Σ’ όλο τον κόσμο πολιτικοί, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, με ανακοινώσεις, μηνύματα, άρθρα, αφιερώματα αποχαιρετούν το Μίκη Θεοδωράκη και τονίζουν την μεγάλη του προσφορά στον πολιτισμό, την ειρήνη, τον αγώνα για την ελευθερία και την δημοκρατία. Ακολουθεί μια μικρή συλλογή από τον ηλεκτρονικό τύπο.
Σε αφιέρωμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνεται: «Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν «κομμάτι της ψυχής της Ελλάδας», «υποδειγματικός πολίτης» και «σύμβολο αντίστασης ενάντια στην τυραννία και τον ολοκληρωτισμό». «Είμαι σίγουρη ότι οι περισσότεροι τον θυμάστε από το διάσημο συρτάκι του από την ταινία «Zorba the Greek», που έχει γίνει ίσως ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και εμβληματικά κομμάτια της ελληνικής μουσικής», δήλωσε η Dana Spinant, αναπληρώτρια εκπρόσωπος και Διευθύντρια Πολιτικής Επικοινωνίας της Επιτροπής, όταν άνοιξε μια τακτική συνέντευξη Τύπου.
«Αλλά η επίδραση του δεν ήταν μόνο στη μουσική. Ήταν σύμβολο αντίστασης ενάντια στην τυραννία και τον ολοκληρωτισμό και φαίνεται στην εμβληματική «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν»», πρόσθεσε. «Όλοι μπορούμε να εμπνευστούμε από τα διάσημα λόγια του: «Δεν είμαι ήρωας. Οι ήρωες πεθαίνουν νέοι. Είμαι απλώς ένας πολίτης που κάνει το καθήκον του. Σήμερα ενώνουμε την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό αποτίοντας φόρο τιμής και φόρο τιμής σε αυτόν τον υποδειγματικό πολίτη».
Το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ελλάδα, γράφοντας στο twitter, «Μίκης Θεοδωράκης, 29/7/1925 – 2/9/2021. Με βαθιά συγκίνηση, το γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα αποχαιρετά έναν σπουδαίο Έλληνα».
«Ο Μίκης σφράγισε με τις μουσικές του του όχι μόνο τη γενιά του αλλά και το στίγμα μιας δημοκρατικής και εξωστρεφούς Ελλάδας» σημειώνει σε ανάρτησή του ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη.
«Υποκλινόμαστε στον μεγάλο συνθέτη που ένωσε τον Ελληνισμό στις δύσκολες στιγμές του και που με το έργο του θα μας συντροφεύει για πάντα» τονίζει.
Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, Δημήτρης Παπαδημούλης, ανέφερε σε δική του ανάρτηση: ««Έφυγε» στα 96 του χρόνια ο μεγάλος Μίκης Θεοδωράκης. Υπήρξαν στιγμές που ο πολιτικός Μίκης, μας στεναχώρησε. Η προσφορά του όμως στον πολιτισμό και την μουσική υπήρξε τεράστια, κορυφαία και με παγκόσμια αναγνώριση! Και τα τραγούδια του θα μας συντροφεύουν για πάντα!».
Η Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα είπε ότι ο Θεοδωράκης ενσάρκωσε το «αδάμαστο πνεύμα του ελληνικού λαού».
«Σηματοδοτούμε το θάνατο του καταξιωμένου Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος σύστησε στον κόσμο την αξέχαστη παρτιτούρα του «Zorba the Greek», «The Ballad of Mauthausen» και αμέτρητες συνθέσεις εμποτισμένες με το κάλεσμα για δημοκρατία και το αδάμαστο πνεύμα του ελληνικού λαού».
Η Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα ανάρτησε στη σελίδα της στο Facebook: «Σήμερα η Πρεσβεία της Ισπανίας θυμάται τη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος βοήθησε στην ενίσχυση των πολιτιστικών δεσμών μεταξύ Ισπανίας και Ελλάδας μελοποιώντας τους στίχους του Ισπανού ποιητή Γκαρθία Λόρκα».
Ο Μίκης Θεοδωράκης αγαπήθηκε πολύ στην Κίνα έγραψε η κινεζική πρεσβεία στην Ελλάδα στο Twitter.
«Το έργο και οι ιδέες του είχαν παγκόσμιο αντίκτυπο και ήταν γνωστός και αγαπητός στην Κίνα, ενώ ήταν πάντα υπέρ της ενίσχυσης των διμερών σχέσεων», ανέφερε το tweet.
Ο Πρέσβης της Γαλλίας στην Ελλάδα, Patrick Maisonnave, δήλωσε:
«Είχα την τιμή να συναντήσω τον Μίκη Θεοδωράκη, έναν άνθρωπο βαθιά συνδεδεμένο με τη Γαλλία, όπου βρήκε καταφύγιο κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Η μουσική του, μια οικουμενική γλώσσα ελευθερίας. Συλλυπητήρια στους οικείους του και σε όλους τους Έλληνες».
Μέλος της αντίστασης κατά τον 2ο ΠΠ, αγωνιστής, πολιτικός, ο Μίκης Θεοδωράκης βρήκε καταφύγιο στο Παρίσι τη δεκαετία του 1970 επί χούντας. Συντονίζει την αντίσταση, με πολλούς συμπατριώτες που βρίσκονταν και αυτοί στη Γαλλία, όπως η Μελίνα Μερκούρη, με στόχο την επιστροφή της δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Ο Μίκης Θεοδωράκης σημάδεψε την τέχνη και τον πολιτισμό του 20ου αιώνα χάρη στο έργο του, τα τραγούδια του και τη μουσική που συνέθεσε για τον κινηματογράφο. Το έργο του «Ζορμπάς» έκανε εκατομμύρια ανθρώπους να χορέψουν. Σπουδαίοι καλλιτέχνες ερμήνευσαν έργα του και στη Γαλλία, μεταξύ των οποίων η Edith Piaf και ο Georges Moustaki.
Η Γαλλία τίμησε τον Μίκη Θεοδωράκη με το παράσημο του Ταξιάρχη της Λεγεώνας της Τιμής και έχει πολλάκις υποκλιθεί στον σπουδαίο αυτό άνδρα που τόσο αγωνίστηκε για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Θα σας θυμόμαστε πάντα !
*
Η Γαλλία ήταν το δεύτερο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη σημειώνει το Γαλλικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα.
Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος εκφράζει την βαθιά του λύπη για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, του οποίου το έργο και το όνομα είναι για τη Γαλλία άρρηκτα συνδεδεμένα με την πατρίδα του, που τόσο αγαπούσε.
Ο Μίκης Θεοδωράκης, που με το έργο του έχει ήδη καταγραφεί στη μνήμη του ελληνικού και του γαλλικού λαού, εισέρχεται από σήμερα στο Πάνθεον των Αθανάτων.
Ο μεγάλος συνθέτης ανέδειξε και έκανε παγκοσμίως γνωστούς, πολλούς ποιητές και στιχουργούς με τη μουσική επένδυση των έργων τους, τραγουδήθηκε από τους πιο σπουδαίους, έντυσε με τη μουσική του τους αγώνες και τις διεκδικήσεις της πατρίδας του και σημάδεψε ανεξίτηλα την τέχνη και τον πολιτισμό του 20ού αιώνα, όπως και την ιστορία της Ελλάδας.
Η Γαλλία υπήρξε δεύτερη πατρίδα του, από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 που βρέθηκε στο Παρίσι, δίπλα σε κορυφαίους μουσικούς δασκάλους όπως ο Ολιβιέ Μεσιάν και δημιούργησε έργα μουσικής δωματίου, μπαλέτα και συμφωνικά, Στις σκοτεινές ώρες της Δικτατορίας η Γαλλία του πρόσφερε καταφύγιο, όπου και συνέχισε, στο πλευρό των Ελλήνων εξόριστων, τη μάχη του για την επιστροφή της χώρας του στη Δημοκρατία.
Στην τελετή απονομής στον Μίκη Θεοδωράκη των διασήμων του Ταξιάρχη της Λεγεώνας της Τιμής, που έλαβε χώρα στην Πρεσβεία της Γαλλίας στις 26 Μαρτίου 2007, ο υπουργός πολιτισμού ανέφερε στον λόγο του μεταξύ άλλων τα εξής :
«Εάν η μουσική είναι για εσάς η οικουμενική γλώσσα της ελευθερίας, είναι επίσης και ένα βασικό στοιχείο της γαλλοφιλίας σας. Σήμερα η φωνή σας συναντά συχνά εκείνη της Γαλλίας ως φωνή διαμαρτυρίας κατά όλων των μορφών πολιτιστικής υποδούλωσης και βαρβαρότητας. Αυτή η βούληση ανεξαρτησίας, αυτή η ικανότητα να λες «όχι», αυτό το ευρωπαϊκό πνεύμα ελευθερίας, αποτελούν μια από τις βάσεις της ελληνογαλλικής φιλίας της οποίας αποτελείτε έναν σύγχρονο ήρωα».
Ο συνθέτης εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του για το άσυλο που προσέφερε η Γαλλία τόσο σε εκείνον, όσο και στην οικογένειά του, είχε επισημάνει ότι τα πιο δημοφιλή στην Ελλάδα τραγούδια του γράφτηκαν στο Παρίσι, πόλη όπου γεννήθηκαν και τα δυο του παιδιά.
Υπενθύμισε επίσης τη φιλία του με τον Φρανσουά Μιτεράν και τις μεγάλες συζητήσεις τους, που ήταν για τον ίδιο «ένα σχολείο φιλοσοφικής αισθητικής και πολιτικής σοφίας». Δεν έπαψε ποτέ να ονειρεύεται μια Ευρώπη ανεξάρτητη, ελεύθερη και ευημερούσα όπου οι λαοί να διατηρήσουν την ταυτότητά τους.
Η ελευθερία, η μουσική και η πολιτική. Για τον Μίκη Θεοδωράκη αυτές οι τρεις αυτές λέξεις ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες με το Παρίσι και τη Γαλλία.
Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι Αθάνατος.
Η συμβολή του Μίκη Θεοδωράκη στην τουρκοελληνική φιλία
Ο Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρεμ Ιμάμογλου, χαιρέτησε το ρόλο του Μίκη στο πλησίασμα των δύο λαών.
Türk Yunan dostluğuna ciddi katkıları olmuş, dünyaca ünlü Yunan besteci Mikis Theodorakis hayatını kaybetti. Dostluğa, demokrasiye, sanata yaptığı katkıyı ve bestelerini unutmayacağız…
Έφυγε από τη ζωή ο παγκοσμίου φήμης Έλληνας συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος συνέβαλε σοβαρά στην τουρκοελληνική φιλία. Δεν θα ξεχάσουμε την προσφορά του στη φιλία, τη δημοκρατία, την τέχνη και τις συνθέσεις του…
— Ekrem İmamoğlu (@ekrem_imamoglu)
Σε δήλωσή του ο Ekrem İmamoğlu τόνισε: «Πολύ λυπηρό ακούω για τον θάνατο του θρυλικού συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. Ο Θεοδωράκης ήταν γνωστός όχι μόνο για τη μουσική του αλλά και για την τεράστια συνεισφορά του στην τουρκοελληνική φιλία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η κληρονομιά του στη μουσική και την ειρήνη θα ζει για πάντα».
Ο Ζουλφού Λιβανελί, Τούρκος ποιητής και συνθέτης που επίσης συνεργάστηκε με τον Θεοδωράκη, τον περιέγραψε ως τον «τελευταίο μεγάλο Έλληνα». «Ήταν μεγάλος συνθέτης, μεγάλος δημιουργός. Την ουσία της μουσικής που πήρε από τον λαό του, την έπλαθε με νέες συνθέσεις. Αυτό το κάνουν όλοι οι μεγάλοι μουσικοσυνθέτες. Έτσι έκαναν ο Μπετόβεν, ο Μπαχ, ο Βάγκνερ, έβαζαν το γερμανικό πνεύμα. Και ο Θεοδωράκης πήρε το ελληνικό πνεύμα και την ελληνική μουσική παράδοση, την έπλασε και τη μεταμόρφωσε.
Ήταν και μεγάλη προσωπικότητα, δεν ήταν ένας απλός συνθέτης. Ήταν αγωνιστής, πολεμιστής. Σε όλη του τη ζωή αγωνίστηκε για την ειρήνη, για τη δημοκρατία, για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για την ισότητα. Ήταν μια αξία της Ελλάδας, αλλά ουσιαστικά ήταν μια αξία που η Ελλάδα έκανε δώρο σε όλο τον κόσμο. Και ίσως ήταν ο τελευταίος Μεγάλος Έλληνας», είπε.
Σε όλο τον αραβικό τύπο τα αφιερώματα ήταν εκτενή και οι αναφορές στην ένταξή του στον Παλαιστινιακό αγώνα παντού παρούσες. Και δεν ήταν μόνο οι εφημερίδες και οι ιστότοποι, τα κανάλια και τα ραδιόφωνα. Οι προσωπικές ανακοινώσεις, οι αναφορές και τα μηνύματα ήταν τόσα, που μόνον με όσα γράφτηκαν κι ακούστηκαν στην Ελλάδα μπορούν να συγκριθούν. «Σήμερα, ο Κόσμος έχασε έναν Έλληνα Μουσικό, που δεν ήταν διάσημος μόνον για τις συνθέσεις του για ταινίες σαν το Ζορμπά και το Ζ, αλλά και ως συν-συνθετης του Παλαιστινιακού Εθνικού Ύμνου και γιατί φορούσε την παλαιστινιακή καφίγια σε πολλά κονσέρτα και δημόσιες εμφανίσεις … Η υποστήριξή του στα δίκαια του Παλαιστινιακού λαού είναι μνημειώδης», έγραψε ο «Νέστορας» του παναραβικού κινήματος, Μααν Μπασούρ.
To Αλ Τζαζίρα αποχαιρετά «τον μουσικό γίγαντα, τον πολιτικό και τον ακτιβιστή» και στέκεται στους αποχαιρετισμούς από ηγετικές φυσιογνωμίες των λαών που υπέστησαν χούντες αλλά και Τούρκων πολιτικών που στάθηκαν στην συνεισφορά του στην ελληνοτουρκική φιλία. Αναφέρεται συγκεκριμένα στον Χιλιανό πρέσβη στην Αθήνα, που επισκέφτηκε την οικία της οικογένειας για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του για όσα ο Θεοδωράκης έκανε για τη Χιλή τα χρόνια της δικτατορίας Πινοτσέτ.
«Η μουσική ως έμβλημα της αντίστασης» είναι ο υπότιτλος της είδησης του θανάτου του στην αργεντίνικη Pagina12, ενώ η λατινοαμερικάνικη υπηρεσία του BBC στέκεται στη «μεγάλη του φιλία με τον Πάμπλο Νερούδα» και καταγράφει τη δήλωση του βιογράφου του Νερούδα ότι αυτό που τους έδεσε ήταν «ο αγώνας για την Ελευθερία και τη Δικαιοσύνη». «Ο Νερούδα λάτρευε τη μουσική του Έλληνα και του ζήτησε να μελοποιήσει και άλλα ποιήματά του, όπως το Στον Εμιλιάνο Ζαπάτα…». O χιλιανικος Τύπος, ακόμη και ο συντηρητικός, του επιφυλάσσει ύμνους για την προσφορά του στη χώρα.
Μια ολόκληρη σελίδα του επεφύλαξε η κουβανική Γκρανμά, στον «Έλληνα, το μεγάλο φίλο» της Κούβας. Και ο ηγέτης της Κούβας Μιγκέλ Ντίαζ Κανέλ, τον αποχαιρέτησε στο επίσημο μήνυμά του ως φίλο της Κούβας, ως «προσωπικό φίλο του Φιντέλ και του Τσε» και «υπερασπιστή όλων των επαναστατικών υποθέσεων του πλανήτη». Στο τουίτερ έγραψε πως «έβαλε να ακούσει το Κάντο Χενεράλ», στη μνήμη αυτού για τον οποίο «όλος ο κόσμος ακολουθεί το θρήνο της Ελλάδας.. Τον θρηνεί και η Κούβα που ήταν δίπλα της στρατευμένος αλληλέγγυος».
#MikisTheodorakis ha muerto y el mundo acompaña el luto de #Grecia, por uno de los grandes músicos de todos los tiempos. También lo llora #Cuba que contó siempre con su solidaridad militante. Suene el #CantoGeneral en su memoria. pic.twitter.com/Xspc7njnh3
Ο #Μίκης Θεοδωράκης πέθανε και ο κόσμος συνοδεύει το πένθος της #Ελλάδας, για έναν από τους σπουδαίους μουσικούς όλων των εποχών. Τον θρηνεί και η #Κούβα, που πάντα υπολόγιζε στη μαχητική του αλληλεγγύη. Ακούστε το #CantoGeneral στη μνήμη του.
— Miguel Díaz-Canel Bermúdez (@DiazCanelB) September 3, 2021
Στο συλλυπητήριο μήνυμά του προς το ΚΚΕ για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη το Κομμουνιστικό Κόμμα των Εργαζόμενων της Ισπανίας σημειώνει:
«Αγαπητοί σύντροφοι, Το Κομμουνιστικό Κόμμα των Εργαζομένων Ισπανίας εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια για τον θάνατο του συντρόφου Μίκη Θεοδωράκη, προς τους συντρόφους του ΚΚΕ, την οικογένεια και τους οικείους του. Ο σύντροφος Θεοδωράκης αποτελούσε σημείο αναφοράς στον Πολιτισμό και την Τέχνη που συνδεόταν με τους λαϊκούς αγώνες και το κίνημα στην Ελλάδα. Το έργο του είναι ευρέως γνωστό και στην Ισπανία. Η απώλειά του είναι τεράστια, αλλά η κληρονομιά του θα συνδέεται για πάντα με τους ταξικούς αγώνες. Αποτίουμε φόρο τιμής στον σύντροφο Μίκη Θεοδωράκη».
Συλλυπητήριο μήνυμα για την απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη απέστειλε επίσης στην ΚΕ του ΚΚΕ το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του ΚΚ Πακιστάν:
«Αγαπητοί σύντροφοι, Λυπάστε βαθιά για την είδηση του θανάτου του παλαίμαχου αγωνιστή Μίκη Θεοδωράκη, ενός ήρωα και ανεπανάληπτου συνθέτη, που έζησε στις καρδιές όλων, τόσο στη χώρα του όσο και διεθνώς. Εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚ Πακιστάν εκφράζουμε τα συλλυπητήρια μιας προς όλους τους συντρόφους του ΚΚΕ, την οικογένεια του, τους οικείους του άλλα και όλο τον ελληνικό λαό».
Με δικό του άρθρο τον αποχαιρέτησε το Μίκη Θεοδωράκη ο Χάινς Μπίερμπαουμ, (Heinz Bierbaum) Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, γράφει: Με λύπη γράφουμε αυτές τις γραμμές, αποχαιρετώντας μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας. Μέσα από τη μουσική και τη ζωή του, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο απαράμιλλος συνθέτης, αιώνιος αγωνιστής, κομμουνιστής και ακτιβιστής έδωσε νέο νόημα στην ελευθερία και την πολιτική συνείδηση. Ο Θεοδωράκης παραμένει σύμβολο του αγώνα για ελευθερία, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη καθώς και ζωντανή υπενθύμιση της μάχης ενάντια στην καταπίεση και την απελπισία, καθώς και την αντίσταση.». Ανάλογα άρθρα τιμής εμφανίστηκαν σε σχεδόν όλα τα αριστερά μέσα του πλανήτη ενώ εκτενέστατα ήταν τα αφιερώματα σε όλο τον ευρωπαϊκό τύπο, με τo ιταλικό πρακτορείο Ansa να τον χαρακτηρίζει τον πιο διάσημο Έλληνα συνθέτη στην ιστορία, και την γερμανική Die Zeit να τον χαρακτηρίζει, «έναν Έλληνα ήρωα».
Είναι βέβαιο πως ο ίδιος θα έφερε ως παράσημο τον τίτλο των Τάιμς της Νέας Υόρκης: «Συνθέτης και Μαρξιστής αντάρτης», Composer and Marxist Rebel. Ότι κι αν σημαίνει για τις ΗΠΑ αυτό, για εκείνον και την πλειονότητα του πλανήτη είναι φράση – έπαινος και ενδεικτική της επιρροής του στο παγκόσμιο κίνημα. Άνθρωποι σε κάθε άκρη του πλανήτη, προσωπικότητες διεθνούς βεληνεκούς, μέσα ενημέρωσης και σοσιαλιστές ηγέτες, έκλιναν το γόνυ μπροστά στον τεράστιο Έλληνα που έφυγε πλήρης ημερών, το Μίκη Θεοδωράκη.
Για τη Βρετανική Γκάρντιαν, που τον αποχαιρετά με ένα ευμεγέθες αφιέρωμα και επιλέγει φωτογραφία του από την εποχή των αντιμνημονιακών του ομιλιών, «θα τον θυμούνται κυρίως για τη μουσική του Ζορμπά και την ανυπακοή του στη χούντα».
Η καλιφορνέζικη Fresno Bee επιλέγει φωτογραφία του 2011, με τον Μίκη στις διαδηλώσεις κατά των μνημονίων και σημειώνει πως «η μουσική του και μια ζωή πολιτικής ανυπακοής κέρδισαν τον διεθνή έπαινο και ενέπνευσαν εκατομμύρια στην πατρίδα του».
Φωτογραφικό αφιέρωμα στις συγκινητικές εκδηλώσεις των συνελλήνων του επιλέγει να κάνει το κινέζικο πρακτορείο ειδήσεων Ζινχουά,
Το The Conversation στέκεται στην παρουσία του στην Αυστραλία, αναφέρεται στη μουσική του Ζορμπά, τονίζοντας ότι είναι «από τις πιο αναγνωρίσιμες μουσικές όλου του 20ου αιώνα» αλλά και «αναπόσπαστο μέρος της ελληνοαυστραλιανής ταυτότητας» καθώς, για τους ελληνοαυστραλούς «τρίτης και τέταρτης γενιάς, που δεν γνωρίζουν ελληνικά, το να μάθουν να χορεύουν το Ζορμπά είναι μέρος της αποδοχής της ρίζας τους». Επαναφέρει, επίσης, το θρυλικό βίντεο των Αυστραλών Ιθαγενών, που χόρεψαν με τον δικό τους τρόπο το Ζορμπά – ένα ευχαριστήριο σε μια Ελληνίδα που φρόντισε κάποιους από αυτούς.