Μεγάλη ήταν η θλίψη που προκάλεσε η είδηση θανάτου του Μίκη Θεοδωράκη, στο καλλιτεχνικό κόσμο, που τον αποχαιρετά με συγκινητικά λόγια. Παρακάτω ορισμένες δηλώσεις καλλιτεχνών που καταφέραμε και συγκεντρώσαμε από τα ΜΜΕ.
«Η τεράστια πολιτιστική κληρονομιά που αφήνει ως πολύτιμο δώρο σε όλους τους Έλληνες, οι συνεχείς αγώνες και το ασίγαστο πάθος του για την ελευθερία και τη δημοκρατία για μια καλύτερη Ελλάδα, αποτελούν φωτεινά σημεία μίας αξεπέραστης προσωπικότητας με παγκόσμια αναγνώριση και ακτινοβολία» αναφέρει το Διοικητικό Συμβούλιο και η Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου.
»Συνεργάστηκε επανειλημμένα ως συνθέτης σε πολλές θεατρικές παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, λαμπρύνοντας με το σπουδαίο ταλέντο του αξέχαστες στιγμές των Επιδαυρίων. Ο Μίκης Θεοδωράκης θα ζει για πάντα μέσα στις ψυχές και στις καρδιές όλων μας με τη μουσική, την ποίηση και τους ακατάβλητους αγώνες του» καταλήγει η ανακοίνωσή, παραθέτοντας τις συνεργασίες του με τον σπουδαίο Έλληνα συνθέτη.
«Μίκη μου, με τα χέρια-φτερά σου, όσο ζω θα σε βλέπω πάντα να διευθύνεις τα τραγούδια μας και τα όνειρά μας», σημειώνει η Μαρία Φαραντούρη μεταξύ άλλων, αποχαιρετώντας τον Μίκη Θεοδωράκη.
«Ο Μίκης είχε την τύχη πριν φύγει να ζήσει την αθανασία του. Μας χάρισε το ωραίο ταξίδι, για αυτό θα είναι πάντα κοντά μας σαν να μην έφυγε ποτέ», αναφέρει μεταξύ άλλων η μεγάλη ερμηνεύτρια.
Αναλυτικά η δήλωση της Μαρίας Φαραντούρη:
«Η Ελλάδα σήμερα ορφάνεψε. Ο Μίκης είναι η έκφραση της ελληνικής ψυχής και με το έργο του έδειξε σε όλο τον κόσμο ότι ελληνισμός σημαίνει πολιτισμός. Γεννήθηκε με την ευλογία των Μουσών. Μίλησε με την οικουμενική γλώσσα της μουσικής και της ποίησης για τον άνθρωπο, τους αγώνες, τις χαρές και τους καημούς του.
Ο Μίκης είναι παγκόσμιος, μα πάνω απ’ όλα είναι Έλληνας κι αποτελεί την αντάξια συνέχεια των μεγάλων παραδόσεών μας. Αγωνίστηκε κι υπέφερε υπερασπιζόμενος την ελευθερία, τη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.
Είχα τη χαρά και την τιμή να υπηρετήσω το μεγάλο του έργο, μια ολόκληρη ζωή, να μοιραστώ μαζί του συγκινητικές στιγμές, την επαφή με τόσους λαούς, τους αγώνες και την ιστορία τους δίνοντας συναυλίες σε ελληνικά και παγκόσμια ακροατήρια.
Ο Μίκης είχε την τύχη πριν φύγει να ζήσει την αθανασία του. Μας χάρισε το ωραίο ταξίδι, για αυτό θα είναι πάντα κοντά μας σαν να μην έφυγε ποτέ. Με τη μουσική και τα τραγούδια του θα ενώνει τις καρδιές μας, θα μας ανοίγει καινούργιους κόσμους όπως κάνει κάθε μεγάλη τέχνη που συνομιλεί με την εποχή της και την Ιστορία.
Μίκη μου, με τα χέρια-φτερά σου, όσο ζω θα σε βλέπω πάντα να διευθύνεις τα τραγούδια μας και τα όνειρά μας».
«Ως μουσικός, προσκυνώ. Ως Έλλην, θρηνώ. Ως ιχθύς, σιωπώ», έγραψε πριν λίγα λεπτά στο Facebook ο Σταύρος Ξαρχάκος, με αφορμή τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη. Την ανάρτηση συνόδεψε με μια φωτογραφία του μαζί με τον κορυφαίο συνθέτη.
«Έφυγε σήμερα ο τελευταίος των μεγάλων. Των τελευταίων μεγάλων Ελλήνων», έγραψε ο Διονύσης Σαββόπουλος για τον Μίκη Θεοδωράκη.
«Είναι ημέρα πένθους, βαθιάς συγκίνησης αλλά και πνευματικής ανάτασης νομίζω, γιατί μετά τον θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι, του Γιώργου Σεφέρη, του Γιάννη Ρίτσου, του Οδυσσέα Ελύτη, και όλων των άλλων πνευματικών ηγετών μας, έρχεται τώρα και η αναχώρηση του Μίκη Θεοδωράκη, στην 200η επέτειο της Ανεξαρτησίας, σαν να μας λέει “κοιτάξτε τι έχει πραγματική αξία σε όλη αυτή την πορεία και αφήστε τα μικρά και τα ασήμαντα”», ανέφερε ακόμη.
«Ήταν παράφορος. Δεν τον χωρούσε ο τόπος. Ξεχείλιζε από μουσική, αιώνια νιάτα, πάθος και ρομαντισμό. Ήταν ένας μεγαλοφυής, ένας λεοντόκαρδος, ένας άνθρωπος αναγεννησιακός. Ένας οικουμενικός άνθρωπος», επεσήμανε ακόμη.
«Θα ζει πάντα στην μνήμη της Αντίστασης, στην τραγική μνήμη του εμφυλίου και της εξορίας, στους αγώνες της δεκαετίας του ΄60, στην φυλακή του αντιδικτατορικού αγώνα. Μα πάνω από όλα θα ζει πάντα στο αιώνιο τραγούδι της ελληνικής λαλιάς με την συναρπαστική και θυελλώδη μουσική του», έγραψε ακόμη και κατέληξε γράφοντας: «O Captain, my Captain, Η δάφνη κερδήθηκε, Ποτέ δεν θα πεθάνεις».
«Αντίο Μίκη» ήταν τα λόγια με τα οποία αποχαιρέτησε ο Σταμάτης Κραουνάκης τον συνθέτη, αναδημοσιεύοντας την ανάρτηση της Έλενας Ακρίτα στο Facebook.
«Έδυσε ο ήλιος», δήλωσε ο Χρήστος Λεοντής για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη. «”Ο ήλιος εβασίλεψε”, όπως έλεγε ο Μακρυγιάννης», συμπλήρωσε ο γνωστός συνθέτης.
Με μια ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε στην επίσημη σελίδα του στο facebook το βράδυ της Παρασκευής 2 Σεπτεμβρίου, ο Γιάννης Μαρκόπουλος αποχαιρέτησε τον Μίκη Θεοδωράκη.
Η μουσική πενθεί έναν σπουδαίο δημιουργό που εμπνεύστηκε από τη χώρα και ενέπνευσε.
Οι καλλιτεχνικές μας αντιθέσεις πολλές, τις εκφράζαμε ενίοτε με έντονο τρόπο, αλλά νομίζω πως στην ουσία μας διασκέδαζαν και μας κρατούσαν σε εγρήγορση. Ενθυμούμενος αυτά νιώθω μοναξιά.
Ως άνθρωποι δυσκολευόμαστε να δεχτούμε το τετελεσμένο του θανάτου, είμαστε όλοι φθαρτοί. Η μουσική όμως όχι. Έτσι ο Μίκης Θεοδωράκης δεν φεύγει από κοντά μας, το έργο του παραμένει αθάνατο.
«Δεν έχουμε δύναμη να γράψουμε τίποτα», γράφουν στο Facebook οι Φίλοι του Μίκη Θεοδωράκη, μια σελίδα αφιερωμένη στον κορυφαίο συνθέτη από φίλους και θαυμαστές του, λίγη ώρα μετά την γνωστοποίηση του θανάτου του, ενώ την ίδια στιγμή, ο Γιώργος Νταλάρας σημειώνει στη δική του σελίδα: «Για λίγο τώρα ΣΙΓΗ».
Γιώργος Νταλάρας: Ένωσε τον κόσμο, τον σήκωσε ψηλά
Η Ελλάδα και ο κόσμος πενθούν. Άπνοια. Σαν να κόπηκε ο αέρας. Έφυγε η φθαρτή υπόσταση. Αυτό το δυνατό, στιβαρό σώμα που υπέμεινε καρτερικά και αγόγγυστα πολέμους, διωγμούς, εξορίες, φυλακές, φάλαγγα, προβοκάτσιες, κυνηγητά. Το πνεύμα όμως μένει. Αυτό το πνεύμα που έκανε την υψηλή ποίηση τραγούδι, που ένωσε τον λαό και τον σήκωσε ψηλά, με μια φωνή σε όλο τον κόσμο. Από την Κρήτη μέχρι τη Λατινική Αμερική. Ο Μίκης, ως μέγιστος εθνικός ευεργέτης, προσέφερε απλόχερα τη μουσική του, τα τραγούδια του, τον λόγο του, το υπόδειγμα της ζωής του. Ανεκτίμητη περιουσία! Τα θεμέλιά του είναι στα βουνά. Και αυτά τα βουνά καλούμαστε όλοι και κυρίως ο σκεπτόμενος και ο ανήσυχος λαός, που τόσο αγάπησε, να σηκώσει τώρα στους ώμους του, όσο αντέξει, αυτή την παρακαταθήκη. Έτσι όπως σήκωνε αυτός στους ώμους έναν αιώνα όλη την Ελλάδα έως τα πέρατα της Γης. Δεν είναι εύκολο ν’ αντέξουμε, αλλά θα προσπαθήσουμε! Μικρό παιδί με πήγε η μάνα μου, συναγωνίστριά του, στη Νέα Σμύρνη να τον δω για πρώτη φορά. Σήκωσα τα μάτια μου ψηλά, πολύ ψηλά, για να τον συναντήσω. Σήμερα τα κατέβασα για πρώτη φορά για να τον δω, για να του πω πόσο τον αγαπάμε και πόση ευγνωμοσύνη του χρωστάμε. Εμείς και ο κόσμος όλος.
Γιώργος Χατζηνάσιος: Ο Μίκης είναι ένα τέλος εποχής
Ο ελληνικός λαός βιώνει σήμερα ένα πολιτιστικό και πολιτισμικό σοκ. Δεν θυμάμαι στο παρελθόν τέτοια στενοχώρια στην Ελλάδα, σαν αυτό που συμβαίνει σήμερα. Και αυτό, γιατί έφυγε ένας Έλληνας δημιουργός παγκόσμιας αναγνώρισης. Ο Θεοδωράκης διέδωσε την ελληνική μουσική διεθνώς. Μπορώ να πω ότι με τον Μίκη έκλεισε ένας κύκλος των μεγάλων συνθετών. Είναι ένα τέλος εποχής. Δεν νομίζω ότι μπορεί να ξαναβγεί με τέτοια δύναμη μουσική, τουλάχιστον στην Ελλάδα. Ο Μίκης δεν ήταν μόνο ένας χαρισματικός μουσικός. Ήταν μια σπάνια ιδιοσυγκρασία ανθρώπου, που δεν παραβάλλεται με καμία άλλη, από όσες γνωρίζουμε σήμερα στην Ελλάδα. Ήταν ένας άνθρωπος που ενδιαφερόταν για την Ελλάδα, για τον απλό άνθρωπο. Ήταν αγαπητός από όλους τους Έλληνες. Ήταν ο άνθρωπος που έλεγε κάτι και αμέσως γινόταν απόφθεγμα, το οποίο ακούγεται μέχρι και σήμερα. Πιστεύω ότι τελικά, ακόμα κι αυτοί που προσπάθησαν να ακολουθήσουν τη μουσική του έκαναν μεγάλες προσπάθειες, οι οποίες απέδειξαν ότι δεν μπορεί να ξαναβγεί στο μέλλον ένας Θεοδωράκης.
«Ξύπνησα με τη είδηση θανάτου του Μίκη Θεοδωράκη. Και δεν μπορώ κι ούτε θέλω να ελέγξω τα δάκρυα μου. Βαθιά συγκίνηση για έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες, απέραντη ευγνωμοσύνη για το κολοσσιαίο μουσικό έργο και την κοινωνική και πολιτική του επιδραστικότητα. Δεν θα υπάρξει άλλος Μίκης Θεοδωράκης. Όμως υπήρξε, και ένα κομμάτι της ελπίδας που ένιωσε αυτός ο τόπος, του ανήκει εις τους αιώνες των αιώνων», σημείωσε ο συνθέτης Θέμης Καραμουρατίδης.
«Ο μόνος άνθρωπος που είδα να πετάει», τιτλοφορεί ο Φοίβος Δεληβοριάς το δικό του αποχαιρετιστήριο στον Μίκη Θεοδωράκη.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ που οι γονείς μου –ο πατέρας μου δεν αγάπησε ποτέ άλλη μουσική περισσότερο απ’ τη δική του- με πήγαν στο Ηρώδειο 14 χρονών να ακούσουμε το «Άξιον Εστί», που θα παιζόταν για πρώτη φορά εκεί.
Ο Μίκης στα 60 του δεν είχε ακόμα τη χαρά να του παραχωρηθεί το Ηρώδειο. Του το αρνούνταν σθεναρά οι διάφορες εκλεγμένες καρέκλες. Μόλις ξεκίνησε η συναυλία, καταλάβαμε όλοι γιατί.
Πρώτη και τελευταία φορά τη μέρα εκείνη είδα άνθρωπο να πετάει. Δεν ήταν διεύθυνση αυτό, ήταν το πρώτο πέταγμα του ανθρώπου. Ο Μίκης μπορούσε να το κάνει. Και ήθελε να πάρει κι εμάς μαζί. Το ότι άλλες φορές το ελληνικό σώμα τον αντιμετώπιζε σα Θεό και άλλες φορές ομοθυμαδόν ήθελε να τον εξευτελίσει, δεν οφειλόταν στην όποια ανθρώπινη ανισότητά του. Αλλά στην δική μας σχέση με την πτήση.
Κάποτε –το 2005 νομίζω- πήγαμε μαζί κι ακούσαμε την πρόβα της «Πρώτης Συμφωνίας» του στο Μέγαρο. Δεν έχω δει μεγαλύτερο καλλιτεχνικό παράπονο απ’ αυτό που είχε όσο παρακολουθούσε. Θυμόταν την εποχή που –ανάμεσα σε εξορίες- είχε πρωτογράψει το έργο. Θυμόταν κάθε αρνητική κριτική, κάθε πολιτικο-καλλιτεχνική συνομωσία που του στέρησε τότε τη χαρά και τον έπαινο. «Δεν είχα ενθάρρυνση», μου έλεγε. «Διαφορετικά, θα είχα προχωρήσει αλλιώς». Σκέψου να το ακούς αυτό απ’ τον άνθρωπο που έφτασε στο απροχώρητο.
Γυρνώντας στο σπίτι του, περνώντας απ’ του Μακρυγιάννη, μου διηγήθηκε –έτσι όπως ποτέ δεν τα έγραψε- τα δικά του Δεκεμβριανά. Είχε πάλι τόση ζωντάνια και τόσο παράπονο ο λόγος του, που αισθάνθηκα σα να παίζω στο φινάλε του «Αποκάλυψη Τώρα». Σα να είμαι με τον -μεγαλύτερο από τη Ζωή- συνταγματάρχη Κουρτς και να προσπαθώ να αποκρυπτογραφήσω το νόημα της ανείπωτης ελευθερίας του, της βουτηγμένης στο αίμα και στην ομορφιά. Όταν το βράδυ γύρισα στο σπίτι μου, αισθανόμουν πως η όποια ελευθερία των σημερινών επιλογών μου, η Δημοκρατία στην οποία ζούσα, έγραφα και ανέπνεα, οφειλόταν στην τρελή θυσία της γενιάς του.
Πολλές φορές περνούσα κάτω απ’ το σπίτι του, απέναντι απ’ την Ακρόπολη. Δεν του χτυπούσα το κουδούνι. Μόνος στο αμάξι άκουγα τη μουσική του-σαν ένα είδος χάρτη, κάποια πρωϊνά που το ταξίδι ήταν δύσκολο.
Δεν πειράζει που εμείς οι συγκαιρινοί του Έλληνες δεν μπορέσαμε να ακολουθήσουμε την «οδηγία» της Μουσικής του. Το μέρος όπου καταλήγει η πτήση μας, είναι εκεί. Χαρτογραφημένο. Μια αληθινή Νεφελοκοκκυγία του μέλλοντος. Κάποια στιγμή, από τα σωστά παιδιά -που ίσως σήμερα γεννιούνται- θα ανακαλυφθεί.
Με συγκινητικά λόγια αποχαιρέτησε τον Μίκη Θεοδωράκη και ο Μανώλης Μητσιάς, τον οποίο χαρακτήρισε ως «ο μέγιστος των Ελλήνων». «Είναι σαν να έφυγε μια κολώνα του Παρθενώνα. Ο Μίκης ήταν η καινούργια μας Ακρόπολη», είπε μιλώντας στον ΑΝΤ1.
Ο Γιάννης Μπέζος αποχαιρέτησε τον Μίκη Θεοδωράκη με δήλωση του στην ΕΡΤ, καθώς ο ηθοποιός είχε συνεργαστεί πολλές φορές με τον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη στο παρελθόν.
«Μιλάμε για μια ουσιαστική απώλεια και ένα κλείσιμο μιας πολύ μεγάλης εποχής. Ήταν ο τελευταίος επιζών από μια γενιά που προσέφερε πάρα πολλά στον τόπο και δεν έχουν αποτιμηθεί ακόμα δεόντως. Δεν έχουμε καταλάβει τι ακριβώς μας προσέφεραν αυτοί οι άνθρωποι και ελπίζω κάποτε να το καταλάβουμε. Είναι πολύ μεγάλη η απώλεια του Θεοδωράκη. Νομίζουμε ότι έφυγε ένας άνθρωπος που ανακατευόταν με την πολιτική ή έκανε κάποιες συναυλίες, το έργο του το εμπεριέχουμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Ο Μίκης μας έφερε σε επαφή με μεγάλα κείμενα, με μεγάλες μελωδίες και μαζί με τον Μάνο Χατζιδάκι δημιούργησαν μια πολύ μεγάλη εποχή. Το έργο τους και οι προσωπικότητές τους. Αυτά θα μας ακολουθούν και θα πρέπει να στοιχιζόμαστε πίσω από τέτοιες προσωπικότητες και όχι πίσω από ανόητους. Να συλλυπηθούμε την οικογένεια και ας τον έχουμε και στη μνήμη και στην καρδιά μας» ανέφερε μεταξύ άλλων, ο Γιάννης Μπέζος.
«Μίκη μου αγάπη της ψυχής μου. Μορφή Θεϊκή ελληνική. Παρουσία της πατρίδας Σε όλο το κόσμο. Σ’ ευχαριστώ με τη καρδιά και το μυαλό μου, αλλά και με τη γνώση μου, που είσαι η καθοριστικότερη προσωπικότητα της. Υποκλίνομαι στο βαθύ έργο σου. Που έχει ρίζες στην ελληνική φιλοσοφία στο δίκαιο που έκανες ιδεολογία. Η Ελλάδα χωρίς εσένα στην καθημερινότητα θα ήταν αλλιώς. Με λιγότερη ποίηση, με διαφορετικούς ρυθμούς. Σ ευχαριστούμε» σημειώνει ο Γιάννης Ζουγανέλης.
«Καλό ταξίδι φίλε, σύντροφε και δάσκαλε. Τώρα μόνο σιωπή… Η Ελλάδα πενθεί. Έφυγε ο Μίκης Θεοδωράκης…», έγραψε ο τραγουδιστής Γιάννης Κότσιρας.
«Σήμερα πενθούμε όλοι», σημείωσε η Μαρίζα Κωχ. «Θέλω να πω συλλυπητήρια σε όλους μας. Έφυγε αυτός -και μαζί με άλλους γιατί δεν έπαψε ποτέ η Ελλάδα να δίνει τέτοιες μορφές- που μας ανέβασε λίγο ψηλότερα. Είμαι καθηλωμένη γιατί τα σπίτια μας είναι απέναντι και βλέπω τον κόσμο να συγκεντρώνεται και πώς κλαίει…Άνθρωποι που κλαίνε με αναφιλητά για το τι συμβολίζει, τι αναφορές υπάρχουν στη μορφή του Μίκη», συμπλήρωσε η ίδια.
«Χρόνια ερχόντουσαν μαζί με τον Νίκο Κούνδουρο στο σπίτι που είμαι εδώ απέναντι, για χρόνια ήμασταν πολύ καλή συντροφιά και με άλλους πολλούς. Κάναμε πολύ καλή παρέα, τα μεσημέρια, όταν οι άλλοι έκαναν σιέστα εμείς καθόμασταν στο τραπέζι και το κρατούσαμε ως το βράδυ. Γιατί είχαμε πολλά να πούμε», πρόσθεσε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Έχω πολλά να θυμάμαι, όπως όλοι οι Έλληνες. Η μουσική του μίλησε σε όλους μας, αλλά τουλάχιστον μέχρι τα τελευταία λίγα χρόνια, κάθε Έλληνας έχει να πει και μια προσωπική στιγμή για τον Μίκη. Ο τρόπος που χαριζόταν, τα χέρια που έσφιγγε, πώς αγκάλιαζε, τι έκανε… Η πατρική μορφή του», κατέληξε.
Μίλτος Πασχαλίδης
«Είναι μία πολύ στενάχωρη ημέρα σήμερα. Αυτά τα πρόσωπα δεν πεθαίνουν. Για τον κόσμο ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν είναι και θα είναι σύμβολο. Πρόκειται για μία τεράστια απώλεια για τη χώρα. Ταυτόχρονα αφήνει πίσω του μία μεγάλη παρακαταθήκη. Είμαστε ευγνώμονες στον Μίκη. Ειδικά εμείς που είχαμε την τιμή να συνεργαστούμε μαζί του. Ο Μίκης θα είναι πάντα παρών», είπε χαρακτηριστικά στο NEWS24/7.
Άλκηστις Πρωτοψάλτη
«Θρηνεί όλη η Ελλάδα.
Θρηνεί όλη η υφήλιος.
Ο Μίκης μας πέταξε στη γειτονιά των αγγέλων και πέρασε στη σφαίρα της Αθανασίας.
Ο Άνθρωπος που μελοποίησε όλη την Ελλάδα.
Ο Άνθρωπος που συνδέθηκε με τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης Ιστορίας μας, ο πολιτικός, ο συγγραφέας, ο Μαέστρος μας.
Μίκη μου αγαπημένε φίλε πάντα θα είσαι ένα ορμητικό ποτάμι και θα ρέεις με το έργο σου σα γάργαρο νερό στη ψυχή μου!
Τι τυχερή που σε γνώρισα και σε τραγούδησα!
Μίκη φίλε μου ήσουν ο πιο ρόκ άνθρωπος που έχω γνωρίσει με ανοιχτές τις κεραίες σου σε ο, τιδήποτε σε συγκινούσε.
Μίκη μου τι ωραίες κουβέντες που κάναμε στο σπιτι σου και τι !!! ουσία είχαν οι συζητήσεις μας.
Θα μείνεις ολοζώντανος στις καρδιές μας μέσα από το συγκλονιστικό σου έργο, τις ιδέες και τη στάση ζωής σου.
Μίκη ήσουν ανεκτίμητος και σπάνιος άνθρωπος με ψυχή λιονταριού και καρδιά μοναδικής ευαισθησίας», ανέφερε η Άλκηστις Πρωτοψάλτη κι έπειτα ξεκίνησε τον αποχαιρετισμό της με στίχους του Οδυσσέα Ελύτη από το τραγούδι «Του Μικρού Βοριά», που είχε μελοποιήσει ο Μίκης Θεοδωράκης.
«Γειά σας περβόλια , γειά σας ρεματιές/ Γειά σας φιλιά και γειά σας αγκαλιές/ Γειά σας οι κάβοι κι οι ξανθοί γιαλοί/ Γειά σας οι όρκοι οι παντοτεινοί», έγραψε και συνέχισε: «Γειά σου φίλε μου Μίκη, με τα τραγούδια σου πάντα θα μας ξεδιψάς».
Λευτέρης Παπαδόπουλος: Τέτοιο φαινόμενο δεν θα ξαναφανεί
Είναι μέγας. Τέτοιο φαινόμενο μουσικό, πολιτικό, πολιτιστικό, δεν ξαναφάνηκε ούτε θα φανεί. Σφράγισε όλον τον 20ό αιώνα. Και πάνω από όλα ήταν μέγας Έλληνας.
Χρήστος Νικολόπουλος
«Είμαι τυχερός που συνεργάστηκα μαζί του βρέθηκε ένας άνθρωπος που ανέδειξε τη μουσική. Τον λάτρευα, είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ πολύ στενά μαζί του να παίξουμε τραγούδια να του δείξω κάποιους λαϊκούς δρόμους ένα διάστημα. Ήταν γεμάτος δημιουργία στο στούντιο, απ’ τη μια στιγμή στην άλλη, πώς άλλαζε τα πράγματα, τις μελωδίες τις εισαγωγές, ήταν απερίγραπτος» ανέφερε μιλώντας στο ΣΚΑΪ ο συνθέτης, Χρήστος Νικολόπουλος. «Είναι πολύ γνωστά τα έργα του, αυτός πρώτος χρησιμοποίησε την ποίηση που δεν το είχε φανταστεί κανείς ότι θα γίνει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα», συμπλήρωσε.
Μίμης Πλέσσας: Κατέβασε την ποίηση στο πεζοδρόμιο
Μου την έσκασε ο μπαγάσας. Είχαμε πει ότι θα φύγουμε μαζί. Δεν του το συγχωρώ. Ηταν σπουδαίος φίλος. Ταπεινός άνθρωπος. Μέγας συνθέτης, οικουμενικός. Πολλές οι συναντήσεις μας τα τελευταία χρόνια στο σπίτι του. Πηγαίναμε με τη Λουκίλα και την κόρη μας, την Ελεάνα, για μία ώρα και μέναμε τέσσερις, καταλήγοντας να τρώμε τα αγαπημένα μας αυγά… Αλλοτε ακούγαμε μαζί ένα συμφωνικό του έργο και άλλοτε μου ζητούσε να του παίξω στο πιάνο «πειραγμένα» τα τραγούδια του… Και όταν λέω «πειραγμένα», εννοώ με τζαζίστικη διάθεση… Του χρωστάμε το γεγονός ότι κατέβασε την ποίηση στο πεζοδρόμιο. Την έβαλε στα σπίτια μας με τη μουσική του. Καλό ταξίδι στον Σπουδαίο μου Φίλο, στον Αξιο Ελληνα.
Γιώργος Κατσαρός: Απλός άνθρωπος, αγάπησε τον λαό
Εφυγε, αλλά μένει το έργο του, το οποίο είναι αναγνωρίσιμο παγκοσμίως. Ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης κατάφερε να περάσει την ελληνική μουσική σε όλο τον κόσμο. Είναι ένας συνθέτης ο οποίος, μελοποιώντας τα ποιήματα των μεγάλων Ελλήνων ποιητών, κατόρθωσε να γνωρίσουμε την ποίηση μέσα από τη μουσική του. Είναι ένας συνθέτης που αγαπήθηκε διεθνώς και που πάντα συμπεριφερόταν με τον καλύτερο τρόπο σε εμάς τους συναδέλφους του. Το ξέρω, γιατί συνεργάστηκα μαζί του και συνδικαλιστικά, ενώ είχα την τύχη να κάνω με εκείνον και ένα ταξίδι στη Νέα Υόρκη, όταν γιορτάστηκαν εκεί τα 70 χρόνια του ελληνικού ραδιοφώνου, του ράδιο Cosmos. Ήθελαν να τιμήσουν τον Μίκη και να αναθέσουν σε κάποιον Έλληνα συνθέτη να παρουσιάσει το έργο του. Είχα την τύχη να είμαι εγώ αυτός. Περάσαμε μαζί περίπου μια εβδομάδα και τον έζησα τότε σαν φίλο. Ήταν ένας απλός άνθρωπος, ο οποίος αγάπησε τον Έλληνα και την ελληνική μουσική.
«Είναι μια μαύρη μέρα που δεν θα ξεχάσουμε εύκολα, όπως δεν θα ξεχάσουμε τον Μίκη Θεοδωράκη. Είναι πολύ δύσκολη στιγμή για εμάς τους συνθέτες γιατί ήταν ένας από τους πρωτεργάτες στο ελληνική τραγούδι», ανέφερε μεταξύ άλλων και ο Γιώργος Κατσαρός στον ίδιο σταθμό.
Νατάσα Μποφίλιου
Ολόκληρος λαός απλώθηκε καθώς άνοιγες τα χέρια σου σ’ όλη την οικουμένη.
Και μαζί απλώθηκαν κι οι πόνοι του, οι αγώνες του, οι ήρωές του.
Μαζί η ποίησή του, οι ζωγραφιές του, οι φωνές του.
Η Ρωμιοσύνη σου.
Μίκη, ήσουν ο πατέρας μας.
Σήμερα μείναμε ορφανοί.
Γλυκερία
Το παλικάρι που ‘πεσε μ’ ορθή την κεφαλή του
Δεν το σκεπάζει γης ογρή σκουλήκι δεν τ αγγίζει
Φτερό στη ράχη του ο σταυρός κι όλο χυμάει τ’ αψήλου
Και σμίγει τους τρανούς αϊτούς και τους χρυσούς αγγέλους…
(Γιάννης Ρίτσος)
Η Ελλάδα φτωχότερη κι εμείς ορφανοί…
Αντίο Μίκη της καρδιάς μας!
Κώστας Καζάκος: Πολύτιμο κομμάτι της ζωής μας
Έζησε ευτυχώς πολλά χρόνια μαζί μας και προλάβαμε, όσοι τον αγαπούσαν και εκείνοι που η δουλειά του τους συγκινούσε και οι μεμψίμοιροι, να φτιάξουμε μια εικόνα που μας στήριξε σε δύσκολες ώρες. Ο Μίκης στήριξε τον ελληνικό λαό με τη δουλειά του, την παρουσία του, το πάθος, τον ψυχικό και πνευματικό πλούτο που έβγαινε από μέσα του. Εγινε ένα κομμάτι της ζωής μας, είναι από τα ακριβά και πολύτιμα κομμάτια της ζωής μας. Ο καθένας μας παίρνει από αυτό τον πλούτο που έχουμε συλλέξει τόσα χρόνια στη συνείδησή μας. Όταν είχες την τύχη να συνεργαστείς μαζί του και στη μουσική και το θέατρο, όταν είχες μια φιλική σχέση μαζί του ήταν ένας πλούτος. Μια ευτυχισμένη συνάντηση. Εφυγε πλήρης ημερών, βασανίστηκε στο τέλος αλλά ήταν ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. Τιμήθηκε, αγαπήθηκε, δοξάστηκε. Και τι δεν πέρασε, ταλαιπωρίες, βασανιστήρια, φυλακές, εξορίες, κατοχή, φυματίωση. Η ζωή του είναι συνυφασμένη με την Ιστορία της Ελλάδας και κατάφερε να γίνει 97 χρονών. Τι άλλο να ποθήσει κανείς; Ήταν ευτυχία που γνωρίσαμε τον ίδιο και την τέχνη του, αυτή τη μουσική που γεννοβόλαγε. Ήταν γεμάτος.
Ομέρ Ζουλφού Λιβανελί και Άρια Σαγιονμάα
«Είμαστε πολύ στενοχωρημένοι και λυπημένοι», δήλωσαν μετά το πέρας του λαϊκού προσκυνήματος στον Μίκη Θεοδωράκη, έξω από τη Μητρόπολη Αθηνών, δυο αγαπημένοι συνεργάτες του κορυφαίου δημιουργού: ο Τούρκος μουσικός Ομέρ Ζουλφού Λιβανελί και η Φιλανδή ερμηνεύτρια Άρια Σαγιονμάα.
Ο Ζουλφί Λιβανελί: Νιώθω ένα μεγάλο κενό στη ζωή μου
«Έρχομαι από την Τουρκία αντιπροσωπεύοντας τους προοδευτικούς ανθρώπους της, οι οποίοι σέβονται και ευγνωμονούν και αγαπούν τον Μίκη. Είμαι πολύ στενοχωρημένος, ύστερα από 40 χρόνια συνεργασίας και τόσες πολιτικές και μουσικές δραστηριότητες, νιώθω ένα μεγάλο κενό στη ζωή μου τώρα. Είμαι πάρα πολύ στενοχωρημένος. Για μένα ο Μίκης ήταν ο δάσκαλός μου, ο μεγαλύτερος αδελφός μου, ο καλός μου φίλος, ήταν τα πάντα…», δήλωσε ο Ομέρ Ζουλφού Λιβανελί.
Ζουλφί Λιβανελί:Ο τελευταίος των Μεγάλων
Ήταν μεγάλος συνθέτης, μεγάλος δημιουργός. Την ουσία της μουσικής που πήρε από τον λαό του, την έπλαθε με νέες συνθέσεις. Αυτό το κάνουν όλοι οι μεγάλοι μουσικοσυνθέτες. Έτσι έκαναν ο Μπετόβεν, ο Μπαχ, ο Βάγκνερ, έβαζαν το γερμανικό πνεύμα. Και ο Θεοδωράκης πήρε το ελληνικό πνεύμα και την ελληνική μουσική παράδοση, την έπλασε και τη μεταμόρφωσε. Ήταν και μεγάλη προσωπικότητα, δεν ήταν ένας απλός συνθέτης. Ήταν αγωνιστής, πολεμιστής. Σε όλη του τη ζωή αγωνίστηκε για την ειρήνη, για τη δημοκρατία, για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για την ισότητα. Ήταν μια αξία της Ελλάδας, αλλά ουσιαστικά ήταν μια αξία που η Ελλάδα έκανε δώρο σε όλο τον κόσμο. Και ίσως ήταν ο τελευταίος Μεγάλος Έλληνας.
Άρια Σαγιονμάα: Πενθούμε όσο και οι Έλληνες
«Δούλεψα σχεδόν 50 χρόνια με τη μουσική του Μίκη, την οποία έφερα στις σκανδιναβικές χώρες, στη φινλανδική και στη σουηδική γλώσσα. Έτσι η μουσική του Θεοδωράκη και όλη η Ελλάδα ήρθαν εξαιρετικά κοντά μας στον βορρά και πενθούμε όσο και οι Έλληνες. Ήρθα να δείξω σεβασμό, να πενθήσω μαζί σας στην Ελλάδα. Δεν ξέρω πώς θα τα καταφέρετε χωρίς τον Μίκη. Ο Μίκης, όσο ζούσε, έδωσε στην Ελλάδα ταυτότητα. Είμαστε πολύ στενοχωρημένοι και λυπημένοι, όμως έχουμε τη μουσική του και στη Φινλανδία και στη Σουηδία. Πενθούμε μαζί σας», δήλωσε η Άρια Σαγιονμάα.