
«Μίκης Θεοδωράκης: Ένας διανοούμενος εκτός ορίων» στο 1ο φεστιβάλ βιβλίου στα Χανιά, την Κυριακή 3 Ιουλίου, στο Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης.
Η ομιλία του Γιώργου Αγοραστάκη με θέμα «Βιβλιογραφία για τον Μίκη», η οποία εκφωνήθηκε από τον συνεργάτη του Ματθαίο Φραντζεσκάκη, λόγω της ασθένειάς του από κορονοϊό.
Ακολούθησε ένα μουσικό πρόγραμμα «Όταν η ποίηση έγινε τραγούδι» με την σολίστ του πιάνου Ντόρα Μπακοπούλου και την Αγγελική Λιούκα στο τραγούδι, αφιερωμένο στους στίχους σπουδαίων ποιητών (Ελύτη, Γκάτσου, Λειβαδίτη, Ρίτσου, Σεφέρη, κ.ά.) που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Βιβλιογραφία για το Μίκη
Ο συγγραφέας Μίκης Θεοδωράκης
Είναι σ’ όλους γνωστό ό,τι ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε ένας πολυσχιδής δημιουργός κι ένας πολυτάλαντος και μεγαλοφυής καλλιτέχνης. Το έργο του είναι τεράστιο και παραμένει στο μεγάλο του μέρος άγνωστο. Γι’ αυτό και λέγεται ότι ήταν «ο πιο γνωστός άγνωστος Έλληνας». Η αναφορά αυτή γίνεται κυρίως για την μουσική του, το ίδιο όμως θεωρώ ότι ισχύει και για το συγγραφικό του έργο, το οποίο είναι εξ’ ίσου μεγάλο.
Παρακάτω εξετάζω την συγγραφική παραγωγή του Μίκη Θεοδωράκη (κείμενα), και όχι την συνθετική του παραγωγή, με τις παρτιτούρες των έργων του, που είναι βέβαια πολύ μεγαλύτερη σε όγκο απ’ αυτή των κειμένων.
Οι τίτλοι των βιβλίων που έχει εκδώσει στην Ελλάδα είναι 54 που αντιστοιχούν σε 60 τόμους. Τα ξενόγλωσσα βιβλία του σε άλλες χώρες ξεπερνούν τα 49. (Δεν περιλαμβάνονται εδώ τα συλλογικά βιβλία, ή βιβλία άλλων συγγραφέων, στην συγγραφή των οποίων συμμετέχει.)
Τα βιβλία του Θεοδωράκη, είναι δοκίμια, εμπεριστατωμένες μελέτες, λογοτεχνικά έργα, θεατρικά έργα και λιμπρέτα, συλλογές ποιημάτων, συλλογές με άρθρα, ομιλίες, μπροσούρες, διακηρύξεις.
Έχουν επιστημονικό και θεωρητικό υπόβαθρο, σ’ ένα ευρύ φάσμα που εκτείνεται από την φιλοσοφία, την αισθητική, την μουσικολογία, την ιστορία της τέχνης, την λογοτεχνία, τις κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες.
Σχηματικά τα ταξινομούμε σε έξι θεματικά κατηγορίες:
1/ Τα πολιτικά του Θεοδωράκη αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μέρος της συγγραφικής του παραγωγής και συνδέονται με την αγωνιστική του πολιτική δράση.
2/ Τέχνης και πολιτισμού. Είναι κείμενα πολιτισμικής θεωρίας και προβληματικής που εμπεριέχουν τόσο την τέχνη όσο και την πολιτική. Ο πολίτης, η πολιτική και ο πολιτισμός δεν είναι μόνο ομόρριζα, έχουν κοινή βάση. Ο Θεοδωράκης με την τέχνη και την θεωρία του τα ενώνει. Αγωνίζεται για ένα κίνημα πολιτιστικής επανάστασης και κοινωνικής απελευθέρωσης.
3/ Τα μουσικά του Θεοδωράκη αποτελούν ένα άλλο σημαντικό τμήμα του συγγραφικού του έργου. Ο Θεοδωράκης μεθοδικά εργάστηκε και πάντρεψε την μουσική με την υψηλή ποίηση. Επίσης μεθοδικά και αναλυτικά παρουσίασε την μουσική του θεωρία και το μουσικό του έργο. Στην κατηγορία αυτή τα βιβλία του διακρίνονται σε δύο ομάδες.
Στην πρώτη αντιστοιχεί η δημοσίευση των μελοποιημένων κειμένων (τραγουδιών, ποιημάτων, πρόζας), με σύντομο ή διεξοδικό υπομνηματισμό, με ερμηνευτικά σχόλια ή ανάλυση.
Η δεύτερη ομάδα κειμένων είναι δοκίμια προβληματισμού για την ελληνική μουσική, για τη σχέση της έντεχνης μουσικής με το λαϊκό τραγούδι, για τη σκοπιμότητα μιας έντεχνης λαϊκής μουσικής, για το χαρακτήρα και τους στόχους της, για το ρόλο της μέσα στο επαναστατικό κίνημα».
4/ Τα λογοτεχνικά του έργα αντιστοιχούν σε δύο ομάδες: τα ποιητικά κείμενα (ποιήματα ή τραγούδια για μελοποίηση) και τα πεζά: ημερολογιακά ή αφηγηματικά κείμενα.
Στην πρώτη ομάδα ανήκουν τα πρωτότυπα ποιητικά του Θεοδωράκη που περιλαμβάνονται στο δίτομο έργο «Μελοποιημένη ποίηση», στο «Να μαγευτώ και να μεθύσω» καθώς και σε άλλους τόμους, όπως «Το τραγούδι του νεκρού Αδελφού» (1962), και η ενότητα «Δημιουργία» από τον Β’ τόμο του «Χρέους».
Στη δεύτερη ομάδα ανήκουν οι ημερολογιακές καταγραφές που περιλαμβάνονται στο «Χρέος» (τ. Β ) και αλλού, και κυρίως το πεντάτομο αυτοβιογραφικό του έργο «Οι δρόμοι του Αρχάγγελου». Υπόψη ότι γι’ αυτό το έργο ο Θεοδωράκης έχει λάβει το Α’ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορηματικής Βιογραφίας.
5/ Φιλοσοφικά όπου αναπτύσσει την φιλοσοφική θεωρία του για την «συμπαντική αρμονία».
6/ Συλλογές. Στην έκτη κατηγορία περιλαμβάνονται οι συλλογές σημαντικών άρθρων και δοκιμίων, μικτού περιεχομένου τα οποία εκδίδει τα τελευταία του χρόνια της ζωής του.
Βιβλιογραφία για το Μίκη Θεοδωράκη
Βιβλία άλλων συγγραφέων με μοναδικό θέμα το Μίκη Θεοδωράκη και το έργο του, συναντάμε σε 46 τίτλους στην Ελλάδα και 18 σε ξενόγλωσσες εκδόσεις. Δεν περιλαμβάνονται οι διδακτορικές διατριβές και οι πτυχιακές εργασίες που δεν είναι πάρα πολλές ακόμα.
Πρόκειται για αξιόλογα βιβλία πάνω στο έργο και την θεωρία του Μίκη Θεοδωράκη ή στην βιογραφία του.
Αναλυτική παρουσίαση στον Κατάλογο στο τέλος.
Το πιο πρόσφατο εκδοθέν βιβλίο είναι του καθηγητή φιλοσοφίας Παναγιώτη Δόικου, «Ο Μίκης Θεοδωράκης και η Θεωρία της Συμπαντικής Αρμονίας», Εκδ. Παπαζήσης, 2022
Νέες κυκλοφορίες
Στο αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειται να επανεκδοθεί το βιβλίο του Αστέρη Κούτουλα «Ο Μουσικός Θεοδωράκης» με την εργογραφία του, συμπληρωμένο με τα νεότερα έργα του. Αυτό το βιβλίο όταν κυκλοφόρησε το 1997, ήταν μια αποκάλυψη ακόμη και για τους (λίγους) γνώστες του μουσικού Μίκη, γιατί μέχρι τότε κανείς δεν γνώριζε πραγματικά τον συνθέτη Θεοδωράκη. Περίπου τα δύο τρίτα των έργων που δημοσίευσε ο Κούτουλας στην Εργογραφία το 1997 ήταν εντελώς άγνωστα.
Επίσης στο αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειται να εκδοθεί στα ελληνικά το διδακτορικό της Τατιάνας Παπαγεωργίου (όλο ή ένα μέρος του) για «το Μουσικό Θεοδωράκη της περιόδου 1940-1960». Ένα βιβλίο που αποκαλύπτει το εύρος και το βάθος της μουσικής μεγαλοφυίας του Θεοδωράκη.
Μίκης Θεοδωράκης: Ένας διανοούμενος εκτός ορίων
Ο τίτλος αυτής της θεματικής του Φεστιβάλ βιβλίου «Μίκης Θεοδωράκης: Ένας διανοούμενος εκτός ορίων», με προβλημάτισε πολύ. Άραγε πως να ορίσομε τα όρια, για να δούμε στη συνέχεια αν ο Θεοδωράκης τα ξεπερνά.
Σκέφτηκα λοιπόν, να εξετάσω τα συγγραφικά όρια. Να δω την συγγραφική δραστηριότητα των ομότεχνων του, όλων των μεγάλων μουσουργών και να τους συγκρίνω το Θεοδωράκη.
Μελέτησα τη συγγραφική δραστηριότητα των 150 μεγαλύτερων συνθετών (μουσουργών) όλων των εποχών στον κόσμο. Από την σύγκριση προκύπτει το ασφαλές συμπέρασμα ό,τι ο Θεοδωράκης είναι ο πολυγραφότατος συγγραφέας, είναι μακράν παραγωγικότερος σε σχέση με όλους τους μεγάλους συνθέτες. Είναι ο μοναδικός συνθέτης στον κόσμο, που κατέχει επάξια και τον τίτλο του συγγραφέα.
Σε απόσταση πιο πίσω βρίσκεται ο Richard Wagner στον 19ο αιώνα. Τα βιβλία του είναι 10 τόμοι (13 βιβλία). Ο Wagner έχει μια παρόμοια θεματολογία με το Θεοδωράκη. Γράφει όλα τα λιμπρέτα στις όπερές του, γράφει ποίηση και δοκίμια για τη Μουσική και το Δράμα, για την Όπερα, την Τέχνη, την Πολιτική, την Επανάσταση, τη Θρησκεία.
Λογοτεχνική ικανότητα στον 19ο αιώνα παρουσίασαν ο Hector Berlioz και ο Robert Schumann. Τα κείμενά τους συνήθως είναι άρθρα μουσικής κριτικής στον τύπο της εποχής, τα οποία συγκεντρώθηκαν και εκδόθηκαν σε μορφή βιβλίων μεταγενέστερα.
Στον 20ο αιώνα οι περισσότεροι συνθέτες γράφουν είτε μόνοι τους, είτε με τη βοήθεια συνεργατών τους. Τα βιβλία τους συνήθως είναι: αυτοβιογραφίες, συλλογές αλληλογραφίας, άρθρων και δοκιμίων, θεωρητικά μουσικά, μουσικοκριτικά και αισθητικά βιβλία. Ωστόσο η συγγραφική τους δραστηριότητα είναι πολύ περιορισμένη, τα βιβλία τους περιορίζονται στα δάκτυλα του ενός χεριού. Τέτοια συγγραφική δραστηριότητα παρουσιάζουν οι: Igor Stravinsky, Aaron Copland, Oliver Messiaen, Pierre Boulez, Luigi Nono, Ιάννης Ξενάκης. Και λίγο περισσότερα ο Arnold Schönberg και ο Stockhausen.
Αν λοιπόν το όριο της συγγραφικής παραγωγής των συνθετών ορίζεται από το μέσο όρο των βιβλίων τους, τότε ο Θεοδωράκης είναι «ένας διανοούμενος-συνθέτης-συγγραφέας εκτός ορίων».

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ
Βιβλία του Μίκη Θεοδωράκη
Ελληνικές Εκδόσεις
- Θεοδωράκης Μίκης (με το ψευδώνυμο Μάης Ντίνος), ΣΙΑΟ (Ποιητική Συλλογή) Έκδοση Τρίπολη 1939
- Θεοδωράκης Μίκης, Για την Ελληνική Μουσική, Εκδ. Πλειάς, 1962 & 1974 / επανέκδοση: Για την Ελληνική μουσική : [1952-1961], Εκδ. Καστανιώτης, 1986
- Θεοδωράκης Μίκης, , Το τραγούδι του νεκρού αδελφού, Εκδ. Γκόνη, Αθήνα 1962
- Θεοδωράκης Μίκης, Τραγούδια, Εκδ. Λιθογραφείο Πρίφτη, Αθήνα 1964
- Θεοδωράκης Μίκης, Μανιφέστο των Λαμπράκηδων, Βιβλιοθήκη Πρωτοπόρου 1966 (β’ έκδοση 2003, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα)
- Θεοδωράκης Μίκης, Άμεσα πολιτικά προβλήματα. Λονδίνο: Τετράδια της Δημοκρατίας, 1972
- Θεοδωράκης Μίκης, Μουσική για τις μάζες, Εκδ. Ολκός, Αθήνα 1972
- Θεοδωράκης Μίκης, Το Τραγούδι του νεκρού αδελφού: μουσική λαική τραγωδία, Εκδ. Πλειάς, 1974
- Θεοδωράκης Μίκης, Δημοκρατική συγκεντρωτική Αριστερά, Εκδ. Παπαζήσης, 1976
- Θεοδωράκης Μίκης, Περί τέχνης, Εκδ. Παπαζήσης, 1976
- Θεοδωράκης Μίκης, Οι μνηστήρες της Πηνελόπης: συνομιλίες με τον Ντενί Μπουρζουά; πρόλογος του Φρανσουά Μιτερράν, Παπαζήσης, 1976
- Θεοδωράκης Μίκης, Κίνημα για τον πολιτισμό και την ειρήνη, Εκδ. Παπαζήσης, 1976
- Θεοδωράκης Μίκης, Για μια κυβέρνηση εθνικής συνεργασίας, Εκδ. Άνθρωπος, 1977-1978
- Θεοδωράκης Μίκης, Η αλλαγή – Προβλήματα ενότητας της Αριστεράς, Εκδ. Προοδευτική Σκέψη, 1978
- Θεοδωράκης Μίκης, Μαχόμενη κουλτούρα, Εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1982
- Θεοδωράκης Μίκης, Ανατομία της μουσικής, Εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1983 (β’ έκδοση 1990, Αθήνα: Γνώσεις)
- Θεοδωράκης Μίκης, Stαr System, Εκδ. Κάκτος, 1984
- Θεοδωράκης Μίκης, Για την Ελληνική μουσική [1952-1961], Εκδ. Καστανιώτης, 1986
- Θεοδωράκης Μίκης, Στοιχεία για μια νέα πολιτική, Εκδ. Gutenberg, 1986
- Θεοδωράκης Μίκης, Οι δρόμοι του Αρχάγγελου, τ. 1 -2, Εκδ. Κέδρος, 1986 (επανέκδοση 2009 τομ. 3, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
- Θεοδωράκης Μίκης, Οι δρόμοι του Αρχάγγελου, τ. 3, Εκδ. Κέδρος, 1987 (επανέκδοση 2009 τομ. 3, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
- Θεοδωράκης Μίκης, Κώστας Καρυωτάκης, Εκδ. Κάκτος, 1987 (β’ έκδοση 1990, Αθήνα: Γνώσεις)
- Θεοδωράκης Μίκης, Κρυμμένες αλήθειες, Εκδ. Επικαιρότητα,1987
- Θεοδωράκης Μίκης, Όλα τα τραγούδια, Εκδ. Κάκτος, 1987
- Θεοδωράκης Μίκης, Οι δρόμοι του Αρχάγγελου, τ. 4, Εκδ. Κέδρος, 1988 (επανέκδοση 2009 τομ. 3, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
- Θεοδωράκης Μίκης, Αντιμανιφέστο, Εκδ. Γνώσεις, 1989
- Θεοδωράκης Μίκης, Πού πάμε;, Εκδ. Γνώσεις, 1989
- Θεοδωράκης Μίκης, Ζητείται Αριστερά, Εκδ. Σιδέρης, 1990
- Θεοδωράκης Μίκης, Κώστας Καρυωτάκης: όπερα, λιμπρέτο, σχόλια, Διόνυσος και άλλοι, Εκδ. Γνώση, 1990
- Θεοδωράκης Μίκης, Οι δρόμοι του Αρχάγγελου, τ. 5, Εκδ. Κέδρος, 1995 (επανέκδοση 2009 τομ. 3, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
- Θεοδωράκης Μίκης, Μελοποιημένη ποίηση. Τραγούδια, τ. 1, Εκδ. Ύψιλον, 1997
- Θεοδωράκης Μίκης, Μελοποιημένη ποίηση. Συμφωνικά – Μετασυμφωνικά – Ορατόρια, τ. 2, Εκδ. Ύψιλον, 1998
- Θεοδωράκης Μίκης, Μελοποιημένη ποίηση. Λυρικές Τραγωδίες, τ. 3, Εκδ. Ύψιλον, 1999
- Θεοδωράκης Μίκης, Να μαγευτώ και να μεθύσω, εισ. Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Εκδ. Νέα Σύνορα – Λιβάνης, 2000
- Θεοδωράκης Μίκης, Ν. Καραναστάσης (επιμ.), Χρ.Μπουλώτης, Γρ. Σηφάκης, Ev. Goigtmann, Μίκης Θεοδωράκης: Λυσιστράτη: όπερα σε δύο πράξεις και δέκα σκηνές, Εκδ. Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 2001
- Θεοδωράκης Μίκης, Πού να βρω την ψυχή μου. Μουσική, τομ. 1,2, Εκδ. Νέα Σύνορα – Λιβάνης, 2002
- Θεοδωράκης Μίκης, Πού να βρω την ψυχή μου. Ιδέες, τ. 3, Εκδ. Νέα Σύνορα – Λιβάνης, 2003
- Θεοδωράκης Μίκης, Το μανιφέστο των Λαμπράκηδων, ποιοι είμαστε, τι θέλουμε, γιατί μας πολεμούν, Εκδ. Ελληνικά γράμματα, 2003
- Θεοδωράκης Μίκης, Μάνου Χατζηδάκι εγκώμιον, Εκδ. Ιανός, 2004
- Θεοδωράκης Μίκης, I Had Three Lives, Επιλεγμένα ποιήματα του Μίκη Θεοδωράκη σε μετάφραση Holst – Warhaft, Gail, εκδ. Α. Α. Λιβάνη, 2004
- Ο Συμφωνικός Θεοδωράκης, Από την Κασσιανή ως τη Λυσιστράτη, Εκδ. Πατάκη, 2006
- Θεοδωράκης Μίκης, Κοντογεώργης, Γιώργος. Ελληνικότητα και «διανόηση» Εκδ. «ΙΑΝΟΣ», 2007
- Θεοδωράκης Μίκης, Οι αφίσες μου, Εκδ. «Κέρκυρα», 2007
- Θεοδωράκης Μίκης, «Λόγου χάριν» – Ο Μίκης Θεοδωράκης μιλάει για τη συμπαντική αρμονία, Βιβλίο+CD, Έκδοση Bond-us music, 2009
- Θεοδωράκης Μίκης, Σπίθα, εκδ.Ίνδικτος, 2010
- Θεοδωράκης Μίκης, Χρέος, τ. 1 και 2. Ρώμη: Τετράδια της Δημοκρατίας 1971-1972 (β’ έκδοση 1974, Εκδ. Πλειάς) (επανέκδοση 2011 τομ. 3, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
- Θεοδωράκης Μίκης, Σπίθα. Για μια Ελλάδα ανεξάρτητη και δυνατή, Εκδ. Ιανός, 2011
- Θεοδωράκης Μίκης, Μπορούμε, εκδ.Ίνδικτος, 2011
- Θεοδωράκης Μίκης, Διάλογοι στο λυκόφως, Εκδ. «ΙΑΝΟΣ», 2016
- Θεοδωράκης Μίκης, Πού να βρω την ψυχή μου…τόμ. Α,Β, Εκδ. «ΙΑΝΟΣ», 2016-7
- Θεοδωράκης Μίκης, Μονόλογοι στο λυκαυγές, Εκδ. «ΙΑΝΟΣ», 2017
- Θεοδωράκης Μίκης, Γουλιάμος Κώστας, Στη διαλεκτική της αρμονίας, Εκδ. «GUTENBERG», 2018
- Θεοδωράκης Μίκης, Να μαγευτώ και να μεθύσω, Εκδ. «ΙΑΝΟΣ», 2019, επανέκδοση μετά την έκδοση του 2000 από “Νέα Σύνορα – Λιβάνης”
- Θεοδωράκης Μίκης, Πολιτικά, Θεωρία και Πράξη, τομ.Α’,Β’,Γ’,Δ’ Εκδ. εφ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 2019
Ξένες Εκδόσεις (ενδεικτικά)
- Theodorakis Mikis, Conquistare la liberta’. A cura di Aldo De Jaco. (Italian) ed.Riuniti, 1968
- Theodorakis Mikis, Meter Fran Min celt, Lyrikklubb, Stockholm, 1971
- Theodorakis Mikis, Fem Meter Fran Min cell, Fibs Lyrikklubb, Stockholm, 1971
- Theodorakis Mikis, Günlügü, Payei Yayinevi, Instabul, 1971
- Theodorakis Mikis, Journal de resistance la dette, Flammarion Paris, 1971
- Theodorakis Mikis, Journal de resistance, Fiammarion, Tokyo, 1971
- Theodorakis Mikis, Mein Leben für die freiheit, Scherz, München, 1972
- Theodorakis Mikis, Music and social change, George Ciannaris, Praeger Publishers, Athens, 1972
- Theodorakis Mikis, Quaderni del carcere, Editori Riuniti, Roma, 1972
- Theodorakis Mikis, Culture et dimensions politiques, Préface de Roger Garaudy, Flammmarion, Paris, 1973
- Theodorakis Mikis, Dagbog, Samlerens Forlag Dansk, Kopenhagen, 1973
- Theodorakis Mikis, Diario de la Resistencia, Granica, Buenos Aires, 1973
- Theodorakis Mikis, Journal of resistance, Hart-Davis MacGibbon, London, 1973
- Theodorakis Mikis, Diario de um resistentePubli cagoes Europa-America, Lisboa, 1974
- Theodorakis Mikis, Direnme Günlügü To Χρέος, Payel Yayinevi, Instabul, 1974
- Theodorakis Mikis, Vevzetsdagboek, Vitgeverij de Bezige Bij, Amsterdam, 1974
- Theodorakis Mikis, Les Fiances de Penelope, Préface de François Mitterrand, Bernard Grasset, Paris, 1975
- Theodorakis Mikis, Itinerario Personal, Proiogo de Francois Mitterand, Galba, Barcelona, 1976
- Theodorakis Mikis, Journal de resistance, La dette, Flammarion, Paris, 1976
- Theodorakis Mikis, Minun laulum, minun tieni, minun Kreikkani, Werner Söderström Osakeyhtio, Helsinki, 1976
- Theodorakis Mikis, Sönger, Prisma, Stockholm, 1980
- Theodorakis Mikis, Liederbuch Τραγούδια, Gerhardt Verlag, Berlin, 1983
- Theodorakis Mikis, Music and theater, Efstathiadis Group, Athens, 1983
- Theodorakis Mikis, Music and theater, trsl G.Giannaris, 1983
- Theodorakis Mikis, Anatomie derMusik, Phi, Luxemburg, 1984
- Theodorakis Mikis, Der Künstler und die Realitat, Helbing & Lichtenham, Zürich, 1985
- Theodorakis Mikis, Mareridt, Aerkeengelns veje 3, Forlaget Tiden, Kopenhagen, 1986
- Theodorakis Mikis, Meine Stellung in der Musikzene, Verlag Philpp, Leipzig, 1986
- Theodorakis Mikis, Kutulas Asteris, Zacher Peter «Meine Stellung in der Musikszene, Schriften, Essays, Interviews, 1952-1984» «Η θέση μου στη μουσική σκηνή, Γραπτά, δοκίμια, συνεντεύξεις, 1952-1984» σε μετάφραση στην γερμανική γλώσσα, Taschenbuch, 1986
- Theodorakis Mikis, Aerkeengelns veje, Forlaget Tiden, Kopenhagen, 1987
- Theodorakis Mikis, Meine Stetllung in der Musikszene, Roderberg-Verlag, Frankfurt am Main, 1987
- Theodorakis Mikis, Aerkeengelns veje 2, Ιllegal, Foriaget Tiden, Kopenhagen, 1988
- Theodorakis Mikis, Anti-Mamfeste, Aktis, Bruxelles, 1988
- Theodorakis Mikis, Arkeangelns Vagar forsta delen, Belfond, Stockholm, 1988
- Theodorakis Mikis, Les chemms de l’ archange, Pierre Belfond, Paris, 1989
- Theodorakis Mikis, Les chemins de I’ archange, Staline, Debussy et Dionysos, Pierre Belfond, Paris, 1990
- Theodorakis Mikis, Yapayal niz kalacaksin Gecenin Ortasinda, Can Yayinlavi ltd sti, Instabul, 1990
- Theodorakis Mikis, Autobiographie, die Wege des Erzengels III, Reihe Musik, Phi, Luxemburg, 1992
- Theodorakis Mikis, Autobiographie 1925-1949, Die Wege des Erzengels, Insel Verlag, Frankfurt am Main und Leibzig, 1995
- Theodorakis Mikis, Die Metamorphosen des Dionysos, Romiosini Verlag, Koln, 1995
- Theodorakis Mikis, Fantasmagorie cretoise, Editions du centre d’ art d’ Ixelles, Bruxelles, 1995
- Theodorakis Mikis, Die Wege des Erzegelns, Suhrkamp, Frankfurt am Main, 1998
- Theodorakis Mikis, Saddouceon Passion Cantate, Aktis, Bruxelles, 1999
- Theodorakis Mikis, Bis er wieder tanzt, Insel Verlag, Frankufrt am Main, 2001
- Theodorakis Mikis, Poèmes – Dans les jardins paradisiaques de mon crâne, Edition bilingue, français – allemand, Traduction française, Héraclès Galanakis et Guy Wagner, Traduction allemande, Ina & Asteris Koutoulas, Avec dessins de Theodorakis, commentaires, interviews et chronologie, Phi, Esch/Alzette Lux, 2001
- Theodorakis Mikis, “I had three lives·, selected poems of Mikis Theodorakis”, Livanis Publishing, Athens, 2004
- Theodorakis Mikis, Sanatsal Inancim, Dunya Kitaplari, Instabul, 2004
- Theodorakis Mikis, I Had Three Lives, Selected Poems of Mikis Theodorakis, μτφρ.Host Gail, Εκδ. Α. Α. Λιβάνη, 2004
- Theodorakis Mikis, Der Rhythmus der freiheit, Verlag Neues Leben, Berlin, 2008
Βιβλία για τον Μίκη Θεοδωράκη
Ελληνικές εκδόσεις
- Holst Gail, Μίκης Θεοδωράκης, Μύθος και πολιτική στη σύγχρονη ελληνική μουσική, Εκδ. Ανδρομέδα, 1980, (β έκδοση Μετρονόμος 2014)
- Pierrat Gerard, Θεοδωράκης : ο θρύλος μιάς λαικής μουσικής, Εκδ. Κέδρος, 1979
- Saijonmaa Arja, Μια νέα γυναίκα αποκαλύπτεται. Η συνάντηση με τον Μίκη, Εκδ. Ιανός, 2013
- Wagner Guy, Μίκης Θεοδωράκης : μια ζωή για την Ελλάδα, Εκδ. Τυπωθήτω, 2002
- Αγοραστάκης Γιώργος, Το πνεύμα της Επανάστασης του ’21 και ο Μίκης Θεοδωράκης, Εκδ. Πυξίδα, 2021
- Αγοραστάκης Γιώργος, Καψωμένος Ερατωσθένης, Παπαγεωργίου Τατιάνα, Ο Μίκης Θεοδωράκης και η Κρήτη, Εκδ. Πυξίδα, 2021
- Ανδρουλάκης Μίμης, Σαλός θεού, Ο Μυστικός Μίκης, Εκδ.Πατάκη, 2017
- Απέργης Φώτης, Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μας, Εκδ.«Ελληνογερμανική Αγωγή», 2017
- Αρχιμανδρίτης Γιώργος, Μίκης Θεοδωράκης: Σε πρώτο πρόσωπο, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα 2007
- Βέττα Καλλιόπη, Ιωάννου Γιάννης, Στους δρόμους του Μίκη, Βιβλίο & CD, Εκδ. Εύμαρος, 2015
- Βούλγαρη Αναστασία, «Μίκης Θεοδωράκης, Μονόλογοι, Διάλογοι και το Μονοπάτι προς το μέλλον: Συνοπτική παρουσίαση», Αθήνα 2017
- Βούλγαρη Αναστασία, Μίκης Θεοδωράκης, Διάλογοι στο λυκόφως: Συνοπτική παρουσίαση, Αθήνα, 2016
- Βούλγαρη Αναστασία, Θεοδωράκης Μίκης, Ταξίδι στον ωκεανό της μουσικής και της ιστορίας, Εκδ. Ιανός, 2021
- Βουλή των Αντιπροσώπων Κύπρου, Ο Μίκης Θεοδωράκης της Κύπρου, Υπηρεσία Ερευνών, Μελετών και Εκδόσεων, 2010
- Γεωργάκης Γιάννης, Κόμμα αλλάζουμε ομάδα ποτέ ή όταν ο Μίκης Θεοδωράκης συνάντησε το ποδόσφαιρο, Εκδ.ΙΑΝΟΣ, 2019
- Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας, Μίκης Θεοδωράκης: μια μουσική παράσταση, Εκδ. Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, 2010
- Δόικος Παναγιώτης, Ο Μίκης Θεοδωράκης και η θεωρία της Συμπαντικής Αρμονίας, Εκδ. Παπαζήσης, 2022
- Ελμαλόγλου-Λαζαρίδου Ιουλία, «Μίκης Θεοδωράκης: το συμφωνικό έργο της περιόδου 1937-1960 (Αισθητικές θεωρίες, προγραμματικά στοιχεία στα έργα του, το πιάνο ως σόλο όργανο και ως μέλος της ορχήστρας – επιρροές από τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες στην Ελλάδα)», Διδακτορική διατριβή, Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών, 2004.
- Θεοδωράκη Μαργαρίτα – Ασπασία, Αναμνήσεις ενός κοριτσιού, Εκδ. Ιανός, 2020
- Θεοδωράκης Σταύρος, Εξομολογήσεις Πρωταγωνιστών, Συνέντευξη με το Μίκη Θεοδωράκη, ΠΟΤΑΜΟΣ 2002
- ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ, Μίκης Θεοδωράκης: Συνθέτης – πολίτικός – στοχαστής, 2009
- Κούτουλας Αστέρης, Ο Μουσικός Θεοδωράκης: κείμενα- εργογραφία- κριτικές (1937-1996), Εκδ. Νέα Σύνορα-Λιβάνη, 1998
- Λάδης Φώντας, Μίκης Θεοδωράκης, Το χρονικό μιας επανάστασης 1960-1967, Η ιστορία της γενιάς του 1-1-4 και των Λαμπράκηδων, Εκδ. Εξάντας, 2001
- Λάλας Θανάσης, Μίκης Θεοδωράκης, Είναι ακριβό το τίμημα των επαναστάσεων, Εκδ. Αρμός, 2021
- Λογοθέτης Γιώργος, Μίκης Θεοδωράκης – Θρησκεία μου είναι η Ελλάδα, Εκδ. Άγκυρα, 2004
- Μακρής Πέτρος, Μίκης Θεοδωράκης κρυμμένες αλήθειες: συνέντευξη ντοκουμέντο, Εκδ. Επικαιρότητα, 1987
- Μαλούχος Γεώργιος, Άξιος εστί – ο Μίκης Θεοδωράκης αφηγείται τη ζωή του, τόμος Α, Β, Εκδ. Λιβάνης, 2003-2004
- Μαράτος, Ανδρέας, Ουτοπία κρυμμένη στο σώμα της πόλης, Εκδ. Ιανός 2014
- Μονεμβασίτης Γιώργος, 2016, Ένα ημερολόγιο για τον Μίκη, Εκδ.Ιανός 2015
- Μπαλωτή Ξένη, Μίκης Θεοδωράκης, Εκδ. Σαββάλα, 2005
- Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου «Μίκης Θεοδωράκης» Χανιά, 2005
- Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΙΣΤΟΡΙΕΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ, 2006
- Πανεπιστήμιο Κρήτης, συλλογικό, ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΗ ΑΡΜΟΝΙΑ, ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΣΤΟ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ, Επιμ: Γιάννης Κουγιουμουτζάκης, Πανεπιστημιακές Εκδ. Κρήτης, 2007
- Πετρίδης Παύλος, Ο πολιτικός Θεοδωράκης 1940-1996, Εκδ. Προσκήνιο, 1997
- Σγουράκης Γιώργος & Σγουράκη Ηρώ, Μίκης Θεοδωράκης – κινηματογραφική μεταφορά της ζωής και του έργου του (Λεύκωμα και 2 DVD), Εκδ. ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ, 2005
- Σερέζης Κώστας, Μίκης Θεοδωράκης ο Οικουμενικός, Εκδ. Καστανιώτης, 2001
- Σκαρσουλή Ευαγγελία, Ζητήματα πρόσληψης της νεοελληνικής ποίησης μέσα από την επαφή της με τη μουσική. Το παράδειγμα του Γιάννη Ρίτσου: Η μελοποίηση του Επιτάφιου και της Ρωμιοσύνης από τον Μίκη Θεοδωράκη, ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ / ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ,ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΑΘΗΝΑ 2012
- Σοφοκλέους Μίμης, Μίκης Θεοδωράκης «O ευνοούμενος των Μουσών» Ένα μοναδικό, Διεθνές Πολιτισμικό Φαινόμενο, Εκδ. Αφή, Λεμεσός 2021
- Συλλογικό, Μίκης Θεοδωράκης (Επιφάνια, Μαουτχάουζεν, Το Αξιον Εστί), Έκδ. ΕΡΤ Α.Ε.,1998
- Τσέλιος Μάκης, Στους ουρανούς του Μίκη, Εκδ. Κύφαντα, 2015
- Φλέσσας Γιάννης, 70 χρόνια Μίκης Θεοδωράκης, Εκδ. της εφημερίδας Έθνος, 1995
- Φλέσσας Γιάννης, Θεοδωράκης διευθύνει Θεοδωράκη, Εκδ. Γ. Φλέσσας, 1974
- Φλέσσας Γιάννης, Κούνδουρος Νίκος, Πανδής Πέτρος, Μίκης Θεοδωράκης – 70 Χρόνια, Εκδ. Εφημερίδα Έθνος, 1995
- Φλέσσας Γιάννης, Μίκης Θεοδωράκης-Το τραγούδι ενός λαού, Εκδ. Θ.Καστανιώτη, χ.χ.
- Φλέσσας Γιάννης, Οδοιπορικό με το Μίκη Θεοδωράκη, Εκδ. Αιγόκερως, 1994
- Χαλαζιάς Χρήστος, Μίκης Θεοδωράκης, Εκδ. Δρόμων, 2005
Ξενόγλωσσες εκδόσεις (ενδεικτικά)
- Archimandritis Yorgos, Mikis Théodorakis par lui-même (French), Actes Sud 2008
- Giannaris George, Mikis Theodorakis. Music and Social Change, Foreword by Mikis Theodorakis. Allen, London, 1972 # Γιάνναρης Γιώργος, Μίκης Θεοδωράκης: μουσική και κοινωνική αλλαγή, Πρόλογος Μίκης Θεοδωράκης, Praeger Publishers, Νέα Υόρκη, 1972
- Hasselt Frans van, Verslaafd aan Griekse muziek, Black Olive Press Amsterdam, 1999
- Hermann Hansgeorg, Mikis Theodorakis. Der Rhythmus der Freiheit: Autorisierte Biographie, Neues Leben, Verlag, 2006
- Host Gail, Theodorakis: Myth and Politics in Modern Greek Music, Adolf M. Hakkert, Amsterdam, 1980
- Koutoulas Asteris, Zacher Peter (eds.), Theodorakis, Mikis: Meine Stellung in der Musikszene. Schriften, Essays, Interviews 1952-1984, Leipzig: Reclam, 1986
- Kutulas Asteris, Mikis Theodorakis: Ein Leben In Bildern, Schott, 2010
- Logothetis George, Mikis Theodorakis: the Greek soul, translated from the Greek by Phillipos Chatzopoulos, Agyra editions 2004
- Lorca, Massine – Theodorakis, Mikis – Severino, Emanuele, Mithos Zorba il Grego, Tranchida & C., Milano, 1988
- Mouyis Angelique, Mikis Theodorakis: Finding Greece in His Music, Kerkyra Publications,2010
- Papandreou Nick, Alexiou Poppy, Mikis and Manos: A Tale of Two Composers, Kindle 2012
- Pierrat Gérard, Théodorakis, le roman d’une musique populaire, Collection Folk and Rock, Albin Michel, 1976
- Pierrat Gerard, Theodorakis: Le roman d’ une musique populaire, Albin Michel, Paris, 1977
- Stiga Kalliopi, Mikis Theodorakis: le chantre du rapprochement de la musique savante et de la musique populaire,Thèse de doctorat, Τ. 3. Universite Lumiere-Lyon 2, 2006″
- Wagner Guy, Mikis Theodorakis, Une vie pour la Grece, Biographie, Echermach Phi., Luxembourg, 2000
- Wagner Guy, Mikis Theodorakis: eine Biographie, Phi. Luxemburg, 1983
- Zacher Peter, Meine Stellung in der Musikszene, Schriften, Essays, Interviews 1952-1984 (Deutsch), Taschenbuch, 1986
- Zorzos Gregory, Day-by-day detail predictions of the Mikis Theodorakis life at 2011: Under ancient Greek Philosophic view, 2010