Το Περιοδικό και οι Εκδόσεις Οδός Πανός και το Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» συνδιοργανώνουν εκδήλωση με αφορμή την κυκλοφορία του τεύχους 160 του περιοδικού αφιερωμένου στον Μίκη Θεοδωράκη και στην προβολή της ταινίας του καθηγητή Μάκη Βαρλάμη «Κατά Σαδδουκαίων»
Στην εκδήλωση θα μιλήσουν οι: Κ. Γεωργουσόπουλος, Μ. Ανδρουλάκης, Σπ. Ευαγγελάτος, Χ. Θλιβέρη, και ο τιμώμενος Μίκης Θεοδωράκης
Ο Γιώργος Χρονάς θα συνομιλήσει με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάκη Βαρλάμη για τον ποιητή Μιχάλη Κατσαρό και την ταινία «Κατά Σαδδουκαίων»
Στην συνέχεια προβάλλεται η ταινία του Μάκη Βαρλάμη, που μάλιστα έρχεται από τη Βιέννη όπου ζει, ειδικά για την παρουσίαση αυτή.
Τη εκδήλωση συντονίζει ο Γιώργος Χρονάς.
Περιοδικό “Οδός Πανός”, Τχ. 160. Οκτώβριος- Δεκέμβριος 2013.
Γράφουν οι: Γεώργιος Κασιμάτης, Kώστας Γεωργουσόπουλος, Miμnς Avδρουλάκnς, Στεφανία Μεράκου, Ιουλία Λαζαρίδου-Ελμαλόγλου, Τατιάνα Παπαγεωργίου, Βάλια Βράκα, Σπύρoς Ευαγγελάτος, Henning Schmiedt, Gail Holst-Warhaft, Λουκάς Kαρυτινός, Αναστασία Μπακογιάννη, Peter Zacher, Aστέρης Koύτουλας, Αντώνης Κοντογεωργίου, Γιώργος Δεμερτζής, Θάvos Μικρούτσικος, Ανδρέας Μαράτος, Χαρά Θλιβέρη, Γιώργος Xρovάs, Μ.Θεοδοσοπούλου / Δ.Λαλέτας
Περιεχόμενα
Σελίδες για τον Μίκη Θεοδωράκη
– Γεώργιος Κασιμάτης: Μίκης Θεοδωράκης, ένας συμπαντικός Έλληνας
– Κώστας Γεωργουσόπουλος: Ο αναγεννησιακός Θεοδωράκης
– Μίμης Ανδρουλάκης: Πυροβολήστε τα ρολόγια!
– Στεφανία Μεράκου: Ο Μίκης Θεοδωράκης μέσα από τον Τύπο
– Ιουλία Λαζαρίδου-Ελμαλόγλου: Από τις πρώτες συνθετικές απόπειρες στην Πάτρα του 1937 στο Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου το 1959
– Τατιάνα Παπαγεωργίου: Τα έργα για πιάνο: Ένας κρυμμένος μουσικός θησαυρός, ακρογωνιαίος λίθος της περιόδου 1940 – 1959
– Βάλια Βράκα: Το “Άξιον Εστί” ως πρώτο βήμα προς μια μετασυμφωνική μουσική
– Σπύρος Ευαγγελάτος: Για τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη στο αρχαίο δράμα. Αναμνήσεις από τις συνεργασίες μας
– Henning Schmiedt: Κώστας Καρυωτάκης. Οι Μεταμορφώσεις του Διονύσου
– Gail Holst-Warhaft: Αρχαίες και σύγχρονες ελληνικές τραγωδίες στις όπερες του Μίκη Θεοδωράκη
– Λουκάς Καρυτινός: Οι όπερες του Μίκη Θεοδωράκη
– Αναστασία Μπακογιάννη: Η συνάντηση δύο αδελφικών ψυχών: Μίκης Θεοδωράκης και Μιχάλης Κακογιάννης
– Peter Zacher: Συμφωνίες, όπερες, μουσική δωματίου. Απόπειρα προσέγγισης με ιστορικό υπόβαθρο
– Αστέρης Κούτουλας: Μια σύντομη ματιά από έξω
– Αντώνης Κοντογεωργίου: Το χορωδιακό έργο του Μίκη Θεοδωράκη. Η περίπτωση της Κασσιανής
– Γιώργος Δεμερτζής: Η μουσική δωματίου του Μίκη Θεοδωράκη. Τέσσερα κουαρτέτα για έγχορδα, τρία κομμάτια του Δεκέμβρη για βιολί και πιάνο, Καβάφης
– Θάνος Μικρούτσικος: Χωρίς τον Μίκη Θεοδωράκη η μουσική μας θα ήταν άλλη
– Ανδρέας Μαράτος: Μια ελεγεία ουτοπίας κρυμμένη στο σώμα της πόλης
– Χαρά Θλιβέρη: Ταξίδι στο φως με στόχο το άπειρο. Η Οδύσσεια του Μίκη Θεοδωράκη
– Γιώργος Χρονάς: Συνέντευξη του Μίκη Θεοδωράκη για την Οδό Πάνος
– Ιουλία Λαζαρίδου-Ελμαλόγλου: Η εργογραφία του συνθέτη
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ (Καθ. Συνταγματικού Δικαίου)
«..Ο Μίκης Θεοδωράκης δεν ήταν ποτέ στρατιώτης κάποιου συστήματος εξουσίας. Ήταν αιώνιος αντιστασιακός κατά της απάνθρωπης εξουσίας και αιώνιος μαχητής κατά της βαρβαρότητας. Είχε πάντοτε πλήρη συνείδηση πως ο καρπός αυτής της σύγκρουσης ήταν η ήττα της βαρβαρότητας και η γέννα του πολιτισμού, της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ήξερε επίσης πολύ καλά πως η βαρβαρότητα δε νικιέται με την επιβολή άλλης βαρβαρότητας. Οι αγώνες του Μίκη Θεοδωράκη είχαν πάντοτε το βαθύτερο νόημα του στίχου του Παλαμά ό,τι οι Μαραθώνες γεννούν τους Παρθενώνες….»
ΜΙΜΗΣ ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ (Συγγραφέας, ανεξάρτητος Βουλευτής)
«…Μα πόσες φορές το εσωτερικό σου κάλεσμα, το εσωτερικό σου ρολόι θα μπορούσε να συγχρονιστεί με το ρολόι μίας ιστορίας που άλλαζε με ξέφρενη αστρική ταχύτητα; Έχεις ξεπεράσει το ανθρώπινο μέτρο και το ξέρω καλά πως σαν τον συμπατριώτη μας τον Επιμενίδη, τον καθαρτή, θα διακόπτεις τον ύπνο σου στους αιώνες και θα επιστρέφεις όταν χρειαστεί σε διαφορετικούς τόπους σε διαφορετικές εποχές…»
ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΜΕΡΑΚΟΥ (Μουσικολόγος)
«Μία ζωή σαν παραμύθι, ή και σαν θύελλα, είναι η ζωή του Μίκη Θεοδωράκη και όσο περισσότερο ερευνά κανείς τις πηγές τόσο περισσότερο πείθεται γι αυτό. Έχοντας τη τιμή και την ευθύνη, πρώτα της μεταφοράς και μετά της τακτοποίησης, φύλαξης, τεκμηρίωσης, ψηφιοποίησης και διάθεσης του Αρχείου Μίκη Θεοδωράκη, το οποίο φυλάσσεται στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη, του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω άγνωστες πτυχές της ζωής και του μουσικού και πολιτικού του έργου. Διατυπώνω αυτή την άποψη, συνειδητοποιώντας ότι, μετά από δεκαέξι χρόνια που ασχολούμαι με αυτό το Αρχείο, έχω δει μόνο την κορυφή του παγόβουνου…»
ΒΑΛΙΑ ΒΡΑΚΑ (Μουσικολόγος)
«…Ο όρος ‘’μετασυμφωνική μουσική’’ εφευρέθηκε από τον Θεοδωράκη προκειμένου να ονοματίσει ένα είδος που υπήρχε ως έννοια στο μυαλό του…Με τη μετασυμφωνική μουσική ο Θεοδωράκης θέλησε να περιγράψει τη μελοποίηση της ποίησης, με μελωδίες βασισμένες στη βυζαντινή, δημοτική και κυρίως τη λαϊκή μουσική, σε συνδυασμό με τις τεχνικές της δυτικής μουσικής και τη χρήση κλασικών και λαϊκών οργάνων. Πρόθεσή του ήταν το αποτέλεσμα να παραπέμπει σε ένα οικείο για τον λαό άκουσμα, αρτιότερο συνθετικά ενός λαϊκού τραγουδιού, που ωστόσο να μην οδηγεί τη συνείδηση του ακροατή στην περιοχή των δυτικοευρωπαϊκών ακουσμάτων…»
HENNING SCHMIEDT (Πιανίστας/συνθέτης)
«…Ο Θεοδωράκης τεντώνεται, έφτασε στη τελευταία σκηνή της δεύτερης πράξης, στο μεγάλο φινάλε της δωδέκατης σκηνής, που από μόνης της διαρκεί δέκα λεπτά. Λικνίζεται, τραγουδάει με τους σολίστες, τους ‘’σηκώνει’’ στα χέρια του διευθύνοντας τις τελικές νότες. Και μετά έχουν τελειώσει όλα-ο τελευταίος ήχος εξασθενεί, μία στιγμή σιωπής, στην οποία αντηχούν οι τελευταίες νότες, η ένταση απελευθερώνεται, το χειροκρότημα αρχίσει…»
GAIL HOLST-WARHAFT (Επίκουρος καθηγήτρια στο Τμήμα Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Cornell)
«…Καθώς και πάλι η Ελλάδα υποφέρει κάτω από συνθήκες που φαίνονται πέρα από τις δυνατότητες που μπορεί να αντέξει, ο Θεοδωράκης συνεχίζει να επικρίνει σκληρά τη κυβέρνηση της χώρας του και τις ξένες δυνάμεις που τις θεωρεί υπεύθυνες για τη δυστυχία του έθνους. Η θέα του 87χρονου συνθέτη, πνιγμένου στα δακρυγόνα στη πλατεία Συντάγματος, στις 12 Φεβρουαρίου 2012, με αφορμή το Συλλαλητήριο που διοργανώθηκε εναντίον της ψήφισης των οδυνηρών μέτρων του δεύτερου Μνημονίου, ήταν εμψυχωτική για πολλούς Έλληνες. Ο Θεοδωράκης ήταν πάντα στα καλύτερά του σε σκοτεινούς καιρούς…»
ΛΟΥΚΑΣ ΚΑΡΥΤΙΝΟΣ (Αρχιμουσικός της Εθνικής Λυρικής Σκηνής)
«…Εκείνο που συνέχει τον Θεοδωράκη σε κάθε είδος έργου του, από το πιο απλό, που μπορεί να είναι ένα τραγούδι, μέχρι το πιο πολύπλοκο που είναι μία όπερα, είναι η σύνδεση του ανθρώπου με τη Παγκόσμια Αρμονία. Σε εκείνη κατατείνουν τα μουσικά του έργα. Με αυτήν προσπαθεί να συνδεθεί. Όλη η δημιουργία του κινείται από και προς τη Παγκόσμια Δύναμη. Αισθάνεται να τον διαπερνά. Αισθάνεται κομμάτι της. Αισθάνεται την ανάγκη να τη διοχετεύσει προς όλους…»
PETER ZACHER (Κριτικός μουσικής)
«…Ο Μίκης δε κωδικοποιεί τα μηνύματά του’ πηγαίνει πάντα απευθείας στο κοινό του επιδιώκοντας να επικοινωνήσει μαζί του. Αυτό το πετυχαίνει καλύτερα όταν διευθύνει ή όταν τραγουδά ο ίδιος. Παρόλο που δεν έχει φωνή να εντάσσεται σε κάποια από τις γνωστές κατηγορίες των καλών φωνών, αλλά επειδή του βγαίνει μία ορθολογικά κατανοητή και, επομένως, προφορικά ανεξήγητη μαγεία, η επίδρασή του στους ακροατές είναι πολύ πιο άμεση και πιο ισχυρή από αυτή άλλων τραγουδιστών με πολύχρονη εκπαίδευση και συμβατική κατάταξη στις γνωστές φωνητικές κατηγορίες…»
ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΚΟΥΤΟΥΛΑΣ (Συγγραφέας, σεναριογράφος, σκηνοθέτης)
«…Όποιος ‘’ζούσε’’ τον Θεοδωράκη μέσα στις αίθουσες των συναυλιών του, ένοιωθε ξαφνικά ότι τίποτα άλλο σ’ αυτόν τον άνθρωπο δε μπορούσε να είναι σημαντικότερο από τη μουσική του. Κι όποιος ήθελε να ψάξει κάπως περισσότερο, μπορούσε να ανακαλύψει αυτόν τον πολύπλευρο, έξοχα δημιουργικό, ασυνήθιστο άνθρωπο, ο οποίος ενώνει τα αντίθετα σε ένα πρόσωπο. Ίσως είναι δύσκολο να κατανοηθεί γιατί είναι αδύνατο να καταταγεί σε κάποια κατηγορία. Για τους αριστερούς ένας δεξιός, για τους δεξιούς ένας αριστερός. Για τους ακαδημαϊκούς και κριτικούς της μουσικής ένας λαϊκός μουσικός, για τους λαϊκούς μουσικούς ένας κλασικός συνθέτης. Ο Θεοδωράκης δεν εντάσσεται πουθενά, εκτός ίσως από μία μοναδική κατηγορία που ονομάζεται ‘’Θεοδωράκης»…»
ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ (Συνθέτης)
«…Χωρίς τον Μίκη Θεοδωράκη, η ελληνική μουσική θα ήταν άλλη. Και αυτό, νομίζω, καθιστά τον Μίκη μοναδική περίπτωση στην ελληνική τέχνη και στον πολιτισμό μας…»
ΧΑΡΑ ΘΛΙΒΕΡΗ (Φιλόλογος, αρχαιολόγος)
«…Οι υπερβάσεις είναι η μοίρα των ηρώων. Η εκπλήρωση της διαδρομής του Θεοδωράκη – Οδυσσέα είναι “ένα ταξίδι πάνω στο φως με στόχο το άπειρο”…»