εξίσου ρηξικέλευθη ενορχήστρωση του Θέμη Καραμουρατίδη, απογείωσαν τα μικρά και μεγάλα αριστουργήματα του μεγάλου συνθέτη.
Ένα εγχείρημα μοναδικό, που συνοδεύτηκε από μια επίσης ευρηματική σκηνοθετική άποψη (του Άγγελου Τριανταφύλλου) και υλοποιήθηκε από μια παρέα παιδιών, μια μπάντα του δρόμου όπως μας συστήθηκε στην αρχή και στη μιάμιση ώρα της παράστασης μεταμορφώθηκε σε λαϊκή ορχήστρα, τσιγγάνικο γκρουπ, μια παρέα αντιστασιακών επί χούντας, αλλά και μια αντίστοιχη τωρινή, που τραγουδούσε ενώπιον της Μάγδας Φύσσα, το “γελαστό παιδί”.
Όσα αναδύει, δηλαδή, η πολυσχιδής μουσική του Μίκη, και ήταν ο ίδιος: ευαίσθητος και εσωτερικός στους “Δρόμους που χάθηκαν” και στο “Την πόρτα ανοίγω το βράδυ”, λαϊκός όσο κανείς στο “Βρέχει στη Φτωχογειτονιά”, στο “Σαββατόβραδο” και τη “Δραπετσώνα”, σχεδόν Τσιγγάνος στο διονυσιακό όσο και σπαραχτικό “Ρομανθέρο Θιτάνο”, βαθιά επαναστατικός τραγουδώντας “Σώπα όπου να’ ναι θα σημάνουν οι καμπάνες” ή “Μύρισε το σφαγείο μας Θυμάρι” και επικός στο “Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ”.
Οι νότες του Μίκη μαγικές, μοναδικές, ξεπηδούσαν από το μυαλό του σε ολοκληρωμένες μελωδίες. Η παρακαταθήκη του, τεράστια. Αν μπορούμε και τραγουδάμε συνειδητά, καταλαβαίνοντας και την τελευταία λέξη τους ποιητές, το χρωστάμε σε μοναδικές στιγμές έμπνευσης:
- Ο “Επιτάφιος” γράφτηκε μέσα στο αυτοκίνητό του κάπου στο Παρίσι, ενώ περίμενε τη γυναίκα του Μυρτώ να γυρίσει από τα ψώνια.
- Στη Γαλλία παρέλαβε τα χειρόγραφα του Οδυσσέα Ελύτη, “ρούφηξε” μέχρι την τελευταία αράδα και τα πρώτα τραγούδια τα άκουσε η κόρη του Μαργαρίτα. Παρμεπιπτόντως στις 19 του μηνός συμπληρώνονται εξήντα χρόνια από την παρουσίαση του ορατόριου στο Ρεξ.
- Η “Ρωμιοσύνη” μελοποιήθηκε σε μια ώρα όταν αναμαλλιασμένος από τα επεισόδια στα Θεοφάνεια του 1966 στον Πειραιά, γύρισε στο σπίτι του. Στο κεφάλι του αντηχούσαν οι βρισιές, τα “Θεοδωράκη Βούλγαρε” και λοιπές κομψές εκφράσεις των χωροφυλάκων κι ενώ η οικογένεια του τον περίμενε να φάνε, αυτός έβρισκε πάνω στο πιάνο του, τα ποιήματα του Ρίτσου…
Αυτός ο ιδιοφυής άνθρωπος έμοιαζε να βρίσκεται τη Δευτέρα στο Ηρώδειο σε κάθε αντήχηση του έργου του από τα όργανα και τις σπουδαίες φωνές της παρέας των νεαρών συνοδοιπόρων της Νατάσας Μποφίλιου, αλλά και τα τύμπανα, το κοντραμπάσο και τα πνευστά που συνόδευαν παράλληλα την ξυπόλητη κομπανία.
Σα να βλέπαμε σε κάθε τραγούδι, σε κάθε κίνηση των ερμηνευτών, τον Μίκη νεαρό, χαμογελαστό, ερωτευμένο με τη γυναίκα του να τραγουδάει τη “Μυρτιά”, τον Μίκη εξόριστο να μετράει “βράχο, βράχο τον καημό του”, τον Μίκη βασανισμένο στο κελί του να μιλάει με τους συγκρατούμενούς του στη συνθηματική “γλώσσα” των χτυπημάτων στον τοίχο. “Τακ, τακ εσύ, τακ, τακ κι εγώ…”.
Ήταν εκεί, σε κάθε στίχο, σε κάθε νότα. Με τη γροθιά υψωμένη και τα τεράστια χέρια του ανοιχτά, σα να ήθελε να μας αγκαλιάσει όλους, όπως τότε που διεύθυνε τους μουσικούς του. Σε μικρές λαϊκές, αλλά και τις μεγαλύτερες συμφωνικές ορχήστρες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Είναι εύκολες οι συναυλίες για τον Μίκη, επειδή … μας φτάνουν τα τραγούδια του και το εύρος της μουσικής του. Η παράσταση, ωστόσο, στο Ηρώδειο δεν αρκέστηκε σε αυτή την ευκολία. Αντίθετα, προσπάθησε και τα κατάφερε να εμβαθύνει στο έργο του Θεοδωράκη με μια σύγχρονη μουσική προσέγγιση, σε ένα μιούζικαλ πρωτοποριακό που από την αρχή ως το τέλος το παρακολουθείς με ένα κόμπο στο λαιμό, με δάκρυα, αλλά και λυτρωτική έκσταση στο επικό φινάλε και πριν η Νατάσα Μποφίλιου μας αποχαιρετήσει με το Άσμα Ασμάτων.
Το θαυμάσιο σκηνικό του Κωσταντίνου Λαμπρίδη, φυσικά το υποβλητικό Ηρώδειο, αλλά πάνω απ΄όλα οι ερμηνείες, μάγεψαν το κοινό που απόλαυσε μια πραγματικά σπουδαία μουσικοθεατρική (και όχι μόνο) παράσταση. Αν οι συντελεστές, όπως έλεγαν πριν από μερικές μέρες στον Κώστα Μανιάτη, ήθελαν να παρουσιάσουν το τεράστιο έργο του Μίκη, ακόμα και στα νέα παιδιά, που ενδεχομένως να μην είχαν ακούσει ποτέ την “Πάντερμη”, το πέτυχαν απολύτως και με ιδανικό τρόπο.
Η Νατάσα Μποφίλιου λυρική, θεατρική, επιβλητική έχοντας μεγαλώσει με τη μουσική του Θεοδωράκη έδωσε τα πάντα. Βίωσε κάθε δευτερόλεπτο, κεντώντας με την υπέροχη φωνή της, τραγούδια που έχουν ερμηνεύσει οι αλλοτινές ιέρειες του Μίκη. Κυρίως, όμως, δεν “καπέλωσε” την παράσταση. Ξεχώρισε μεν, αλλά άφησε χώρο τόσο στα δυο σπουδαία κορίτσια που τραγούδησαν μαζί της, την αέρινη Μυρτώ Βασιλείου, που στο τέλος ερημεύοντας το Άξιον Εστί δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα δάκρυα της και τη γεμάτη εσωτερικότητα Μαρία Διακοπαναγιώτου, όσο και το γκρουπ των ανδρών (Ηλίας Βαμβακούσης, Βασίλης Προδρόμου, Μιχάλης Ατσάλης, Ματθαίος Μπουμπάρης, Γιάννης Δάφνος) που τη συνόδευσε σε αυτό το πανέμορφο ταξίδι.
Ξεχωριστή στιγμή η παρουσία του Νίκου Μποφίλιου, ειδικά όταν πήρε την κιθάρα του για να τραγουδήσει το “Κάποτε Θα έρθουν να σου πουν” με την κόρη του καθισμένη στα πόδια του.
Η υπέροχη παρέα της Νατάσας Μποφίλιου και του Θέμη Καραμουρατίδη, κατάφερε κάτι μοναδικό. Να ζωντανέψει με ένα ιδιαίτερα ξεχωριστό τρόπο, όλα αυτά τα τραγούδια που φέρνουν πάντα στο νου μακρινές αναμνήσεις από ωραίες οικογενειακές συγκεντρώσεις, νεανικά επαναστατικά χρόνια ή σύγχρονους αγώνες για κοινωνική δικαιοσύνη.
Στο κατάμεστο Ηρώδειο, μαζί με τους θεατές εμφανίστηκαν σε άλλους ο πατέρας ή η μητέρα τους, σε άλλους οι παππούδες τους, σε άλλους οι παλιοί φίλοι που δεν είναι κοντά τους. Μαζί σιγοτραγουδούσαν, συνοδεύοντας τις θαυμάσιες φωνές πάνω στη σκηνή και στο τέλος αποθέωσαν τα αγνά και συγκινημένα πρόσωπα των ερμηνευτών.
Κάπου εκεί κι ένας ψηλός μαέστρος, ντυμένος στα μαύρα, χειροκροτούσε και αυτός ενθουσιασμένος…
Μποφίλιου στο Ηρώδειο / Ο Θεοδωράκης της γης, της ελευθερίας, του αγώνα, της αλληλεγγύης
Φωτεινή Λαμπρίδη στο tvxs.gr 15 Οκτ. 2024
Δεν είναι μόνο το ότι η Νατάσσα Μποφίλιου ερμήνευσε υπέροχα τα τραγούδια του Θεοδωράκη χθες βράδυ στο Ηρώδειο.
Η παράσταση έγινε ακόμα πιο επιδραστική και βαθιά συγκινητική, γιατί οι συντελεστές της από την ενορχήστρωση έως τη σκηνοθεσία και την κίνηση, έκαναν περισσότερο από ποτέ σαφή τη σχέση των τραγουδιών του μεγάλου συνθέτη με το τετράπτυχο Γη- Αγώνας- Ελευθερία- Αλληλεγγύη.
Από την είσοδο του μουσικού συνόλου στη σκηνή με γυμνά πόδια, τα βαριά χτυπήματα της πέτρας στη γη τα ταυτισμένα με μια απαγγελία που είχε όλες τις δονήσεις του χορικού αρχαίου δράματος, έως την επιλογή του Θέμη Καραμουρατίδη να μπολιάσει τα τραγούδια με ήχους που συνδέονται με τη μεσογειακή κουλτούρα, σαν να απλώνει τα τραγούδια πέρα από τον φυσικό χώρο τους.
Από την έντονη σωματικότητα στην κινησιολογία της Σεσίλ Μικρούτσικου, με αποκορύφωμα την ερμηνεία του Romancero Gitano του Λόρκα από την Μαρία Διακοπαναγιώτου να μοιάζει να σκίζει τη γη με το σώμα για να βγει η βαθιά φωνή της σε ένα αδιανόητα εκρηκτικό φλαμέγκο και τα βαριά πατήματα της Μποφίλιου που κάρφωναν το έδαφος καθώς έσκυβε ξανά και ξανά σε μια υπόκλιση στη γη έως τις γήινες αποχρώσεις στα χρώματα του σκηνικού και τα δεμάτια από στάχια, ο στίχος «αυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας» διαπερνούσε όλα τα τραγούδια. Μια γη μητέρα, μια γη των εργατών, μια γη ζωοδότρα, η ποτισμένη με το αίμα των νεκρών της.
Τα σώματα τραγουδιστών και μουσικών επί σκηνής ήταν ένα ομαδικό γλυπτό καθόλη τη διάρκεια της παράστασης που κινούνταν με την ελευθερία που έτρεχαν άλλοτε τα παιδιά στις γειτονιές, γύρω από μια σπειροειδή σκάλα που συνέδεε τη γη του αγώνα με τον ουρανό της ελευθερίας. Συχνά δε άγγιζαν ο ένας τον άλλο, σαν να μην άφηναν την κορυφαία του χορού Νατάσσα Μποφίλιου μόνη. Κι εκείνη με τη σειρά, της απέφευγε να λειτουργήσει ως κορυφαία. Γονάτιζε δίπλα τους, τους κοιτούσε στα μάτια όταν τραγουδούσαν, βρέθηκε ελάχιστες φορές να εξέχει, να λειτουργεί εκτός της ομάδας της είτε αυτή μετακινούταν ως περιοδεύον θίασος, είτε καρφωνόταν στο κέντρο ως λαϊκή ορχήστρα. Εξάλλου παραχώρησε κάποια από τα πολύ γνωστά τραγούδια που περίμενες να ακούσεις με τη φωνή της, στους συναδέλφους της. Γιατί τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη είναι αυτή η αλληλεγγύη, είναι η συλλογική μνήμη, ο πρώτος πληθυντικός του κάθε μεγάλου αγώνα.
Ο Θέμης Καραμουρατίδης πέτυχε μια δύσκολη ακροβασία. Να τα κάνει δικά του τα τραγούδια χωρίς να αφαιρέσει το αίμα τους, χωρίς να τα φορτώσει με περιττούς εντυπωσιασμούς, χωρίς να αισθανθούμε πως δεν είναι πια δικά μας ή ακούγονται ξένα στους γονείς μας. Άφησε γυμνό το «Άσμα Ασμάτων», υπογράμμισε με τα πνευστά τη βαλκανική κληρονομιά, με το μαντολίνο τη δυτική και το μπουζούκι τη λαϊκή μας βάση. Η εκδοχή του λιτή και δυναμική αντάμα, είχε μια διάχυτη ελευθερία που έδινε την εντύπωση πως ως συνθέτης της νεότερης γενιάς, δεν ένιωσε την ανάγκη να κάνει κάποιου είδους πατροκτονία προκειμένου να χειριστεί αυτό το σπουδαίο υλικό. Σαν να κληρονόμησε ένα σπίτι κι αντί να καλέσει τους εργολάβους να αναλάβουν την προέκταση, κάθισε με τις ώρες και πότιζε τα λουλούδια του κήπου του.
Όσο για τη Νατάσσα Μποφίλιου, είναι σαν να γεννήθηκε με τα τραγούδια αυτά στο αίμα της. Εξάλλου δεν είναι πολλές οι ερμηνεύτριες της γενιάς της που θα μπορούσαν να τα υποστηρίξουν όχι μόνο με τις φωνητικές τους ικανότητες αλλά κυρίως με την ψυχή τους, εννοώντας κάθε λέξη. Δεν κάλεσε τυχαία τον πατέρα της Νίκο Μποφίλιο, τον οποίο κοίταζε στα μάτια την ώρα που της τραγουδούσε το «Κάποτε θα’ρθουν», δεν μετέτρεψε σε μνημόσυνο τη συναυλία αλλά σε γιορτή, δεν επέτρεψε ούτε τον στόμφο ούτε τη σοβαροφάνεια, ούτε μελοδραματισμούς.
Στις ιδιαίτερες εκπλήξεις της βραδιάς, το άκουσμα των ονομάτων Λουκμάν, Αλέξη, Παύλο, στην αναφορά των νεκρών, η ενορχήστρωση στο τραγούδι «Το τρένο φεύγει στις 8», η μοναδική ερμηνεία της Μποφίλιου στο όχι πολύ γνωστό «Στο μπλόκο της Καισαριανής» και τα δεκάδες δακρυσμένα μάτια στο τραγούδι «Της δικαιοσύνης Ήλιε νοητέ». Μακάρι η συναυλία που διοργάνωσε ο Μελωδία FM, να συνεχίσει το ταξίδι της και σε άλλες πόλεις. Το έχουμε τόσο ανάγκη στους άνυδρους καιρούς.
«Μες στους ανθισμένους κήπους»: Μία πρωτότυπη μουσικοθεατρική προσέγγιση του θεοδωρακικού έργου από τη Μποφίλιου και την ομάδα της
Αντώνης Μποσκοΐτης, DOCVILLE, 15.10.2024
«Μες στους ανθισμένους κήπους»: Μία πρωτότυπη μουσικοθεατρική προσέγγιση του θεοδωρακικού έργου από τη Μποφίλιου και την ομάδα της
Έχω παρακολουθήσει αμέτρητες συναυλίες μόνο με θεοδωρακικό ρεπερτόριο. Με τις ίδιες ορχήστρες, συνήθως αμιγώς λαϊκές. Αυτό που έκανε χθες βράδυ στο Ηρώδειο η Νατάσσα Μποφίλιου με τη φωνή της και ο Θέμης Καραμουρατίδης με τις ενορχηστρώσεις του ήταν κυριολεκτικά μία νέα ανάγνωση ενός αγαπημένου καλοχωνεμένου υλικού. Στην ουσία έστησαν, με τη σκηνοθετική αισθητική του Άγγελου Τριανταφύλλου, μία παράσταση – μιούζικαλ με αναφορές από τα μπουλούκια μέχρι τις ταινίες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Τα μόνα που δεν πειράχτηκαν ήταν τα λαϊκά του ’60 («Βρέχει στη φτωχογειτονιά», «Σαββατόβραδο», «Δραπετσώνα» κλπ.), τα οποία αποδόθηκαν με τη Μποφίλιου επικεφαλής μιας λαϊκής κομπανίας στο πάλκο, στην οποία λαϊκή κομπανία όμως όλοι είχαν το δικό τους τραγουδιστικό ρόλο.
Δεν παρακολουθήσαμε μία απλή συναυλία, αλλά μία μουσικοθεατρική παράσταση όπου επιχειρήθηκε μία ποιητική σκηνοθετική προσέγγιση των τραγουδιών του Θεοδωράκη. Ο Καραμουρατίδης ενορχήστρωσε, κινούμενος σε διαφορετικά είδη: Έβαλε πένθιμα πνευστά στο “Άξιον Εστί”, αφαίρεσε κάθε μουσικό όργανο στην α καπέλα ερμηνεία της Μποφίλιου στο “Άσμα Ασμάτων” από τη «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», αξιοποίησε τις φωνές όλων των άλλων τραγουδιστών σε ένα χορωδιακό σύνολο, έφτιαξε intro για κρουστά στην ενότητα με τα πολιτικά τραγούδια και επένδυσε με σπανιόλικους φολκλορικούς ήχους τα κομμάτια από το «Romancero Gitano» σαν την «Καλόγρια την τσιγγάνα» και το «Antonito El Camporio». Επίσης σε κάποια κομμάτια άλλαξε τη ρυθμολογία: Στη «Μαργαρίτα – Μαργαρώ» και την «Άρνηση (Στο περιγιάλι το κρυφό)» λόγου χάριν αναγνώριζες τα τραγούδια μόνο όταν άρχιζε το τραγούδισμα – κάτι παρεμφερές είχα βιώσει παλιότερα όταν ο πιανίστας Σπύρος Μάνεσης είχε «πειράξει» συνθέσεις της Λένας Πλάτωνος Στην ουσία φάνηκε πόσο ο Καραμουρατίδης δούλεψε με και για τις φωνές όλων με πρώτη φυσικά τη Μποφίλιου.
Παρατήρησα επίσης πως η Μποφίλιου δεν κράτησε για τον εαυτό της πολλά γνωστά και δημοφιλή τραγούδια του Θεοδωράκη, αλλά τα μοίρασε στην ομάδα της και συγκεκριμένα στους ερμηνευτές Ηλία Βαμβακούση, Μυρτώ Βασιλείου, Μιχάλη Προδρόμου, Βασίλη Ατσάλη, Ματθαίο Μπαμπούρη, Γιάννη Δάφνο και την, ομολογουμένως λίγο υπερβολική μες τη θεατρικότητα της, Μαρία Διακοπαναγιώτου. Φάνηκε έτσι απ’ την πλευρά της Μποφίλιου πόσο ομαδικά δούλεψε γι’ αυτό που είδαμε, μία παράσταση δηλαδή βασισμένη εξ ολοκλήρου στον δικό της θίασο και όχι αποκλειστικά στην ερμηνευτική περσόνα της. Προς τιμήν της! Βρήκα εξαιρετικά συγκινητική την εμφάνιση του Νίκου Μποφίλιου, όχι γιατί είχαμε απέναντι μας τη σχέση πατέρα – κόρης, αλλά γιατί απλώς ταίριαξε πολύ η απόδοση του στο «Κάποτε θά’ρθουν» με μία κιθάρα.
Επιπλέον ο Μποφίλιος έχει μια συγκλονιστική φωνή (τον ακούσαμε και σ’ ένα λαϊκό του Θεοδωράκη) ώστε σήμερα να απορείς γιατί αυτός ο άνθρωπος δεν έκανε μεγάλη καριέρα τραγουδιστή απ’ τη δεκαετία του 1970 ήδη. Η στιγμή όμως – για μένα η κορυφαία της βραδιάς – ήταν με το τραγούδι «Στο μπλόκο της Καισαριανής», ένα απ’ τα πιο άγνωστα λαϊκά τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη και του Νότη Περγιάλη, που ηχογραφήθηκε το 1977 σε προσωπικό δίσκο της Χαρούλας Αλεξίου.
Η Μποφίλιου το έσκισε στην κυριολεξία, χαρίζοντας μας μια κορυφαία ερμηνεία σ’ ένα αριστουργηματικό τραγούδι που το άκουγα για πρώτη φορά live. Βασικά, ακριβώς λόγω του πιο ψαγμένου ρεπερτορίου της συναυλίας, περίμενα να υπήρχε και το «Σε ποιο βουνό», το αδέσποτο λαϊκό τραγούδι του Θεοδωράκη που ηχογράφησε μια φορά κι ένα καιρό η Πόλυ Πάνου και που καμιά φορά το τραγουδούσαν στα δικά τους live η Έλλη Πασπαλά και η αείμνηστη Γιώτα Γιάννα. Θα πήγαινε επίσης πάρα πολύ στη φωνή της Μποφίλιου!
Γενικά το πρόγραμμα περιείχε αποσπάσματα απ’ όλους τους εμβληματικούς κύκλους τραγουδιών του μεγάλου συνθέτη («Λιποτάκτες», «Τα Λυρικά», «Τα τραγούδια του Ανδρέα», «Ρωμιοσύνη», «Η μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», «Μικρές Κυκλάδες», καθώς και τα τραγούδια από «Το Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη) δοσμένα όμως, όπως ήδη είπαμε, από μια άλλη σκοπιά που εξυπηρετούσε τη δραματουργική ροή της παράστασης.
Θα το πω κι αυτό και θα κλείσω εδώ: Η χθεσινή συναυλία δεν ήταν ακριβώς του Μίκη Θεοδωράκη έστω και εν τη απουσία του πλέον. Ήταν 100% της Νατάσσας Μποφίλιου και της ομάδας της που τραγουδούσαν Θεοδωράκη με όλο τον απαραίτητο σεβασμό, το feeling, το πάθος και την ενέργεια. Η Μποφίλιου και ο Καραμουρατίδης εν ολίγοις άφησαν δυνατό στίγμα σ’ αυτή την απόπειρα τους να «πειράξουν» τον Θεοδωράκη κι αυτό μόνο επιτυχία θα χαρακτηριζόταν. Τη συναυλία παρακολούθησαν, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, το ζεύγος Γιώργος & Άννα Νταλάρα, ο Στέλιος Κούλογλου, η Φωτεινή Λαμπρίδη, η Άλκηστη Πρωτοψάλτη, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Νίκος Πορτοκάλογλου και η Βίκυ Καρατζόγλου.
