Σ’ όλο τον κόσμο πολιτικοί, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, με ανακοινώσεις, μηνύματα, άρθρα, αφιερώματα αποχαιρετούν το Μίκη Θεοδωράκη και τονίζουν την μεγάλη του προσφορά στον πολιτισμό, την ειρήνη, τον αγώνα για την ελευθερία και την δημοκρατία. Ακολουθεί μια μικρή συλλογή από τον ηλεκτρονικό τύπο.
Σε όλο τον αραβικό τύπο τα αφιερώματα ήταν εκτενή και οι αναφορές στην ένταξή του στον Παλαιστινιακό αγώνα παντού παρούσες. Και δεν ήταν μόνο οι εφημερίδες και οι ιστότοποι, τα κανάλια και τα ραδιόφωνα. Οι προσωπικές ανακοινώσεις, οι αναφορές και τα μηνύματα ήταν τόσα, που μόνον με όσα γράφτηκαν κι ακούστηκαν στην Ελλάδα μπορούν να συγκριθούν. «Σήμερα, ο Κόσμος έχασε έναν Έλληνα Μουσικό, που δεν ήταν διάσημος μόνον για τις συνθέσεις του για ταινίες σαν το Ζορμπά και το Ζ, αλλά και ως συν-συνθετης του Παλαιστινιακού Εθνικού Ύμνου και γιατί φορούσε την παλαιστινιακή καφίγια σε πολλά κονσέρτα και δημόσιες εμφανίσεις … Η υποστήριξή του στα δίκαια του Παλαιστινιακού λαού είναι μνημειώδης», έγραψε ο «Νέστορας» του παναραβικού κινήματος, Μααν Μπασούρ.
To Αλ Τζαζίρα αποχαιρετά «τον μουσικό γίγαντα, τον πολιτικό και τον ακτιβιστή» και στέκεται στους αποχαιρετισμούς από ηγετικές φυσιογνωμίες των λαών που υπέστησαν χούντες αλλά και Τούρκων πολιτικών που στάθηκαν στην συνεισφορά του στην ελληνοτουρκική φιλία. Αναφέρεται συγκεκριμένα ο Χιλιανός πρέσβης στην Αθήνα, που επισκέφτηκε την οικία της οικογένειας για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του για όσα ο Θεοδωράκης έκανε για τη Χιλή τα χρόνια της δικτατορίας Πινοτσέτ,
«Η μουσική ως έμβλημα της αντίστασης» είναι ο υπότιτλος της είδησης του θανάτου του στην αργεντίνικη Pagina12, ενώ η λατινοαμερικάνικη υπηρεσία του BBC στέκεται στη «μεγάλη του φιλία με τον Πάμπλο Νερούδα» και καταγράφει τη δήλωση του βιογράφου του Νερούδα ότι αυτό που τους έδεσε ήταν «ο αγώνας για την Ελευθερία και τη Δικαιοσύνη». «Ο Νερούδα λάτρευε τη μουσική του Έλληνα και του ζήτησε να μελοποιήσει και άλλα ποιήματά του, όπως το Στον Εμιλιάνο Ζαπάτα…». O χιλιανικος Τύπος, ακόμη και ο συντηρητικός, του επιφυλάσσει ύμνους για την προσφορά του στη χώρα.
Μια ολόκληρη σελίδα του επεφύλαξε η κουβανική Γκρανμά, στον «Έλληνα, το μεγάλο φίλο» της Κούβας. Και ο ηγέτης της Κούβας Μιγκέλ Ντίαζ Κανέλ, τον αποχαιρέτησε στο επίσημο μήνυμά του ως φίλο της Κούβας, ως «προσωπικό φίλο του Φιντέλ και του Τσε» και «υπερασπιστή όλων των επαναστατικών υποθέσεων του πλανήτη». Στο τουίτερ έγραψε πως «έβαλε να ακούσει το Κάντο Χενεράλ», στη μνήμη αυτού για τον οποίο «όλος ο κόσμος ακολουθεί το θρήνο της Ελλάδας.. Τον θρηνεί και η Κούβα που ήταν δίπλα της στρατευμένος αλληλέγγυος».
#MikisTheodorakis ha muerto y el mundo acompaña el luto de #Grecia, por uno de los grandes músicos de todos los tiempos. También lo llora #Cuba que contó siempre con su solidaridad militante. Suene el #CantoGeneral en su memoria. pic.twitter.com/Xspc7njnh3
Ο #Μίκης Θεοδωράκης πέθανε και ο κόσμος συνοδεύει το πένθος της #Ελλάδας, για έναν από τους σπουδαίους μουσικούς όλων των εποχών. Τον θρηνεί και η #Κούβα, που πάντα υπολόγιζε στη μαχητική του αλληλεγγύη. Ακούστε το #CantoGeneral στη μνήμη του.
— Miguel Díaz-Canel Bermúdez (@DiazCanelB) September 3, 2021
Με δικό του άρθρο τον αποχαιρέτησε το Μίκη Θεοδωράκη ο Χάινς Μπίερμπαουμ, (Heinz Bierbaum) Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, γράφει: Με λύπη γράφουμε αυτές τις γραμμές, αποχαιρετώντας μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας. Μέσα από τη μουσική και τη ζωή του, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο απαράμιλλος συνθέτης, αιώνιος αγωνιστής, κομμουνιστής και ακτιβιστής έδωσε νέο νόημα στην ελευθερία και την πολιτική συνείδηση. Ο Θεοδωράκης παραμένει σύμβολο του αγώνα για ελευθερία, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη καθώς και ζωντανή υπενθύμιση της μάχης ενάντια στην καταπίεση και την απελπισία, καθώς και την αντίσταση.». Ανάλογα άρθρα τιμής εμφανίστηκαν σε σχεδόν όλα τα αριστερά μέσα του πλανήτη ενώ εκτενέστατα ήταν τα αφιερώματα σε όλο τον ευρωπαϊκό τύπο, με τo ιταλικό πρακτορείο Ansa να τον χαρακτηρίζει τον πιο διάσημο Έλληνα συνθέτη στην ιστορία, και την γερμανική Die Zeit να τον χαρακτηρίζει, «έναν Έλληνα ήρωα».
Ειδική μνεία πρέπει στα μεγάλα αφιερώματα με τα οποία τον αποχαιρετούν και οι Ιρλανδικές εφημερίδες, με τον ίδιο τον πρόεδρο της χώρας, Μάικλ Χίγγινς, στο μήνυμά του, να θυμίζει και το Γελαστό Παιδί, ένα τραγούδι- σύνδεσμο μεταξύ των δύο λαών μας και των αγώνων τους.
“He will be remembered not only as one of Greece’s finest composers, whose music travelled all over the world, but also for his role in protecting Greek democracy during the military rule in his country.”
«Θα μείνει στη μνήμη όχι μόνο ως ένας από τους καλύτερους συνθέτες της Ελλάδας, του οποίου η μουσική ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, αλλά και για τον ρόλο του στην προστασία της ελληνικής δημοκρατίας κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής διακυβέρνησης στη χώρα του».
«Θα μείνει στην μνήμη όχι μόνο ως έναν από τους μεγαλύτερους συνθέτες της Ελλάδας, η μουσική του οποίου ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, αλλά και για τον ρόλο του στην προστασία της ελληνικής δημοκρατίας κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής χούντας στη χώρα του», τόνισε.
«Σημαδεμένος από την εμπειρία του στη φυλακή, από τα βασανιστήρια και την εξορία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου πολέμου και ξανά στη δεκαετία του 1960 κατά το καθεστώς των συνταγματαρχών, ο Μίκης Θεοδωράκης χρησιμοποίησε το έργο του για να αποτυπώσει το πάθος του και την αφοσίωσή του στη χώρα που τόσο πολύ αγαπούσε και που σήμερα τον θρηνεί», συμπληρώνει ο Ιρλανδός πρόεδρος.
«Η μελοποίηση από τον ίδιο του ποιήματος του Μπρένταν Μπίαν “Το Γελαστό Παιδί” έγινε ένα από τα πιο γνωστά μουσικά κομμάτια του, που αντιπροσωπεύει την επιθυμία του ελληνικού λαού για ελευθερία και δημοκρατία και τον αγώνα του ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία.
Ο θάνατος του Μίκη Θεοδωράκη αποτελεί μια μεγάλη απώλεια για την Ελλάδα και για όλους όσους αγαπούν τη χώρα του και εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στον λαό της Ελληνικής Δημοκρατίας», καταλήγει η ανακοίνωση του Ιρλανδού προέδρου.
President Higgins’ tribute to Mikis Theodorakis: https://t.co/RBtBG5TVgJ — President of Ireland (@PresidentIRL) September 2, 2021
Είναι βέβαιο πως ο ίδιος θα έφερε ως παράσημο τον τίτλο των Τάιμς της Νέας Υόρκης: «Συνθέτης και Μαρξιστής αντάρτης», Composer and Marxist Rebel. Ότι κι αν σημαίνει για τις ΗΠΑ αυτό, για εκείνον και την πλειονότητα του πλανήτη είναι φράση – έπαινος και ενδεικτική της επιρροής του στο παγκόσμιο κίνημα. Άνθρωποι σε κάθε άκρη του πλανήτη, προσωπικότητες διεθνούς βεληνεκούς, μέσα ενημέρωσης και σοσιαλιστές ηγέτες, έκλιναν το γόνυ μπροστά στον τεράστιο Έλληνα που έφυγε πλήρης ημερών, το Μίκη Θεοδωράκη.
Για τη Βρετανική Γκάρντιαν, που τον αποχαιρετά με ένα ευμεγέθες αφιέρωμα και επιλέγει φωτογραφία του από την εποχή των αντιμνημονιακών του ομιλιών, «θα τον θυμούνται κυρίως για τη μουσική του Ζορμπά και την ανυπακοή του στη χούντα».
Η καλιφορνέζικη Fresno Bee επιλέγει φωτογραφία του 2011, με τον Μίκη στις διαδηλώσεις κατά των μνημονίων και σημειώνει πως «η μουσική του και μια ζωή πολιτικής ανυπακοής κέρδισαν τον διεθνή έπαινο και ενέπνευσαν εκατομμύρια στην πατρίδα του».
Φωτογραφικό αφιέρωμα στις συγκινητικές εκδηλώσεις των συνελλήνων του επιλέγει να κάνει το κινέζικο πρακτορείο ειδήσεων Ζινχουά,
Το The Conversation στέκεται στην παρουσία του στην Αυστραλία, αναφέρεται στη μουσική του Ζορμπά, τονίζοντας ότι είναι «από τις πιο αναγνωρίσιμες μουσικές όλου του 20ου αιώνα» αλλά και «αναπόσπαστο μέρος της ελληνοαυστραλιανής ταυτότητας» καθώς, για τους ελληνοαυστραλούς «τρίτης και τέταρτης γενιάς, που δεν γνωρίζουν ελληνικά, το να μάθουν να χορεύουν το Ζορμπά είναι μέρος της αποδοχής της ρίζας τους». Επαναφέρει, επίσης, το θρυλικό βίντεο των Αυστραλών Ιθαγενών, που χόρεψαν με τον δικό τους τρόπο το Ζορμπά – ένα ευχαριστήριο σε μια Ελληνίδα που φρόντισε κάποιους από αυτούς.
Η Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα είπε ότι ο Θεοδωράκης ενσάρκωσε το «αδάμαστο πνεύμα του ελληνικού λαού».
«Σηματοδοτούμε το θάνατο του καταξιωμένου Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος σύστησε στον κόσμο την αξέχαστη παρτιτούρα του «Zorba the Greek», «The Ballad of Mauthausen» και αμέτρητες συνθέσεις εμποτισμένες με το κάλεσμα για δημοκρατία και το αδάμαστο πνεύμα του ελληνικού λαού».
Η Γαλλία ήταν το δεύτερο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη από τη δεκαετία του 1950 και του πρόσφερε καταφύγιο κατά τη διάρκεια της ελληνικής δικτατορίας, δήλωσε την Πέμπτη το Γαλλικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα, στο αφιέρωμα του εκλιπόντος μεγάλου Έλληνα συνθέτη. Στον ιστότοπό του, το ινστιτούτο δημοσίευσε μια φωτογραφία του Θεοδωράκη μετά τον διορισμό του ως Διοικητή της Λεγεώνας της Τιμής, του ανώτατου γαλλικού τάγματος αξίας της Γαλλίας.
Στη διάσκεψη στη Γαλλική Πρεσβεία το 2007, ο Θεοδωράκης σημείωσε ότι τα πιο δημοφιλή τραγούδια του γράφτηκαν στο Παρίσι, όπου γεννήθηκαν και τα δύο παιδιά του, ανέφερε το ινστιτούτο. Θυμήθηκε επίσης τη φιλία του με τον Γάλλο πολιτικό Φρανσουά Μιτεράν. «Ελευθερία, μουσική και πολιτική: για τον Μίκη Θεοδωράκη αυτές οι τρεις λέξεις ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες με το Παρίσι και τη Γαλλία. Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι αθάνατος», πρόσθεσε το ινστιτούτο.
Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν το σύμβολο της Ελλάδας για τους Ρώσους πολίτες
Ο θάνατος του Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη είναι μια αναντικατάστατη απώλεια όχι μόνο για τον ελληνικό λαό αλλά για ολόκληρο τον κόσμο, δήλωσε την Πέμπτη η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα.
Αναφέροντας ότι ο Θεοδωράκης είχε παρασημοφορηθεί με πολλά ρωσικά και σοβιετικά μετάλλια διάκρισης, σημείωσε ότι η μουσική του έγινε «σύμβολο της Ελλάδας για τους Ρώσους πολίτες και για τους λαούς σε όλη τη χώρα μας».
Η Ζαχάροβα περιέγραψε τον Έλληνα συνθέτη ως «οικείο άτομο», καθώς «νομίζω ότι μεγάλωσα με τη μουσική του και έμαθα για το όνομά του». Σε δημόσια σχολεία όπως αυτό που παρακολούθησε, σημείωσε η Ζαχάροβα, τα έργα του διδάσκονταν στο μάθημα μουσικής και μελετήθηκε επίσης η βιογραφία του. Ανέφερε επίσης ότι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου της είπε ότι ένιωθε πολύ κοντά στη Ρωσία, σε ένδειξη θαυμασμού και ευγνωμοσύνης για τις θυσίες της για να σώσει τον κόσμο από τον ναζισμό.
Εν τω μεταξύ, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία έστειλε τα συλλυπητήρια της στην οικογένεια του Θεοδωράκη: «Τα επιτεύγματά του στη μουσική τέχνη τιμήθηκαν επανειλημμένα με διεθνή και εθνικά βραβεία, συμπεριλαμβανομένης της ανώτατης διάκρισης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, του Τάγματος του Αποστόλου Ανδρέα του Πρωτοκλήτου», σημείωσε ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.
Μαζί με τον ελληνικό λαό, θαυμαστές της μουσικής σε όλο τον κόσμο και στο Ισραήλ θα θρηνήσουν τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, ανέφερε την Πέμπτη στο Twitter η Πρεσβεία του Ισραήλ στην Ελλάδα.
«Το έργο του, καθρέφτης της ψυχής του και της ελληνικής ιστορίας, αντηχεί στη μουσική και τη ζωή του Ισραήλ. Η «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», ένα σημαντικό και όμορφο μουσικό κομμάτι για το Ολοκαύτωμα, μιλά για τους πολλούς, των οποίων η φωνή χάθηκε για πάντα», ανέφερε η πρεσβεία.
«Παρά κάποιες διαφορές και επιχειρήματα, τον θυμόμαστε και εκτιμούμε τη συνεισφορά του στον κόσμο της μουσικής και της ανθρωπότητας».
Εν τω μεταξύ, η Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα ανάρτησε στη σελίδα της στο Facebook: «Σήμερα η Πρεσβεία της Ισπανίας θυμάται τη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος βοήθησε στην ενίσχυση των πολιτιστικών δεσμών μεταξύ Ισπανίας και Ελλάδας μελοποιώντας τους στίχους του Ισπανού ποιητή Γκαρθία Λόρκα».
Σε αφιέρωμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: «Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν «κομμάτι της ψυχής της Ελλάδας», «υποδειγματικός πολίτης» και «σύμβολο αντίστασης ενάντια στην τυραννία και τον ολοκληρωτισμό». «Είμαι σίγουρη ότι οι περισσότεροι τον θυμάστε από το διάσημο συρτάκι του από την ταινία «Zorba the Greek», που έχει γίνει ίσως ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και εμβληματικά κομμάτια της ελληνικής μουσικής», δήλωσε η Dana Spinant, αναπληρώτρια εκπρόσωπος και Διευθύντρια Πολιτικής Επικοινωνίας της Επιτροπής, όταν άνοιξε μια τακτική συνέντευξη Τύπου.
«Αλλά η επίδραση του δεν ήταν μόνο στη μουσική. Ήταν σύμβολο αντίστασης ενάντια στην τυραννία και τον ολοκληρωτισμό και φαίνεται στην εμβληματική «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν»», πρόσθεσε. «Όλοι μπορούμε να εμπνευστούμε από τα διάσημα λόγια του: «Δεν είμαι ήρωας. Οι ήρωες πεθαίνουν νέοι. Είμαι απλώς ένας πολίτης που κάνει το καθήκον του. Σήμερα ενώνουμε την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό αποτίοντας φόρο τιμής και φόρο τιμής σε αυτόν τον υποδειγματικό πολίτη».
Ο Μίκης Θεοδωράκης αγαπήθηκε πολύ στην Κίνα και είχε αποτέλεσμα σε όλο τον κόσμο, έγραψε την Πέμπτη η κινεζική πρεσβεία στην Ελλάδα στο Twitter.
«Το έργο και οι ιδέες του είχαν παγκόσμιο αντίκτυπο και ήταν γνωστός και αγαπητός στην Κίνα, ενώ ήταν πάντα υπέρ της ενίσχυσης των διμερών σχέσεων», ανέφερε το tweet.
Η συμβολή του Θεοδωράκη στην τουρκοελληνική φιλία
Ο Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρεμ Ιμάμογλου, χαιρέτησε το ρόλο του Μίκη στο πλησίασμα των δύο λαών.
Türk Yunan dostluğuna ciddi katkıları olmuş, dünyaca ünlü Yunan besteci Mikis Theodorakis hayatını kaybetti. Dostluğa, demokrasiye, sanata yaptığı katkıyı ve bestelerini unutmayacağız…
Έφυγε από τη ζωή ο παγκοσμίου φήμης Έλληνας συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος συνέβαλε σοβαρά στην τουρκοελληνική φιλία. Δεν θα ξεχάσουμε την προσφορά του στη φιλία, τη δημοκρατία, την τέχνη και τις συνθέσεις του…
— Ekrem İmamoğlu (@ekrem_imamoglu)
Σε δήλωσή του ο Ekrem İmamoğlu τόνισε: «Πολύ λυπηρό ακούω για τον θάνατο του θρυλικού συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. Ο Θεοδωράκης ήταν γνωστός όχι μόνο για τη μουσική του αλλά και για την τεράστια συνεισφορά του στην τουρκοελληνική φιλία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η κληρονομιά του στη μουσική και την ειρήνη θα ζει για πάντα».
Ο Ζουλφού Λιβανελί, Τούρκος ποιητής και συνθέτης που επίσης συνεργάστηκε με τον Θεοδωράκη, τον περιέγραψε ως τον «τελευταίο μεγάλο Έλληνα». «Το απόσταγμα της μουσικής που πήρε από τους ανθρώπους του, το δημιούργησε με νέες συνθέσεις. Αυτό κάνουν όλοι οι μεγάλοι συνθέτες. Το ίδιο και ο Μπετόβεν, ο Μπαχ, ο Βάγκνερ, με το γερμανικό πνεύμα. Και ο Θεοδωράκης πήρε το ελληνικό πνεύμα και την ελληνική μουσική παράδοση, το δημιούργησε και το μεταμόρφωσε», είπε.