Ένα μικρό αφιέρωμα με το «Τραγούδι της Γης», με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γης που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Απριλίου, με στόχο την ευαισθητοποίηση των ανθρώπων, αλλά και των κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και οργανισμών, για τη σωτηρία του πλανήτη Γη.
“Το τραγούδι της Γης” περιλαμβάνεται στην ΣΥΜΦΩΝΙΑ No 2 του Μίκη Θεοδωράκη.
Γράφει ο συνθέτης σ’ ένα σημείωμά του για το έργο:
«…Θεωρώ τη Δεύτερη Συμφωνία μου (19581982) σαν μια ηχητική τοιχογραφία χωρισμένη σέ τέσσερα μέρη-πίνακες που ο ένας βγαίνει από τον άλλον και πού όλοι ανάμεσά τους έχουν κοινά σημεία αναγωγής. Για τη μουσική γλώσσα πού χρησιμοποίησα, τις αντιλήψεις μου για τη φόρμα και τον τρόπο ανάπτυξης των μουσικών ιδεών, με δυο λόγια για τα μέσα πού χρησιμοποίησα, δεν θα μιλήσω εγώ γιατί πιστεύω ότι όλα αυτά ενδιαφέρουν βασικά τούς ειδικούς. Και όταν λέω ειδικούς εννοώ κυρίως τούς νέους συνθέτες πού θα είχαν κάποιο λόγο να σκύψουν επιστημονικά επάνω στο έργο μου.
Για τον ακροατή, στον οποίο και απευθύνεται το μουσικό έργο, εκείνο πού έχει σημασία είναι το αισθητικό-συγκινησιακό αποτέλεσμα. Νομίζω ότι οι στίχοι (Το Τραγούδι της Γης) προσδιορίζουν το γενικό ψυχολογικό-συναισθηματικό αλλά και ιδεολογικό κλίμα πού κυριαρχούσε μέσα στη συνείδηση και τη σκέψη μου την εποχή τής σύνθεσης. Το μήνυμα φαίνεται απαισιόδοξο. Όμως μέσα στην όλη οικονομία τού έργου λειτουργεί σαν μια κραυγή απόγνωσης ίσως για να φοβίσει, να επιστρατεύσει έστω πέντε λεπτά, πριν από το χάος πού οι διεθνείς εξελίξεις το κατέστησαν πλέον σαφώς ορατό…
Στο τρίτο μέρος: … Τα παιδιά τραγουδούν το «Τραγούδι της Γης», Το μανιτάρι της Χιροσίμα -φάντασμα- υψώνεται στον ορίζοντα. Σκιές ανθρώπων προσπαθούν να κρατηθούν στην επιφάνεια ενός φανταστικού πελάγους. Προφητική αναπαράσταση ενός τρίτου παγκόσμιου πολέμου. Θρήνοι. Κραυγές. Η βόμβα πέφτει. Το Μανιτάρι σκεπάζει τον ορίζοντα…»
Το τραγούδι της γης
Από τη ΣΥΜΦΩΝΙΑ No 2 του Μίκη Θεοδωράκη έργο του 1980
Το τραγούδι της γης
δεν τ’ άκουσες ποτέ
ούτε θα τ’ ακούσεις πια.
Σκότωσες όλα τα πουλιά
τα δάση
το νερό
το λαμπερό νερό
τον ποταμό.
Πάει…
Σκότωσες το χώμα
τον ήλιο
την καρδιά σου.
Ποτέ δεν θα ξαναδείς
το χρώμα τ’ ουρανού
δεν θ’ ακούσεις ποτέ
τον ήχο των χρωμάτων.
Σαν βολίδα προχωρείς στο χάος.
Στερνή φορά ας ακουστεί μες στη σιωπή
το τραγούδι της Γης.
Πριν τελικά τυλιχτώ στο χάος
ένα “γειά σου” θα πω στη ζωή.
«Η επετειακή ψηφιακή παράσταση «Το Τραγούδι της Γης» δημιουργήθηκε από το Ίδρυμα Ευγενίδου και προβλήθηκε στο Πλανητάριο στις 14 Δεκεμβρίου 2010 για την εκδήλωση του Ιδρύματος: «85 χρόνια Μίκης». Από το «Τραγούδι της Γης» — ποιητική σύνθεση του ίδιου του Μίκη — διαλέξαμε ηχοχρώματα και ρυθμούς που ήταν δυνατόν να έχουν πλανηταριακή αφήγηση και τη χορωδία του έργου. Μια χορωδία με ήθος ψαλμωδίας… Δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα μικρό ενθύμιο, στον άνθρωπο και το Συνθέτη που με το φως στους ώμους του, μας ταξίδεψε από το παραμύθι στο όνειρο και στον αέναο προβληματισμό. Ένας ελάχιστος φόρος τιμής στο μαγικό αυλό της ψυχής μας… Τον Μίκη Θεοδωράκη. Τον ευχαριστούμε που καταθέτοντας τη ζωή του ως ενέχυρο, χρηματοδότησε την παγκόσμια τράπεζα πολιτισμού, αλλά και το δικό μας μικρό… υποκατάστημα».
“Το τραγούδι της γης” είναι έργο προφητικό. Δεν άργησε πολύ να εμφανιστούν τα πλανητικά προβλήματα με την αλλαγή του κλίματος στην Γη, ως αποτέλεσμα της της άμετρης σπατάλης των ορυκτών καυσίμων από τις πλούσιες χώρες του πλανήτη.
«Μην επιλέγεις την εξαφάνιση» προτρέπει τους παγκόσμιους ηγέτες ο δεινόσαυρος
Ένας θηριώδης και ομιλητικός δεινόσαυρος εισβάλλει στην εμβληματική Αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης στα κεντρικά γραφεία του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, και απευθύνει μια προειδοποίηση για όποιον διπλωμάτη εξακολουθεί να πιστεύει ότι η κλιματική δράση είναι για τα πουλιά.
«Τουλάχιστον εμείς είχαμε έναν αστεροειδή», προειδοποιεί το σαρκοφάγο πλάσμα, αναφερόμενο στη δημοφιλή θεωρία που εξηγεί την εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 70 εκατομμύρια χρόνια. “Εσάς ποιά είναι η δικαιολογία σας;”
Στη συνέχεια, ο δεινόσαυρος λέει στο κοινό των σαστισμένων διπλωματών ότι «ήρθε η ώρα οι άνθρωποι να σταματήσουν να λένε δικαιολογίες και να αρχίσουν να κάνουν αλλαγές» για να αντιμετωπίσουν την κλιματική κρίση.
Δεν πρόκειται για ένα επεισόδιο της πραγματικής ζωής, φυσικά, αλλά μια σκηνή που δημιουργήθηκε από υπολογιστή και κυκλοφόρησε από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNDP), ως το κεντρικό στοιχείο της καμπάνιας του οργανισμού «Μην επιλέγεις την εξαφάνιση».
Έρευνα του UNDP που δημοσιεύτηκε ως μέρος της εκστρατείας δείχνει ότι ο κόσμος ξοδεύει 423 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μόνο για την επιδότηση ορυκτών καυσίμων. Αυτό το ποσό είναι τέσσερις φορές αυτό που απαιτείται για να βοηθηθούν οι φτωχές χώρες να αντιμετωπίσουν την κλιματική κρίση και τρεις φορές το ετήσιο ποσό που απαιτείται για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας ακραίας φτώχειας.
«Σκεφτείτε όλα τα άλλα πράγματα που θα μπορούσατε να κάνετε με αυτά τα χρήματα», λέει ο δεινόσαυρος. «Δεν πιστεύετε ότι με το να τους βοηθήσετε θα είχε περισσότερο νόημα από το να πληρώνετε για την εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους σας;»
Ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στην κλιματική έκτακτη ανάγκη είναι ο ενεργειακός τομέας, ο οποίος αντιπροσωπεύει το 73% των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι μεταρρυθμίσεις στις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων θα συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών CO2 και θα ωφελήσουν την ανθρώπινη υγεία και ευημερία, και αποτελούν ένα πρώτο βήμα προς την ορθή τιμολόγηση της ενέργειας – ένα βήμα που αντικατοπτρίζει το «πραγματικό» και πλήρες κόστος της χρήσης ορυκτών καυσίμων για την κοινωνία και το περιβάλλον.
Ωστόσο, η ανάλυση του UNDP δείχνει ότι οι μεταρρυθμίσεις στις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων μπορεί επίσης να είναι άδικες και επιβλαβείς για τα νοικοκυριά και την κοινωνία, εάν είναι κακώς σχεδιασμένες. Ενώ οι επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων τείνουν να είναι ένα άνισο εργαλείο -καθώς η μερίδα του λέοντος των οφελών συγκεντρώνεται μεταξύ των πλουσίων- αυτές οι επιδοτήσεις αντιπροσωπεύουν επίσης ένα σημαντικό μέρος των εισοδημάτων των φτωχών ανθρώπων που διαφορετικά θα έπρεπε να καταβληθεί για την κατανάλωση ενέργειας. Έτσι, η κατάργηση των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων θα μπορούσε εύκολα να γίνει μια στρατηγική εξαθλίωσης εισοδήματος και ενέργειας. Αυτό συμβάλλει στο να καταστεί δύσκολη η μεταρρύθμιση των ορυκτών καυσίμων και επιβάλλει ένα βασικό εμπόδιο στη μετάβαση σε καθαρές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Δες ακόμα τις σχετικές σελίδες:
«Μίκη Θεοδωράκη – το τραγούδι της γης»
«Μίκης Θεοδωράκης: Τραγουδώντας τη Γη»