Η μαρτυρία του δημοσιογράφου για τον Μίκη Θεοδωράκη
Σε διαρκή εγρήγορση και ετοιμότητα για Δημοκρατικούς Αγώνες ο Μίκης Θεοδωράκης, αξιοποιώντας και την διεθνή του ακτινοβολία από την απήχηση της μουσικής του, πρωτοστατεί και στην οργάνωση της αντίστασης κατά της χούντας το 1967. Μόλις 9 μέρες μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου ιδρύθηκε η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση, το Πατριωτικό Μέτωπο (Πα.Μ.).
Στη συγκρότησή του πρωτοστάτησε ο Μίκης και στην ιδρυτική σύσκεψη πήραν ακόμη μέρος οι Αριστείδης Μανωλάκος, Χρόνης Μίσσιος, Θέμης Μπανούσης και Γιώργος Βότσης.
Στη σύσκεψη υπήρχε μια διάσταση απόψεων για το πως ακριβώς θα ονομάσουμε την οργάνωση με τη συντομογραφία ΠΑΜ. Προσθέτοντας δηλαδή το Αντιδικτατορικό ανάμεσα στις λέξεις Πατριωτικό και Μέτωπο, ή σκέτο Πατριωτικό Μέτωπο, ώστε η παρουσία και η συμμετοχή του στα πολιτικά πράγματα να μην εξαντλείται μόνο στον αντιδικτατορικό αγώνα;
Βεβαίως επιφανή στελέχη του ΚΚΕ εσωτερικού, κυρίως οι Α. Μπριλάκης και Κ. Φιλίνης επιχείρησαν και κατάφεραν να ασκήσουν κηδεμονία στον Μίκη σε ασφυκτικό βαθμό, τόσο που επιδίωξε τη χειραφέτησή του ξανακαλώντας τους ιδρυτές του Πατριωτικού Μετώπου σε νέα σύσκεψη για τον 15Αύγουστο του 1967. Δυστυχώς η σύσκεψη αυτή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Μας πρόλαβε η ασφάλεια με τις μαζικές συλλήψεις μεταξύ των οποίων και του ίδιου του Μίκη.
Έκτοτε αφέθηκε το ΚΚΕ εσωτερικού να οικειοποιείται την ίδρυση του Πατριωτικού Μετώπου, το οποίο όπως προείπα οι ιδρυτές του το ήθελαν χειραφετημένο και μη χειραγωγούμενο από τα πολιτικά κόμματα. Ο Μίκης αφέθηκε δυστυχώς στην κηδεμονία του ΚΚΕ εσωτερικού που φρόντισε να τον δελεάσει διορίζοντας τον (!) Πρόεδρο του Πατριωτικού Μετώπου που μετονομάστηκε έκτοτε σε Π.Α.Μ. με την προσθήκη ενδιαμέσως της λέξης Αντιδικτατορικό ώστε να μην έχει έτσι προοπτική άλλης, ευρύτερης πολιτικής παρουσίας, ανταγωνιστικής στο κόμμα της ανανεωτικής αριστεράς. Έτσι κι αλλιώς, ο πρωτοποριακός ρόλος του Μίκη στον αντιστασιακό αγώνα εναντίον της χούντας σταματάει προσωρινά με τη σύλληψή του τον 15Αύγουστο του 1967.
Ο Μίκης δεν περιοριζόταν στην επιδίωξη να πρωτοστατήσει στην ενότητα της αριστεράς. Ήθελε το Πατριωτικό Μέτωπο να εκτείνεται και πέρα των ορίων της σε άλλες προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις. Έβλεπε τον εαυτό του ως πρωταγωνιστή στη δημιουργία του ευρύτερου δυνατού πολιτικού κινήματος, με πρότυπο τότε τον Τσε Γκεβάρα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ένα από τα τραγούδια του της εποχής το αφιερώνει στην Τάνια, την τότε αγαπημένη του Τσε. Όλα αυτά τα σχέδια και οι οραματισμοί όμως ναυάγησαν με τη σύλληψή του τον 15Αύγουστο του 1967.
Μετά την απελευθέρωση από τη φυλακή και την αναχώρησή του στο εξωτερικό με γαλλική κυβερνητική παρέμβαση πρωτοστάτησε -και όχι μόνο με συναυλίες- στον Αντιδικτατορικό αγώνα και τις αντιχουντικές εκδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη έχοντας πλάι του την Μαρία Φαραντούρη και τον Αντώνη Καλογιάννη. Οι συναυλίες του, κυρίως στο Λονδίνο, το Παρίσι αλλά και στην Γερμανία ήταν συγκλονιστικές. Συγκέντρωναν μεγάλη δημοσιότητα και συνέβαλλαν τα μάλα στην απομόνωση και την καταδίκη του χουντικού καθεστώτος σε όλη την Ευρώπη.
Πολλοί διεκδικούν την πολιτική συγγένεια με τον Μίκη. Εξίσου πολλοί τον παρουσιάζουν «δικό» τους, αλλά ο Μίκης οραματιζόταν πάντοτε να ηγείται ενός πολιτικού κινήματος με ορίζοντες και πέρα από τον χώρο της αριστεράς.
Αυτό που τον χαρακτήριζε ήταν ο ρόλος του αντιστασιακού, όχι μόνο στην δικτατορία όπως δείχνει και η μεταδικτατορική του παρουσία. Αντάρτης σε όλη του τη ζωή ο Μίκης διεκδικούσε και είχε πετύχει την αυτονομία του από όλα τα πολιτικά σχήματα, όχι μόνο της αριστεράς, ίσως γιατί στο βάθος έβλεπε για τον εαυτό του τον πρώτο ηγετικό ρόλο. Κάθε απόπειρα να περιοριστεί η παρουσία του Μίκη μόνο ως μουσικοσυνθέτη και καλλιτεχνικού δημιουργού είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, γιατί η παγκόσμια ακτινοβολία του δεν εξαντλείται στο αναμφίβολα μέγιστο καλλιτεχνικό του έργο.
Άρθρο στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Επί του… περιστυλίου», τεύχος 26, 14-9-2021