Στην Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης που εορτάζεται στις 21 Μαρτίου ο Μίκης Θεοδωράκης έχει την τιμητική του, όχι μόνον ως Ποιητής αλλά και ως ο Συνθέτης που πρωτοπόρησε στην μελοποίηση της Ποίησης, που έβαλε την Μεγάλη Ποίηση στην ζωή των Ελλήνων. Στον φετινό γιορτασμό ένα μικρό αφιέρωμα «Ποίηση & Μουσική» στο Μίκη Θεοδωράκη.
Απόσπασμα από την Αυτοβιογραφία του Μίκη Θεοδωράκη «Οι δρόμοι του Αρχάγγελου», τόμ. 1, Εκδ. Κέδρος, 1986, σελ. 242 (επανέκδοση 2009 Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
«Κάποιος είπε ότι η ποίηση για το Σολωμό είναι σκέψη που γίνεται μουσική και ότι η ποιητική τέχνη καταντά μια μονομαχία μουσικής και σκέψης (Μαρίνος Σιγούρος).
Ο Χέγκελ, έγραψε στην «Ποιητική» του πως θεμελιακό γνώρισμα στην ποίηση είναι το μουσικό στοιχείο, και κύριο χαρακτηριστικό της είναι ο λυρικός τόνος, και πίστευε ότι η δύναμη της μουσικής ξεπερνάει τη δύναμη της πραγματικής ζωής. «Η μουσική, γράφει, θα ήταν η μεταφυσική γλώσσα, κατ’ εξοχήν, αν κατορθώναμε να σκεφτόμαστε με ήχους τόσο εύκολα, καθώς σκεφτόμαστε με τις λέξεις». Και ο Σοπενχάουερ, από την πλευρά του, θεωρούσε κι αυτός τη μουσική σαν ένα σχήμα της μεταφυσικής. Πιστεύω ότι ο Σολωμός «παγίδευσε» τη μουσική μέσα στο στίχο του. Όλη του η ποίηση ήταν αυτός ο αγώνας να γράψει μουσική με σκέψη και με λόγο. Και ίσως γι’ αυτό υπήρξε τόσο «δύσκολος» στην τελική διατύπωση. το ένα σχέδιο ακολουθούσε το άλ-λο. Έψαχνε για την τελειότητα. Όμως ποια; Μήπως προσπαθούσε το ακατόρθωτο; να μετουσιώσει το λόγο σε μουσική; Εγώ πάντως διαβάζοντας, στα 1940, τη στροφή «Τώρα που η ξάστερη / νύχτα μονάχους / μας ηύρε απάντεχα, / και εκεί στους βράχους / σχίζεται η θάλασσα / σιγαλινά» η λέξη «σιγαλινά» με χτύπησε μέσα μου βαθιά. Ώστε μια παράξενη αρμονία να γεμίσει το πνεύμα μου. Υπήρχε μια μουσική. Διάχυτη. Και την κατέγραψα. Από κει και πέρα, κάθε μέρα, ανακάλυπτα μια νέα μουσική. Έως ότου φτάσω στην «ΤΡΙΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ», θα περνούσαν πάνω από σαράντα χρόνια ασταμάτητης επαφής και αναζήτησης του «ήχου» μέσα στο σολωμικό στίχο».
Ακολουθεί μια πολύ μικρή μουσικοποιητική ανθολογία του Μίκη Θεοδωράκη από 20 μελοποιημένους Ποιητές. Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει μελοποιήσει κείμενα (ποιήματα, στίχους ή/και πεζά) από 96 Συγγραφείς-Ποιητές (Εικόνα κεφαλίδας πάνω).
Brendan Behan
Άνοιξε λίγο το παράθυρο (αγγλικά), σε ποίηση Brendan Behan, με την Julie Dennis, από το «Ένας Όμηρος»
Το γελαστό παιδί, σε ποίηση Brendan Behan (Μτφ. Βασ. Ρώτας), με την Μ. Φαραντούρη, από το «Ένας Όμηρος»
Federico Garcia Lorca
Santiago, σε ποίηση F. G. Lorca (μτφ. Μιχ. Μπουρμπούλης), με την Αλ. Καγιαλόγλου, από το «Σκόρπια»
Η Παντέρμη, σε ποίηση F. G. Lorca (μτφ. Ο. Ελύτης), με την Μ. Φαραντούρη, από το «Romancero Gitano»
Nâzım Hikmet
Χιονίζει μέσα στη νύχτα, σε ποίηση Nazim Hikmet (μτφ. Γιάννης Ρίτσος), με τον Μίκη Θεοδωράκη, από το «Σκόρπια»
Pablo Neruda
Vegetaciones, σε ποίηση Pablo Neruda, με την Μ. Φαραντούρη, από το «Canto General»
Άγγελος Σικελιανός
Ομπρός βοηθάτε, σε ποίηση Αγγέλου Σικελιανού, με την Μ. Φαραντούρη, από το «Πνευματικό εμβατήριο (Αρκαδία V)»
Σαν έριξα, σε ποίηση Αγγέλου Σικελιανού,με την Μ. Φαραντούρη, από το «Πνευματικό εμβατήριο (Αρκαδία V)»
Ανδρέας Κάλβος
Εις Σάμον, σε ποίηση Α. Κάλβου, με τον Μ. Θεοδωράκη – την Μ. Φαραντούρη, από την «Αρκαδία IV»
Αι ευχαί, σε ποίηση Α. Κάλβου, με τον Μ. Θεοδωράκη – την Μ. Φαραντούρη, από την «Αρκαδία IV»
Γιάννης Θεοδωράκης
Ο Μπελογιάννης, σε ποίηση Γιάννη Θεοδωράκη, με την Μαργ. Ζορμπαλά, από το «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο»
Όμορφη πόλη, σε ποίηση Γιάννη Θεοδωράκη, με την Μαργ. Ζορμπαλά, από το «Λιποτάκτες»
Γιάννης Ρίτσος
Γλυκέ μου εσύ δε χάθηκες, σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου, με τον Γρ. Μπιθικώτση, από το «Επιτάφιος»
Ποιος να το πει, σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου, με τον Γρ. Μπιθικώτση, από το «Ρωμιοσύνη»
Γιώργος Σεφέρης
Άρνηση (Στο περιγιάλι), σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη, με την Μαργ. Ζορμπαλά, από το «Επιφάνια»
Raven, σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη, με την Αλεξάνδρα Γκράβας, από το «Raven»
Δημήτρης Χριστοδούλου
Καημός, σε ποίηση Δημήτρη Χριστοδούλου, με τον Στ. Καζαντζίδη, από το «Πολιτεία Α’»
Όταν με δείτε να μιλώ, σε ποίηση Δημήτρη Χριστοδούλου, με την Ντ. Γιαννακοπούλου, από την «Όμορφη Πόλη»
Διονύσιος Σολωμός
Πρωτομαγιά, σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού, με την παιδική χορωδία ΔΩΛ (Λάρισας), από το «Παιδικά»
Ιάκωβος Καμπανέλλης
Το ψωμί είναι στο τραπέζι, σε ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλλη, με τον Γ. Πουλόπουλο, από την «Γειτονιά των αγγέλων»
Άσμα Ασμάτων, σε ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλη, με τη Μ. Φαραντούρη, από το «Η μπαλάντα του Mauthausen»
Κώστας Βάρναλης
Οι μοιραίοι, σε ποίηση Κώστα Βάρναλη, με τον Γρ. Μπιθικώτση, από το «Πολιτεία Β’»
Κώστας Τριπολίτης
Ραντάρ, σε ποίηση Κώστα Τριπολίτη, με τον Γιώργο Νταλάρα, από το «Ραντάρ»
Τη ζωή μου έχω χάσει, σε ποίηση Κώστα Τριπολίτη, με την Γλυκερία, από το «Ραντάρ»
Μανόλης Αναγνωστάκης
Μιλώ, σε ποίηση Μ. Αναγνωστάκη, με τους Μ. Θεοδωράκη – Μ. Μητσιά, από την «Αρκαδία VII»
Χάρης, σε ποίηση Μανώλη Αναγνωστάκη, με την Μ. Φαραντούρη, από το «Αρκαδία VIII»
Μάνος Ελευθερίου
Ποιος τη ζωή μου, σε ποίηση Μάνου Ελευθερίου, με τους Χάρη & Πάνο Κατσιμίχα, από το «Τα τραγούδια του αγώνα»
Το τραίνο φεύγει στα οκτώ, σε ποίηση Μάνου Ελευθερίου, με τις Χάρις Αλεξίου – Δήμητρα Γαλάνη
Μίκης Θεοδωράκης
Δοξαστικό, σε ποίηση Μίκη Θεοδωράκη, με τον Γρ. Μπιθικωτση, από το «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού»
Πάμε βόλτα στα Χανιά, σε ποίηση Μίκη Θεοδωράκη, με τον Γρ. Μπιθικωτση, από το «Αρχιπέλαγος»
Νίκος Γκάτσος
Αγάπη δίχως άκρη, σε ποίηση Νίκου Γκάτσου, με την Βίκυ Μοσχολιού, από τα «Θαλασσινά Φεγγάρια»
Σε πότισα ροδόσταμο, σε ποίηση Ν. Γκάτσου, με την Μαίρη Λίντα, από το «Αρχιπέλαγος»
Οδυσσέας Ελύτης
Της δικαιοσύνης ήλιε, σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, με τον Γρ. Μπιθικώτση, από το «Αξιον Εστί»
Μαρίνα, σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, με τον Γιάννη Πάριο, από τις «Μικρές Κυκλάδες»
Τάσος Λειβαδίτης
Δραπετσώνα, σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη, με τον Γρ. Μπιθικωτση, από το «Πολιτεία Α’»
Στο κατώφλι των καιρών, σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη, με τον Μίκη Θεοδωράκη, από τα «Λυρικά»