Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης στις 24/3/2006, παρουσιάζει το Canto General σε μια επετειακή συναυλία της.
Διεύθυνση ορχήστρας, Μύρων Μιχαηλίδης
Ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη Πέτρος Πανδής
Μικτή Δημοτική Χορωδία Δήμου Αθηναίων, δ/νση χορωδίας: Στ. Μπερής
Χορωδία Fons Musicalis, δ/νση χορωδίας: Κ. Κωνσταντάρας
Χορωδία Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, δ/νση χορωδίας: Α. Κρίσιλα
Γράφει μεταξύ των άλλων ο Μύρων Μιχαηλίδης Διευθυντής Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης στο πρόγραμμα:
Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, στο πνεύμα της εθνικής επετείου, παρουσιάζονται σήμερα σε πρώτη εκτέλεση από την ορχήστρα μας τα επτά ολοκληρωμένα συμφωνικά μέρη από το διάσημο έργο του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση του νομπελίστα Pablo Neruda. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στο τρίτο μέρος, το “Los Libertadores”, το οποίο παρουσιάζεται σήμερα σε Α’ παγκόσμια εκτέλεση στη συμφωνική του μορφή.
Το Γενικό Τραγούδι – Canto General είναι ένας «ποταμός» μελωδιών, ρυθμών, ιδεών, συμβολισμών και εικόνων. Ένας ποταμός που ξεχύνεται με τους αμέτρητους ήχους μέσα στην αίθουσα της συναυλίας, όπως οι λαοί ξεχύθηκαν στους δρόμους όλου του κόσμου για να διεκδικήσουν ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά του ανθρώπου: την ελευθερία.
Είναι ένα τραγούδι για όλους, τραγούδι από τον έλληνα Μίκη που ανήκει σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο πως ο συνθέτης ζητάει για την εκτέλεση του έργου όλα τα όργανα της ορχήστρας και μάλιστα 26 διαφορετικά κρουστά! Ζητάει πολλά όργανα, πολλούς μουσικούς, μεγάλη χορωδία! Ζητάει το γενικό τραγούδι, γιατί, όπως λέει ο ποιητής:
«Ένα χέρι μυστικό, κάποια μπράτσα αναρίθμητα, ο λαός,
φύλαξε τα κομμάτια, έκρυψε αναλλοίωτους κορμούς,
και τα χείλη τους ήταν τα φύλλα του πελώριου μοιρασμένου δέντρου
που διασπάρθηκε σ’ όλες τις μεριές, που ταξίδεψε μ’ όλες του τις ρίζες.
Αυτό είναι το δέντρο, το δέντρο του λαού, όλων των λαών της λευτεριάς, του αγώνα»
Και το Γενικό Τραγούδι αγκαλιάζει όλη τη Γη, αγκαλιάζει όλους αυτούς που το αγάπησαν και το αγκαλιάζουν κι αυτοί μέχρι σήμερα, καθιστώντας το διαχρονικό!
CANTO GENERALΟΡΑΤΟΡΙΟ ΓΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ, ΧΟΡΩΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ
Η σύνθεση της μουσικής του Canto General άρχισε στα 1972 στο Παρίσι για να ολοκληρωθεί μετά από δέκα χρόνια, στα 1982, και πάλι στο Παρίσι.
Το έργο χαρακτηρίζεται από την πολυμελωδικότητα και την πολυρυθμικότητά του. Φαίνεται καθαρά ότι ο συνθέτης ακολουθεί κατά γράμμα το ποιητικό κείμενο, προσπαθώντας να αντλήσει τη μουσική του έμπνευση τόσο μέσα από τη μουσικότητα της ποιητικής γλώσσας όσο και μέσα από το ποιητικό και φιλοσοφικό βάθος των νοημάτων. Και ίσως αυτό να εξηγεί το τελικό αποτέλεσμα, όπου συνυπάρχουν στοιχεία τόσο ελληνοβυζαντινά όσο και λατινοαμερικάνικα, όμως απολύτως αφομοιωμένα μέσα στο γνώριμο ύφος της μουσικής του συνθέτη.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπογραμμιστεί η ομοιότητα και ουγγενικότητα μεταξύ του Ποιητή (Πάμπλο Νερούδα) και του Συνθέτη (Μίκης Θεοδωράκης) σε μια σειρά κορυφαίες επιλογές.
Πρώτον, υπήρξαν και οι δυο στρατευμένοι στην υπηρεσία του αγώνα των λαών τους εναντίον ξένων και ντόπιων αντιδραστικών δυνάμεων, που τελικά επέβαλαν και στις δύο χώρες μισητές στρατιωτικές δικτατορίες.
Δεύτερον, ως καλλιτέχνες επεδίωξαν μέσω του έργου τους να εκφράσουν αισθήματα και ιδέες που ουγιανούν και απασχολούν ευρύτερα κοινωνικά στρώματα και όχι μόνο προνομιούχες μειοψηφίες. Και, το πιο σπουδαίο, προσπάθησαν να στηρίξουν αυτό το νέο περιεχόμενο σε φόρμες απλές και προσιτές, ώστε να είναι κατανοητές από τον απλό αναγνώστη και ακροατή, χωρίς εκπτώσεις ως προς την αυστηρότητα και καθαρότητα της αισθητικής.
Είναι γνωστή η μεγάλη ακτινοβολία και αποδοχή του ποιητικού Canto General του Πάμπλο Νερούδα, ιδιαίτερα στους λαούς της Λατινικής Αμερικής.
Το ίδιο μεγάλη υπήρξε έως τώρα και η ακτινοβολία και αποδοχή και του μουσικού Canto General σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής, όπου εκατοντάδες συγκροτήματα έχουν δώσει και εξακολουθούν να δίνουν εκατοντάδες συναυλίες.
Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των συναυλιών είναι ότι τα χορωδιακά συγκροτήματα είναι στη μεγάλη τους πλειοψηφία ερασιτεχνικά, γεγονός που δείχνει τη βαθιά διεισδυτικότητα του έργου. Προς αυτή την κατεύθυνση βοηθά το ίδιο το έργο, το οποίο, παρά τις ρυθμικές δυσκολίες, είναι τελικά προσιτό ακόμα και στον πιο απλό ερασιτέχνη χορωδό. Κι αυτό γιατί η πολυρυθμικότητά του είναι εντελώς φυσιολογική, διότι, όπως είπαμε, ο στίχος αφομοιώνεται τόσο πολύ με τη μελωδία και τον ρυθμό, που σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσε να θεωρήσει κανείς το έργο σαν καθαρά ‘ λαϊκό”, δηλαδή σαν να είχε γεννηθεί μέσα στη φαντασία όχι ενός συνθέτη, αλλά του απρόσωπου λαού, όπως συμβαίνει με τα τραγούδια και τους χορούς της λαϊκής παράδοσης.
Andreas Brandes
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΣΗ
Η παρούσα ενορχήστρωση του “Canto General” για μεγάλη συμφωνική ορχήστρα έγινε ύστερα από παραγγελία της Ορχήστρας Bruckner, προκειμένου να παρουσιαστεί το έργο σε πανηγυρική συναυλία στο πλαίσιο της αυστριακής προεδρίας στην Ευρώπη, η οποία τελικά πραγματοποιήθηκε στο Linz στις 12 Σεπτεμβρίου 1998. με τη συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας Bruckner και της Χορωδίας Ad Libitum, με σολίστ τη Μαρκέλλα Χατζιάνο, υπό τη διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη.
Η νέα ενορχήστρωση Βασίστηκε στην αυθεντική ενορχήστρωση του Θεοδωράκη, που έχει 3 φλάουτα, 3 μπουζούκια, 3 κιθάρες, 1 ηλεκτρικό μπάσο, 2 πιάνα, τύμπανα και 5 κρουστούς Η ενορχήστρωση του τρίτου μέρους Los Libertadores πραγματοποιήθηκε από τον Γιάννη Σαμπροβαλάκη και παρουσιάζεται σήμερα από την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης σε Α’ παγκόσμια εκτέλεση.