1. Έχουν χάσει σήμερα τη σημασία τους οι λέξεις όπως «ελευθερία», «δημοκρατία», «ανθρώπινα δικαιώματα», «αλληλεγγύη»; Ποια τύχη έχουν πλέον οι αδύνατοι της γης με έναν ανύπαρκτο ΟΗΕ;
Μ.Θ. Για να δούμε την αντοχή αυτών των εννοιών, θα πρέπει να τις εξετάσουμε σε σχέση με την δυνατότητα που έχει σήμερα η υπερδύναμη να τις καταργεί χωρίς ουσιαστική αντίδραση από οποιαδήποτε πλευρά. Πρόσφατα έχουμε τα παραδείγματα της Γιουγκοσλαβίας, της Παλαιστίνης, του Αφγανιστάν και του Ιράκ. Όμως πέραν όλων αυτών το ερώτημα είναι «Μπορεί σήμερα οι ΗΠΑ να επέμβουν στρατιωτικά σε οποιαδήποτε αδύνατη χώρα με την ανοχή του ΟΗΕ, της Ευρώπης και ακόμα των ισχυρών όπως η Ρωσία και η Κίνα;». Και περιορίζομαι μόνο στην στρατιωτική επέμβαση, γιατί φυσικά οι επεμβάσεις πολιτικού και οικονομικού χαρακτήρα έχουν καταντήσει πια ρουτίνα. Βέβαια ο ΟΗΕ ακόμα και με όλες του τις αδυναμίες αποτελεί το τελευταίο ίσως καταφύγιο των λαών, ειδικά των μικρών και αδύναμων. Βλέπε λ.χ. την Κύπρο, που χάρη στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, έστω και αν δεν εφαρμόζονται, κατάφερε εν τούτοις να επιζήσει όλα αυτά τα χρόνια με την Δαμόκλειο σπάθη συνεχώς πάνω από το κεφάλι της.
Επομένως η άποψη που διατύπωσα είναι ηθελημένα ακραία, για να συγκινήσω και να καλέσω τους ανθρώπους να σκεφτούν σοβαρά επάνω στην οργάνωση μιας ισχυρής και αποτελεσματικής διεθνούς οργανώσεως, που να εξασφαλίζει ουσιαστικά την διεθνή ασφάλεια και ειρήνη και που όλα τα κράτη, μικρά και μεγάλα, θα έχουν ισότιμη φωνή και ρόλο, δηλαδή έναν πραγματικό ΟΗΕ και όχι ένα υποχείριο των ΗΠΑ, όπως έχει καταντήσει σήμερα.
Κι εδώ θα ήθελα να υπογραμμίσω την ελπίδα που μας προσφέρουν κινήσεις όπως του Τσάβες και του Μοράλες, που μας δείχνουν έναν άλλο δρόμο προς την ανεξαρτητοποίηση των λαών μέσα από εκλογές, χωρίς να θίγεται η δομή του συστήματος. Αντίθετα σ’ αυτές τις δύο περιπτώσεις αποδεικνύεται ότι δεν αποκλείεται το ίδιο το σύστημα και ειδικά τα ισχυρά του στηρίγματα, όπως οι ένοπλες δυνάμεις να συνταχθούν με την λαϊκή πλειοψηφία, ακόμα και αν έχει τον επαναστατικό-αντιαμερικανικό χαρακτήρα που βλέπουμε σ’ αυτές τις δύο περιπτώσεις. Το ζήτημα βέβαια είναι, πόσο θα κρατήσουν. Όμως δεν παύουν αυτά τα δύο παραδείγματα να μας δείχνουν ένα νέο δρόμο, ειδικά στη χώρα μας, όπου ο λαός μας φοβισμένος από τις ανοιχτές επεμβάσεις των αγγλοαμερικανών, ψηφίζει με την πεποίθηση ότι οποιαδήποτε αντιαμερικανική συσπείρωση δυνάμεων θα προκαλέσει άμεση ξένη επέμβαση και επομένως αποτελεί «χαμένη ψήφο» το να επιδιώκεις ένα τέτοιο στόχο που θα σε φέρει αυτομάτως σε αντίθεση πρώτα απ’ όλα με το ίδιο το Σύστημα.
Αποδεικνύεται όμως τώρα ότι για να πάρεις μαζί σου το Σύστημα αψηφώντας την ξένη δύναμη, πρέπει να κερδίσεις πρώτα απ’ όλα τον λαό, όπως το έκαναν οι Τσάβες και Μοράλες, οι οποίοι στήριξαν το πρόγραμμά τους σε στόχους με διπλό χαρακτήρα: Δηλαδή απ’ τη μια μεριά ήταν μακροπρόθεσμοι και «υψηλοί», ενώ από την άλλη ήταν απόλυτα ρεαλιστικοί και κυρίως πειστικοί για τον Λαό.
Η επανάληψη τέτοιων φαινομένων, αν και όταν μπορέσει να συμβεί, θα δημιουργήσει μια πλειάδα κρατών, που έχοντας κερδίσει την εθνική τους ανεξαρτησία, θα είναι ικανά όχι μόνο να αποτελέσουν ένα ουσιαστικό αντίβαρο στην ηγεμονία των ΗΠΑ αλλά και να δώσουν στον ΟΗΕ την χαμένη του ιδιότητα δηλαδή την ιδιότητα της ουσιαστικής οργάνωσης για την υπεράσπιση της διεθνούς ασφάλειας και ειρήνης.
2. Τι συμβολίζει σήμερα ο Μπους; Πρόκειται για έναν δαίμονα του πολέμου 60 χρόνια μετά το Χίτλερ;
Μ.Θ. Ο Μπους και οι ΗΠΑ επωφελούνται σήμερα, όχι μόνο γιατί έχουν στη διάθεσή τους κολοσσιαία οικονομικά και στρατιωτικά μέσα αλλά και γιατί προ παντός υπάρχει σήμερα γι’ αυτούς μια μοναδική ευνοϊκή συγκυρία. Δηλαδή «παίζουν» χωρίς αντίπαλο. Η Ευρώπη που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα αντίβαρο στην επιθετική τους πολιτική, παρουσιάζει μια εικόνα ενός γίγαντα 300 και πλέον εκατομμυρίων με επίσης κολοσσιαίες οικονομικές δυνατότητες, που όμως στέκεται πάνω σε πήλινα πόδια. Και όπως φαίνεται, είναι πλήρως διαβρωμένη από τις φιλοαμερικανικές δυνάμεις, που προς το παρόν κυριαρχούν μέσα σε όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά κράτη. Δεν είναι μόνο ο Μπλερ αλλά όλη η Ευρώπη υπηρέτρια των ΗΠΑ. Μια λέξη ταιριάζει μόνο για την σημερινή στάση των Ευρωπαίων: Ντροπή!
Η Ρωσία απ’ τη μεριά της, αν και έχει ισότιμο πυρηνικό οπλοστάσιο με τις ΗΠΑ, αντιμετωπίζει ακόμα σοβαρά οικονομικά κυρίως προβλήματα και νομίζω ότι το σοβιετικό παρελθόν της, που την καθιστούσε χτες κύριο αντίβαρο στην επιθετικότητα των ΗΠΑ, αντί να αποτελεί σήμερα παράγοντα παραδειγματισμού για τη νέα ηγεσία, αντιθέτως παίζει ρόλο ανασταλτικό λόγω της σφοδρής αντισοβιετικής προπαγάνδας που ακολούθησε την πτώση των σοσιαλιστικών κρατών σε όλο τον κόσμο αλλά και μέσα στην ίδια την Ρωσία. Έτσι βλέπουμε την Ρωσία να παίζει τον ρόλο του παθητικού παρατηρητή στα καμώματα των ΗΠΑ προβαίνοντας αραιά και πού σε διαβήματα, που να δείχνουν κάποια διάθεση αντίδρασης.
Η Κίνα πάλι απ’ την πλευρά της έχει, ως φαίνεται, το δικό της πρόγραμμα. Μην ξεχνάμε ότι δεν είναι ένα κράτος αλλά τέσσερις φορές μεγαλύτερη απ’ την Ευρώπη και ο δρόμος ανάπτυξης που έχει πάρει, ως φαίνεται, την οδηγεί σε προτεραιότητες περισσότερο εσωτερικού παρά εξωτερικού χαρακτήρα. Βέβαια αν προκληθούν, θα συγκρουστούν και γι’ αυτό διατηρούν και αυξάνουν την στρατιωτική τους ισχύ, ενώ απ’ την άλλη οι ΗΠΑ είναι προσεκτικές. Δεν παύει όμως και η Κίνα σήμερα να έχει ουσιαστικά μια στάση παθητική.
Όλα αυτά αφήνουν τα χέρια του Μπους και του πιστού του συμμάχου Ισραήλ ελεύθερα, να κάνουν ό,τι θέλουν, με πρόσχημα σήμερα την τρομοκρατία, όπως χθες τον κομμουνισμό. Εάν μετρήσουμε τα θύματα όλων των πολέμων των ΗΠΑ κατά των διαφόρων λαών στην Ασία και τη Νότια Αμερική, ανέρχονται ήδη σε πολλά εκατομμύρια. Κι ας μην ξεχνάμε, ότι κι εμείς υπήρξαμε θύματα με την επτάχρονη δικτατορία των χουντικών και την απώλεια του 40% της Κύπρου. Ενώ τώρα με τα βασανιστήρια, τα Γκουαντανάμο και τα αεροπλάνα που μεταφέρουν κρατούμενους σε χώρους βασανισμών, όλα αυτά που με τόση ευκολία τα ανέχεται και τα εξυπηρετεί η Ευρώπη, οι Αμερικανοί αποκτούν ένα ακόμα γνώρισμα του ναζισμού: τα βασαντιστήρια και τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως.
3. Και ο δυτικός πολιτισμός; Αυτή η λαίλαπα υποκουλτούρας που μπορεί πλέον να οδηγήσει;
Μ.Θ. Ο δυτικός πολιτισμός, όπως πολλές φορές υποστήριξα, υπήρξε βαθύτατα και αποκλειστικά ταξικός, ειδικά στον τομέα της Τέχνης. Δηλαδή μια υπόθεση των υψηλών κοινωνικών τάξεων, χωρίς ποτέ να πάει βαθύτερα στον λαό, που όχι μόνο έχασε την όποια δική του δημοτική και λαϊκή κουλτούρα, αλλά καταδικάστηκα να ακούει, να διαβάζει και να βλέπει πολιτιστικά υποπροϊόντα, με αποτέλεσμα να μην ενδιαφέρεται για τίποτα άλλο έξω από την κατάκτηση καθαρά υλικών αγαθών, που όσο αυξάνουν, τόσο μειώνεται το ενδιαφέρον του για κάθε μορφή πνευματικότητας. Και γι’ αυτόν τον λόγο παρατηρούμε αυτή τη συνεχή πτώση στις τελευταίες δεκαετίες των ενδιαφερόντων του, ακόμα και για την ίδια την πολιτική και μια όλο και μεγαλύτερη απάθεια και αδιαφορία για την ίδια την κοινωνία μέσα στην οποία ζει, πόσο μάλλον για ό,τι γίνεται γύρω του.
Ήταν λοιπόν επόμενο η υποκουλτούρα να κυριαρχήσει πλήρως μέσα στις λαϊκές μάζες, γιατί πρώτα και κύρια αντιστοιχεί και εκφράζει τα χαμηλά επίπεδα, πνευματικά και πολιτιστικά, στα οποία τις έχουν οδηγήσει οι συνενωμένες δυνάμεις της οικονομικής παγκοσμιοποιημένης ολιγαρχίας και του γενικώτερου συστήματος εξουσίας, που η ίδια δημιουργεί για να την υπηρετεί. Ακόμα και στους πιο προωθημένους της στόχους, όπως είναι μέχρι και ο πόλεμος. Και που φυσικά αυτά τα χαμηλά επίπεδα που πάνε χέρι-χέρι με την αποπολιτικοποίηση, την ανευθυνότητα, την απάθεια και την αδιαφορία των μαζών είναι ό,τι πρέπει για την καταπάτηση από τους ισχυρούς της εθνικής κυριαρχίας, της εθνικής ακεραιότητας, ακόμα και της φυσικής ύπαρξης ολόκληρων λαών, που έχουν την ατυχία να μπουν στο στόχαστρο των κατακτητικών τους ορέξεων.
4. Υπάρχει λύση; Ποια είναι αυτή; Και η Αριστερά; Μπορεί να πείσει;
Μ.Θ. Με ρωτάτε αν υπάρχει λύση. Πιο πριν σας ανέφερα τα παραδείγματα των λαών της Λατινικής Αμερικής. Είναι τα μόνα ελπιδοφόρα μηνύματα μέσα στο σκοτάδι που μας τυλίγει. Οπωσδήποτε όμως η ζωή έχει αποδείξει ότι πάντα υπάρχουν διέξοδοι από τα αδιέξοδα. Όμως αυτά δεν υποδεικνύονται με συνταγές, όσο σπουδαίες μπορεί και να ‘ναι αυτές. Τις μεγάλες αποφάσεις μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι τις παίρνουν μόνο οι Λαοί και οι όποιες πρωτοπορίες εμφανιστούν στην κατάλληλη ιστορική στιγμή. Πρωτοπορίες κάθε είδους, φιλοσοφικές, πνευματικές και τελικά πολιτικές, χωρίς να παραβλέπουμε τον ρόλο και της προσωπικότητας που έρχεται να εκφράσει και να συντονίσει τα κυρίαρχα ρεύματα, φτάνει να είναι πραγματικά λαοπρόβλητη και ανεξάρτητη από κάθε είδους δεσμεύσεις έξω από τα συμφέροντα του Λαού. Κι αυτές οι πρωτοπορίες έχουν συνδεθεί ως τώρα με τις δυνάμεις της Αριστεράς, φτάνει και η ίδια η Αριστερά στην κατάλληλη στιγμή να είναι αντάξια του Λαού και της Ιστορίας.