17 Μάη 1964, Εκατοντάδες χιλιάδες Ειρηνιστές απ’ όλη την Ελλάδα μαζί και ξένοι αντιπρόσωποι του παγκόσμιου κινήματος ειρήνης, βάδισαν στα βήματα του Λαμπράκη, στη αρχαία Μαραθώνια διαδρομή των 42 χιλιομέτρων και πραγματοποίησαν την μεγαλύτερη πορεία Ειρήνης που είχε γίνει ποτέ μέχρι τότε στον κόσμο.
Mε το χαιρετισμό στον Ήλιο ο Αλέκος Αλεξανδράκης άνοιξε μια σύντομη τελετή στον Τύμβο του Μαραθώνα, πριν ξεκινήσει η πορεία.
Γεια και χαρά σου Ήλιε.
Ήλιε της Λευτεριάς, της Δημοκρατίας και της Ειρήνης.
Γεια και χαρά σου Γρηγόρη Λαμπράκη
Γιε του Ήλιου
Γιε της Ελλάδας
Και της Δημοκρατίας
Κατέβα από την κορυφή του Τύμβου
Να οδηγήσεις τα βήματά μας
Από τον Μαραθώνα της Ειρήνης
Στην ιερή Αθήνα της Λευτεριάς.
Η μεγάλη στιγμή έφτασε..
Η Πορεία αρχίζει. Παραμερίστε να περάσει ο Γρηγόρης Λαμπράκης.
Από την ομιλία του κ. Μελή Νικολαϊδη, προέδρου της Επιτροπής Β’ Μαραθώνιας Πορείας, στον Τύμβο λίγο πριν την εκκίνηση.
Εμπρός, λοιπόν, αδέρφια ! “Ας ξεκινήσουμε με θάρρος, με αποφασιστικότητα και με πίστη στην ωραία, ευγενική και πολιτιστική Αποστολή της Πορείας μας, και ας δώσουμε την κατηγορηματική υπόσχεση, τον ιερόν όρκο, ότι δεν πρόκειται να κουραστούμε, δεν πρόκειται να λιποψυχήσουμε, δεν πρόκειται να σταματήσουμε την Πορεία μας παρά μόνο στο αίσιο και δίκαιο τέρμα της που είναι η επικράτηση της Ειρήνης και της Ελευθερίας σε όλους τους Ανθρώπους και τους λαούς, σε όλο τον κόσμο. Εμπρός, Αδέλφια!
Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΟΔΟΙΠΟΡΟΥ
ΒΑΔΙΖΩ στα βήματα του Λαμπράκη. Δίπλα στον Μπέρτραντ Ράσελ, τον Πάουλιγκ και τον Έρεμπουργκ. Στον ίδιο δρόμο του αρχαίου μαραθωνοδρόμου. Και υπερασπίζομαι την ειρήνη και την δημοκρατία. Τα χιλιάκριβα αιτήματα της αιώνιας Ελλάδας και του ανθρώπου.
ΟΔΟΙΠΟΡΩ μέσ’ από τόπους σπαρμένους από μνημεία πολιτισμού. Σημαδεμένους από την ιστορία. Και σηκώνω στους ώμους την κοινή ευθύνη να μην επιτρέψω στον όλεθρο ν’ αφανίσει τη ζωή, απ’ τον πλανήτη κι απ’ την γη των πατέρων μας.
ΠΙΣΤΕΥΩ στον άνθρωπο. Κοινή μοίρα μας ενώνει όλους : Η πάλη κατά της ένδειας και του φόβου. Η ελπίδα σ’ ένα καλύτερο αύριο. Οδοιπορώ κατά των προκαταλήψεων, για την ειρήνη—και αισθάνομαι δίπλα μου την ανάσα της ανθρωπότητας.
ΜΙΣΩ τον πόλεμο. Και δεν θα ξεχάσω την Χιροσίμα. Παλεύω για να καταργηθούν τα πυρηνικά όπλα, οι πύραυλοι, τα μέσα μαζικής καταστροφής, οι βάσεις. Για μια συμφωνία ανάμεσα στους αντίπαλους συνασπισμούς—και για την κατάργησή τους. Για να παίζουν αμέριμνα τα παιδιά στις αυλές. Και να παραδίδουν οι γενιές στις επερχόμενες τη δάδα της δημιουργίας— όχι τον δαυλό του τελειωτικού εμπρησμού.
Σ ΕΝΑ ΚΟΣΜΟ όπου οι Μεγάλοι έχουν στα χέρια τους τα μέσα του ολέθρου, οι μικροί έχουν μεγάλο ρόλο να διαδραματίσουν. Συμφωνώ μ’ όσους ζήτησαν —σαν τον ΟΥ ΘΑΝΤ—να γίνουν τα Βαλκάνια ζώνη απύραυλη. Και η Μεσόγειος—αυτό το αρχαίο λίκνο των πολιτισμών.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ δεν έχουν θέση οι βάσεις θανάτου. Και στις γαλάζιες θάλασσές μας τα μακάβρια όπλα, των ξένων.
ΟΔΟΙΠΟΡΩ με την σκέψη στην Κύπρο. Πορεύομαι για την ειρήνη και μάχομαι για την ειρήνευση στο νησί, για την αρμονική συμβίωση των δύο κοινοτήτων, για την αυτοδιάθεση των αδελφών μας μέσω του Ο.Η.Ε. Δεν ζητούν παρά να είναι ελεύθεροι σαν άνθρωποι. Και τους το αρνούνται. Οι ιμπεριαλιστές. Και οι Τούρκοι σωβινιστές. Οι λαοί όμως είναι μαζί τους. Μαζί τους και η ιστορία. Κι’ εμείς ως το τέλος πιστοί.
ΑΡΝΟΥΜΑΙ να επιτρέψω οι δεσμοί με το ΝΑΤΟ να γίνουν δεσμά για την Κύπρο. Η Ελλάδα έχει την δική της πολιτική και πολιτιστική από στολή. Και πρέπει να γίνει αδέσμευτη, για να μείνει περήφανη.
ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ξοδεύονται σε μέσα ολέθρου, θα γίνονταν σκολειά, εργαστήρια, ψωμί, τέχνη. Και θ’ άλλαζε η όψη του κόσμου. Στα μουσεία τα όπλα. Πριν σκάψουν τον τάφο της ανθρωπότητας. Οδοιπορώ για ένα γενικό, δίκαιο και πλήρη αφοπλισμό. Για τον περιορισμό των ασήκωτων στρατιωτικών δαπανών.
ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ ν’ αγαπά κανείς την ειρήνη και τον άνθρωπο. Οφείλει και ν αγωνίζεται γι’ αυτόν. Είμαι ένας απ’ την ατέλειωτη αλυσίδα που ζώνει τον κόσμο. Οδοιπορώ για να ενώσω με όλους τη θέλησή μου. Και δεν θα σταματήσω ΠΡΙΝ Η ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΕΡΙΩΣΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΣΤΗ ΓΗ.
Ο Μ. Θεοδωράκης εκφωνεί λόγο στο Πεδίον του Άρεως μπροστά στο άγαλμα του βασιλιά Κων/νου μετά τον τερματισμό της Πορείας Ειρήνης
Γρηγόρη Λαμπράκη!
Φώναξε δυνατά να σ ακούσει η Αθήνα, να σ ακούσει η Ελλάδα, να σ ακούσει όλη η γης: ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ!
Πέρσι ξεκίνησες από τον Τύμβο του Μαραθώνα. Και τα βήματά σου σε οδήγησαν στη Θεσσαλονίκη. Και κει έπεσες σαν γίγαντας σε πάλη σκληρή με το χάρο.
Έδωσες το αίμα της καρδιάς σου για το λαό σου και για όλους τους λαούς της γης!
Για να μην υπάρχει δυστυχία αδικία!
Να μην υπάρχουν πόλεμοι!
Να μην υπάρχουν Χιροσίμες!
Πάλαιψες. Έπεσες. Μα νίκησες!
Μίκης Θεοδωράκης
Αφιέρωμα: Δρόμοι της Ειρήνης_B’ Μαραθώνιος πορεία Ειρήνης
Σχετικές σελίδες:
Α’ Μαραθώνιος πορεία Ειρήνης (1964)
Από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη στην δημιουργία της νεολαίας «Γρήγορης Λαμπράκης»
Η δημιουργία της νεολαίας «Γρήγορης Λαμπράκης»