Η πρώτη συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη, που διεύθυνε ο ίδιος, έγινε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1951, στο Ωδείο Χανίων και επαναλήφθηκε στις 28 του ίδιου μηνός στο Ηράκλειο.
Γράφει ο Θεοδωράκης στους «Δρόμους του Αρχάγγελου», Εκδ. Κέδρος, τόμος 5ος σελ. 191-193
«Για τη συναυλία αυτή κατάφερα να σχηματίσω μίαν υποτυπώδη συμφωνική ορχήστρα με τριάντα περίπου μουσικούς και μια χορωδία με σαράντα φωνές. Καθώς βρισκόταν τότε στα Χανιά η Αλίκη Βατικιώτη, εκπληκτική πιανίστα, που όλοι μιλούσαν γι’ αυτήν στο Ωδείο Αθηνών (βρισκόταν στην ανωτέρα της Σχολής πιάνου, στην τάξη του Σπύρου Φαραντάτου). Το πρώτο έργο που συνέθεσα, ήταν ο «Συρτός Χανιώτικος» για πιάνο και ορχήστρα. Το δεύτερο ήταν τα «Πέντε Κρητικά Τραγούδια». Διάλεξα απ’ τα ριζίτικα, αυτά που μού άρεσαν πιο πολύ, και τα επεξεργάστηκα για Χορωδία και Ορχήστρα».
Σ’ αυτή τη συναυλία εκτός από τα αναφερόμενα συμφωνικά έργα του, ο Θεοδωράκης παρουσίασε την Κρητική μουσική με τα τοπικά συγκροτήματα Κουτσουρέλη, Σκουλούδη, Τζινευράκη, όπως επίσης και τη σουίτα για πιάνο «για μια μικρή αχιβάδα» του Μάνου Χατζηδάκι.
Επίσης στον 4ο τόμο σελ. 264, 268
«Το Ωδείο Χανίων, δώρο της Έλενας Βενιζέλου στην πόλη των Χανίων, είχε δεν είχε δέκα μαθητές. Αργότερα, διορίστηκα «διευθυντής». Είχα ένα μαθητή στα θεωρητικά. Υπηρέτησα λίγους μήνες, πριν φύγω για την Αθήνα. Στην ουσία, υπήρχε μόνος ένας καθηγητής, ο κ. Μπλαζάκης, που δίδασκε κιθάρα, μαντολίνο και ακορντεόν».
«Έγραψα κατ’ αρχή το Συρτό Χανιώτικο για πιάνο και ορχήστρα, που έπαιξε η Αλίκη Βατικιώτη με συνοδεία μια μικρή συμφωνική ορχήστρα που έφτιαξα στα 1951 στα Χανιά και που διηύθυνα ο ίδιος.
Δώσαμε συναυλίες στην Αίθουσα του Ωδείου Χανίων και σ’ ένα υπαίθριο χώρο στο Ηράκλειο. (Στο τυπωμένο πρόγραμμα της συναυλίας αναγγέλλεται ο Μάνος Χατζιδάκις. Όμως, μοίρα κακή, τον έριξε στο κρεβάτι με πνευμονία.)»
Το πρόγραμμα της συναυλίας
Οι δύο εφημερίδες των Χανίων «ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ» και «ΚΗΡΥΞ» κυκλοφόρησαν την επομένη με ίδιο τίτλο: «Ο κ. Μίκης Θεοδωράκης, ήτανε μια σωστή αποκάλυψις»
Η Εφημερίδα «ΚΗΡΥΞ» γράφει:
Η κρητική συναυλία
Κριτικόν σημείωμα του ΒΑΣ. ΞΕΝΑΚΗ
Από τα μουσικά γεγονότα της πόλεώς μας την πιο αξιόλογη θέση πήρε η Συναυλία της περασμένης εβδομάδος, που δόθηκε στην αίθουσα Συναυλιών του Ωδείου μας, με τις εορτές για τους Αποδήμους Έλληνας.
Υπογραμμίζεται επίσης το γεγονός ότι η συγκίνηση και ο ενθουσιασμός που δοκίμασαν όσοι παρευρέθησαν στην πρώτη εκτέλεση (κα αντιπροσωπεύθηκαν όλες οι κοινωνικές τάξεις, κάθε φιλότεχνος και προοδευτικός), μεταδόθηκαν και σ’ αυτούς που απουσιάσανε και έτσι και τη δεύτερη φορά η αίθουσα ήτανε ασφυκτικά πλημμυρισμένη…
… Ο κ. Μίκης Θεοδωράκης, συμπολίτης μας, ήτανε μια σωστή αποκάλυψη. Απόφοιτος του Ωδείου Αθηνών, μαθητής του Φιλοκτήτη Οικονομίδη, από τους ελάχιστους νέους και αριστείς μουσικοσυνθέτες και διευθυντάς ορχήστρας που μπορεί να επιδείξει η χώρα μας, ο κ. Μίκnς Θεοδωράκης, θα συνεχίσει τις ανώτερες σπουδές του στο εξωτερικό, πιστεύουμε δε κι εμείς ότι τ’ όνομά του θα ξεπεράσει ακόμα και τα όρια της Ελλάδος μελλοντικά.
Συγκεντρώνει όλες τις προϋποθέσεις ώστε με πίστη και υπερηφάνεια τα Χανιά να προσδοκούνε μαζί ότι ο νέος αυτός καλλιτέχνης θα κατορθώσει μια μέρα, όπως ήδη άρχισε, να συμμαζέψει το πλούσιο και ανεκτιμήτου αξίας μουσικό υλικό του τόπου μας που κινδυνεύει να εξαφανιστεί, για να το διαφυλάξει σαν ιερά παρακαταθήκη όπως και είναι. Άρτια από πάσης πλευράς η εμφάνιση της Ορχήστρας και Χορωδίας Εκτέλεση άψογη και πειθαρχημένη με διευθυντή πάντοτε τον κ. Μίκη Θεοδωράκη.
Δεν νομίζομε υπερβολή αν προσθέσομε ότι το μουσικό συγκρότημα που μας παρουσίασε πολύ καλά μπορεί να σταθεί ακόμα και στη πρωτεύουσα και όχι μόνον στο Ηράκλειο που του επιφυλάσσεται θερμή υποδοχή την εβδομάδα αυτή. Ανάμεσα από την ορχήστρα ο κ. Μιχάλης Χαχαριδάκης, πρώτο βιολί ξεχωρίζει ως πιο ώριμος χειροκροτήθηκε ολόθερμα. Μουσικός και εκτελεστής και ο κ. Μίμης Μαυρακάκης βαρύτονος και σολίστας στη χορωδία, πολύ καλός στάθηκε άξιος στη θέση του και χειροκροτήθηκε το ίδιο, ιδιαίτερα στο Ντούρου-ντούρου του αλησμονήτου Κώστα Σφακιανάκη, του πρωτοπόρου της μουσικής κινήσεως στα Χανιά.
Από τα έργα που ακούσαμε θαυμάσια το «Επαναστατικό» και ο «Αετός» του κ. Μίκη Θεοδωράκη, που αληθινά μιλούνε απ’ ευθείας στη ψυχή μας, χωρίς να υστερούνε και τα υπόλοιπα…
… Ο «Ερωτόκριτος» του κ. Μαν. Σκουλούδη τραγουδισμένος από τον κ. Μ. Μαυρακάκη με ορχήστρα άρεσε αρκετά. Μουσική μελωδική κα εύληπτη για όλους με ανατολίτικο χαρακτήρα. Η «Αυγίτσα», έργο του γνωστού μας, συμπαθούς και αρίστου μουσικού του Ωδείου μας κ. Μιχ. Βλαζάκη, για χορωδία με ορχήστρα είναι ένα καλογραμμένο και μελωδικό επίσης μουσικό έργο και η απόδοσή του υπήρξε αρτία από κάθε πλευρά…
Εφημ. «ΚΗΡΥΞ» (20/9/51)
Φωτ. Κεφ: Από την συναυλία Μίκη Θεοδωράκη 1951, Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων