skip to Main Content

του Λάμπρου Μητρόπουλου

Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες δημιουργούς, το αίμα του θα κυλάει για πάντα στην καρδιά της Ελληνικής ιστορίας.  

Η θέση του είναι δίπλα, στον Σολωμό, τον Σικελιανό, τον Κάλβο, τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Χατζιδάκι και σε όλους εκείνους τους μεγάλους Έλληνες δημιουργούς που είχαν τεράστια συμβολή στον πολιτισμό της χώρας μας. Ο Μίκης Θεοδωράκης με το κορυφαίας ποιότητας μουσικό έργο του, διαποτισμένο με ένα διαρκές ηθικό αίτημα ελευθερίας, θα είναι για πάντα ένα ατέλειωτο λαμπερό φως για τις υπάρχουσες και τις μελλοντικές γενιές.

Είχα την τύχη να τον γνωρίσω στο πλαίσιο της δημιουργίας ραδιοφωνικών εκπομπών με σκοπό την πλήρη παρουσίαση του έργου του. Η συνεργασία μας ήταν εξαιρετική. Παραθέτω παρακάτω έναν από τους διαλόγους που είχα μαζί του που θεωρώ ότι παρουσιάζει διαχρονικό ενδιαφέρον.


Λ.Μ. Κατ’ αρχήν θα ήθελα να σας πω κ. Θεοδωράκη ότι είναι μεγάλη τιμή και χαρά για μένα αλλά και για τους συνεργάτες μου στο ραδιόφωνο τέχνης, αυτός ο διάλογος που πολύ ευγενικά δεχθήκατε να κάνετε μαζί μου.

Μ.Θ. Είναι χαρά μου να κουβεντιάζω με ανθρώπους που έχουν ενδιαφέροντα, γεγονός που τους ξεχωρίζει ειδικά σήμερα, που η χώρα μας διέρχεται μια δύσκολη και κρίσιμη περίοδο

Λ.Μ. Σας ευχαριστώ πολύ, θα ήθελα να ξεκινήσουμε την συζήτηση μας με κάποιες φιλοσοφικές ερωτήσεις. Ποια θα μπορούσε να είναι η απάντηση σας στο γιατί ερχόμαστε στη ζωή;

Μ.Θ. Αυτό είναι κάτι που κανείς δεν γνώρισε, δεν γνωρίζει και δεν θα γνωρίσει ποτέ. Και που στο βάθος αποδεικνύει την ασημαντότητά μας μπροστά στην ανεξερεύνητη βούληση του Νόμου του Συμπαντικού γίγνεσθαι.

Λ.Μ. Έχετε δίκιο. Αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ, παρ’ όλα αυτά όμως, μιας και ερχόμαστε στη ζωή, θα μπορούσαμε να είμαστε ευτυχισμένοι; Τί είναι η Ευτυχία κ. Θεοδωράκη;

Μ.Θ. Κατ’ αρχήν να ζεις. Να αναπνέεις, να βλέπεις, να ακούς, να γεύεσαι κι αν είσαι άνθρωπος, να σκέφτεσαι, να ονειρεύεσαι, να θέλεις και να μπορείς.

Λ.Μ. Πώς νομίζετε ότι θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε στη μαγική γειτονιά της ευτυχίας;

Μ.Θ. Η ευτυχία είναι ένα αίσθημα εντελώς υποκειμενικό, ανάλογα με τη δομή και το περιεχόμενο του κάθε ανθρώπου.

Λ.Μ. Μπορεί εν τέλει να την προσεγγίσει κανείς;

Μ.Θ. Βεβαίως.

Λ.Μ. Έχετε πει ότι «αν κοιτάξω τη ζωή μου θα βρω πρόσωπα, χαμόγελα, χειρονομίες, χρώματα, συγκινήσεις να με συντροφεύουν σαν τα αποδημητικά πουλιά….» Φαντάζομαι ότι αυτές οι εικόνες που έχετε περιγράψει τόσο όμορφα και με λόγια αλλά και με τις μουσικές σας θα αποτελούν σημαντικές νησίδες ευτυχίας για εσάς.

Μ.Θ. Πράγματι. Μπορώ να πω ότι η ζωή υπήρξε γενναιόδωρη μαζί μου. Έως τα 18 μου χρόνια έζησα στην ελληνική επαρχία γνωρίζοντας πόλεις, τόπους και ανθρώπους με μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Έτσι μετά το Αιγαίο (Χίο, Μυτιλήνη, Σύρο) γνώρισα το Ιόνιο (Αργοστόλι), την Ήπειρο (Γιάννενα), την Πελοπόννησο (Πάτρα, Πύργος, Τρίπολη).
Αυτές οι απότομες αλλαγές, αληθινά ξεριζώματα, σε μια τόσο μάλιστα τρυφερή ηλικία, απ’ τη μια μεριά με πλούτισαν ενώ απ’ την άλλη με πόνεσαν ακονίζοντας στο έπακρο την ευαισθησία μου. Έως ότου στα 12 χρόνια μου ανακάλυψα τη μουσική, που έκτοτε δεν την εγκατέλειψα και δεν με εγκατέλειψε ποτέ. Κι αυτό ήταν και είναι το μυστικό της δικής μου ευτυχίας. Ακολούθησαν χίλιες δυο δοκιμασίες (που ασφαλώς τις γνωρίζετε) και που με οδήγησαν σε νέες γνωριμίες της πανέμορφης χώρας μας. Όμως επειδή κι εδώ υπήρχε το «ξερίζωμα», με έκανε να γνωρίσω νέους πόνους και επομένως καινούριο κέρδος ως προς ένα ακόμα βαθύτερο ακόνισμα της ευαισθησίας μου επ’ ωφελεία της μουσικής, που και τότε δεν με εγκατέλειψε ούτε για μια στιγμή, ακόμα και την πιο οδυνηρή. Έτσι ξαναγνώρισα τις ομορφιές του Αιγαίου στην πανέμορφη Ικαρία και στην πέτρινη Μακρόνησο. Αυτά επί Εμφυλίου. Όμως αργότερα η Χούντα δεν με ξέχασε στέλνοντάς
με -για ποικιλία- στα μυθικά βουνά της Αρκαδίας, για να αναπνεύσω το ζωογόνο οξυγόνο των ελάτων. Όλα αυτά με βοήθησαν να είμαι ο εαυτός μου. Εγώ και η Μουσική. Με άλλα λόγια η πιο μεγάλη, η πιο απέραντη ευτυχία για ένα θνητό.

Λ.Μ. Σχεδόν πάντα όμως, οι νησίδες ή οι στιγμές τις ευτυχίας αλλοιώνονται από τη σκληρή πραγματικότητα που περιστρέφεται γύρω από τη λέξη χρήμα. Γιατί κ. Θεοδωράκη το χρήμα έχει γίνει ο πιο σημαντικός Θεός για τους περισσότερους ανθρώπους;

Μ.Θ. Γιατί ο άνθρωπος είναι από τη μια μεριά ανασφαλής, ενώ απ’ την άλλη άπληστος. Και το χρήμα ικανοποιεί και τις δύο αυτές ανάγκες. Δηλαδή χαρίζει αυτοτέλεια και δύναμη.

Λ.Μ. Ας περάσουμε όμως στη μουσική, τί είναι η μουσική και πόσο βαθιά μπορεί να επηρεάσει τη ψυχή του ανθρώπου; Μπορεί η μουσική να συντελέσει στην ευτυχία του;

Μ.Θ. Η μουσική είναι ένα από τα πιο αυθεντικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου, που τον ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες μορφές ζωής. Δηλαδή με την Μουσική ο άνθρωπος αποδεικνύει ότι είναι άνθρωπος.
Μόνο εάν με όπλα την αγωγή και την παιδεία αναζητήσει την ευτυχία στον χώρο του χρέους, του πνεύματος και της τέχνης. Γιατί υπάρχει και ο δρόμος του κτήνους που όλοι έχουμε μέσα μας και που αν και όταν ξυπνήσει και επικρατήσει, τότε προσφέρει την κτηνώδη απόλαυση (ευτυχία;) που οδηγεί στην ζωώδη ικανοποίηση που κάνει τα άγρια ένστικτα να χορεύουν από χαρά μπροστά σε κτηνώδεις πράξεις. Υπάρχουν άραγε ευτυχέστερα ανθρώπινα κτήνη από εκείνους που μπορούν να βασανίζουν και να σκορπούν τον πόνο και τον θάνατο;

Λ.Μ. Πιστεύετε ότι η μουσική βοηθάει στην κατανόηση του κόσμου;

Μ.Θ. Κατά τους Πυθαγόρειους και τους νεοπυθαγορειους όπως εγώ, μονάχα αυτή!

Λ.Μ. Πριν από λίγο καιρό έλαβα ένα e – mail από κάποια Κυρία που κάνει το διδακτορικό της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο που αφορά ένα πείραμα ψυχοθεραπευτικής ομάδας μέσω της τέχνης και της μουσικής από το διαδίκτυο. Η κυρία αυτή μου ζήτησε να βάλει τον σύνδεσμο του Radio Art στην ιστοσελίδα της ομάδας και ανέφερε επίσης ότι κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας τα μέλη της ομάδας ακούν μουσική από το Radio Art . Αυτό πραγματικά με εντυπωσίασε και με προβλημάτισε πολύ. Μπορεί η μουσική να παίξει ψυχοθεραπευτικό ρόλο?

Μ.Θ. Αυτό δεν μπορώ να το γνωρίζω, γιατί απαιτεί ειδικές επιστημονικές γνώσεις. Επειδή όμως στην «ψυχασθένεια» υπάρχει η λέξη ψυχή, θα σας πω την άποψη του Πυθαγόρα για την ψυχή, για να δείτε πώς την χαρακτηρίζει και ποιος θεωρούσε ότι είναι ο ρόλος της. Οι Πυθαγόρειοι είχαν εξερευνήσει και συνδέσει την αρμονική τους θεωρία των πλανητικών σφαιρών με τη Μουσική και με την Ψυχή . Η σχέση ψυχής και πλανητών ανάγεται σε μια ανώτερης μορφής εσωτερική κατάδυση, σε μια αστρική περιπλάνηση στις ρίζες του όντος , εκεί όπου η τραγική αγωνία του ανθρώπου μπροστά στην αδυναμία του να συλλάβει με την νόηση το ασύλληπτο του Απείρου και του Απέραντου , μεταστρέφεται σε πόνο από τον οποίο επιδιώκει να απολυτρωθεί (…) με την ψυχική έκσταση .
Μήπως δηλαδή οι φερόμενοι ως ψυχικά ασθενείς, βρίσκονται ένα βήμα πιο πέρα από μας τους λογικούς; Μήπως τους «άγγιξε» αυτό το – υπερλογικό οπωσδήποτε – «ασύλληπτο του Απείρου και του Απέραντου», που τους βοήθησε σε μια «ψυχική έκσταση» από την οποία εμείς οι λογικοί προσπαθούμε να τους αποσπάσουμε;

Λ.Μ. Υπάρχει κάποιο από τα έργα σας που ξεχωρίζετε και γιατί;

Μ.Θ. Εξ αρχής αποφάσισα να συνθέσω ένα σύνολο μουσικών έργων που να συνδέονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ηχητικούς αστερισμούς, οι οποίοι όλοι μαζί να καταλήγουν στη δημιουργία ενός Μουσικού Γαλαξία. Αν και σπατάλησα πολύτιμο χρόνο στα κοινά, εν τούτοις κατόρθωσα να φτάσω σχεδόν στα όριά μου δημιουργώντας ένα μεγάλο μέρος από τα έργα που ήθελα και όπως τα ήθελα. Έτσι τώρα μπορώ να θεωρώ ότι τα έργα μου αποτελούν ένα ΟΛΟΝ, μέσα στο οποίο το καθένα έχει τη θέση του, παίζει τον ρόλο του και επομένως δεν μπορείς να τα ξεχωρίσεις.

Λ.Μ. Πολύ ενδιαφέρον αυτό που είπατε για την σύνδεση του έργου σας σε ένα μουσικό γαλαξία. Θα ήθελα να μείνω για λίγο όμως σε αυτό που είπατε για τα κοινά. Θεωρείται ότι χάσατε πολύτιμο χρόνο ασχολούμενος με τα κοινά;

Μ.Θ. Βεβαίως. Όμως αυτό είναι κάτι που το συνειδητοποίησα πολύ αργά. Δηλαδή όταν διαπίστωσα ότι οι θυσίες τόσο οι δικές μου όσο και των συντρόφων και συναγωνιστών μου υπήρξαν απείρως μεγαλύτερες από αυτά για τα οποία παλεύαμε. Για δεκαετίες δεν κάναμε τίποτε άλλο από το να σπέρνουμε με τα κορμιά μας, τις σάρκες μας, το αίμα και τον πόνο, για να δούμε τελικά όσοι επιζήσαμε, τα μισά από όλα αυτά να τα ρουφάει το χώμα, η λήθη και η αχαριστία και τα άλλα να τα θερίζουν άλλοι χωρίς δυστυχώς να μπορέσουν να αντιληφθούν και να εκτιμήσουν την πεμπτουσία αυτών των οραμάτων, που ήταν πολύ υψηλά για το χαμηλό τους ανάστημα.
Δεν μπορώ φυσικά να αρνηθώ τη ζωή μου. Επί πλέον πρέπει να πω ότι όχι μόνο δεν θα μπορούσα να κάνω αλλοιώς αλλά και ότι ο αγώνας μου για τα κοινά με γέμιζε κι αυτός ευτυχία. Με ένα διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι η Μουσική. Όμως τώρα που όλα τα βλέπω από απόσταση, διερωτώμαι αν άξιζε να δώσω τόσα πολλά σε βάρος της μουσικής μου, με την οποία πιστεύω ότι θα έκανα πράγματα πολύ πιο σημαντικά, αν είχα τον απαιτούμενο χρόνο. Και πρέπει να πω ότι τα φαντάσματα των έργων που δεν έκανα, με βασανίζουν αφόρητα και όταν με βλέπετε να παραπονιέμαι για διάφορα πεζά πράγματα, το κάνω ίσως για να κρύψω την πραγματική αλήθεια, γιατί φυσικά μου είναι αδύνατο να γυρίσω πίσω τον χρόνο…

Λ.Μ. Υπάρχει κάποιο μέρος του έργου σας που θα θέλατε να έχει παιχτεί περισσότερο κι αν ναι, ποιο είναι αυτό και γιατί νομίζετε ότι δεν έχει παιχτεί;

Μ.Θ. Η συμφωνική μουσική μου. Δηλαδή οι Συμφωνίες μου, που ουσιαστικά είναι ορατόρια και προ παντός η «Τετραλογία» μου («Μήδεια», «Ηλέκτρα», «Αντιγόνη» και «Λυσιστράτη») που αποτελεί την κορύφωση της μουσικής μου δημιουργίας.

Λ.Μ. Κατά τη διάρκεια της συναρπαστικής ζωής σας, βρεθήκατε και συνεργασθήκατε με ορισμένους από τους πιο φωτισμένους ανθρώπους της γενιάς σας αλλά και νεότερους. Θα ήθελα να ξεχωρίσετε μερικούς από αυτούς και να μου αναφέρετε ποια πεδία της σκέψης τους επηρέασαν τη δική σας σκέψη και δημιουργία.

Μ.Θ. Πράγματι στη ζωή μου υπήρξα πάντοτε ανοικτός στις ξένες επιδράσεις, φυσικά αυτές που γεννούσαν μέσα μου αισθήματα θαυμασμού. Δεν δίστασα ποτέ να χρησιμοποιήσω το ρήμα «θαυμάζω», ακόμα και αν επρόκειτο να μιλήσω για κάποιον σύγχρονό μου. Και ομολογώ ότι ζήλεψα και ζηλεύω μόνο κάτι που μπορεί να προκάλεσε τον θαυμασμό μου από τους κλασσικούς έως τους σύγχρονους. Έτσι ένα μέρος της εξέλιξής μου το οφείλω σ’ αυτούς. Που φυσικά τους μελέτησα
σε βάθος – όπως και όλους τους μεγάλους – προσπαθώντας να αφομοιώσω και να κάνω δικό μου κάθε καινούριο στοιχείο που θεωρώ σπουδαίο. Σ’ αυτή την προσπάθεια είναι φυσικό να υπάρχουν στο έργο μου και πολλά αναφομοίωτα στοιχεία, πράγμα που θα βρούμε σε όλους τους δημιουργούς, ακόμα και στους πολύ μεγάλους. Μετά από όσα είπα, νομίζω ότι είναι περιττό να αναφερθώ σε ονόματα, μιας και κάτι τέτοιο απαιτεί μεγάλη υπευθυνότητα, προσοχή και χώρο…

Λ.Μ. Έχετε δίκιο που δεν θέλετε να αναφερθείτε σε ονόματα. Θα ήθελα να γυρίσουμε λίγο πίσω στον διάλογο μας, στο σημείο που μου είπατε ότι ανήκετε στους Νεοπυθαγόρειους. Απ’ όσο γνωρίζω, οι Νεοπυθαγόρειοι πρεσβεύουν το ιδεώδες της Πυθαγόρειας ζωής, δηλαδή της αγνότητας, της σοφίας, της παγκόσμιας ανοχής και της προσέγγισης με το θείο μέσω των αριθμών Είναι έτσι;

Μ.Θ. . Για να το πούμε πιο απλά, να ζούμε συνειδητά . Δηλαδή να γνωρίζουμε την προέλευση και το τέλος μας. Ποιοι τελικά είμεθα και ποια η σχέση μας με τους Νόμους της Ζωής σε πλανητική κλίμακα.

Λ.Μ . Ποια είναι η σχέση σας με το θείο; Θεωρείται θείο τη θρησκεία, την κάθε θρησκεία; Ίσως κάτι ανώτερο από αυτό;

Μ.Θ. Η έννοια του Θείου διαφέρει από λαό σε λαό και από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όπως διαφέρουν οι λόγοι που προκαλούν την ανάγκη να προσφεύγουμε σ’ αυτό. Υπάρχει μια μεγάλη κλίμακα απ’ το πιο απλοϊκό συναίσθημα έως το πιο υψηλό και σύνθετο. Από το πιο πεζό έως το πιο πνευματικό. Συνήθως αυτή την βαθειά ανθρώπινη ανάγκη έρχονται να υπηρετήσουν και να ικανοποιήσουν οι διάφορες θρησκείες. Για μένα όμως υπάρχουν και άλλοι δρόμοι για να αναζητήσει κανείς το Θείον εκτός των θρησκειών. Όπως λ.χ. η Φιλοσοφία και η Τέχνη.

Λ.Μ. Σε ποιους φιλοσοφικούς άξονες θα πρέπει να κινείται η παιδεία σε μια ιδεατά πραγματικά πολιτισμένη χώρα;

Μ.Θ. Γενικά θα έλεγα, γύρω από τον άξονα της ανθρωπιστικής παιδείας. Ειδικότερα για μας τους Έλληνες θα προσέθετα και την λέξη «ελληνικής» με άξονα την διαχρονική ελληνικότητα από τον Όμηρο και τον Πυθαγόρα έως τους σύγχρονους διανοητές και Έλληνες πνευματικούς δημιουργούς. Και φυσικά κάθε πρόσωπο και πράξη που συνδέεται με το ανθρώπινο
και ελληνικό ήθος.

Λ.Μ. Ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι σύγχρονοι πολιτικοί κατά τη γνώμη σας;

Μ.Θ. Ότι έχουν συνειδητά παραιτηθεί απ’ τα οράματα δηλαδή την μακροπολιτική και ασχολούνται με τις τρέχουσες υποθέσεις δηλαδή με την μικροπολιτική . Αυτό έχει ως συνέπεια να υποκαθιστούν την ατμομηχανή της προόδου που οδηγεί τους λαούς προς τα εμπρός με έναν αραμπά, που καταδικάζει τον τρόπο ζωής σε ακινησία και μεταβάλλει την καθημερινότητα σε ένα απέραντο τέλμα.

Λ.Μ. Έχουμε δει πολλούς ανθρώπους που όταν αποκτούν εξουσία έρχονται πιο κοντά στο κακό. Συμφωνείτε; Γιατί συμβαίνει αυτό;

Μ.Θ. Η Εξουσία αποτελεί την αιτία όλων των δεινών που έχει περάσει και εξακολουθεί να περνά η ανθρωπότητα. Αυτή είναι που μεταβάλλει τους Άγγελους σε Δαίμονες, τους Σωτήρες σε Τυράννους και τους επαναστάτες σε Τσάρους. Εξουσία σημαίνει βία και πόλεμο. Και έως σήμερα φαίνεται ανίκητη όπως ο καρκίνος.

Λ.Μ. Είσαστε αισιόδοξος για το μέλλον που έρχεται;

Μ.Θ. Ακριβώς γι’ αυτό δεν μπορώ να είμαι αισιόδοξος.

Λ.Μ. Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα που έχουν δει μέχρι σήμερα τα μάτια σας;

Μ.Θ. Ο Παρθενώνας του Ικτίνου.

Λ.Μ. Τι θα θέλατε να πείτε στους νέους, σε όλους τους νέους και σε αυτούς που σπουδάζουν και σε αυτούς που εργάζονται αλλά και σε αυτούς που είναι απογοητευμένοι από το κοινωνικό σύστημα;

Μ.Θ. Να σκύψουν με ευθύνη μέσα τους και να προσπαθήσουν να γνωρίσουν όσο γίνεται πιο αντικειμενικά την πραγματικότητα που τους περιβάλλει. Να μελετήσουν, να αναλύσουν, να διδαχθούν, να δουν δίχως παρωπίδες και δόγματα και να πάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους. Σοβαρά και υπεύθυνα με τη μοναδική δύναμη που διαθέτουν ως τώρα οι λαοί: τον συντονισμό, την ενότητα και την μαζικότητα. Μόνο τότε θα ανακαλύψουν τις σωστές μορφές διεκδίκησης και αγώνα, αφού φυσικά καταλήξουν ενωμένοι στους σωστούς στόχους.

Λ.Μ. Εάν γυρίζατε τον χρόνο πίσω θα διαγράφατε κάποια από τα πράγματα που έχετε κάνει;

Μ.Θ. Δεν νομίζω. Όπως λέμε στο σκάκι, θεωρώ όλες τις κινήσεις μου «υποχρεωτικές» ( force ).

Λ.Μ.Υπάρχει κάποιος τρόπος για να μην φοβόμαστε τον θάνατο;

Μ.Θ. Πρέπει να φοβόμαστε τον θάνατο. Αλλιώς δεν θα είμαστε φυσιολογικοί και ζωντανοί. Εγώ λ.χ. όταν σκέφτομαι ότι μετά από μένα θα εξακολουθεί να υπάρχει ο Υμηττός όπως υπήρχε την εποχή που τον κοίταζαν τα μάτια του Αισχύλου και του Σωκράτη και χιλιάδες εκατομμύρια χρόνια πριν… τον ζηλεύω και επαναστατώ. Τι όμως μπορώ να κάνω;

Λ.Μ. Ο αμερικανός ποιητής Αλεν Γκινσμπεργκ έχει πει «ότι ο θάνατος είναι μία άποψη του κενού…Το κενό είναι παρόν ανά πάσα στιγμή μέσα στη ζωή». Συμφωνείται με αυτό;

Μ.Θ. Λίγο δύσκολο για μένα να συλλάβω αυτό το νόημα. Για μένα δεν υπάρχει κανένα μυστήριο στον θάνατο. Απλώς επανερχόμεθα εκεί απ’ όπου ήρθαμε. Από το Τίποτα στο Τίποτα.

Λ.Μ. Υπάρχει κάποιο ερώτημα στο οποίο θα θέλατε να είχατε βρει απάντηση στη ζωή σας αλλά δεν έχετε απαντήσει μέχρι σήμερα;

Μ.Θ. Φυσικά. Ποιος και γιατί με έφερε εδώ, αφού πρόκειται να με πάρει πάλι πίσω… Αν το έκανε για αστείο, το βρίσκω κακόγουστο…

Λ.Μ. Δεν ξέρω ποιος σας έφερε εδώ κ. Θεοδωράκη, αλλά όποιος και αν σας έφερε έκανε ένα μεγάλο δώρο όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Με την μουσική σας κάνατε τις καρδιές μας να κινούνται σε αυτές τις νησίδες ευτυχίας που συζητούσαμε προηγουμένως. Και είμαι βέβαιος ότι αυτά τα αισθήματα θα τα εισπράξουν από το έργο σας και οι γενιές που έρχονται.

Μ.Θ. Σας ευχαριστώ. Θα ήθελα μόνο να προσθέσω ότι εξετίμησα, χάρηκα και τίμησα με όλο μου το είναι τη δωρεά της ζωής

Λ.Μ. Πώς θα θέλατε να διαχειριστούν το έργο σας;  Εύχομαι σε πολλά χρόνια από τώρα.

Μ.Θ. Με αγάπη.

Λ.Μ. Βρίσκω τη λιτή σχεδόν μονολεκτική απάντηση σας εξαιρετική. Ίσως αυτή η λέξη να μπορεί να θεραπεύσει τα πάντα. Το πιστεύετε αυτό ;

Μ.Θ. Γνωρίζω ότι οι περισσότεροι για διάφορους λόγους αφήνουν την πραγματική ζωή να φεύγει μέσα από τα χέρια τους. Και φεύγουν χωρίς να γνωρίζουν πόσο σημαντικό πράγμα είναι να ζεις, να βλέπεις, να ακούς, να γεύεσαι, να ερωτεύεσαι και να ανακαλύπτεις την ομορφιά της ζωής και στην πιο ελάχιστη λεπτομέρεια. Τα χρώματα, τα αρώματα, οι μουσικές, η ανατολή και η δύση, το φεγγάρι και ο ουράνιος θόλος με τους γαλαξίες, η γαλάζια θάλασσα και η πρόκληση των οριζόντων. Να θέλεις και να τολμάς. Να σηκώνεσαι και να πέφτεις. Να χαίρεσαι και να πονάς… Τι είναι όλα αυτά; Η δωρεά της ζωής! Και ποια είναι η ουσία της, που ρυθμίζει την αρμονία μέσα μας και γύρω μας; Η αγάπη!

Λ.Μ. Σας ευχαριστώ πολύ κ. Θεοδωράκη.

Μ.Θ. Και εγώ σας ευχαριστώ κ. Μητρόπουλε.


Πηγή: RadioArt

Back To Top