Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, με αφορμή τον θάνατο του κορυφαίου μουσικοσυνθέτη και οικουμενικού Έλληνα Μίκη Θεοδωράκη, έκανε την ακόλουθη δήλωση κατά τη διάρκεια των σημερινών εργασιών (3/9/2021) της Συνάξεως της Ιεραρχίας του Οικουμενικού Θρόνου.
“O Μίκης Θεοδωράκης ήταν ένας κορυφαίος συνθέτης, ένας ανεπανάληπτος δημιουργός, ένας σπουδαίος άνθρωπος. Είχε τη σπάνια ικανότητα να νοηματοδοτεί τη μουσική του με έναν ξεχωριστό τρόπο, ενσωματώνοντας αριστοτεχνικά το δυναμισμό του κοινωνικού μηνύματος κάθε εποχής. Κατάφερε με το ανεκτίμητο έργο του να εκφράσει οικουμενικά ανθρωπιστικά ιδεώδη, όπως η ελευθερία, η ισότητα, η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη και η ειρήνη. Για τα ιδεώδη αυτά αγωνίστηκε πάντοτε με σθένος και παρρησία, θέτοντας τον συνάνθρωπο στο επίκεντρο της ζωής του. Γι’ αυτό και με τη μουσική του άγγιξε αμέτρητες καρδιές σε όλο τον κόσμο.
Εμείς, εδώ, στην Πόλη του Κωνσταντίνου, η Ρωμηοσύνη της Πόλεως, θα τον θυμόμαστε πάντοτε για όλα αυτά, και ιδιαιτέρως για την αγάπη και τον σεβασμό του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, καθώς επίσης, και για την αφοσίωσή του στον σκοπό οικοδόμησης γεφυρών φιλίας και ειρηνικής συνυπάρξεως ανάμεσα στις δύο ακτές του Αιγαίου.
Θα τον θυμόμαστε και θα τον τιμούμε. Και σας καλούμε, αγαπητοί αδελφοί, να προσευχηθούμε όλοι μαζί, εν σιωπή, ο Θεός της αγάπης να αναπαύσει την ψυχή αυτού εν σκηναίς δικαίων και να ενισχύει τους οικογενείς του. Αιωνία η μνήμη αυτού, και είμεθα βέβαιοι ότι θα είναι αιωνία μέσα από τη μοναδική μουσική παρακαταθήκη του, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς”.
Ο Αρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη
Αναζητητής της παγκόσμιας αρμονίας, οικουμενικός Έλληνας με παγκόσμια απήχηση υπήρξε ο κορυφαίος μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης. Συγχρόνως, φλογερός αγωνιστής, όπου διαπίστωνε ανθρώπινο πόνο, λαχτάρα για τη δικαιοσύνη, πόθο για τη φιλική συνύπαρξη των λαών, την παγκόσμια ειρήνη και αδελφοσύνη. Η ζωή του ήταν πολυτάραχη με έντονη κοινωνική και πολιτική παρουσία και επίμονο ζήλο για τη δημιουργική βίωση της διαχρονικής ελληνικής παραδόσεως, την καλλιέργεια και ανύψωση του λαού. Οι πρωτότυπες μουσικές του δημιουργίες διαπέρασαν τα όρια της χώρας και αντήχησαν σε πολλές γειτονιές της γης.
Αρχάγγελος στο μουσικό στερέωμα, ο Μίκης-Μιχαήλ Θεοδωράκης αξιοποίησε τα θεόσδοτα δώρα και τα πρόσφερε αφειδώλευτα στην οικουμένη. Στην αναζήτηση του Θεού υπήρξε ευαίσθητος και διακριτικός. Είναι γνωστό ότι συνθέσεις του, που σχετίζονται με κορυφώσεις της ζωής του, μελοποιούν εκκλησιαστικούς ύμνους (Τροπάριο Κασσιανής, Νεκρώσιμη Ακολουθία, Θεία Λειτουργία). Αδελφική δέησή μας είναι ο Θεός, ο Νοητός Ηλιος της δικαιοσύνης και της ειρήνης, να αναπαύει την εκλεκτή ψυχή του «εν σκηναίς δικαίων». Αιωνία του η μνήμη! Ανήκει ήδη στην αιωνιότητα.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Μακάριος για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη
Με τις μελωδίες του άγγιξε τις ψυχές όλων των Ελλήνων και όλων των ανθρώπων ανά το παγκόσμιο. Με τους αγώνες του για τα δημοκρατικά και πατριωτικά ιδεώδη, ενέπνευσε και έγινε διαχρονικό πρότυπο για τους νέους, πολλών γενεών. Με θάρρος και ανιδιοτέλεια, υπερασπίστηκε μέχρι τέλους τη «μεγάλη ουτοπία της ζωής» του, την ενότητα του ελληνικού Έθνους. Και με βαθιά αφοσίωση στην Ορθόδοξη πίστη, μια «κορυφαία μορφή και λειτουργία της εθνικής μας συνείδησης», υπερασπίστηκε τα δίκαια του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, που αποτελούν «τα σύμβολα της Ελληνικής Ορθοδοξίας».
Ο σπουδαίος Μίκης Θεοδωράκης, ο «παγκόσμιος» Μίκης όπως τον έχουν χαρακτηρίσει πολλοί ή ο «Ουρανο-Μίκης» όπως τον είχε εύστοχα αποκαλέσει ο αοίδιμος Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίος, έφυγε σήμερα από την επίγεια ζωή για την επουράνια βασιλεία του Θεού, κληροδοτώντας στον Ελληνισμό και στην Οικουμένη ευρύτερα μια ανεκτίμητη καλλιτεχνική, αλλά και πνευματική παρακαταθήκη.
Είμαι βέβαιος ότι η παρακαταθήκη αυτή δε θα μείνει αναξιοποίητη. Οι απανταχού Έλληνες, συμπεριλαμβανομένων των ομογενών μας στην Αυστραλία που με απεριόριστο σεβασμό και αγάπη έχουν αγκαλιάσει τον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη και το έργο του, θα συνεχίσουν να εμπνέονται, να καθοδηγούνται και να εμψυχώνονται από τους λόγους και από το παράδειγμά του.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα της κρητικής γης που σε λίγο θα τον σκεπάσει.
Αιωνία αυτού η μνήμη.
Η Εκκλησία της Κρήτης για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη
Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης, καθώς πληροφορήθηκε την κοίμηση του μεγάλου Έλληνα Μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος κατήγετο από τον Γαλατά Χανίων, εκφράζει τις θερμές συλλυπητήριες ευχές της, προς τους κατά σάρκα οικείους του, καθώς και προς την καλλιτεχνική οικογένεια του Ελληνισμού και ευρύτερα, της οποίας «πρωτομάστορας» υπήρξε ο μακαριστός.
Η Εκκλησία Κρήτης, προσεύχεται προς τον Τριαδικό Θεό, για την ανάπαυση της ρωμαλέας ποιητικής ψυχής του μεγάλου δημιουργού και καλλιτέχνη, που αγάπησε και ύμνησε με τη μουσική γραφίδα της μελοποιΐας του, το κάλλος της Θείας Δημιουργίας, «τραγούδησε», με τρόπο μοναδικό και ιδιαίτερο, τους καημούς και τα βάσανα του λαού μας και ενέπνευσε διαχρονικά και υπερτοπικά την πίστη στις πανανθρώπινες αξίες και τα ιδανικά.
Ο μακαριστός και αείμνηστος, μεγάλος Έλληνας Μίκης, υπήρξε η φωνή της Ελλάδος, του Ελληνισμού, της Ρωμιοσύνης. Αναδείχθηκε ο οικουμενικός άνθρωπος του Πολιτισμού μας. Στους ήχους των μουσικών του συνθέσεων ξεδίπλωνε την πολλάκις σταυρωμένη, αλλά και αναστημένη Ρωμιοσύνη. Ήταν ο άνθρωπος που σάρκωσε πάνω στις μουσικές νότες του, την ιστορία του Έθνους μας.
Η Εκκλησία Κρήτης, με ευγνωμοσύνη μνημονεύει του αλησμόνητου Μίκη (Μιχαήλ), και προσεύχεται για την ανάπαυση της μακαρίας, ευγενικής και δημιουργικής ψυχής του, με τους δικαίους και τους Αγίους.
Από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο
της Εκκλησίας Κρήτης
Ο Πατριάρχης Σερβίας Πορφύριος
Ο Πατριάρχης συνοδεύει την ανάρτησή του με ένα βίντεο από την συναυλία και την ομιλία που είχε κάνει στην πλατεία Συντάγματος ο Μίκης Θεοδωράκης το 1999 προκειμένου να συμπαρασταθεί στο σερβικό λαό ο οποίος δοκιμαζόταν από τον πόλεμο.
«Θα ήταν λάθος να πω ότι ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν απλώς ένας φίλος του σερβικού λαού. Μετέφερε στον κόσμο την ομορφιά της ελληνικής μουσικής, έδειξε τον πλούτο και την ομορφιά του πολιτισμού και το αδάμαστο πνεύμα του ελληνικού λαού και για εμάς ενσάρκωσε την αδελφική και εγκάρδια αγάπη, την ανεπιφύλακτη φιλία και τη βοήθεια των Ελλήνων προς τον σερβικό λαό στις ποιο δύσκολες στιγμές», γράφει.
Καταλήγοντας ο Μακαριώτατος παρακαλεί όλους τους Σέρβους να ανάψουν ένα κερί και να προσευχηθούν για την ψυχή του Μίκη Θεοδωράκη. «Κάθε Σέρβος πρέπει να ανάψει σήμερα ένα κερί για τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο Θεός να συγχωρήσει την ψυχή του Μίκη Θεοδωράκη και να τον εγκαταστήσει στην παραδείσια κατοικία όπου ο αδελφός Μίκης θα συνεχίσει να φροντίζει την ψυχή με τους γλυκούς ήχους του μπουζουκιού».
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος
«Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε μια μεγάλη προσωπικότητα» επισήμανε σε αποκλειστική του δήλωση στο ραδιοφωνικό σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος. Ο Μακαριώτατος δήλωσε πιο συγκεκριμένα για το θάνατο του γνωστού μουσικοσυνθέτη: «Όλοι μας είμαστε συγκινημένοι στο άκουσμα της είδησης του θανάτου του Μίκη Θεοδωράκη. Είναι μια απώλεια. Συγχρόνως δημιουργεί στη σκέψη, την ιστορία μας, στις εμπειρίες μας, αναμνήσεις και γεγονότα, αλληλοσυγκρουόμενες τοποθετήσεις».
O Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος
Για τη μεγαλειώδη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, την οικουμενική και άρρηκτα συνδεδεμένη με τον ελληνισμό, έκανε λόγο σε μήνυμά του στο twitter o Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, ευχόμενος το «Αιωνία η μνήμη».
Συλλυπητήρια και από τον πρόεδρο του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίων.
Στο μήνυμα αναφέρεται:
Με θλίψη πληροφορηθείς την εκδημία του εξέχοντος μουσικοσυνθέτη της σύγχρονης εποχής Μίκη Θεοδωράκη, Σας εκφράζω τα θερμότερα συλλυπητήριά μου.
Ο ελληνικός πολιτισμός δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς τη μουσική του Θεοδωράκη. Τα επιτεύγματά του στη μουσική τέχνη τιμήθηκαν επανειλημμένως με διεθνή και εθνικά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου και του ρωσικού διεθνούς βραβείου «Ανδρέας ο Πρωτόκλητος».
Ενθυμούμαι ιδιαιτέρως την κοινή μας συναυλία στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού το 2012, όταν είχα την ευκαιρία να γνωρίσω προσωπικά τον μουσικοσυνθέτη και να αξιολογήσω το μέγεθος και το βάθος της προσωπικότητάς του.
Προσευχόμενος Σας εύχομαι ακμή δυνάμεων και πνεύματος προκειμένου να ανθέξετε την πικρία της απώλειας. Ο Οικτίρμων Κύριος είθε να αναπαύσει την ψυχή του άρτι κεκοιμημένου στις Ουράνιες Αυτού Μονές.
Με συλλυπητήρια,
†ο Βολοκολάμσκ Ιλαρίων
Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας
Η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης
«Για τον Μίκη μας!
Η Ελλάδα θρηνεί! Η Κρήτη θρηνεί! Η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης θρηνεί έναν φίλο του Ιδρύματος!
Ο οικουμενικός Μίκης, ένας από τους μεγάλους, διεθνούς εμβέλειας, Έλληνας, αφήνει τεράστια παρακαταθήκη, με μακρά πορεία στον πολιτισμό, την τέχνη και τη μουσική.
Στο Κολυμπάρι ακούει για πρώτη φορά τη ζυγιά του Κουτσουρέλη (Κουτσουρέλης – Μαύρος), που καθορίζει στη συνέχεια όλη τη μουσική του πορεία, ένας μουσικός διθύραμβος για τη μητρίδα του (τη μάνα γη) την Κρήτη!
Τον Αύγουστο (12-15.8) του 1977 ο Μίκης Θεοδωράκης παίρνει την πρωτοβουλία και διοργανώνει «Συμπόσιο για τον Σοσιαλισμό και τον Πολιτισμό», στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης (ΟΑΚ), στο οποίο συμμετέχουν οι φιλόσοφοι Roger Garaudy και Michel Serres, ο Α΄ Γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Γαλλίας Francois Mitterand, ο οικονομολόγος Jacques Attali, ο κινηματογραφιστής Rene Gautier, εκπρόσωποι ευρωπαϊκών αριστερών και σοσιαλιστικών κομμάτων, διανοούμενοι και πολλοί άλλοι.
Το καλοκαίρι του 1999 επισκέπτεται την ΟΑΚ και συζητά με το μακαριστό Κισάμου και Σελίνου κυρό Ειρηναίο και με τον κ. Αλεξ. Παπαδερό προσωπικές του αγωνίες για το μέλλον της Ελλάδος, της Κρήτης και του κόσμου, καθώς και την επιθυμία του η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή του να πραγματοποιηθούν στην πατρίδα του, τον Γαλατά Χανίων.
Το 2016, που πραγματοποιήθηκε η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην ΟΑΚ, στο Ευρωμεσογειακό Κέντρο Νεότητας, είπε τα εξής: «Η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης κατέχει ένα ξεχωριστό μέρος στην ψυχή μου. Την έχω επισκεφθεί πολλές φορές. Με τον μακαριστό Ειρηναίο Γαλανάκη μάς συνέδεαν δεσμοί βαθιάς φιλίας. Συνομιλούσαμε ώρες για τα ιδανικά του Χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας. Η αναζήτηση του Θείου ήταν για μένα υπέρτατος σκοπός από τα νεανικά μου χρόνια».
Καλό ταξίδι στον αιώνιο Μίκη…, τον Ουρανομήκη!
Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς,
Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ»